Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Wałbrzychu Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Bożena Chwalisz- Kłyszejko

Protokolant Paweł Olsztyński

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2018 r. w Wałbrzychu

sprawy z powództwa P. L.

przeciwko A. L.

o alimenty

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od powoda P. L. na rzecz pozwanej A. L. kwotę 3600 zł., tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV RC 533/17

UZASADNIENIE

Powód P. L. wniósł o zasądzenie od pozwanej A. L. na jego rzecz alimentów w kwocie po 2.500 zł. miesięcznie. W uzasadnieniu żądania wskazał, że Sąd Okręgowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 09 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie sygn. akt IC 1795/14, rozwiązał małżeństwo stron bez orzekania o winie. W wyroku tym zasądzono także od powoda na rzecz małoletniej wówczas córki stron – W. L. alimenty w kwocie po 500 zł. miesięcznie. Powód podał, że znajduje się w niedostatku, bowiem, mimo usilnych starań, nie może znaleźć pracy. Tymczasem, to powód ponosił w latach 2004-2009 większość kosztów utrzymania rodziny. Również w roku 2009 powód wyposażył całe mieszkanie przy ul. (...) w W., a nadto, od roku 2009 do roku 2014 pokrywał koszty funkcjonowania rodziny dzięki darowiznom od matki – J. L.. Pozwana nie posiadała w tym okresie innych dochodów, za wyjątkiem pobieranego w tym okresie, przez 12 miesięcy zasiłku, dla bezrobotnych, a następnie wynagrodzenia w kwocie po 1.300 zł. miesięcznie. Pozwana do tej pory nie rozliczyła z pozwanym jego nakładów na rodzinę oraz pracy, jaką świadczył bez wynagrodzenia przez ponad dwa lata w firmie prowadzonej przez pozwaną. Niezbędne koszty utrzymana powoda to kwota 2500 zł. miesięcznie, na która składają się spłata raty kredytu, wyżywienie, zakup odzieży i alimenty, jakich pozwana żąda na córkę W.. Pozwana dobrze zarabia oraz osiąga liczne dochody, w tym z tytułu prowadzenia salonu kosmetycznego, jej dzienny zysk to 600 zł., a miesięczny oscyluje w granicach 6000-8000 zł. i jest to wynik dwuletniej pracy powoda dla tej firmy. Wartość tej pracy wynosi 147.015,24 zł. Dodatkowo pozwana jest zatrudniona jako pomoc lekarska. Natomiast, powód od dwóch lat znajduje się w niedostatku i nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb, choćby ze względu na brak możliwości uzyskania odpowiednich kwalifikacji zawodowych oraz podjęcia pracy w wyuczonym zawodzie, obecny stan zdrowia, labilny tan spowodowany zaistniałą sytuacją życiową, a niezależnie od statusu każdy obywatel ma prawo do normalnych warunków życiowych.

Pozwana A. L., w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów sądowych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana podniosła, że ma na utrzymaniu siebie i córkę. Pomimo, że nie mieszka w lokalu położonym w W. przy ul. (...), nadal opłaca rachunki bezpośrednio z lokalem związane, w tym kredyt hipoteczny. Powód nie ponosi żadnych kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania. Nadto, brak zatrudnienia powoda jest sytuacją ciągłą, znajdującą swój początek jeszcze w czasie trwania małżeństwa stron i nie jest to sytuacja nagła, wynikła w tym czasie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód, bez orzekania o winie, prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 09 stycznia 2015 r., wydanym w sprawie sygn. akt IC 1795/14. Władzę rodzicielską nad córką stron powierzono pozwanej, ustalono także alimenty od powoda na rzecz małoletniej wtedy W. L. - w kwocie po 500 zł. miesięcznie i dokonano podziału do korzystania wspólnego mieszkania stron. Powód, w złożonej wówczas odpowiedzi na pozew o rozwód, podawał, że jest osobą bezrobotną, bez dochodów i ubezpieczenia. Podniósł, że wszystko, co miał, wraz z majątkiem po swoich przodkach, przekazał żonie i zainwestował w jej firmę, która moralnie jest także jego dziełem. Nie ma pieniędzy, ani zdolności kredytowej, by otworzyć własną firmę, a stać go na więcej, niż praca za minimalną krajową i podjął starania, by rozwinąć własną działalność, zwrócił się o pomoc do przyjaciół, by pożyczyli pieniądze, sprawa jest rozwojowa. W dniach 29.01.2015-04.02.2015 r. powód miał wykupione szkolenie, za granicą, dotyczące rozwoju biznesu, w tym spotkanie z partnerem biznesowym, z którym nawiązał współpracę i który miał pomóc w uruchomieniu nowej firmy. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku rozwodowego wskazał, że powód nie pracuje, utrzymuje się z oszczędności i pożyczek, zamierza rozwijać się muzycznie za granicą. Natomiast, pozwana, według tych ustaleń, prowadziła własną działalność gospodarczą – salon kosmetyczny i nie osiągała dochodów, a nadto, od marca 2014 r., dziecko stron pozostało na wyłącznym utrzymaniu pozwanej, która korzystała z pomocy finansowej rodziny. Małżonkowie mieszkali razem we wspólnym mieszkaniu – większy pokój zajmował powód, córka stron – mniejszy pokój, a pozwana spała w kuchni.

Powód obecnie nadal nie podjął zatrudnienia, nie jest zarejestrowany w PUP. Nie łoży alimentów na córkę, kwestionuje ich wysokość. Nie korzysta z żadnych świadczeń w państwie polskim i nie zamierza korzystać, bowiem „nie ma mentalności lewackiej”. W biurze pośrednictwa pracy uzyskał informacje, że potrzebni są pracownicy do wykonywania pracy przy maszynach, pracodawca proponuje wynagrodzenie w kwocie 2300 zł., ale taka praca nie satysfakcjonuje powoda. Satysfakcjonująca byłaby praca zgodna z kompetencjami powoda, a w piśmie kierowanym do Prezydenta Miasta W. powód przedstawił własny projekt i określił, ze wystarczające byłoby wynagrodzenie w wysokości 6.000 zł. Powód posiada wykształcenie zawodowe – mechanik urządzeń górnictwa podziemnego, lecz w W. nie ma ofert takiej pracy, a z pasji powód jest muzykiem. Gra na perkusji, gitarze, instrumentach klawiszowych. Nie czyta nut. Wcześniej powód prowadził firmę, którą w 2011 r., według słów powoda, „zamordował system”, żył potem ze spadku. Środki z tego spadku zainwestował także w firmę pozwanej, poświęcił dwa lata, by wejść na rynek (...). Nie był formalnie zatrudniony, gdyż to podniosłoby koszty funkcjonowania tej firmy. Obecnie powód utrzymuje się z pomocy przyjaciół i rodziny, sprzedał sprzęt muzyczny.

Powód mieszka sam, w lokalu stanowiącym własność stron. Pozwana wyprowadziła się, wraz z córką, w grudniu 2016 r. Wszystkie opłaty za mieszkanie stron, jedynie z wyłączeniem należności za zużycie energii elektrycznej, ponosi wyłącznie pozwana. Również pozwana w całości spłaca kredyt hipoteczny, zaciągnięty przez strony na zakup tego mieszkania. Nadto, na jej utrzymaniu pozostaje wspólna córka stron, która kontynuuje naukę.

Pozwana A. L. mieszka razem z córką i swoimi rodzicami, w lokalu mieszkalnym stanowiącym własność W. L.. Mieszkanie to córka stron odziedziczyła po matce powoda. Rodzice pozwanej sprzedali wcześniej swoje mieszkanie, by pomóc pozwanej i powodowi w trudnej sytuacji materialnej, gdy strony pozostawały jeszcze w związku małżeńskim. Pozwana jest zatrudniona i zarabia ok. 1.450 zł. netto miesięcznie, oprócz tego prowadzi dzielność gospodarczą – salon kosmetyczny, dochód z tej dzielności praktycznie bilansuje się z kosztami jej prowadzenia, pozwana liczy jednak, że z czasem działalność ta będzie przynosiła zysk. Córka stron studiuje na Politechnice (...), mieszka we W.. Pozwana określa koszt utrzymania córki na ok. 1.200 zł. miesięcznie.

Dowód :

- akta Sądu Okręgowego w (...)sygn. I C 1795/14

- informacje PUP w W. i Ś.

- informacje Naczelnika Urzędu Skarbowego w W.

- przesłuchanie stron

Sąd zważył, co następuje :

powództwo nie jest zasadne. Art. 60 § 1 kro stanowi, iż małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Określa się go mianem zwykłego obowiązku alimentacyjnego, a przesłanką roszczeń alimentacyjnych rozwiedzionego małżonka jest jego stan niedostatku. Podobnie, jak przy obowiązku alimentacyjnym krewnych (art. 133 § 2), rozwiedziony małżonek znajduje się w niedostatku wtedy, gdy własnymi siłami nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części. "Przesłanką, od której zależy istnienie obowiązku alimentacyjnego między rozwiedzionymi, jest niedostatek po stronie małżonka, żądającego dostarczenia mu środków utrzymania. Należy przy tym posługiwać się pojęciem niedostatku w rozumieniu przepisów k.r.o. o obowiązku alimentacyjnym (art. 133 § 2 w związku z art. 61 k.r.o.)" (wytyczne SN z 1987 r., uzasadnienie tezy XII). "Według utrwalonego w orzecznictwie poglądu rozwiedziony małżonek znajduje się w niedostatku wtedy, gdy własnymi siłami nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części" ( wyrok SN z 09.12.1998 r., II CKN 88/98). "Usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku" (wyrok SN z 07.09.2000 r., I CKN 872/00). "W niedostatku znajdują się osoby, które nie mają żadnych lub wystarczających możliwości zarobkowych lub majątkowych. Będą to np. osoby niezdolne do pracy z powodu choroby lub podeszłego wieku, nie pobierające renty w ogóle lub pobierające ją w wysokości nie pozwalającej na pokrycie wszystkich ich usprawiedliwionych potrzeb, jeśli oczywiście nie mają majątku, z którego te potrzeby mogłyby być zaspokojone" (wyrok SN z 05.05.1999 r., III CKN 146/99). W wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 26.06.2014 r. (sygn. I ACa 177/14) wskazano, że "uprawniony do alimentacji w pierwszej kolejności powinien wykorzystać własne możliwości pozyskania dochodu i środków utrzymania, a dopiero w dalszej kolejności, o ile nadal pozostają one niezaspokojone, występować z roszczeniami w stosunku do zobowiązanego". Nadto, "niedostatek stanowi usprawiedliwioną przesłankę obowiązku alimentacyjnego, gdy jego przyczyną są okoliczności niezależne od woli osoby, która powołuje się na niedostatek, jako przesłankę istnienia obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek taki ustaje, gdy osoba uprawniona z własnej winy nie wykorzystuje swojej zdolności do pracy i dlatego jest w stanie niedostatku" ( wyrok SN z 08.07.1999 r., I CKN 355/99). Przy ustalaniu wystąpienia przesłanki niedostatku, istotne znaczenie ma "nie tylko sytuacja uprawnionego, ale także sytuacja zobowiązanego". "Nie sposób bowiem przyjąć istnienia obowiązku alimentacyjnego w sytuacji, gdy poziom życia obojga rozwiedzionych małżonków jest zbliżony. Okoliczność, że poziom ten jest w odniesieniu do obu stron niesatysfakcjonujący, nie oznacza powstania obowiązku alimentacyjnego w stosunku do małżonka, który czuje się pokrzywdzony" (wyrok SN z 16.05.2000 r., IV CKN 1222/00). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się także, że "spory między małżonkami, co do poszczególnych składników majątku wspólnego nie mogą wpływać na orzeczenie o obowiązku alimentacyjnym i będą mogły być rozstrzygnięte w ewentualnym postępowaniu o podział tego majątku" (wyrok SN z 11.07.1997 r., II CKN 277/97).

Natomiast, analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, ze powód nie został uznany za osobę niezdolną do pracy. Nadto, nie jest zarejestrowany, jako bezrobotny, nie są dla niego satysfakcjonujące oferty pracy przy obsłudze maszyn i zarobki na poziomie 2.300 zł. Oczekuje wynagrodzenia w kwocie 6.000 zł. Tymczasem, dochody pozwanej są niższe nawet od kwoty alimentów, jakich domaga się powód. Należy także podkreślić, że pozwana zaspokaja potrzeby mieszkaniowe powoda – opłaca czynsz za lokal zajmowany wyłącznie przez powoda, spłaca wspólnie zaciągnięty kredyt i utrzymuje wspólną córkę stron. Brak jest zatem przesłanek, które pozwoliłyby na uwzględnienie żądanie pozwu. W świetle powyższego powództwo, jako bezzasadne podlegało oddaleniu – pkt I wyroku. Odnośnie kosztów postępowania – powód jest zwolniony od opłaty sądowej, jako osoba dochodząca alimentów (art. 96 pkt 1 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych), natomiast, w myśl dyspozycji art. 98 kpc, strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty procesu, do których zalicza się także, w przypadku strony reprezentowanej przez adwokata, wynagrodzenie pełnomocnika, nie wyższe, niż stawki określone w odrębnych przepisach, wobec czego, na podstawie art.98 kpc w zw. z § 2 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, należało orzec, jak w pkt II wyroku.