Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2017 r.

Sąd Rejonowy w Brzesku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2017 r. w Brzesku

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. S.K.A z siedzibą w W.

przeciwko M. N.

o zapłatę

oddala powództwo i wniosek o zasądzenie kosztów postępowania.

Sędzia

SR Marek Jałowiecki- Paruch

Sygn. akt IC 372/17

UZASADNIENIE

WYROKU Z DNIA 8.11.2017R

Powód (...) sp (...) SKA w W. wniósł przeciwko pozwanej M. N. pozew w którym domagał się zasądzenia kwoty 211,98 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 04.08.2016r do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu podał, że pozwana zawarła z (...) SA umowę o świadczenie w zakresie usług telewizyjnych i radiowych oraz udostępnienia sprzętu. Pozwana nie wykonała zobowiązań umowy. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się 133,54 zł tytułem noty obciążeniowej, odsetki od noty obciążeniowej w wysokości 13,61 zł i kwota 64,83 zł z umowy z 04.11.2014r i 29.12.2014r. Podał, że nabył wierzytelność umową przelewu z 14.12.2015r.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z 15.12.2016r sygn akt (...) pozwana M. N. podała, że przyczyną braku opłat było zepsucie się odbiornika telewizyjnego o czym informowała (...) telefonicznie, a rozmowa była nagrywana. Po rozmowie odesłała kartę dekodera jako dowód, że nie korzysta z telewizji i skoro nie korzysta z telewizji to nie musi płacić. Zarzuciła że nie mogła przewidzieć że telewizor się jej zepsuje. Podniosła, że w rozmowie z pracownikiem (...) podała, że została nagle pozbawiona pracy i rozchorowała się. Podjęła starania o rentę inwalidzką, której nie uzyskała do dziś i nie miała żadnych środków do życia. Zarzuciła że kwoty do zapłaty były różne, niezdecydowane.

Na rozprawie w dniu 08.11.2017r wniosła o oddalenie powództwa ze względu na trudną sytuację majątkową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny z uwzględnieniem okoliczności bezspornych

Bezspornym w przedmiotowej sprawie było, że pozwana M. N. zawarła z (...) SA w W. umowę w dniu 29.12.2007r sprzedaży zestawu satelitarnego i umowę dostarczania programów telewizyjnych. Warunki umowy uległy zmianie w dniu 25.03.2013r i 02.05.2013r. W tej ostatniej zmianie zwanej promocją N.– (...) (...), przyznano pozwanej ulgę w wysokości 441,40 zł. Okres podstawowy wynosił 29 okresów rozliczeniowych. Pozwana miała korzystać z pakietu podstawowego – Familijny HD, minimalna liczba pakietów dodatkowych/pakiet minimalny - 0. W dniu 29.11.2013r nastąpiła zmiana pakietu podstawowego na pakiet Rodzinny HD z miesięczną opłatą podstawową 24,90 zł. Pismem z daty 14.01.2015r (...) SA w W. wypowiedział pozwanej z dniem 14.01.2015r umowę nr (...) i wezwał ją do zapłaty kwoty 191,39 zł na którą składa się opłata za pakiet rodzinny w kwocie 57,85 zł oraz kara umowna w wysokości 133,54 zł. Umową przelewu wierzytelności z 14.12.2015r powód nabył od (...) SA w W. wierzytelność wobec pozwanej z tytułu pakietu Rodzinnego HD za okres od 29.12.2014 do 14.01.2015r w kwocie 12,85 zł, za okres 29.11.2014r do 29.12.2014r w kwocie 24,90 zł, za okres 04.11.2014r do 29.11.2014r w kwocie 20,10 zł oraz z dokumentu (...) w kwocie 133,54 zł. W dniu 25.04.2016r M. N. zawarła z (...) Bankiem SA we W. umowę pożyczki na okres od 25.04.2016r do 28.04.2025r. Całkowita kwota do spłaty na dzień zawarcia umowy wynosiła 27.010,21 zł. Miesięczna rata wynosi 250,10 zł.

Dodatkowo Sąd ustalił, że telewizor zepsuł się pozwanej M. N. z początkiem roku ale nie pamięta którego. Jak zepsuł się jej telewizor to odesłała kartę do dekodera na dowód tego że z telewizji nie korzysta. M. N. pobiera emeryturę w wysokości 640 zł z czego rata w banku wynosi 240 zł. Wzięła kredyt na pokrycie poprzedniego kredytu na remont domu: budowę pieca i komina, bo komin groził pożarem, zapaliły się książki które stały koło komina. Korzystała z tej telewizji wtedy gdy miała pracę. Obecnie na życie ma kwotę 398 zł. Mieszka sama. Lekarstwa kupuje tylko najpotrzebniejsze. Wydaję na lekarstwa około 100 zł miesięcznie. Stałe opłaty za prąd, gaz, telefon, telewizję wynoszą około 150 zł. Wtedy kiedy miała pracę zarabiała 1300 zł, mieszkała z synem który miał alimenty w wysokości 475 zł i było ich stać na telewizję. Teraz mieszka sama. Leczy się na serce, na reumatyzm, tarczycę. Pomaga jej opieka społeczna, otrzymała ostatnio 300 zł na węgiel, żywność z Caritasu. Na jedzenie zostaje jej mniej jak 100 zł miesięcznie.

Dowód: zeznania pozwanej M. N. k. 139

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda i pozwaną, dokumenty te nie były przez strony kwestionowane, nie budziły zastrzeżeń Sądu co do ich treści, dlatego brak podstaw aby je kwestionować.

Zeznaniom pozwanej M. N. Sąd dał wiarę w całości, gdyż brak podstaw aby jej zeznania kwestionować. Zeznania są spójne, jasne i logiczne.

Sąd zważył, co następuje

W pierwszej kolejności należy przytoczyć art. 509 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2 art. 509 k.c.). Strona powodowa wywodziła swe roszczenie z treści umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 14 grudnia 2015r.

Pozwana i poprzednik prawny powoda zawarły umowę o świadczenie usług w postaci dostarczania programów telewizyjnych. Umowa była zawarta w 2007r, a ostatnio uległa zmianie które przedstawia dokument z 02.05.2013r i 29.11.2013r. Jednym z powodów oddalenia powództwa jest niewykazanie zasadności żądania pozwu w takiej wysokości. W dokumencie z 14.01.2015r są 3 i każdy inny okresy rozliczeniowe, z których pierwszy dzień następnego okresu rozliczeniowego jest ostatnim dniem poprzedniego okresu rozliczeniowego np.29.12.2014r, 29.11.2014r. Zupełnie nie wiadomo w jaki sposób została obliczona kara umowna w wysokości 133,54 zł. W piśmie z 11.10.2017r powód powołuje się na § 16 pkt 3 regulaminu świadczenia usług, lecz nie podaje daty tego regulaminu, ani nie załącza takiego dokumentu. Żaden regulamin świadczenia usług przedłożony przez powoda nie zawiera 16 paragrafów. Z dokumentu z 02.05.2013r wynika że nazwa promocji to(...) (...). Ten dokument składa się z 7 paragrafów. To powoduje, że zupełnie nie można zweryfikować w jaki sposób i czy słusznie została naliczona pozwanej kara umowna. To na powodzie zatem, stosownie do art. 232 k.c. w związku art. 6 k.c. spoczywał ciężar udowodnienia, że pomiędzy nim a pozwaną doszło do zawarcia umowy o takiej treści jak twierdzi powód. Powinien on zatem dołożyć wszelkich starań aby fakt ten udowodnić za pomocą wszystkich możliwych środków dowodów.

Analiza powyższych dowodów nie pozwala na ustalenie zasadności pozwu w całości. Większość ustaleń pozwana dokonywała telefonicznie. Rozmowy z konsultantem są nagrywane, a mimo to jako dowód nie zostały dołączone do pozwu. Z przedłożonych dowodów nie wynika z jakich przyczyn umowa mogła być rozwiązana, a przede wszystkim że poprzednik prawny powoda miał prawo do naliczenia kary umownej.

Niezależnie od powyższego istnieje jeszcze inna szersza podstawa oddalenia powództwa. Art. 5 kc stanowi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Zasady współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. są pojęciem pozostającym w nierozerwalnym związku z całokształtem okoliczności danej sprawy i w takim całościowym ujęciu wyznaczają podstawy, granice i kierunki jej rozstrzygnięcia w wyjątkowych sytuacjach, jakie przepis ten ma na względzie. Dlatego do zastosowania tego przepisu konieczna jest ocena całokształtu szczególnych okoliczności danego rozpatrywanego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym. Artykuł 5 k.c. może być stosowany wyjątkowo tylko w takich sytuacjach, w których wykorzystywanie uprawnień wynikających z przepisów prawnych prowadziłoby do skutku nieaprobowanego w społeczeństwie ze względu na przyjętą w nim zasadę współżycia społecznego. Podnieść także należy, że domniemywa się, iż korzystający ze swego prawa czyni to w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego. Dopiero istnienie szczególnych okoliczności może domniemanie to obalić i pozwolić na zakwalifikowanie określonego zachowania w danych, konkretnych, wyjątkowych, uzasadnionych stanem faktycznym okolicznościach jako nadużycia prawa, niezasługującego na poparcie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego. Podkreślenia wymaga również, że ocenie przez pryzmat normy art. 5 k.c. podlega zachowanie wszystkich bez wyjątku podmiotów prawa. W szczególności brak jest jakichkolwiek wyłączeń możliwości zastosowania oceny działania osób prawnych. Ocena nadużycia prawa powinna być dokonywana z uwzględnieniem obowiązku uczciwego postępowania (aktualnie używany synonim pojęcia „zasad współżycia społecznego”) także w stosunkach pomiędzy podmiotami niebędącymi osobami fizycznymi ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2001 roku, sygn. akt I CKN 458/00, lex nr 52717).

W przedmiotowej sprawie pozwana wniosła o oddalenie powództwa ze względu na swoją trudną sytuację majątkową. Argumentowała to tym, że nagle straciła pracę, wyprowadził się syn, ciężko zachorowała, musiała wcześniej zaciągnąć kredyt na remont komina i pieca bo ten groził pożarem. Ostatecznie obecnie otrzymuje skromne świadczenie z ubezpieczenia społecznego w wysokości 640 zł, po spłaceniu raty kredytu, opłaceniu mediów, najbardziej koniecznych lekarstw, środków czystości, lekarstw pozostaje jej na żywność mniej niż 100 zł na miesiąc. To jest tragiczna sytuacja pozwanej. To nie jest życie, to jest wegetacja, to jest nawet mniej niż minimum socjalne. Gdyby nie pomoc opieki społecznej i organizacji charytatywnych pozwana nie miała by środków na najbardziej potrzebne artykuły umożlwiające przeżycie. Za zastosowaniem tej wyjątkowej instytucji z art. 5 kc przemawia całokształt sprawy. Przecież pozwana zawarła umowę o świadczenie usług na dostawę programów telewizyjnych w 2007r. Regulowała swe zobowiązania, miała wówczas pracę i środki na spłatę zobowiązań. Dopiero drastyczne wydarzenia spowodowały ze znalazła się bez środków do życia, a z dużymi wydatkami na leczenie i konieczny remont domu. Do tego jeszcze zepsuł się telewizor i nie mogła korzystać z telewizji. Nie miała środków na zakup nowego, więc aby wykazać że jest uczciwa i nie korzysta z telewizji odesłała, kartę do dekodera. To świadczy o jej uczciwości, pojmowanej na swój sposób. Pozwana jest prostą kobietą. Zachowała się w taki sposób jaki jej zdaniem pokazywał, że skoro nie korzysta z telewizji to nie płaci. Kolejny problem to bardzo rozbudowane umowy bankowe, z operatorami komórkowymi, dostawcami telewizji. Jesteśmy bombardowani nachalnymi reklamami mówiącymi o jak najniższych cenach usług. Gdy udajemy się do punktu obsługi prawie zawsze jest mowa o cenach po rabatach, promocjach, obniżkach, prawie nie mówi się o karach umownych za zerwanie wcześniejsze umowy albo niekorzystne postanowienia umów podawane są drobną czcionką. Sposoby naliczania rabatów są bardzo skomplikowane i dla ludzi wykształconych czy obeznanych z tą materią często stanowią problem, a co dopiero w przypadku ludzi starszych czy słabo wykształconych. Zdaniem Sądu nie może być tak, że odpowiedzialność za niewykonanie umowy po jej zawarciu obciąża tylko konsumenta. Dostawca usługi też w jakimś zakresie powinien ponosić odpowiedzialność za sytuacje nadzwyczajne które mają miejsce po zawarciu umowy. Czy M. N. mogła przewidzieć że straci pracę, że zachoruje, że zepsuje się jej telewizor i z braku środków nie będzie mogła zakupić nowego. Odpowiedź brzmi – nie mogła. W takiej sytuacji dlaczego ma płacić za usługę z której i tak nie korzystała. Takiej argumentacji można postawić zarzut, że jest to usprawiedliwienie dla osób lekkomyślnych, o niskich dochodach którzy kupują różnego rodzaju produkty, wiedząc że nie będą mieli środków na spłatę zobowiązań, wytłumaczenie, że osoby w trudnej sytuacji nie muszą regulować swych zobowiązań. W obecnej sprawie sytuacja jest inna, bo dopóki pozwana pracowała, była zdrowa, nie musiała robić kosztownego remontu miała środki na spłatę zobowiązań, to je spłacała, była przecież kilkuletnim solidnym, uczciwym klientem C.. W tej chwili pozwana jest w takiej sytuacji życiowej, ze nawet kwota dochodzona pozwem przerasta jej możliwości. Są to środki jakie przeznacza na żywność przez 2 miesiące. Dla powoda jest to kwota niezauważalna. Biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy zdaniem Sądu zasądzenie kwoty dochodzonej pozwem, byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd orzekł jak w sentencji na mocy powołanych przepisów.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 108 § 1 kpc. Skoro Sąd oddalił powództwo, to oddaleniu podlega również wniosek powoda o zasadzenie kosztów postępowania gdyż nie zostały spełnione przesłanki o których mowa w art. 98 kpc.

SSR Marek Jałowiecki – Paruch