Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II Ca 1044/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Katarzyna Oleksiak

Sędziowie:

SO Katarzyna Serafin-Tabor (sprawozdawca)

SO Jarosław Tyrpa

Protokolant: sekretarz sądowy Elżbieta Łojewska

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2017 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa L. K.

przeciwko D. L. i (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Myślenicach

z dnia 17 lutego 2017 r., sygnatura akt I C 583/16

1.  oddala obie apelacje;

2.  zasądza solidarnie od strony pozwanej (...) S.A. w W. i pozwanej D. L. na rzecz powoda kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSO Jarosław Tyrpa SSO Katarzyna Oleksiak SSO Katarzyna Serafin-Tabor

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 22 sierpnia 2017 r.

Powód L. K. w pozwie z dnia 24 marca 2016 r. wniósł o zasądzenie od pozwanych (...) S. A. w W. i D. L. in solidum kwoty 13.642,15 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 11 grudnia 2015 r. w stosunku do ubezpieczyciela i od dnia wniesienia pozwu od D. L.. Ponadto L. K. wniósł o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu. Uzasadniając żądanie wskazał, że dochodzona przez niego kwota stanowi równowartość szkody, jaką poniósł w związku z uszkodzeniem jego pojazdu przez D. L..

Pismem z dnia 29 marca 2016 r. (przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanym) L. K. ograniczył żądanie do kwoty 7.559,72 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego. Na kwotę tę złożyły się:

- 6.719,99 zł tytułem nieuregulowanej faktury VAT nr (...) za najem samochodu zastępczego w okresie od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r.,

- 642,15 zł tytułem niezapłaconej części faktury VAT nr (...),

- 197,58 zł tytułem niezapłaconej części faktury VAT nr (...) za najem pojazdu w okresie od 10 listopada 2015 r. do 13 listopada 2015 r.

W dniu 4 maja 2016 r. Sąd Rejonowy w Myślenicach wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniający powództwo w całości.

Pozwani (...) S. A. w W. i D. L. skutecznie zaskarżyli powyższy nakaz zapłaty. W toku postępowania wnosili o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. D. L. argumentowała, że żądane koszty pojazdu zastępczego są zawyżone, gdyż powód wynajął samochód w klasie wyższej niż auto uszkodzone. Zakwestionowała również by zbiegła z miejsca zdarzenia.

Wyrokiem z dnia 17 lutego 2017 r. Sąd Rejonowy w Myślenicach Wydział I Cywilny zasądził od (...) S. A. w W. i D. L. na rzecz L. K. kwotę 7.559,72 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty:

- 197,58 zł od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w stosunku do (...) S. A. w W.,

- 6.719,99 zł od dnia 10 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty w stosunku do (...) S. A. w W.,

- 642,15 zł od dnia 11 lutego 2016 r. do dnia zapłaty w stosunku do (...) S. A. w W.,

- 7.559,72 zł od dnia 13 grudnia 2016 r. do dnia zapłaty w stosunku do D. L.,

z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego.

W pozostałej części Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

W zakresie kosztów procesu Sąd Rejonowy zasądził od (...) S. A. w W. i D. L. solidarnie na rzecz L. K. kwotę 2.795,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Orzeczenie to Sąd Rejonowy poprzedził następującymi ustaleniami.

W dniu 12 października 2015 r. doszło do uszkodzenia będącego własnością L. K. samochodu marki (...), który był prawidłowo zaparkowany w wyznaczonym do tego miejscu. O zdarzeniu L. K. poinformował Policję, która prowadziła czynności mające na celu ustalenie sprawcy kolizji. W dniu 9 listopada 2015 r. do Komendy Powiatowej Policji w M. zgłosiła się D. L., która przyznała, że uszkodziła samochód L. K.. Tego samego dnia L. K. zgłosił szkodę właściwemu ubezpieczycielowi – (...) S. A. w W.. W trakcie rozmowy z (...) S. A. w W. L. K. został poinformowany o możliwości najmu pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem, a także o tym, że w razie osobistego zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego cena najmu zostanie zweryfikowana do ceny średnio-rynkowej. Wcześniej L. K. zgłaszał szkodę swojemu ubezpieczycielowi, który jednak odmówił przyjęcia zgłoszenia szkody z uwagi na niewykrycie sprawcy.

L. K. nie zdecydował się na zawarcie umowy najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, a to z uwagi na fakt, że został mu zaproponowany pojazd niższej klasy, a ponadto mniejszy od uszkodzonego. Pojazd ten nie był zatem użyteczny dla L. K., który samochód wykorzystywał nie tylko do dojazdu do pracy, ale również celem dowożenia jednego z członków rodziny (niepełnosprawnego wujka), którego jest opiekunem na zabiegi rehabilitacyjne. Ponadto L. K. nie miał możliwości korzystania z innego pojazdu aniżeli wynajęty.

W związku z powyższym L. K. zawarł umowę najmu pojazdu zastępczego bez pośrednictwa ubezpieczyciela. Zawierając umowę najmu L. K. kierował się klasą samochodu, która odpowiadała klasie uszkodzonego pojazdu oraz bliskością podmiotu oferującego najem pojazdów w stosunku do jego miejsca zamieszkania.

L. K. korzystał z najmu pojazdu zastępczego marki (...) w okresach:

- od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r. (kwota wynajmu 6.719,99 zł brutto),

- od 10 listopada 2015 r. do 13 listopada 2015 r. (kwota wynajmu 1.279,98 zł brutto) oraz

- od 27 listopada 2015 r. do 10 grudnia 2015 r. (kwota wynajmu 4.159,95 zł brutto).

Ubezpieczyciel wypłacił L. K. tytułem wymienionych wyżej kosztów kwotę 1.082,40 zł za wynajem pojazdu zastępczego w okresie od 10 listopada 2015 r. do 13 listopada 2015 r. oraz 3.517,80 zł za najem pojazdu zastępczego w okresie od 27 listopada 2015 r. do 10 grudnia 2015 r.

Obniżenie wypłaconych kwot w stosunku do kosztów poniesionych przez powoda ubezpieczyciel argumentował tym, iż średnia rynkowa cena najmu pojazdów zastępczych w klasie (...) wynosi 220 zł i do tej kwoty zostało obniżone przyznane odszkodowanie. Ubezpieczyciel nie kwestionował natomiast czasu najmu pojazdu zastępczego w okresie od 10 listopada 2015 r. do 13 listopada 2015 r. oraz od 27 listopada 2015 r. do 10 grudnia 2015 r. Zakwestionował natomiast w całości przyznanie odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w okresie od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r., wskazując że szkoda została zgłoszona dopiero w dniu 9 listopada 2015 r., podczas gdy zdarzenie szkodzące miało miejsce w dniu 12 października 2015 r.

Stan faktyczny sprawy Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, a także dowód z przesłuchania L. K. i D. L., które uznał za wiarygodne. Na podstawie dowodu z przesłuchania D. L. Sąd Rejonowy z uwagi na przedmiot sporu nie czynił szczegółowych ustaleń w zakresie uszkodzeń pojazdu, a także motywów działania D. L. dotyczących opóźnienia w zgłoszeniu sprawstwa kolizji na Policję. Sąd oddalił również wniosek dowodowy (...) S. A. w W. o dopuszczenie dowodu z nagrania rozmowy prowadzonej między powodem a pracownikiem ubezpieczyciela na okoliczność poinformowania L. K. o możliwości najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela oraz stawkach obowiązujących w tym zakresie u pozwanego. W ocenie Sądu Rejonowego okoliczności te nie były sporne, zostały przyznane przez L. K., zaś przeprowadzenie dowodu zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania.

W świetle tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zasadniczej części. Sąd Rejonowy wskazał, że podstawą odpowiedzialności (...) S. A. w W. jest art. 822 k.c. Podał, że w przypadku uszkodzenia pojazdu uniemożliwiającego poszkodowanemu korzystanie z niego uszczerbkiem w jego majątku są koszty najmu pojazdu zastępczego, które pozostają w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym. W ocenie Sądu Rejonowego powód udowodnił istnienie szkody w wysokości poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego w okresie od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r. (kwota wynajmu 6.719,99 zł brutto), od 10 listopada 2015 r. do 13 listopada 2015 r. (kwota wynajmu 1.279,98 zł brutto) oraz od 27 listopada 2015 r. do 10 grudnia 2015 r. (kwota wynajmu 4.159,95 zł brutto). Zdaniem Sądu Rejonowego czas najmu pojazdu zastępczego był czasem niezbędnym. Niezasadna natomiast jest argumentacja (...) S. A. w W. dotycząca niezgłoszenia szkody do czasu wykrycia sprawcy przez poszkodowanego, w związku z czym szkoda w wysokości najmu pojazdu zastępczego za okres do zgłoszenia szkody miała by być nienależna. W ocenie Sądu Rejonowego niezgłoszenie szkody do dnia wykrycia sprawcy było uzasadnione tym, że powód nie znał właściwego ubezpieczyciela, u którego ubezpieczony został sprawca szkody.

W odniesieniu do stawek najmu pojazdu zastępczego Sąd Rejonowy wskazał na zasadę swobody umów, która uniemożliwia ingerencję w wysokość ustalonych stawek najmu ubezpieczycielowi. Ponadto poszkodowanemu przysługuje prawo wyboru podmiotu, od którego najmie pojazd zastępczy. Nie ma natomiast obowiązku poszukiwania podmiotów oferujących najniższe stawki za wynajem. Niezasadna w ocenie Sądu Rejonowego była argumentacja pozwanego, iż wynajęty przez powoda samochód był o klasę wyższy niż ten, który uległ uszkodzeniu, gdyż z zeznań powoda jednoznacznie wynikało, że pojazdy te znajdowały się w tej samej klasie motoryzacyjnej.

Mając na względzie powyższe Sąd Rejonowy uznał za zasadne w całości żądanie zwrotu całej wydatkowej przez powoda kwoty tytułem najmu pojazdu zastępczego.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjny i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 j. t.). – dalej: u.u.o. Zgodnie z powołanym przepisem zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W niniejszej sprawie powód nie wykazał, kiedy zgłosił szkodę zakładowi ubezpieczeń z tytułu poszczególnych faktur. Wobec tego o odsetkach Sąd Rejonowy orzekł z upływem 30 dni od wydania przez ubezpieczyciela pisma o odmowie wypłaty odszkodowania lub wypłaty odszkodowania w niższej wysokości aniżeli żądana. Wobec pozwanej D. L. Sąd Rejonowy zasądził natomiast odsetki od dnia następnego po dniu, w którym pozwana miała możliwość zapoznania się z pismem ograniczającym żądanie pozwu, a więc od dnia 13 grudnia 2016 r. Wobec powyższego Sąd Rejonowy częściowo oddalił powództwo w zakresie roszczenia odsetkowego.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu uznając, że powód uległ tylko w nieznacznej części żądania, a zatem należne są mu koszty poniesione w pełnej wysokości. Wobec tego, że w doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że solidarny obowiązek zwrotu kosztów jest również następstwem solidarności nieprawidłowej (in solidum) występującej między współuczestnikami Sąd przyjął solidarną odpowiedzialność obu pozwanych za koszty procesu.

Od wyroku Sądu Rejonowego apelacje wnieśli (...) S. A. w W. oraz D. L..

(...) S. A. w W. zaskarżył powyższy wyrok w zakresie dotyczącym ubezpieczyciela i zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 363 k.c. przez błędną wykładnię i przyjęcie, że wynajęcie pojazdu zastępczego w okresie od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r. stanowi uszczerbek w majątku powoda pozostający w związku przyczynowym ze zdarzeniem komunikacyjnym,

2.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 16 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 17 u.u.o. przez ich niezastosowanie, podczas gdy działanie powoda polegające na dokonaniu najmu prywatnego i odrzuceniu oferty pozwanego co do możliwości najmu na warunkach i według stawek obowiązujących u pozwanego skutkowało zwiększeniem szkody,

3.  naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 217 § 1, 2 i 3 w zw. z art. 227 k.p.c. przez oddalenie wniosku pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenia dowodu z nagrania znajdującego się na płycie CD na okoliczność treści rozmowy powoda z pracownikiem pozwanego (...) S. A. w W. i poinformowania go o możliwości najmu pojazdu zastępczego na warunkach obowiązujących u pozwanego, podczas gdy okoliczności te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a uwzględnienie wniosku nie spowodowałoby zwłoki w rozpoznaniu.

Wskazując na powyższe naruszania pozwany (...) S. A. w W. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w stosunku do ubezpieczyciela i oddalenie powództwa w całości, względnie uchylenie powyższego wniosku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Ponadto na podstawie art. 380 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. i 391 § 1 k.p.c. wniósł o rozpoznanie przez sąd II instancji postanowienia sądu I instancji oddalającego wniosek pozwanego o przeprowadzenie dowodu z nagrania rozmowy powoda z pracownikiem (...) S. A. na okoliczność poinformowania powoda o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego na zasadach i według stawek obowiązujących u pozwanego ubezpieczyciela. Pozwany wniósł także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

D. L. zaskarżyła wyrok Sądu Rejonowego w części co do punktu pierwszego i trzeciego wyroku zarzucając naruszenie:

1.  art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego poprzez uznanie, że powód wykazał szkodę oraz jej wysokość związaną z wynajmem pojazdu zastępczego,

a także z ostrożności:

2.  art. 98 k.p.c. przez jego zastosowanie mimo, iż powód przegrał sprawę w 50%,

3.  art. 100 k.p.c. przez jego niezastosowanie mimo, iż koszty procesu powinny być wzajemnie zniesione.

Mając na względzie powyższe pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za pierwszą i drugą instancję.

W odpowiedzi na apelacje powód L. K. wniósł o ich oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje

Apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie.

Podstawą rozstrzygnięcia niniejszej sprawy był stan faktyczny ustalony przez Sąd Rejonowy, który w ocenie Sądu Okręgowego znajdował pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym.

Przechodząc do oceny zarzutów zawartych w apelacjach w pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutu naruszenia art. 217 § 1-3 w zw. z art. 227 k.p.c. Zgodnie z powołanymi przepisami Sąd prowadzi postępowanie dowodowe jedynie co do okoliczności mających znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Natomiast strona może aż do momentu zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienia swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej. W tym kontekście należy wskazać, że sąd nie ma obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego ponad potrzebę procesową i uwzględnienia wniosków dowodowych strony tak długo aż udowodni ona korzystną dla siebie tezę. Granicę prowadzenia postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy i tylko w tym zakresie sąd zobowiązany jest dopuszczać dowody (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2004 r., sygn. akt I UK 170/04). W niniejszej sprawie okoliczności, na które zgłoszony został wniosek dowodowy pozwanego (...) S. A. w W. zostały przyznane przez powoda. Tym samym nie było potrzeby prowadzenia postępowania dowodowego potwierdzającego dodatkowo okoliczności bezsporne. Sąd Rejonowy nie dopuścił się zatem naruszenia art. 217 § 1-3 w zw. z art. 227 k.p.c., a wydane postanowienie oddalające wniosek dowodowy pozwanego było prawidłowe.

Przechodząc do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego skutkującej ustaleniem, że powód wykazał szkodę oraz jej wysokość związaną z wynajmem pojazdu zastępczego wskazać należy, że zgodnie z poglądami wyrażonymi w judykaturze Sądu Najwyższego ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (wyrok Sądu Najwyższego z 16 lutego 1996 r., sygn. akt II CRN 173/95). Skuteczne przedstawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 10 kwietnia 2000 r., sygn. akt V CKN 17/2000; z dnia 5 sierpnia 1999 r., sygn. akt II UKN 76/99; z dnia 10 stycznia 2002 r., sygn. akt II CKN 572/99; z 27 września 2002 r., sygn. akt II CKN 817/00).

Przedstawiona w apelacji argumentacja dotycząca naruszenia granic swobodnej oceny materiału dowodowego nie zasługiwała w tym świetle na uwzględnienie. Skarżąca D. L. nie wskazała jakich błędów logicznych, czy uchybień zasadom doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd I instancji uznając za wiarygodne wszystkie przeprowadzone w sprawie dowody. Z dowodów tych wynikało natomiast jednoznacznie, że powód doznał szkody związanej z niemożnością korzystania z uszkodzonego w kolizji auta. Wysokość szkody związanej z najmem pojazdu zastępczego została wykazana przez przedłożenie stosownych faktur i umów najmu. W apelacji skarżąca wskazywała, że wynajmowany przez powoda samochód znajdował się w klasie wyższej niż samochód uszkodzony w kolizji. Okoliczność ta nie została jednak przez nią w żaden sposób dowiedziona. Tymczasem z zeznań powoda, a także okoliczności przyznanych przez pozwanego ubezpieczyciela w piśmie z dnia 10 grudnia 2015 r. wynika, że pojazdy te znajdowały się w tej samej klasie motoryzacyjnej.

Co do kwestionowanej przez skarżącą stawki najmu pojazdu zastępczego wskazać należy, że powód wykazał, jaką kwotę poniósł tytułem najmu pojazdu zastępczego. Pozwana nie przedstawiła natomiast żadnych dowodów na okoliczność, iż zapłacona przez powoda stawka najmu była zawyżona, co prowadziłoby do wzbogacenia powoda. Zarzut pozwanej pozostaje w tym zakresie w powiązaniu z argumentacją pozwanego (...) dotyczącą naruszenia art. 16 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 17 u.u.o. Zgodnie z powołanymi przepisami osoba uczestnicząca w zdarzeniu wywołującym szkodę obowiązana jest do zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu szkody. W razie niedopełnienia tego obowiązku z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, co miało wpływ na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej bądź jej rozmiaru zakład ubezpieczeń może dochodzić od takiej osoby zwrotu części wypłaconego uprawnionemu odszkodowania lub ograniczyć wypłacane tym osobom odszkodowanie. Ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających zwrot zakładowi ubezpieczeń części odszkodowania lub ograniczenia odszkodowania spoczywa na zakładzie ubezpieczeń. Powołane przepisy stanowią konkretyzację art. 354 § 2 k.c. zgodnie, z którym wierzyciel powinien współdziałać przy wykonaniu zobowiązania oraz art. 362 k.c., który stanowi, że w sytuacji przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza stopnia winy obu stron.

Mając na względzie przytoczone przepisy należy uznać, że pozwani nie wykazali przyczynienia się powoda do zwiększenia rozmiaru szkody. W szczególności (...) S. A. w W. nie przedstawił żadnych dowodów na okoliczność odrzucenia przez powoda oferty najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego standardem i klasą samochodowi uszkodzonemu w kolizji za cenę niższą niż ta, którą poniósł poszkodowany dokonując najmu prywatnego. Ubezpieczyciel wnioskował, jak już wyżej wskazano, jedynie o przeprowadzenie dowodu na okoliczność poinformowania powoda o możliwości pośredniczenia przez (...) S. A. w W. przy najmie pojazdu zastępczego i ewentualnej weryfikacji stawek najmu przez ubezpieczyciela w przypadku skorzystania z najmu pojazdu bez pośrednictwa ubezpieczyciela. Powód przyznał powyższe okoliczności. Słusznie zatem Sąd I instancji uznał, że nie zostało dowiedzione aby powód przyczynił się do powstania (powiększenia ) szkody.

Bezzasadny jest również zarzut naruszenia art. 361 k.c. w zw. z art. 363 k.c. Szkoda L. K. polegająca na konieczności najmu pojazdu zastępczego w okresie od 16 października 2015 r. do 5 listopada 2015 r. pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą w postaci uszkodzenia jego samochodu. Gdyby bowiem nie doszło do uszkodzenia pojazdu poszkodowanego nie byłoby konieczne wynajęcie pojazdu zastępczego i poniesienie związanych z tym kosztów. Z uwagi na konieczność dojazdu poszkodowanego do pracy oraz dowożenia członka rodziny na rehabilitację należy uznać, że najem pojazdu zastępczego w wymienionym wyżej okresie pozostawał w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Bez znaczenia dla tego ustalenia pozostaje fakt, że pozwany (...) S. A. w W. o szkodzie został powiadomiony dopiero w dniu 9 listopada 2015 r., a więc w dniu, w którym poszkodowany dowiedział się o osobie sprawcy i właściwym ubezpieczycielu. Nie sposób stawiać poszkodowanemu zarzutu spóźnionego zawiadomienia o szkodzie, skoro uczynił to niezwłocznie po tym jak dowiedział się o tym, który z dostępnych na rynku ubezpieczycieli ponosi odpowiedzialność za szkodę w jego pojeździe. Ponadto twierdzenia zawarte w apelacji dotyczące rzekomej możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, co wykluczałoby niezbędność najmu pojazdu zastępczego pozostają w sprzeczności z decyzjami wydanymi przez ubezpieczyciela, który częściowo uwzględnił roszczenie z tytułu najmu takiego pojazdu.

Na uwzględnienie nie zasługiwały również zarzuty dotyczące naruszenia art. 98 i 100 k.p.c. Skarżąca D. L. wskazywała, że powód przegrał sprawę w 50%, gdyż cofnął pozew, który pierwotnie dotyczył kwoty 13.642,15 zł o kwotę 6.082,43 zł. Zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie. Do cofnięcia pozwu doszło przed doręczeniem pozwanym odpisu pozwu, a więc przed zawiśnięciem sporu. Sąd I instancji nie umorzył postępowania w zakresie cofniętej części żądania, czego pozwani nie kwestionowali. W tym przypadku nie było zatem możliwe kwestionowanie jedynie kosztów związanych z cofniętą częścią żądania, albowiem brak jest rozstrzygnięcia, z którym te koszty byłyby związane. Wobec powyższego należało uznać, że sprawa niniejsza toczyła się jedynie w zakresie kwoty ograniczonego żądania, a zatem Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował art. 100 k.p.c. uznając, że powód uległ tylko co do nieznacznej części zasądzając na jego rzecz zwrot całości kosztów procesu.

Z uwagi na bezzasadność zarzutów obu apelacji oraz podzielanie przez Sąd Okręgowy argumentacji prawnej Sądu Rejonowego co do odpowiedzialności pozwanych za szkodę wyrządzoną powodowi w wysokości kosztów najmu pojazdu zastępczego Sąd Okręgowy oddalił obie apelacje na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz art. 105 § 2 k.p.c. stosowanym odpowiednio w razie odpowiedzialności in solidum (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 1975 r., sygn. akt III CZP 6/75).

SSO Katarzyna Serafin-Tabor SSO Katarzyna Oleksiak SSO Jarosław Tyrpa