Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2016 r. w Gliwicach

sprawy H. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania H. Ż.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 30 września 2015 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

Sygn. akt: VIII U 2329/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonej H. Ż. zaliczenia przy obliczaniu wysokości emerytury stażu 30 lat. ZUS wyjaśnił, iż ubezpieczona po raz pierwszy nabyła prawo do emerytury od dnia 1 marca 2003r. mając skończone 55 lat życia i 30 lat udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych - zgodnie z art. 46 oraz 29 w/wym. ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998r., który wymaga ukończenia przez kobietę 55 lat życia i udowodnienia 30 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego albo 20 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz uznania za całkowicie niezdolną do pracy. Ponieważ ubezpieczona udowodniła 26 lat, 3 miesiące i 4 dni okresów składkowych, 11 miesięcy i 29 dni okresów nieskładkowych, co w sumie nie dawało 30 lat pracy, ZUS zastosował art.10 ustawy i uwzględnił okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia w zakresie niezbędnym do uzupełnienia wymaganego stażu tj. w ilości 2 lat, 9 miesięcy i 16 dni, co dawało łącznie 30 lat i 19 dni okresu zatrudnienia. W dniu 22 listopada 2011r. ubezpieczona ponowie złożyła wniosek o emeryturę w wieku 64 lat życia i od dnia 1 listopada 2011r. przeliczono emeryturę na podstawie art. 27 ustawy, który wymaga ukończenia przez kobietę 60 lat życia i posiadania 20 lat zatrudnienia. Jako, że ubezpieczona udowodniła (bez okresu pracy w gospodarstwie rolnym) 26 lat, 3 miesiące i 4 dni okresu składkowego oraz 11 miesięcy i 29 dni okresu nieskładkowego, a więc posiadała wymagany staż pracy tj. 20 lat. W związku z tym brak było podstaw do uzupełnienia stażu pracy okresem pracy w gospodarstwie rolnym. ZUS wyjaśnił, że okres pracy w gospodarstwie rolnym po 16 roku życia - jest to okres uzupełniający, uwzględniany tylko do ustalenia prawa do emerytury, a nie do jej wysokości.

Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji domagając się przeliczenia wysokości emerytury z uwzględnieniem 30 – letniego, wcześniej przyjętego stażu pracy i wskazując, że zgodnie z art. 21 ustawy w sytuacji posiadania wcześniej prawa do emerytury, przy obliczaniu wysokości emerytury zasadą jest przyjecie podstawy wymiaru poprzedniego świadczenia. Ubezpieczona wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości.

W toku postępowania ubezpieczona domagała się przeliczenia wysokości emerytury z uwzględnieniem okresu korzystniejszego tj. 10 kolejnych lat tj. 1981 – 1990, względnie z okresu 20 lat z całego okresu zatrudnienia z lat 1966 – 2002.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona H. Ż. urodziła się w dniu (...) Od 1 czerwca 1994r. była uprawniona do stałej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Decyzją z dnia 16 kwietnia 2003r. ZUS przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 1 marca 2003r. w wieku 55 lat – na podstawie art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Do obliczenia wysokości świadczenia ZUS przyjął wynagrodzenie z 10 lat kalendarzowych tj. lat 1983 – 1992, ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 81,67%. ZUS uwzględnił ubezpieczonej 26 lat i 3 miesiące okresów składkowych, 11 miesięcy okresów nieskładkowych oraz 2 lata, 9 miesięcy i 16 dni okresów uzupełniających pracy w gospodarstwie rolnym tj. łącznie 30 lat.

Kolejno decyzją z dnia 6 grudnia 2011r. (...) Oddział w Z. przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym – na podstawie art. 27 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Za podstawę wymiaru świadczenia ZUS przyjął podstawę wcześniej pobieranej emerytury ze wskaźnikiem wysokości podstawy wymiaru 81,67% obliczonym z 10 lat kalendarzowych tj. lat 1983 – 1992. ZUS uwzględnił ubezpieczonej 26 lat i 3 miesiące okresów składkowych i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

Decyzją z dnia 3 września 2014r. ZUS odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury, argumentując że ubezpieczona pobiera już emeryturę na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej.

Po rozpoznaniu odwołania od powyższej decyzji, wyrokiem z dnia 6 maja 2015r. sygn. VIII U 2208/14 Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił odwołanie oraz przekazał do rozpoznania organowi rentowemu nowy wniosek ubezpieczonej H. Ż. z dnia 6 maja 2015r. o uwzględnienie na wysokość emerytury trzydziestu lat okresów składowych i nieskładkowych.

Po rozpoznaniu powyższego wniosku, zaskarżoną decyzją z dnia 30 września 2015r. ZUS odmówił ubezpieczonej uwzględnienia przy obliczaniu wysokości emerytury stażu 30 lat i 19 dni, argumentując, iż ubezpieczona pobiera emeryturę na podstawie art. 27 ustawy, gdzie przy spełnieniu przesłanek z tego przepisu, brak podstaw do zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym.

W toku postępowania ZUS wyliczył – zgodnie z wnioskami ubezpieczonej – hipotetyczną wysokość świadczenia w oparciu o wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia z 10 kolejnych lat 1981 – 1990 w wysokości 97,08%, 10 kolejnych lat tj. 1992-2002 w wysokości 3,83% oraz 20 lat wybranych z lat 1966 – 2002 w wysokości 81,02%

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akta organu rentowego i pism ZUS z dnia 28 czerwca 2016r. (k.37-38) oraz z dnia 10 października 2016r. (k.48-52).

Zgromadzony materiał dowodowy, Sąd uznał za kompletny, wiarygodny i mogący stanowić podstawę ustaleń faktycznych jak i rozstrzygnięcia sprawy. Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu finansów i rachunkowości, uznając iż materiał dowodowy jest kompletny a wyjaśnienie kwestii spornych nie wymaga wiadomości specjalnych.

Sąd Okręgowy w Gliwicach zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że H. Ż. jest uprawniona do emerytury.

Przedmiotem sporu jest natomiast wysokość przyznanego od 1 listopada 2011r. świadczenia (decyzja ZUS z dnia 6 grudnia 2011r.). Ubezpieczona podnosi bowiem, że do tej daty ZUS uwzględniał jej do obliczenia emerytury 30 letni staż pracy, natomiast od tej daty uwzględniał jej jedynie 26 lat i 3 miesiące okresów składkowych i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

Sąd wskazuje, że przedmiotem rozpoznania niniejszej sprawy jest zaskarżona decyzja z dnia 30 września 2015r., którą ZUS odmówił ubezpieczonej uwzględnienia przy obliczaniu wysokości emerytury stażu 30 lat i 19 dni argumentując, iż ubezpieczona pobiera emeryturę na podstawie art. 27 ustawy, gdzie przy spełnieniu przesłanek z tego przepisu, brak podstaw do zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym, zatem staż ubezpieczonej jest zaliczony prawidłowo. Decyzja ta została wydana po rozpoznaniu nowego wniosku ubezpieczonej H. Ż. z dnia 6 maja 2015r. o uwzględnienie na wysokość emerytury trzydziestu lat okresów składowych i nieskładkowych, jaki został przekazany do ZUS przez Sąd Okręgowy w Gliwicach w pkt 2 wyroku z dnia 6 maja 2015r. sygn. VIII U 2208/14.

Zatem przedmiotem rozpoznania niniejszego postępowania jest wyłącznie analiza prawidłowości stażu ubezpieczonej uwzględnionego przez ZUS a nie innych okoliczności podnoszonych przez odwołującą w toku postępowania tj. przeliczenia świadczenia w oparciu o wynagrodzenie z innego okresu niż przyjęty przez ZUS.

Sąd podkreśla bowiem, że postępowanie przed Sądem w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych jest postępowaniem kontrolnym mającym na celu sprawdzenie prawidłowości decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania sprawy jest wyznaczony zakresem przedmiotowym i podmiotowym zaskarżonej decyzji. Zatem Sąd związany jest przy rozpoznaniu odwołania zakresem zaskarżonej decyzji i nie może analizować kwestii, które nie były przedmiotem oceny organu rentowego. Zaskarżona decyzja dotyczyła natomiast wyłącznie prawidłowości zaliczenia stażu ubezpieczeniowego odwołującej.

Wprawdzie w toku postępowania ZUS – na wniosek ubezpieczonej – dokonał obliczenia emerytury przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości wymiaru świadczenia obliczonego w różnych wariantach, a wyliczenia te wskazują na prawidłowe obliczenie wysokości świadczenia pobieranego przez ubezpieczoną, to jednak z powyższych względów pozostaje to bez wpływu na ocenę zaskarżonej decyzji.

Przechodząc do dalszych rozważań, Sąd wskazuje, że zaskarżona decyzja ZUS jest prawidłowa, podzielając argumentację zawartą w decyzji oraz powtórzoną w odpowiedzi na odwołanie.

Ubezpieczona po raz pierwszy nabyła prawo do emerytury od dnia 1 marca 2003r. w oparciu o art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS z dnia 17 grudnia 1998r.

Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2016, poz. 887 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2004r. – ubezpieczeni urodzeni przed dniem 1 stycznia 1949r., będący pracownikami, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego określonego w art. 27 pkt 1, mogą przejść na emeryturę:

1)kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30-letni okres składkowy i nieskładkowy albo jeżeli ma co najmniej 20-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz została uznana za całkowicie niezdolną do pracy,

2)mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma co najmniej 25-letni okres składkowy i nieskładkowy oraz został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

Zgodnie natomiast z art. 10 ust. 1 ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3)przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Jak wynika z akt sprawy ubezpieczona wykazała jedynie 26 lat, 3 miesiące i 4 dni okresów składkowych, 11 miesięcy i 29 dni okresów nieskładkowych, co w sumie nie dawało 30 lat pracy, a zatem ZUS słusznie zastosował art.10 ustawy i uwzględnił okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia w zakresie niezbędnym do uzupełnienia wymaganego stażu tj. w ilości 2 lat, 9 miesięcy i 16 dni, co dawało łącznie 30 lat i 19 dni okresu zatrudnienia.

Z kolei z dniem 1 listopada 2011r. ubezpieczonej przyznano emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym na podstawie art. 27 ustawy (decyzja ZUS z dnia 6 grudnia 2011r.)

Zgodnie z tym przepisem – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012r. -ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1)osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;

2)mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 27a.

Jako że ubezpieczona udowodniła 26 lat, 3 miesiące i 4 dni okresu składkowego oraz 11 miesięcy i 29 dni okresu nieskładkowego, a więc posiadała wymagany staż pracy 20 lat, nie zaszła konieczność uzupełniania stażu pracy o okres pracy w gospodarstwie rolnym.

Sąd podkreśla, że cytowany wyżej art. 10 daje możliwość uwzględnienia pracy w gospodarstwie rolnym jedynie jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury i tylko w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. Natomiast w chwili nabywania przez ubezpieczoną emerytury na podstawie art. 27 ustawy, nie było konieczności uzupełniania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego a tym samym nie było podstaw do uwzględnienia pracy ubezpieczonej w gospodarstwie rolnym.

Tym samym zaskarżona decyzja ZUS jest prawidłowa.

W konsekwencji Sąd – na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. – oddalił odwołanie.

(-) SSO Patrycja Bogacińska – Piątek