Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 listopada 2017r.

Sąd Okręgowy w Warszawie III Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR(del) Andrzej Lipiński

Protokolant: protokolant sądowy Katarzyna Romanowska

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank S.A. z siedzibą w W.

przeciwko E. M., M. M. (1), M. M. (2)

o zapłatę

1.zasądza od E. M., M. M. (1), M. M. (2) solidarnie na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę łączną 205.385,16 (dwieście pięć tysięcy trzysta osiemdziesiąt pięć złotych szesnaście groszy) złotych, w tym:

- kwotę 196.976,08 (sto dziewięćdziesiąt sześć tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt sześć złotych osiem groszy) złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwotę 511,51 (pięćset jedenaście złotych pięćdziesiąt jeden groszy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwotę 7.882,57 (siedem tysięcy osiemset osiemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt siedem groszy) złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 04 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

- kwotę 15 (piętnaście) złotych;

2.zasądza od E. M., M. M. (1), M. M. (2) solidarnie na rzecz (...) Bank S.A. z siedzibą w W. kwotę 1216,04 (jeden tysiąc dwieście szesnaście złotych cztery grosze) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.nakazuje zwrócić (...) Bank S.A. z siedzibą w W. ze Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 1568 (jeden tysiąc pięćset sześćdziesiąt osiem) złotych tytułem nadpłaconej opłaty od pozwu.

Sygn. akt III C 336/16

UZASADNIENIE

(...) Bank S.A. z siedzibą w W. wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanym: M. M. (2), M. M. (1), E. M. o zapłatę kwoty 205.385,16 złotych, w tym:

-kwoty 196.976,08 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

- kwoty 511,51 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 4 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

- kwoty 7.882,57 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 4 stycznia 2016r. do dnia zapłaty;

- kwoty 15 złotych bez odsetek (kwota opłat i prowizji).

Nadto wniósł o zasądzenie kosztów sądowych w kwocie 2.568 złotych.

W uzasadnieniu wskazał, że zawarł z pozwani umowę kredytu z dnia 25 maja 2011r., zmienioną następnie aneksem z dnia 9 czerwca 2011r. Pozwani nie wywiązali się z ciążącego na nich zobowiązania terminowego dokonywania wpłat w wysokościach ustalonych w umowie. W związku z brakiem zapłaty zaległych rat umowa została wypowiedziana, stawiając cała należność w stan wymagalności. Pozwani nie spłacili wymaganej wierzytelności do dnia sporządzenia pozwu ./pozew k.3-6/

Postanowieniem z dnia 9 marca 2016r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Okręgowego w Warszawie ./postanowienie k.7/

Pozwani w ostatecznym stanowisku wnieśli o oddalenie powództwa. Nie kwestionowali powództwa co do zasady, ani konieczności spłaty należności. Wskazując na trudności finansowe podnieśli, że zwracali się do banku z prośbą o udzielenie tzw. wakacji kredytowych, jednakże ich pisma pozostawały bez odpowiedzi. Byli atakowani pismami, telefonami, sms-ami. W toku postępowania strona pozwana zaproponowała sprzedaż mieszkania i spłatę kredytu, do czego ostatecznie nie doszło. Nadto wskazywali na brak wniosku o zasądzenie solidarne, co w ich ocenie jest sprzeczne z art.187 k.p.c. w zw. z art. 321 k.p.c. /odpowiedź na pozew k.71-73, protokół rozprawy k.111,147/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 maja 2011r. pozwani M. M. (1), E. M. i M. M. (2) zawarli z (...) Bank S.A. siedzibą w W. (dalej jako Bank) umowę kredytu hipotecznego nr (...) H. (...) (...) na kwotę 230.000 złotych na okres 204 miesięcy oraz umowę pożyczki nr (...) na kwotę 13.736,50 złotych na okres 204 miesięcy.
W § 5 pkt. 9 umowy ustalono, że w przypadku nie spłacenia przez kredytobiorcę w terminie wierzytelności Banku z tytułu umowy kredytu, po upływie okresu wypowiedzenia umowy, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym, w tym kwotą kapitału jako kapitał przeterminowany. Od kapitału przeterminowanego Bank pobiera odsetki od należności przeterminowanych do dnia poprzedzającego spłatę zadłużenia przeterminowanego. Od zadłużenia przeterminowanego Bank nalicza odsetki w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego NBP. /umowa kredytu i pożyczki z dnia 25 maja 2011r. k.28-36, aneks do umowy k. 38-40/

W związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie kredytu, Bank pismem z dnia 17 czerwca 2015r. wypowiedział umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie w oświadczeniu o wypowiedzeniu Bank wskazał, że rozważy możliwość cofnięcia oświadczenia o wypowiedzeniu w przypadku uregulowania w okresie wypowiedzenia całości zaległości, obejmujących: 1.965,05 złotych tytułem należności kapitałowej, 1.144,57 złotych tytułem odsetek umownych, 13,36 złotych tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej, 30 złotych tytułem kosztów opłat za czynności Banku zgodnie z Tabelą Opłat i Prowizji. /oświadczenie o wypowiedzeniu wraz z dowodami doręczenia k.41-51/

Powyższe zadłużenie nie zostało spłacone, zatem wobec upływu okresu wypowiedzenia cała należność została postawiona w stan wymagalności. Zadłużenie zostało stwierdzone wyciągiem z ksiąg banku. /wyciąg z ksiąg banku k.37/

Pismem z dnia 25 stycznia 2016r. pozwani złożyli wniosek o restrukturyzację zadłużenia. W odpowiedzi na powyższe Bank pismem z dnia 11 lutego 2016r. poinformował pozwanych, że na obecnym etapie postępowania z uwagi na brak jakichkolwiek wpłat na poczet spłaty zadłużenia od dnia 31 lipca 2015r. brak jest podstaw do zawarcia porozumienia w zakresie ratalnej spłaty zadłużenia. Bank wskazał także, że uzależnia dalsze negocjacje w przedmiocie warunków dobrowolnej spłaty zadłużenia od dokonania jednorazowej wpłaty inicjującej w wysokości około 10% aktualnego salda zadłużenia tj. kwoty 21.000 złotych, a następnie rozpoczęcia dokonywania regularnych wpłat w kwocie nie niższej niż 1.800 złotych począwszy od miesiąca lutego 2016r. Poinformował także, że prowadzenie negocjacji w zakresie dotyczącym możliwości ratalnej spłaty zadłużenia nie zwalnia pozwanych z obowiązku spłaty zadłużenia.

Na powyższe pozwani złożyli reklamację, którą Bank pismem z dnia 21 marca 2016r. rozpatrzył negatywnie, podtrzymując swoje stanowisko z pisma z dnia 11 lutego 2016r. /wniosek o restrukturyzację k.90-94, pismo banku z dnia 11 lutego 2016r. k.95, reklamacja k.96, odpowiedź na reklamacje k.97/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych w uzasadnieniu dokumentów, których prawdziwość nie była kwestionowana przez żadną ze stron, Sąd zaś nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego i twierdzeń stron bezsporny jest fakt zawarcia przez pozwanych umowy kredytu, jak i brak wywiązania się z jej spłaty.

Pozwani w odpowiedzi na pozew nie kwestionowali roszczeń powoda ani co do zasady, ani też co do wysokości, podnosili natomiast zarzuty związane z brakiem odpowiedzi na ich wniosek o tzw. wakacje kredytowe, atakowanie pismami, telefonami i sms-ami. Wreszcie podnieśli zarzut braku wniosku o zasądzenie solidarne należności, wskazując na naruszenie art.187 w zw. z art. 321 k.p.c.

Stosownie do treści art.69 ust.1 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Powód w niniejszej sprawie realizuje uprawnienia z udzielonego pozwanemu kredytu. Pozwani nie wskazują, aby sama umowa kredytu zawierała postanowienia sprzeczne z ogólnoprzyjętymi zasadami uczciwego postępowania i rzetelności. Z treści zarzutów pozwanych nie wynika, iż sposób realizacji umowy przez powoda, a więc egzekwowanie należności z niej wynikających uchybia tym zasadom. Stwierdzić zatem należy, iż powód realizuje te należności zgodnie z treścią umowy. Pogorszenie sytuacji finansowej dłużnika nie uchybia jego obowiązkowi realizacji zobowiązania, w tym przypadku spłaty kredytu, a domaganie się przez wierzyciela spłaty nie stanowi w tym wypadku nadużycia prawa podmiotowego. Pozwani zawierając umowę kredytu winni byli liczyć się z tym, że będą ją musieli spłacić.

Nie sposób również nie przyznać racji powodowi odnośnie braku chęci zawarcia ugody lub innego polubownego rozwiązania sporu. Należy zauważyć, że powód w odpowiedzi na wniosek o restrukturyzację wyjaśnił przyczyny braku możliwości zawarcia porozumienia, przy czym nie było to stanowisko ostateczne. Uzależnił dalsze negocjacje od wpłaty kwoty 21.000 złotych stanowiącej około 10 % aktualnego zadłużenia. Pomimo to pozwani w dalszym ciągu nie wywiązywali się ze spłaty zadłużenia. Brak jest możliwości odniesienia się do zarzutu o braku odpowiedzi na wniosek pozwanych o udzielenie tzw. wakacji kredytowych, bowiem strona pozwana nie wykazała, aby taki wniosek został złożony. Gdyby uznać, że wniosek o wakacje kredytowe stanowi wniosek o restrukturyzację to zarzut pozwanych o braku odpowiedzi jest całkowicie niezasadny. Do akt sprawy zostało dołączone pismo stanowiące odpowiedź Banku na wniosek pozwanych (k.95).

Odnośnie zarzutu dotyczącego atakowania pozwanych pismami, telefonami, czy sms-ami wskazać należy, że działania Banku były zgodne z prawem. Pozwani zostali poinformowani, że w przypadku braku spłaty Bank ma prawo podjąć działania windykacyjne związane z monitoringiem telefonicznym, wysyłaniem pism i wizytami terenowymi. Wysokość opłat związanych z monitami została uregulowana w § 7 umowy.

Wobec powyższego wypowiedzenie umowy było zasadne. Z kolei dalsze niespłacanie zadłużenia skutkować musiało dochodzeniem przez Bank przysługującej mu wierzytelności na drodze postępowania sądowego.

Należy także zauważyć, że Bank w toku procesu przychylał się kilkukrotnie do wniosku pozwanych o odroczenie rozprawy uwagi na możliwość sprzedaży mieszkania, do którego ostatecznie nie doszło.

W ocenie Sądu niezasadny jest ponadto zarzut pozwanych dotyczący braku wniosku o zasądzenie solidarne należności. Obowiązkiem strony powodowej jest wskazanie jedynie podstawy faktycznej swojego żądania. Sądowi nie wolno zasądzić czegokolwiek na podstawie innego stanu faktycznego niż ten, który jest podstawą powództwa. Chodzi o podstawę faktyczną, a nie o kwalifikację prawną (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 maja 1957 r., II CR 305/57). Obowiązkiem Sądu jest bowiem ocena żądania powoda i obrony pozwanego w świetle obowiązującego prawa (da mihi factum, dabo tibi ius). Kwalifikacja prawna stanu faktycznego - ustalonego w wyniku rozpoznania sprawy - należy do Sądu, który jej dokonuje w procesie subsumpcji (por. np. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 2 maja 1957 r., 2 CR 305/57, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2014 r., I CSK 274/13).

Z treści pozwu wyraźnie wynika, że Bank zawarł z pozwanymi solidarnie umowę kredytu hipotecznego (k.5). Powołane przez niego okoliczności faktyczne niewątpliwie świadczą o solidarności dłużników. Brak wskazania w samym żądaniu pozwu, że chodzi o zasądzenie solidarne nie jest konieczne, w sytuacji, w której z okoliczności faktycznych wskazanych w treści pozwu solidarność ta wynika. Jak wskazują komentatorzy mimo formalnego ujęcia źródeł solidarności dla przyjęcia omawianej konstrukcji prawnej użycie pojęć „solidarność", „odpowiedzialność solidarna" lub też zbliżonego nie zawsze jest konieczne. W świetle art.369 k.c. brak jest podstaw, aby „wynikanie z ustawy lub z czynności prawnej" rozumieć wyłącznie jako sytuację, w której solidarność została wyraźnie zastrzeżona. Tym samym dla uznania czynności prawnej za źródło solidarności nie jest wymagane użycie terminu „solidarność". Wystarczy opisanie zobowiązania w sposób odpowiadający cechom solidarności dłużników (art. 366 k.c.) czy też solidarności wierzycieli (art.367 k.c.); por. W. Dubis (w:) E. Gniewek, P. Machnikowski, Komentarz, 2013, s. 618; K. Zawada (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2013, s.1035).

W świetle powyższych okoliczności, należało uznać zarzut naruszenia art.321 k.p.c. jako niezasadny. Strony w treści umowy kredytu przewidziały odsetki za zwłokę w wykonaniu zobowiązania w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP. Dlatego też odsetki umowne Sąd zasądził na podstawie art.481 § 2 k.c., od kwoty 196.976,08 złotych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Nadto Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, na podstawie art.481 § 1 k.c. od kwot: 511,51złotych i 7.882,57 złotych - od dnia wniesienia pozwu, tj. od 4 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty.

Z tych też względów, z mocy powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie 1-szym sentencji wyroku.

O kosztach procesu pomiędzy stronami Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. i wyrażoną w nim zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda koszty procesu w łącznej kwocie 1.216,04 złotych (opłata od pozwu-1.000 złotych, kwota 182,04 złotych tytułem zwrotu kosztów notarialnie uwierzytelnionych dokumentów przedłożonych do sprawy, kwota 34 złotych – tytułem zwrotu opłat skarbowych od pełnomocnictwa).

O zwrocie nadpłaconej przez powoda opłaty sądowej od pozwu Sąd orzekł na podstawie art.80 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.