Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV K 426/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2018 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie w IV Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący SSR Artur Witek

Protokolant: Mariusz Zając

po rozpoznaniu w dniach 4 grudnia 2017 roku i 22 stycznia 2018 roku sprawy

1.  M. M. (1),

urodz. (...) w S., córki L. i D. z domu M.,

oskarżonej o to, że:

I.  w okresie od dnia 23 czerwca 2016 roku do dnia 27 czerwca 2016 roku w S. przy ul. (...), w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz w celu uzyskania dla siebie z (...) w S. (...) S.A. pożyczki w kwocie 150 000 zł, złożyła w dniu 23 czerwca 2016 roku wniosek o udzielenie pożyczki, do którego przedłożyła nierzetelne oświadczenie o wysokości osiąganych dochodów, w którym zawyżyła wysokość uzyskiwanych przez siebie dochodów oraz przedłożyła podrobioną przez siebie deklarację podatkową PIT-36 za rok podatkowy 2015, które to oświadczenie i deklaracja podatkowa miały istotne znaczenie dla uzyskania pożyczki, a następnie w dniu 27 czerwca 2016r. przedłożyła w siedzibie wskazanego wyżej oddziału banku 12 uprzednio sfałszowanych i przekazanych jej przez P. S. potwierdzeń wykonania za pośrednictwem (...)S.A. przelewów do (...) w S. przez Firmę Handlowo Usługową (...) w S. za okres luty 2015 - styczeń 2016 r., które to potwierdzenia również miały istotne znaczenie dla uzyskania wnioskowanej pożyczki, czym wprowadziła w błąd pracownika tego banku, co do wysokości osiąganych przez siebie dochodów i możliwości wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, usiłując doprowadzić (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 150 000 zł,

tj. o czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

oraz

2.  M. K. (poprzednio S.),

urodz. (...) w S., syna L. i M. z domu J.,

oskarżonego o to, że:

II.  w dniu 27 czerwca 2016 roku w S., w celu użycia za autentyczne, podrobił łącznie 12 potwierdzeń wykonania za pośrednictwem (...) S.A. przelewów do (...) w S. przez Firmę Handlowo Usługową (...) w S. za okres luty 2015 r. - styczeń 2016 r., a następnie uprzednio przez siebie podrobione, wyżej opisane dokumenty, przekazał M. M. (1) w zamiarze, by ta przedłożyła je w (...) (...) SA. w S. do złożonego w dniu 23 czerwca 2016r. w tym Banku wniosku o udzielenie pożyczki w kwocie 150 000 zł, do którego wymieniona przedłożyła podrobione przez siebie oświadczenie o wysokości osiąganych dochodów, podrobione przez siebie deklaracje podatkową PIT- 36 za rok podatkowy 2015, które to oświadczenie, deklaracja podatkowa oraz następnie przedłożone przez M. M. (1) w dniu 27 czerwca 2016r. 12 potwierdzeń dokonania przelewów do (...) miało istotne znaczenia dla uzyskania pożyczki, czym wprowadziła w błąd pracownika tego Banku co do wysokości osiąganych przez siebie dochodów i możliwości wywiązania się z zaciągniętego zobowiązania, usiłując doprowadzić (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 150 000 zł,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

I.  uznaje M. M. (1) i M. K. za winnych popełnienia zarzucanych im czynów, ustalając w przypadku czynu opisanego w punkcie I części wstępnej wyroku, że oskarżona działała w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w krótkich odstępach czasu, a potwierdzenia wykonania przelewów otrzymała od M. S. (obecnie K.) i kwalifikując ten czyn na podstawie art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k., wymierza M. M. (1) za czyn opisany w punkcie I części wstępnej wyroku na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., art. 33 § 2 k.k. kary 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz 120 (stu dwudziestu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięciu) złotych, M. K. za czyn opisany w punkcie II części wstępnej wyroku na podstawie art. 19 § 1 k.k. zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.  Na podstawie art. 44 § 1 i 2 k.k. za czyn opisany w punkcie I części wstępnej wyroku orzeka przepadek dowodów rzeczowych w postaci oświadczenia prowadzącego działalność gospodarczą rozliczającego się na podstawie księgi przychodów – rozchodów, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 wraz z załącznikiem oraz potwierdzeń wykonania przelewu do US, zarejestrowanych pod numerem 301/16, przechowywanych w aktach sprawy k. 78.

III.  Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k., art. 72 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie kar pozbawienia wolności wobec M. M. (1) i M. K. warunkowo zawiesza na okresy prób po 2 (dwa) lata i zobowiązuje oskarżonych do informowania sądu o przebiegu okresów prób.

IV.  Na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. zarządza zwrot (...)S.A. dowodów rzeczowych w postaci kopii potwierdzenia złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego w 2015 roku i zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, zarejestrowanych pod numerem 301/16, przechowywanych w aktach sprawy k. 78.

V.  Na podstawie art. 627 k.p.k., art. 633 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3, art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie) koszty sądowe po połowie, w tym opłaty od M. M. (1) w wysokości 440 (czterystu czterdziestu) złotych od M. K. w wysokości 120 (stu dwudziestu) złotych.

SSR Artur Witek

Sygn. akt IV K 426/17

UZASADNIENIE

M. M. (1) wraz z mężem B. M. zaciągnęła w (...) S.A. pożyczkę w wysokości 150.000 złotych. W dniu 23 czerwca 2016 roku, gdy do spłaty pozostała im kwota 107.040,13 zł, udała się do jego (...) w S. przy ul. (...) w S., celem uzyskania informacji o możliwości zawarcia kolejnej umowy. Zależało jej na uzyskaniu dodatkowych pieniędzy w kwocie, która łącznie z istniejącym zobowiązaniem, nie przekraczałaby pierwotnej jego wysokości. Pracownik placówki J. Z. wytłumaczył jej, że musi wystąpić z mężem o nową pożyczkę w wysokości 150.000 złotych przeznaczoną w części na uregulowanie poprzedniej. M. M. (1) wyraziła zainteresowanie zawarciem umowy. Tego samego dnia wypełniła druk wniosku o udzielenie pożyczki w wysokości 150.000 złotych. Dołączyła do niego oświadczenie klienta prowadzącego działalność gospodarczą, decyzje o waloryzacji emerytury swojej i męża, zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 (PIT-36) wraz z potwierdzeniem jego złożenia. Formularz oświadczenia prowadzącego działalność gospodarczą przed jego wypełnieniem został opatrzony odciskiem pieczęci i podpisany przez A. Z., świadczącą na rzecz M. M. (1) usługi księgowe. Następnie pożyczkobiorczyni odnotowała w nim niezgodne z prawdą dane, zawyżając kwoty osiąganych dochodów od stycznia ubiegłego roku do maja, w całym ubiegłym roku i okresie od stycznia bieżącego roku do maja. Przygotowała również zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 (PIT-36), pobierając drogą elektroniczną dostępny na stronach internetowych wzór deklaracji i wpisując do niej wyższe wartości niż uzyskiwane w rzeczywistości, aby móc skutecznie ubiegać się o pieniądze. Wniosek wraz z załącznikami został przekazany pracownikom centrali banku celem weryfikacji. Po przeprowadzeniu czynności sprawdzających, zażądali oni uzupełnienia dokumentacji o dowody wpłat podatku wykazanego w zeznaniu i zaświadczenie ZUS o niezaleganiu ze składkami na ubezpieczenie społeczne. Kobietę poinformowano telefonicznie o konieczności dostarczenia dodatkowych dokumentów.

Dowody: - protokoły zeznań J. D. – k. 202, 2-4,

-

protokoły zeznań A. Z. – k. 201v.-202, 81-92,

-

protokoły zeznań J. Z. – k. 202v.-203, 89-90,

-

protokoły wyjaśnień M. M. (1) – k. 197v.-199, 49-50,132,

-

oświadczenie prowadzącego działalność gospodarczą rozliczającego się na podstawie księgi przychodów-rozchodów – k. 78,

-

zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 – k. 78,

-

potwierdzenie złożenia zeznania – k. 78,

-

kopia decyzji o waloryzacji emerytury – k. 14, 15.

M. M. (1) dysponowała zaświadczeniem ZUS o niezaleganiu w opłacie składek. Nie była natomiast w stanie uzyskać potwierdzeń wykonania przelewów do urzędu skarbowego, ponieważ ich nie robiła w 2015 roku i nie posiadała środków finansowych na realizację. Postanowiła zwrócić się o pomoc do M. S. (obecnie K.), który prowadził działalność pod nazwą (...), polegającą m.in. na pośrednictwie w udzielaniu kredytów bankowych i świadczył już wcześniej na jej rzecz usługi. Skontaktowała się z nim telefonicznie w dniu 23 czerwca 2016 roku. Zapytała go, czy byłby jej w stanie pomóc, ponieważ potrzebuje dowodów comiesięcznych przelewów podatkowych do urzędu skarbowego. M. K. odpowiedział, że zorientuje się i oddzwoni. Rozmówczyni podała mu numer rachunku posiadanego w Idea Bank oraz dane z przygotowanej uprzednio deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu – PIT 36. Mężczyzna skontaktował się z nią w dniu 27 czerwca 2016 roku i poprosił o przyjście do jego biura przy ul. (...) w S.. Gdy znalazła się na miejscu, otrzymała od niego dwanaście sztuk potwierdzeń wykonania przelewów za okres luty 2015 – styczeń 2016 przez Firmę Handlowo-Usługową (...) z rachunku w Idea Bank na rzecz (...). M. K. wygenerował je elektronicznie w dniu 27 czerwca 2016 roku w godzinach od 8.29 do 8.35. Kobieta tego samego dnia przedłożyła wydruki wraz z zaświadczeniem ZUS o niezaleganiu w opłacie składek w (...)S.A, celem uzupełnienia wniosku kredytowego. Nie został on uwzględniony, ponieważ przelewy, których potwierdzeniami posłużyła się, nie były zrealizowane.

Dowody: - protokoły zeznań J. D. – k. 202, 2-4,

-

protokoły zeznań J. Z. – k. 202v.-203, 89-90,

-

protokoły wyjaśnień M. M. (1) – k. 197v.-199,50-51, 132,

-

12 sztuk potwierdzeń wykonania przelewów do US – k. 78,

-

zaświadczenie ZUS o niezaleganiu w opłacie składek z dnia 6 czerwca 2016 roku – k. 78,

-

protokół przeszukania – k. 57-63,

-

pismo (...) Bank S.A. – k. 76.

M. K. (poprzednio S.) urodził się w (...) roku. Jest żonaty. Posiada jedno dziecko w wieku 7 lat. Prowadzi działalność gospodarczą, osiągając dochód w wysokości 30.000 złotych miesięcznie. Pozostaje współwłaścicielem mieszkania o wartości około 350.000 złotych. Nie był karany sądownie.

Dowody: - protokół wyjaśnień M. K. – k. 280,

-

dane o karalności – k.192.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie wyjaśnień M. M. (1), zeznań J. D., A. Z. i J. Z., a także dokumentów w postaci opinii biegłego z zakresu teleinformatyki, protokołu przeszukania, oświadczenia prowadzącego działalność gospodarczą, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 wraz potwierdzeniem złożenia, zaświadczenia ZUS o niezaleganiu w opłacie składek, decyzji o waloryzacji emerytur, potwierdzeń wykonania przelewów do US, pisma (...) oraz danych o karalności.

M. K. na obu etapach postępowania nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W trakcie rozprawy głównej odmówił składania wyjaśnień. Odpowiadając na pytania obrońcy, zaprzeczył, aby w czerwcu 2016 roku wiedział, że M. M. (1) ubiegała się o kredyt w (...). Dokumenty, które mu przynosiła były dostarczane w formie papierowej lub mailowo. Wykluczył ich wytwarzanie. Według niego cała dokumentacja była zawsze przekazywana przez klientów, którzy pytali, co muszą przygotować, aby otrzymać kredyt. Oskarżony podczas postępowania przygotowawczego potwierdził, że M. M. (1) była jego klientką. Wykluczył współpracę z (...)S.A., co jego zdaniem oznaczało brak przesłanek do udzielania pomocy współoskarżonej. Zanegował podrabianie jakichkolwiek dokumentów. Wyjaśnił nadto, że otrzymywał je od M. M. (1). Klientka przy ubieganiu się o kredyt pytała go każdorazowo o wymagane dokumenty. Zapewnił o braku możliwości weryfikowania treści przedkładanych pism, za wyjątkiem zaświadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub urzędu skarbowego. Poza tym zwracał się do klientów o podpisywanie dokumentów, które za jego pośrednictwem były przedkładane do banku.

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom M. K., negującym popełnienie zarzucanego mu czynu, ponieważ okazały się sprzeczne z wersją M. M. (1) oraz wnioskami opinii biegłego z zakresu teleinformatyki. Współoskarżona stanowczo i konsekwentnie twierdziła, że był on osobą, która udzieliła jej pomocy, udostępniając dwanaście sztuk potwierdzeń wykonania przelewów do urzędu skarbowego. Na ich przygotowanie przez mężczyznę wskazują wyniki badań kryminalistycznych komputera, którym się posługiwał. Doprowadziły one do ujawnienia faktu utworzenia na nim podczas przeglądania Internetu pliku tymczasowego, którego treść odpowiadała zapisom potwierdzenia wykonania przelewu z rachunku M. M. (1) w (...)S.A. w dniu 20 stycznia 2016 roku kwoty 29.541,00 zł na rzecz (...) tytułem PIT-5. Według wydruku przedłożonego przez współoskarżoną do (...)S.A. do jego wygenerowania doszło w dniu 27 czerwca 2016 roku o godzinie 8:35:13. W rzeczywistości taki przelew nie został wykonany. M. K. w swoich wyjaśnieniach nie przedstawił jakiegokolwiek uzasadnienia faktu utworzenia pliku o takiej treści na swoim komputerze. W tej sytuacji jedynym racjonalnym wytłumaczeniem jego powstania jest artykułowana przez M. M. (1) prośba o załatwienie dowodów zapłaty podatku, wynikająca z potrzeba okazania ich w banku. Wniosku tego nie podważają twierdzenia oskarżonego, kwestionujące jego udział w zawarciu przedmiotowej umowy, czy w ogóle współpracę z (...)S.A. Bezspornym w sprawie pozostaje bowiem fakt, że nie pośredniczył on w uzyskaniu przedmiotowej pożyczki. Pomoc, której udzielił, dostarczając wymagane dokumenty, nie była świadczona w ramach prowadzonej przez niego działalności. Potwierdzają to również wyjaśnienia M. M. (1) na temat jej nieodpłatnego charakteru. Podjęte przez M. K. czynności na rzecz pokrzywdzonej nie stanowiły realizacji standardowego zlecenia. Co więcej, z uwagi na ich sprzeczność z obowiązującym prawem, musiały być wykonywane nieoficjalnie.

Reasumując należy stwierdzić, że zapewnienia oskarżonego, negujące jakikolwiek związek z dowodami przelewów do urzędu skarbowego, podważa fakt ujawnienia treści jednego z nich w pamięci należącego do niego komputera. Przeprowadzone badania wykazały, że zostały wygenerowane przez użytkownika zabezpieczonego laptopa.

Nie przekonały Sądu sugestie M. K. o braku świadomości ubiegania się przez współoskarżoną o pożyczkę bankową. Przeczy im fakt zwrócenia się do niego przez M. M. (1) o pomoc w załatwieniu potwierdzeń przelewów, obrazujących osiągane przez nią dochody w 2015 roku. Stanowiły one dokumenty standardowo wymagane przez bank przy zawieraniu umów. Mężczyzna wiedział o tym, ponieważ profesjonalnie zajmował się pośrednictwem finansowym. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, świadczył usługi również na rzecz współoskarżonej. To był jedyny powód ich znajomości. W związku z tym nie mógł przypuszczać, aby kontakt z M. M. (1) dotyczył jakiejkolwiek innej kwestii. Reasumując należy stwierdzić, że fakt zwrócenia się do M. K. przez współoskarżoną, na rzecz której świadczył usługi w zakresie doradztwa i pośrednictwa finansowego, o pomoc w uzyskaniu dokumentów wymaganych przez bank przy zawieraniu umowy, prowadzi do wniosku o świadomości ich przeznaczenia.

Sąd potraktował jako zgodne z prawdą niemal w całości wyjaśnienia M. M. (1), gdyż były rzeczowe i szczegółowe. Oskarżona relacjonowała swoje spostrzeżenia niezmiennie w trakcie każdej czynności przeprowadzanej z jej udziałem. Okazały się one zbieżne ze wszystkimi pozostałymi dowodami, za wyjątkiem wersji M. K.. Znalazły odzwierciedlenie m.in. w treści przedłożonych do banku dokumentów, wnioskach opinii biegłego oraz zeznaniach świadków. Zapewnienia M. M. (1) na temat skorzystania z pomocy właściciela biura (...) potwierdziły rezultaty badań kryminalistycznych zawartości przenośnego komputera, którym się posługiwał. Oskarżona nie obciążała go bezkrytycznie. Stanowczo przyznała, że nie żądał on uzyskania jakiejkolwiek korzyści majątkowej za przekazanie dokumentów i nie otrzymał części pieniędzy pochodzących z pożyczki. W toku postępowania nie ujawniono żadnych okoliczności, które choćby uprawdopodobniły zarzut o posiadaniu przez nią interesu w bezpodstawnym obciążaniu M. K.. Nawet współoskarżony w swoich wyjaśnieniach nie sugerował, aby M. M. (1) mogła działać z intencją spowodowania jego odpowiedzialności karnej. Istnieniu takiej motywacji przeczy choćby to, że w trakcie pierwszego przesłuchania na etapie postępowania przygotowawczego, nie podała pełnych danych osoby udzielającej pomocy, ograniczając się do imienia. Podkreślenia wymaga również fakt prezentowania przez oskarżoną głównie okoliczności ją obciążających, dowodzących dopuszczenia się kilku zachowań bezprawnych. Nie negowała swojej kluczowej roli przy popełnieniu przestępstwa oszustwa. Ujawniała fakt samodzielnego przygotowania nierzetelnego oświadczenia o wysokości osiąganych dochodów oraz sfałszowania deklaracji podatkowej, który nie był znany pracownikom banku i nie stanowił podstawy odmowy przyznania pożyczki.

Nie przekonały Sądu natomiast twierdzenia M. M. (1) dotyczące prowadzenia rozmów z M. K. za pośrednictwem telefonów o podanych numerach, gdyż nie znalazły odzwierciedlenia w wykazach połączeń. Z kolei jako oczywistą omyłkę uznano jej zapewnienia, przedstawione w trakcie pierwszego przesłuchania w dniu 28 czerwca 2016 roku, na temat podjęcia czynności związanych z ubieganiem się o pożyczkę w dniu 24 czerwca 2016 roku, bowiem pozostają w sprzeczności z relacjami pracowników banku oraz adnotacjami umieszczonymi na oryginale oświadczenia prowadzącego działalność gospodarczą (k. 78), z których wynika, że jego przyjęcie nastąpiło w dniu 23 czerwca 2016 roku.

Wątpliwości nie budziły zeznania J. D., A. Z. i J. Z.. Ich relacje były szczegółowe. Dotyczyły wyłącznie zachowania M. M. (1), o którym wiedzę posiedli w związku z wykonywaniem czynności zawodowych. Świadkowie wypowiadali się logicznie. Konsekwentnie przedstawiali znane im okoliczności, korespondujące z pozostałymi dowodami.

Sąd przypisał walor wiarygodności opinii biegłego z zakresu teleinformatyki, ponieważ została wykonana na zlecenie organu prowadzącego postępowanie karne, przez osobę legitymującą się odpowiednią wiedzą. Jej autor zrelacjonował podjęte czynności badawcze i osiągnięte rezultaty. Wynikające z nich wniosku okazały się logiczne. Ujawnienie tymczasowego pliku, zawierającego dane przelewu z rachunku (...) S.A. na rzecz (...) w S., nie było kwestionowane przez strony procesu.

Nieprzekonujące okazały się zarzuty obrońcy oskarżonego o niezupełności i niejasności ekspertyzy. Zgodnie z treścią postanowienia z dnia 25 lipca 2016 roku (k. 79), dopuszczającego dowód z opinii, jej przedmiotem było wykonanie kopii binarnej dysku twardego zabezpieczonego komputera, a następnie ustalenie, czy w jego pamięci znajdują się pliki w postaci wygenerowanych potwierdzań dokonania operacji za pośrednictwem Idea Bank (12 sztuk). Z dokumentu wynika, że biegły przeprowadził wszystkie zlecone czynności. Przedstawił w nim uzyskane rezultaty, które są jednoznaczne. Przedmiotem zainteresowania autora ekspertyzy nie były źródła pochodzenia ujawnionego pliku, jako okoliczność nieistotna dla rozstrzygnięcia sprawy, choć należy zwrócić uwagę, że wskazał on, iż do jego utworzenia doszło podczas przeglądania Internetu. Irrelewantne z punktu widzenia wyczerpania znamion fałszerstwa pozostaje także to, czy wydruk nastąpił z badanego komputera, po wcześniejszym otrzymaniu korespondencji z poczty mailowej.

Wątpliwości nie budziły dokumenty w postaci protokołu przeszukania, potwierdzenia złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015, zaświadczenia ZUS o niezaleganiu w opłacie składek, decyzji o waloryzacji emerytur, pisma (...) S.A., wykazu połączeń telefonicznych oraz danych o karalności. Zostały sporządzone przez uprawnione osoby, w odpowiedniej formie. Strony nie kwestionowały ich treści. Poczynione w sprawie ustalenia, w szczególności w oparciu o wyjaśnienia M. M. (1), dały natomiast podstawy do konkluzji na temat nierzetelności zapisów i podrobienia oświadczenia prowadzącego działalność gospodarczą, zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015, a także potwierdzeń wykonania przelewów do urzędu skarbowego.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że M. M. (1) w dniu 23 czerwca 2016 roku w (...) S.A. w S. wystąpiła z wnioskiem o udzielenie pożyczki w wysokości 150.000 złotych. Dołączyła do niego oświadczenie klienta prowadzącego działalność gospodarczą, decyzje o waloryzacji emerytury swojej i męża, zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 (PIT-36) wraz z potwierdzeniem jego złożenia. Kobieta wypełniła formularz oświadczenia klienta, podpisany uprzednio przez A. Z., danymi niezgodnymi z prawdą, zawyżając kwoty uzyskanych dochodów. Przygotowała również zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2015 (PIT-36), pobierając drogą elektroniczną dostępny na stronach internetowych druk deklaracji i wpisując do niej wyższe wartości niż uzyskiwane w rzeczywistości, aby móc skutecznie ubiegać się o pieniądze. W wyniku weryfikacji wniosku, pożyczkobiorczyni została zobowiązana do jego uzupełnienia o dowody wpłat podatku wykazanego w zeznaniu i zaświadczenie ZUS o niezaleganiu ze składkami na ubezpieczenie społeczne. M. M. (1) w celu uzyskania potwierdzeń skontaktowała się z M. S. (obecnie K.). Podała mu numer swojego rachunku w Idea Bank oraz dane z przygotowanej uprzednio deklaracji o wysokości osiągniętego dochodu – PIT 36. Mężczyzna w dniu 27 czerwca 2016 roku zaprosił ją do biura przy ul. (...) w S., gdzie przekazał podrobione przez siebie dwanaście sztuk potwierdzeń wykonania przelewów za okres luty 2015 – styczeń 2016 przez Firmę Handlowo-Usługową (...) z rachunku w(...) na rzecz (...) Zostały one wygenerowane elektronicznie w dniu 26 czerwca 2016 roku w godzinach od 8.29 do 8.35. Kobieta tego samego dnia przedłożyła je wraz z zaświadczeniem ZUS o niezaleganiu w opłacie składek w (...) S.A, celem uzupełnienia wniosku kredytowego. Nie uwzględniono go jednak, ponieważ do przelewów, których potwierdzeniami posłużyła się, w rzeczywistości nie doszło.

Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstw z art. 270 § 1 k.k. oraz art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. Przekazane przez M. K. potwierdzenia wykonania przelewów do urzędu skarbowego zostały podrobione, bowiem dotyczyły transakcji bankowych, które nie miały miejsca. Wydruki stanowiły imitację wygenerowanych z systemu bankowego autentycznych dowodów płatności. Dokumenty te sporządził oskarżony. Wskazują na to wyjaśnienia M. M. (1) o tym, że zwracała się do niego o pomoc w ich załatwieniu, podając dane, które powinny ona zawierać, a następnie odebrała od M. K. wydruki z treścią odpowiadającą przekazanym mu informacjom. O ich przygotowaniu przez mężczyznę świadczą także wyniki badań zawartości twardego dysku komputera, którym się posługiwał. Biegły sądowy ujawnił w pamięci urządzenia plik tymczasowy utworzony podczas przeglądania Internetu, którego treść odpowiadała zapisom umieszonym w dowodzie wykonania przelewu do urzędu skarbowego, wygenerowanym jako ostatni spośród 12 sztuk druków. Przechowywanie w komputerze właściciela biura (...) danych, które stanowiły podstawę przygotowania jednego z dokumentów, przedłożonych przez M. M. (1) do banku, w powiązaniu z jej twierdzeniami, że otrzymała go od M. K. wraz z jedenastoma sztukami pozostałych dowodów, wskazuje na sporządzenie wszystkich poświadczeń przez oskarżonego.

Udostępnienie pożyczkobiorczyni potwierdzeń przelewów służyło ułatwieniu wprowadzenia w błąd pracowników banku, co do osiągania przez nią w 2015 roku odpowiednich dochodów, a tym samym spełniania warunków do zawarcia umowy i uzyskania kwoty 150.000 złotych. Miały one istotne znaczenie dla wykazania wymaganej zdolności kredytowej, o czym świadczy żądanie ich dołączenia do wniosku po pierwotnej jego weryfikacji. Udzielona przez oskarżonego pomoc okazała się jednak niewystarczająca do wprowadzenia w błąd pożyczkodawcy i doprowadzenia go do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, jakim byłoby udostępnienie środków finansowych M. M. (1), której rzeczywista sytuacja majątkowa, a w szczególności osiągane dochody, nie gwarantowały pełnej i terminowej regulacji zobowiązania. Zawarcie umowy narażałoby aktywa banku na szkodę. Nie doszło do tego z powodu ujawnienia, że opisane w dowodach transakcje nie miały miejsca.

M. K. działał z zamiarem, aby współoskarżona wywołała u pracowników banku przeświadczenie co do wykonania w 2015 roku przelewów podatkowych na poziomie odpowiadającym deklarowanym dochodom. Na stan jego wiedzy wskazuje treść przygotowanych potwierdzeń. Sporządzając je miał świadomość, że dokumentują one osiągane przez M. M. (1) dochody w 2015 roku. Osoba, na której prośbę to czynił, była w przeszłości jego klientką. Wykonywał na jej rzecz usługi pośrednictwa kredytowego. Ich znajomość wynikała wyłącznie z tego faktu. Tylko ze względu na realizację przez oskarżonego zleceń dla pożyczkodawczyni, zdecydowała się z nim skontaktować w sprawie brakujących potwierdzeń. Dostarczone przez niego wydruki stanowiły dokumenty standardowo wymagane przez bank przy zawieraniu umów. Profesjonalne zajmowaniem się przez M. K. doradztwem i przygotowaniem wniosków o pożyczki oraz znajomość z M. M. (1) jak klientką jego biura, dały podstawy do wnioskowania o posiadaniu wiedzy na temat przeznaczenia wygenerowanych dowodów. Ich przekazanie współoskarżonej dowodzi woli wykorzystania do udokumentowania zdolności kredytowej.

Reasumując należy stwierdzić, że M. K. w zamiarze, aby współoskarżona po uprzednim wprowadzeniu w błąd pracowników banku co do wykonania w 2015 roku przelewów podatkowych na rzecz urzędu skarbowego w określonej przez nią wysokości, doprowadziła do udzielenia pożyczki, stanowiącej niekorzystne rozporządzenie mieniem, ułatwił usiłowanie dokonania tego, poprzez przekazanie uprzednio podrobionych potwierdzeń transakcji. Takie zachowanie wyczerpało znamion przestępstwa określonego w art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. Z kolei udzielenie pomocy w przedłożeniu fałszywego dokumentu, w celu uzyskania pożyczki bankowej, dało podstawy nadto do kwalifikacji w oparciu o art. 297 § 1 k.k.

W sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność zachowania sprawcy lub jego winę. Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał M. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa.

Przy wymiarze kar wziął pod uwagę jego umiarkowaną społeczną szkodliwością. Za taką oceną przemawiało z jednej strony to, że działanie oskarżonego polegało na udzieleniu pomocy innej osobie, której postępowanie ograniczyło się do usiłowania popełnienia czynu zabronionego, z drugiej zaś kwota pożyczki gotówkowej, możliwa do osiągnięcia przez M. M. (1) przy wykorzystaniu otrzymanych od M. K. dokumentów. Jako okoliczność obciążającą potraktowano wyczerpanie znamion kilku przestępstw. Odmiennie oceniona została dotychczasowa niekaralność sprawcy i prowadzenie ustabilizowanego trybu życia, przejawiającego się posiadaniem rodziny oraz wykonywaniem stałej pracy zarobkowej.

Przywołane okoliczności dały podstawy do skorzystania przez oskarżonego z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. W ocenie Sądu środek probacyjny będzie wystarczający dla zapobieżenia popełnianiu przez niego w przyszłości czynów zabronionych. Celem miarodajnej kontroli procesu resocjalizacji, wyznaczono 2 - letni okres próby. M. K. został nadto zobligowany do informowania o jego przebiegu.

Konsekwencją uznania oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa stało się obciążanie kosztami postępowania. Ich wysokość uzasadnia przekonanie o zdolności uiszczenia należności bez uszczerbku dla swojego utrzymania.

Sąd na podstawie art. 423 § 2 k.p.k., z uwagi na to, że wniosek o sporządzenie uzasadnienie dotyczył czynu M. K., ograniczył jego zakres do tej części wyroku.

SSR Artur Witek