Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy w Suchej Beskidzkiej I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2017 roku w Suchej Beskidzkiej na rozprawie

sprawy z powództwa L. N.

przeciwko R. S.

o ochronę naruszonego posiadania

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda L. N. na rzecz pozwanego R. S. kwotę 173 zł (sto siedemdziesiąt trzy złote) z tytułu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 822/15

UZASADNIENIE

wyrok Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej

z dnia 19 maja 2017 r., sygn. akt I C 822/15

Pozwem z dnia 10 października 2015 r. (k. 2) powód L. N., działając przez pełnomocnika (pełnomocnictwo k. 5), wniósł o zakazanie pozwanemu R. S. naruszania powoda w posiadaniu działki leśnej, położonej w O. na R. B., stanowiącej na mapie ewid. część działki nr (...), zaznaczonej na dołączonym szkicu sytuacyjnym, która dokładnie zostanie określona na szkicu sytuacyjnym wykonanym przez Sąd w trakcie oględzin, a w szczególności zakazanie pozwanemu wchodzenia na tę działkę, wycinania z niej drzew i wykonywania jakichkolwiek innych aktów posiadania oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według przedłożonego spisu kosztów.

W uzasadnieniu (k. 3-4) powód wskazał, że wskazane w żądaniu pozwu działki stanowią tzw. spółkę leśną, w której udziały posiadają zarówno powód, jak i pozwany. W terenie „spółka” jest podzielona i każdy ze współwładających posiada określony teren. Granicę na gruncie wyznaczają zarówno kopce, jak i zaciosy na drzewach. Objęta przedmiotem postępowania część nieruchomości znajduje się w wyłącznym posiadaniu powoda, a wcześniej jego poprzedników prawnych od niepamiętnych czasów, którzy wycinali drzewa, posusz, wiatrołomy, ściółkę i wykonywali podobne czynności pielęgnacyjne. W listopadzie 2014 r. pozwany dokonał wycinki 20 sztuk drzew różnych gatunków, w związku z czym powód złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. W toku prowadzonych czynności pozwany nie kwestionował, iż dopuścił się wycinki drzew na przedmiocie sporu, jednakże kwestionował przebieg granicy pomiędzy poszczególnymi działkami.

W odpowiedzi na pozew z dnia 24 listopada 2015 r. (k. 21) pozwany, działając przez pełnomocnika (pełnomocnictwo k. 25), wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany przyznał (k. 22), że w listopadzie 2014 r. wyciął 20 szt. drzew różnych gatunków z rejonu tzw. spółki leśnej położonej w O. na roli B.. Poprzedzone to było uzyskaniem przez pozwanego stosownej decyzji Nadleśnictwa M. z dnia 3 listopada 2014 r., dopuszczającej wyrąb drzew. Pozwany podniósł, że dokonał wycinki z terenu, który znajdował się w jego posiadaniu. Teren ten częściowo jest wyznaczony kopcami w terenie, a część kopców została we wcześniejszych latach usunięta bez zgody pozwanego. Natomiast od strony powoda znajduje się charakterystyczny ślad, tj. pień po uciętym drzewie, który wyznacza granicę w linii prostej. Pozwany podkreślił, że otrzymał sporny teren wiele lat temu od rodziców i zna jego przebieg.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, iż:

Działki nr (...) stanowią tzw. spółkę leśną, w której udziały posiadają zarówno powód L. N., jak i pozwany R. S.. W terenie „spółka” pozostaje podzielona i każdy ze współwładających posiada określony teren. W listopadzie 2014 r. pozwany R. S. ściął na części tych działek 20 drzew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Przedmiot sporu stanowi nieruchomość stanowiąca część działek ewid. nr (...) i (...), położonych w miejscowości O. na „roli B.”, zaznaczoną na szkicu wykonanym podczas oględzin w dniu 22 kwietnia 2016 r. cyframi od 1 do 13.

Dowód: mapa ze szkicem (k. 7), szkic z oględzin (k. 38), oględziny (k. 41), akta dochodzenia KP w J.: szkic (k. 20), fotografie (k. 21-32)

Przedmiot sporu przed listopadem 2014 r. znajdował się w posiadaniu pozwanego R. S., który otrzymał go od ojca – C. S..

Pozwany na przedmiocie sporu wycinał tzw. suszki, grabił ściółkę.

Dowód: zeznania świadka E. A. (k. 64-64/2, czas nagrania: 00:32:23, k. 86-86/2, czas nagrania: 00:21:46, k. 39/2 akt dochodzeniowych KP J. o sygn. Ds. (...)), zeznania świadka C. S. (k. 65-65/2, czas nagrania: 01:37:06), zeznania świadka P. P. (k. 65/2-66, czas nagrania: 01:57:55), zeznania pozwanego (k. 91/2-92, czas nagrania: 00:26:06)

Od zachodu z terenem sporu, oznaczonym na szkicu pkt 2-1-13-12-11, graniczy obszar znajdujący się w posiadaniu W. J..

Dowód: zeznania świadka W. J. (k. 63/2-64, czas nagrania: 00:20:37), zeznania świadka E. A. (k. 64-64/2, czas nagrania: 00:32:23, k. 86-86/2, czas nagrania: 00:21:46), zeznania świadka C. S. (k. 65-65/2, czas nagrania: 01:37:06), zeznania świadka P. P. (k. 65/2-66, czas nagrania: 01:57:55), cz. zeznania świadka M. G. (k. 64/2-65, czas nagrania: 01:02:18)

Teren położony na północ od zaznaczonych na szkicu pkt 2-3 znajduje się w posiadaniu M. G. i jej córki A. Ł..

Dowód: zeznania świadka E. A. (k. 64-64/2, czas nagrania: 00:32:23, k. 86-86/2, czas nagrania: 00:21:46), zeznania świadka C. S. (k. 65-65/2, czas nagrania: 01:37:06), zeznania świadka P. P. (k. 65/2-66, czas nagrania: 01:57:55), cz. zeznania świadka M. G. (k. 64/2, czas nagrania: 01:02:18), cz. zeznania świadka K. B. (k. 66/2-67, czas nagrania: 02:24:47)

W posiadaniu powoda L. N. pozostaje teren na wschód od działki pozwanego, od zaznaczonych na szkicu pkt 5-6-7-8. Teren ten został nabyty przez matkę powoda od G. B..

Dowód: zeznania świadka E. A. (k. 64-64/2, czas nagrania: 00:32:23, k. 86-86/2, czas nagrania: 00:21:46, k. 39/2 akt dochodzeniowych KP J. o sygn. Ds. (...)), zeznania świadka C. S. (k. 65-65/2, czas nagrania: 01:37:06), zeznania świadka P. P. (k. 65/2-66, czas nagrania: 01:57:55), cz. zeznania świadka K. B. (k. 66/2-67, czas nagrania: 02:24:47), cz. zeznania pozwanego L. N. (k. 91, czas nagrania: 00:02:11)

E. A. kupił w przeszłości od K. B., drzewo które zostało wycięte z terenu posiadanego obecnie przez powoda.

Dowód: zeznania świadka E. A. (k. 64-64/2, czas nagrania: 00:32:23, k. 86-86/2, czas nagrania: 00:21:46, k. 39/2 akt dochodzeniowych KP J. o sygn. Ds. (...)), cz. zeznania świadka K. B. (k. 66/2-67, czas nagrania: 02:24:47)

Pozwany na dokonanie wycinki w listopadzie 2014 r. uzyskał uprzednie pozwolenie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwa M..

Dowód: decyzja PGLLP Nadleśnictwo M. z dnia 3 listopada 2014 r. (k. 23-23/2), protokół nr (...) (k. 24-24/2)

Pozwany w celu otrzymania pozwolenia był u 10 sąsiadków, aby uzyskać ich zgodę. Był m.in. u M. G..

Dowód: zeznania świadka C. S. (k. 65-65/2, czas nagrania: 01:37:06), zeznania pozwanego (k. 91/2-92, czas nagrania: 00:26:06), cz. zeznania świadka M. G. (k. 64/2-65, czas nagrania: 01:02:18), cz. zeznania świadka K. B. (k. 66/2-67, czas nagrania: 02:24:47)

Powód w dniu 29 listopada 2014 r. w KP w J. złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Dochodzenie zostało umorzone z uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających fakt popełnienia czynu zabronionego.

Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt II Kp 62/15 (k. 10-11), postanowienie Sądu Rejonowego w Suchej Beskidzkiej z dnia 9 kwietnia 2015 r., sygn. akt II Kp 48/15 (k. 12-13), protokół ustnego zawiadomienia o przestępstwie (k. 1-3 akt dochodzenia KP w J. o sygn. Ds. (...))

Powód zwrócił się do pozwanego pismem z dnia 15 maja 2015 r. w sprawie ugodowego zakończenia sprawy. Strony nie doszły do porozumienia.

Dowód: pismo pełnomocnika powoda z dnia 15 maja 2015 r. (k. 8)

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej rozstrzygnięcia.

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom M. G. w zakresie w jakim twierdziła, że przedmiot sporu przed listopadem 2014 r. znajdował się w posiadaniu matki powoda – S. N., jak również, że przed 2011 r. S. N. cechowała drzewo na przedmiocie sporu, ale go nie ścięła. Świadek ostatecznie wskazała bowiem, że nie jest w stanie stwierdzić gdzie przebiega granica pomiędzy terenem posiadanym przez powoda, a posiadanym przez pozwanego. Przyznała, że pozwany miał położoną działkę obok W. J.. Ponadto w latach 2013-2014, chodząc po lesie, co czyniła często, nie widziała, aby powód lub jego matka coś na przedmiocie sporu robili.

Oceniając zeznania świadka K. N., Sąd powziął wątpliwości czy świadek ten, będąc jedynie raz na spornym terenie w 2013 r., a mieszkając na stałe w C., może być w stanie stwierdzić z całą pewnością, że przedmiot sporu znajdował się w posiadaniu powoda, zwłaszcza, że jest to las i z pewnością zmienił on wygląd po wycięciu drzew przez pozwanego.

Sąd za pozbawione mocy dowodowej uznał również zeznania K. B., który od około 15-16 lat nie był na przedmiocie sporu i nie mógł posiadać bezpośrednich obserwacji, na temat tego kto na przedmiocie sporu wykonywał jakieś czynności. Ponadto sam przyznał, że informacje o mającym mieć miejsce posiadaniu przedmiotu sporu przez powoda, posiada od niego samego.

Sąd nie dał wiary również zeznaniom powoda L. N., który twierdził, że przedmiot sporu przed 2005 r. był w posiadaniu K. i G. B., następnie jego matki do 2011 r., a obecnie znajduje się w jego posiadaniu.

Twierdzenia wyżej wskazanych osób pozostawały bowiem w sprzeczności z zeznaniami świadka E. A., który zeznał, że nigdy nie widział na przedmiocie sporu powoda oraz zeznaniami ojca pozwanego - C. S. i szwagra pozwanego - P. P., które Sąd oceniał z ostrożnością z uwagi na pozostawanie przez nich z pozwanym w relacjach rodzinnych.

Niemniej jednak kluczowe dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy w ocenie Sądu były zeznania świadka E. A., które Sąd uznał w pełni za wiarygodne. Dokonując takiej ich oceny Sąd miał na uwadze, że E. A. był osobą obcą dla stron, przez 22 lata był leśniczym. Trudno zatem podejrzewać, że mylił działki i granice oraz nie wiedział co dzieje się w lesie. Ponadto świadek ten ma swój las na terenie spółki, na której leży sporny grunt, a żeby do niego dotrzeć musi przejść obok spornego terenu. Przed listopadem 2014 r. obok przedmiotu sporu przechodził 2-3 razy w tygodniu. Świadek stanowczo również stwierdził, że drzewo od K. B. wycinał w części należącej do powoda i nie był to obszar stanowiący przedmiot sporu.

Pozostali świadkowie, tj. W. J., K. K. i Z. J. nie byli w stanie wskazać kto posiadał przedmiot sporu przed listopadem 2014 r.

Zauważenia wymaga również, że świadek K. K. zeznał, że z bratem powoda J. N., około 6-7 lat temu wyciął na terenie sporu 20-30 drzew na stemple. Zdaniem Sądu wycięcie na takim terenie drzew na stemple, nawet niewielkiej grubości, nie mogłoby pozostać nie zauważone, musiałyby być jakieś ślady. Natomiast żaden inny świadek nie nawiązał do takiej wycinki. Z kolei pozwany zeznał, że przed listopadem 2014 r. był to las pierwotny.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 344 k.c. przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba, że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

Posiadanie związane jest z wykonywaniem „władztwa" nad rzeczą. Jednakże w ściślejszym, techniczno-prawnym znaczeniu, zdefiniowanym w art. 336 k.c., niezbędne jest władanie rzeczą „jak właściciel" lub „jak mający inne prawo do władania cudzą rzeczą", z wykluczeniem dzierżenia „wykonywanego za kogo innego" – określonego w art. 338 k.c. Zatem według panującego poglądu doktryny posiadanie występuje przy równoczesnym istnieniu fizycznego elementu władania rzeczą, określanego jako corpus possessionis, oraz psychicznego elementu animus rem sibi habendi, rozumianego jako zamiar władania rzeczą dla siebie

W procesie o przywrócenie naruszonego posiadania zgodnie z art. 478 k.p.c. sąd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznając samego prawa pozwanego ani nawet jego dobrej czy złej wiary. Taka koncepcja zakresu kognicji sądu jest zgodna z zasadą, że ochrona posesoryjna przysługuje każdemu posiadaczowi i to niezależnie od tego, czy jest on w dobrej czy złej wierze oraz czy jego posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym czy też bezprawne.

W niniejszej sprawie powód wniósł o zaniechanie naruszeń posiadania przez pozwanego w szczególności wchodzenia na część przedmiotowych działek, wycinania z niej drzew i wykonywania jakichkolwiek innych aktów posiadania. Zatem dla uwzględnienia przedmiotowego powództwa o ochronę naruszonego posiadania, z analizy całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie musiało wynikać, że powód był posiadaczem przedmiotowej nieruchomości oraz że jej posiadanie zostało naruszone przez osoby działające na rzecz pozwanego w sposób samowolny i bezprawny.

W sprawach o ochronę naruszonego posiadania ciężar wykazania przesłanek z art. 344 k.c. spoczywa zgodnie z art. 6 k.c. na powodzie. Powód nie wykazał natomiast faktu posiadania spornej nieruchomości w dacie naruszenia. Przedmiot sporu stanowił las, oddalony od siedliska o około 40 min piechotą. Część świadków, jak W. J., K. K. i Z. J., nie była zatem w stanie wskazać czy i kto wykonywał jakieś czynności na częściach działek (...). Zeznania pozostałych świadków pozostawały natomiast ze sobą rozbieżne, w związku z czym Sąd dokonując ich oceny, musiał odmówić części z nich wiarygodności. W rezultacie na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd ustalił, że przedmiot sporu w listopadzie 2014 r. znajdował się w posiadaniu pozwanego, a co za tym idzie, powództwo okazało się nie zasadne.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, Sąd oddalił powództwo, jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł jak w pkt 2 sentencji, w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zawartą w art. 98 k.p.c. Powód jako strona przegrywająca sprawę winien zatem zwrócić pozwanemu koszty zastępstwa prawnego w wysokości 156,00 zł, ustalone w oparciu o § 8 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461) oraz 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.