Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2017 r.

Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Agata Gawłowska-Sobusiak
Protokolant:	Paulina Wąs

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2017 r. w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M. prowadzącego Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B.

przeciwko T. Ż.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego T. Ż. na rzecz powoda J. M. prowadzącego Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B. kwotę 2 951,11 zł (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt jeden złotych 11/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie liczonymi od dnia 13 lutego 2016r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego T. Ż. na rzecz powoda J. M. prowadzącego Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B. kwotę 791,00 zł (siedemset dziewięćdziesiąt jeden złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia

SR Agata Gawłowska – Sobusiak

Sygn. akt I C 618/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Brzesku z dnia 16 lutego 2017 r.

Powód J. M. prowadzący Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B. domagał się zasądzenia od pozwanego T. Ż. kwoty 4 999, 06 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 13 lutego 2016 r do dnia zapłaty. Nadto powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając pozew powód podniósł, że strony zawarły umowę dostawy betonu, towar została dostarczony, pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń. Wobec powyższego powód wystawił fakturę VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r na kwotę 5 939, 06 zł. Pozwany wpłacił na poczet tej należności w dniu 4 lipca 2016 r tylko kwotę 940, 00 zł. Wobec braku dalszych wpłat, pozew stał się konieczny i uzasadniony.

T.. Sąd nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 31 sierpnia 2016 r sygn. akt I Nc 981/16 zobowiązał pozwanego do zapłaty na rzecz powoda kwoty 4 999, 06 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i kosztami procesu w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty albo do wniesienia w terminie sprzeciwu.

Pozwany w zakreślonym terminie złożył sprzeciw od nakazu zapłaty. Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o zwrot kosztów procesu.

W sprzeciwie pozwany zarzucił, że „beton wymieniony w fakturze nie odzwierciedla rzeczywistej ilości”. Wyjaśnił, że powód dostarczał beton na dwie budowy tj. pozwanego oraz jego brata A. Ż., które umiejscowione są koło siebie i były prowadzone w tym samych latach 2013-2015. Powód dostarczył wadliwy towar na budowę A. Ż. i prawdopodobnie faktura załączona do pozwu dotyczy tej dostawy. Pozwany podkreślił, że nie ma żadnych zobowiązań wobec powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą: Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B.. Przedmiotem działalności powoda jest produkcja masy betonowej prefabrykowanej i jej dostawa.

Dowód:

- informacja z (...) z dnia 15 lipca 2016 r – k. 9,

- przesłuchanie powoda – k. 46v.

Pozwany także jest przedsiębiorcą w branży budowlanej. Pozwany w latach 2013-2015 r prowadził budowę własnego domu w miejscowości Z.. Pozwany zamawiał u powoda beton na fundamenty, piętro i strop.

Pod koniec 2014 r pozwany zamówił u powoda beton na dach, zamówienia dokonywał telefonicznie.

W dniu 8 grudnia 2014 r pracownicy powoda dostarczyli na budowę pozwanego beton w ilości 8,5 m ³ i 6 m ³, co pozwany potwierdził podpisem pod dokumentem wz.

W dniu 23 grudnia 2014 r pracownicy powoda dostarczyli na budowę pozwanego jeszcze beton w ilości 2,6 m ³, co także pozwany potwierdził podpisem pod dokumentem wz.

Pozwany nie przyjechał do siedziby firmy powoda, aby uregulować cenę za dostarczony beton, nie odbierał telefonów od pracownika powoda.

Dowód:

- informacja z (...) z dnia 27 grudnia 2016 r – k. 43,

- dokument wz (wydanie materiałów na zewnątrz) nr (...) z dnia 8 grudnia 2014 r – k. 45,

- dokument wz (wydanie materiałów na zewnątrz) nr (...) z dnia 23 grudnia 2014 r – k. 45,

- zeznania świadka L. S. – k. 34,

- zeznania świadka M. J. – k. 34 v,

- przesłuchanie powoda – k. 46v,

- częściowo przesłuchanie pozwanego – k. 47.

Ostatecznie w dniu 29 stycznia 2016 r powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 939, 06 zł, tj. 26,10m ³ x 185, 00 zł/m ³ = 4 828, 50 zł + 23% VAT 1 110, 56 zł = 5 939, 06 zł, z terminem płatności do dnia 12 lutego 2016 r.

Powód przyjął cenę jednostką za m ³ betonu w kwocie 185, 00 zł.

Dowód:

- przesłuchanie powoda – k. 46v,

- faktura VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r – k. 10.

W dniu 11 marca 2016 r powód wystosował do pozwanego wezwanie przesądowe do zapłaty na kwotę 5 939, 06 zł. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu dnia 4 kwietnia 2016 r.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania z dnia 11 marca 2016 r oraz potwierdzeniem odbioru z dnia 4 kwietnia 2016 r – k. 11.

W dniu 1 lipca 2016 r pozwany uiścił na rzecz powoda kwotę 940, 00 zł „tytułem zapłaty za dostarczony beton w ilości 6m ³ ostatnia dostawa”.

Dowód:

- potwierdzenie wpłaty na rachunek z dnia 1 lipca 2016 r – k. 12,

- częściowo przesłuchanie pozwanego – k. 47.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wymienione dokumenty, zeznania świadków i przesłuchanie stron.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie był fakt, że powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i dostaw betonu. Nadto fakt ten potwierdza informacja z (...) , która stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 kpc. Dokumenty urzędowe korzystają z odmieniania autentyczności i zgodności z prawdą tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Spornym w przedmiotowej sprawie był fakt zawarcia między stronami umowy dostawy betonu, a co za tym idzie ilości tego betonu i ceny jednostkowej.

Zgodnie z art. 606 kc umowa dostawy powinna być stwierdzona pismem. Niemniej jednak wymaganie pisemności zostało wprowadzone jedynie ad probationem. Skoro obie strony wnosiły o przesłuchanie świadków na okoliczność zawarcia bądź nie zawarcia umowy dostawy, a także fakt dokonania tej czynności został uprawdopodobniony za pomocą pisma ( faktura VAT, dokumenty wz), zakaz dowodzenia z art. 74 kc nie miał zastosowania.

I tak świadek L. S. - pracownik powoda – zeznał, że w grudniu 2014 r pozwany telefonicznie zamówił ostatnie dostawy betonu na swoją budowę. Świadek zeznał, że rozpoznawał głos pozwanego, albowiem jest on osobą znaną w branży budowlanej, prowadzi działalność gospodarczą w tym zakresie, i wcześniej także zamawiał beton na swoją budowę. Sąd nie miał powodów, aby nie dać wiary tym zeznaniom. Fakt prowadzenia przez pozwanego działalności gospodarczej w branży budowlanej potwierdza informacja z (...) , która stanowi dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 kpc. Gdyby pozwany nie dokonał zamówienia betonu, nie potwierdziłby jego odbioru na dokumencie wz oraz nie dokonałby wpłaty na kwotę 940, 00 zł, o czym poniżej.

Świadek L. S. oraz świadek M. J. – także pracownik powoda – zeznali, że w grudniu 2014 r były realizowane dwie dostawy betonu na budowę pozwanego. Istotne jest, że świadek M. J. osobiście wykonywał te dostawy i pamięta budowę pozwanego. Sąd nie miał powodów, aby nie dać wiary tym zeznaniom. Gdyby dostawy nie były zrealizowane, to pozwany nie potwierdziłby ich odbioru na dokumencie wz oraz nie dokonałby wpłaty na kwotę 940, 00 zł, o czym poniżej.

Z zeznań świadka L. S., świadka M. J. oraz przesłuchania powoda wynika, że umowy o dostawy betonu zawierane są firmie powoda ustnie, nawet przez telefon, o ile pracownikom powoda znany jest zamawiający. Także w formie ustnej ustala się miejsce dostawy, przybliżoną ilość betonu oraz cenę. Jak wyjaśnił powód, cena jednostkowa zależy od odległości, na jaką dostarcza się beton, oraz ilości dostawy. Jeżeli beton dostarcza się na nieznaczną odległości w dużej ilości, cena jest mniejsza, niż gdy dostarcza się beton na dalszą odległość w mniejszej ilości. Nadto z zeznań wymienionych osób wynika, że pracownicy powoda wykonujący dostawę wypisują dokument wz (wydanie materiałów na zewnątrz), na którym umieszczają datę dostawy i ilość dostarczonego betonu, a odbiorca dokument ten podpisuje. Wymieniony dokument wz przedstawiany jest w siedzibie firmy powoda i stanowi podstawę do wyliczenia cena za dostarczony beton. Wyliczenie ceny zwykle zamieszcza się na małej kartce papieru opatrzonej pieczęcią firmy powoda. Kwotę wymienioną na tej kartce należy uregulować w firmie powoda. Przy zapłacie ceny pracownik powoda wydaje paragon, a na życzenie klienta fakturę VAT. Jeżeli cena za dostawę betonu została uiszczona, dokument wz jest niszczony, a odbiorca otrzymuje pargon lub fakturę. Jeżeli cena nie została uiszczona, dokument wz przechowuje się w firmie powoda, aby stanowił podstawę dochodzenia zapłaty. Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową, firma powoda wzywa dłużnika do dobrowolnej zapłaty, najpierw telefonicznie, a ostatecznie pisemnie.

Sąd nie miał podstaw, aby tym zeznaniom nie dać wiary, albowiem taki sposób działania jest przyjęty w małych firmach na terenie właściwości tut. Sądu, z resztą zgodny jest on z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Także pozwany przyznał, że wcześniejsze dostawy betonu zamawiał telefonicznie; że podpisywał dokumenty wz; że, otrzymywał kartki z ceną do zapłaty i że dysponuje potwierdzeniami wpłat.

W przedmiotowej sprawie powód przedłożył dokumenty wz z dnia 8 i 23 grudnia 2014 r podpisane przez pozwanego, kwitującego odbiór dostawy betonu. Dokumenty wz są dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 kpc. Dokumenty te korzystają z domniemania autentyczności, a to że osoba, która jej podpisała, złożyła oświadczenie w nich zawarte. Pozwany co prawda twierdził, że nie podpisał dokumentów wz, ale ostatecznie nie złożył wniosku o powołanie biegłego grafologa. Zgodnie z art. 253 kpc jeżeli strona zaprzecza prawdziwości dokumentu prywatnego albo temu, że go podpisała, obowiązana jest tą okoliczność udowodnić. Skoro powód nie zaprzeczył skutecznie autentyczności dokumentów wz, należało uznać je wiarygodne.

Pozwany twierdził, że wszystkie zobowiązania wobec firmy powoda uregulował i celem udowodnienia tej okoliczności zobowiązał się do przedłożenia dokumentów dotyczących poprzednich dostaw betonu na swoją budowę, w szczególności potwierdzeń zapłaty, paragonów czy faktur. Mimo zakreślenia stosowanego terminu, pozwany nie przedłożył żadnego z tych dokumentu.

Pozwany twierdził także, że faktura nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r dotyczy zapłaty za dostawę betonu na budowę brata A. Ż.. Świadek A. Ż. odmówił składania zeznań w przedmiotowej sprawie. Następnie pozwany zeznał, że dostawa betonu z grudnia 2014 r może dotyczyć dostawy na rzecz jego siostry.

Sąd uznał, że twierdzenia pozwanego o tym, że nie podpisał dokumentów wz z dnia 8 i 23 grudnia 2014 r oraz że dostawy z grudnia 2014 r były realizowane na rzecz jego brata lub siostry, są przyjętą w procesie taktykę obrony. Trudno sobie wyobrazić, alby pracownicy powoda lub sam powód sfałszowali podpisy pozwanego na dokumentach wz. Gdyby tak było, to sfałszowaliby także podpis na trzeciej wz, której brak w przedmiotowej sprawie. Powód – jak zeznała – w tej sprawie złożył zawiadomienie na Policji, nie uczyniłby tego posługując się sfałszowanymi dokumentami wz. Wymowna w przedmiotowej sprawie była także odmowa złożenia zeznań przez świadka A. Ż.. Gdyby dostawa z grudnia 2014 r dotyczyła budowy prowadzonej przez A. Ż., to świadek mógł potwierdzić ten fakt. W dalszym toku postępowanie, pozwany twierdził, że dostawa z grudnia 2014 r mogła dotyczyć budowy jego siostry.

Pozwany w toku procesu zmieniał taktykę obrony i zarzuty. W tej sytuacji Sąd nie miał podstawy, aby dać wiarę zeznaniom pozwanego, że nie podsiada żadnego długu wobec powoda.

Reasumując Sąd uznał, że między stronami została zawarta umowa dostawy betonu, dostawa ta została zrealizowana w grudniu 2014 r, a pozwany nie dokonał zapłaty ceny.

W przedmiotowej sprawie sporna była także ilość betonu dostarczonego pozwanemu w grudniu 2014 r.

Pracownicy powoda, świadkowie L. S. i M. J., zeznawali do dwóch dostawach. Świadek L. S. zeznał, że „jedna była większa ponad 20 kubików, a druga mniejsza może 2 kubiki”. Z kolei świadek M. J. zeznał, że pierwsza większa dostawa betony była na strop, a druga mniejsza na wieniec dachowy. Powód zeznał, że beton został dostarczony trzema transportami, tj. trzema gruszkami, ale „nie ma wz na trzecią gruszkę”, „nie wiem co stało się z trzecim wz”. Wymienieni świadkowie, jak i powód, nie umieli wyjaśnić dlaczego w fakturze VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r wpisano ilość betonu 26,10m ³.

Zarówno faktura VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r jak i dokumenty wz z dnia 8 i 23 grudnia 2014 r stanowiły dokumenty prywatne w rozumienia art. 245 kpc. Z powyższych wywodów wynika, że powód wystawiał faktury w oparciu o dane co do ilości betonu zawarte w dokumentach wz, a dokumenty wz były niszczone dopiero po zapłacie ceny za dostawę. Skoro w przedmiotowej sprawie powód dysponuje tylko dokumentami wz z dnia 8 i 23 grudnia 2014 r opiewającymi łącznie na 17, 10 m ³ betonu, to należy przyjąć, że jeżeli były jeszcze inne dostawy potwierdzone dokumentami wz, którymi powód nie dysponuje, to znaczy, że zapłata za te dostawy została uiszczona.

Z powyższych względów, Sąd przyjął, że powód dostarczył pozwanemu beton w ilości wynikającej z dokumentów wz: 8, 5 m ³ i 6 m ³ (wz z dnia 8 grudnia 2014 r) oraz 2,6 m ³ (wz z dnia 23 grudnia 2014 r) – łącznie 17, 10 m ³ .

Nadto w przedmiotowej sprawie była także cena jednostkowa betonu dostarczonego pozwanemu w grudniu 2014 r. Sąd przyjął cenę jednostkową widniejącą w fakturze VAT nr (...) z dnia 29 stycznia 2016 r, tj. 183, 00 zł/m ³. Jak wyjaśnił powód, cena jednostkowa zależy od odległości, na jaką dostarcza się beton, oraz ilości dostawy. Jeżeli beton dostarcza się na nieznaczną odległości w dużej ilości, cena jest mniejsza, niż gdy dostarcza się beton na dalszą odległość w dużej ilości. W przedmiotowej sprawie dostawy były realizowane na dalszą odległość, w małych ilościach, zatem cena jednostkowa była większa. Oczywiście do wyliczonej ceny należało doliczyć należny podatek VAT, w tym okresie dostawa towarów była opodatkowania stawką 23%.

Sąd zważył, co następuje:

Powód J. M. prowadzący Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B. domagał się zasądzenia od pozwanego T. Ż. kwoty 4 999, 06 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie tytułem zapłaty za dostarczony beton.

Umowa dostawy uregulowania w art. 605 kc jest zmodyfikowaną umową sprzedaży. Jest to umowa konsensualna, odpłatna i wzajemnie zobowiązującą. W umowie tej dostawca zobowiązuje się do wytworzenia oznaczonych co do gatunku rzeczy i dostarczenia tych rzeczy odbiory. Z kolei odbiorca zobowiązuje się do odbioru tych rzeczy i zapłaty ceny.

Jak ustalono na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego, w grudniu 2014 r strony zawarły umowę dostawy betonu. Powód prowadzący Zakład Produkcyjno-Handlowo-Usługowy (...) J. M. w B. – w ramach tejże działalności gospodarczej – zobowiązał się do wytworzenia betonu i dostarczenia go na budowę pozwanego prowadzoną w Z.. (...) został dostarczony w dwóch transzach tj. w dniu 8 grudnia 2014 r oraz w dniu 23 grudnia 2014 r łącznie 17, 10 m ³ . Pozwany odebrał dostarczony beton i tym samym stał się zobowiązany do uiszczenia ceny. W przypadku dostawy dla pozwanego cena jednostkowa wynosiła 185, 00 zł/m ³ .

Odnośnie podatku VAT, zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. z 2016 r poz. 710) odpłatna dostawa towarów traktowana jest jak sprzedaż. Podstawą opodatkowania, jest wszystko co stanowi zapłatę za dostarczony towar. Do uiszczenia podatku obowiązany jest nabywca towaru. Do dnia 31 grudnia 2016 r stawka podatku VAT przy dostawie towaru wynosiła 23% podstawy opodatkowania (stawka 8% dotyczyła robót ogólnobudowlanych).

Zatem cena, jaką obowiązany był uiścić pozwany za dostarczony beton, wynosiła: 17, 10 m ³ x 185, 00 zł/m ³ = 3 163, 50 zł + 23% VAT (727, 61 zł) = 3 891, 11 zł.

W dniu 1 lipca 2016 r pozwany uiścił na poczet tej ceny kwotę 940, 00 zł. Zatem do zapłaty pozostało: 3 891, 11 zł – 940, 00 zł = 2 951, 11 zł i taką kwotę winien dopłacić pozwany.

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 951, 11 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w zapłacie liczonymi od dnia żądanego w pozwie i odpowiadającego terminowi zapłaty podanemu w fakturze tj. od dnia 13 lutego 2016 r. W pozostałym zakresie powództwo oddalono z uwagi na brak udowodnienia istnienia roszczenia w szerszym zakresie.

O kosztach orzeczono zgodnie z zasadą wyrażona w art. 100 kpc.

Na koszty poniesione przez powoda złożyły się: opłata sądowa od pozwu 100, 00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 1 200, 00 zł oraz opłata skarbowa w kwocie 17, 00 zł – łącznie kwota 1 317, 00 zł. Powód wygrał proces w około 60% i 60% z wymienionej kwoty 1 317, 00 zł stanowi kwota około 791, 00 zł.

Pozwany wygrał proces w 40%, ale nie wykazał, aby poniósł jakiekolwiek koszty.

Zatem Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu w kwocie 791, 00 zł.

SSR Agata Gawłowska-Sobusiak