Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 marca 2018r. w S.

odwołania B. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 10 lipca 2017r., znak: (...)

w sprawie B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala prawo B. K. do świadczenia przedemerytalnego od 9 maja 2017r.,

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz B. K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania,

III.  oddala wniosek B. K. o stwierdzenie odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ustalającej prawo do świadczenia.

Sygn. akt: IV U 657/17 UZASADNIENIE

Decyzją z 10 lipca 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.2 i 3 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych odmówił B. K. prawa do świadczenia przedemerytalnego wskazując, że przyczyną rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczonym nie były przyczyny dotyczące zakładu pracy w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, gdyż stanowisko pracy, na którym ubezpieczony był ostatnio zatrudniony nie zostało zlikwidowane.

Odwołanie od w/w decyzji złożył B. K. wnosząc o jej zmianę i przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu stanowiska ubezpieczony wskazał, że organ rentowy błędnie stwierdził, że przyczyna rozwiązania z nim stosunku pracy nie leżała po stronie zakładu pracy, w sytuacji gdy przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę była likwidacja stanowiska pracy wobec sprzedaży 100% udziałów w spółce i deklarowanej przez kupującego zmiany profilu działalności spółki (odwołanie k.1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na argumenty przytoczone w zaskarżonej decyzji, a także o zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (odpowiedź na odwołanie k.3-6 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony B. K. w dniu 10 stycznia 2015r. ukończył 60. rok życia. W dniu 8 maja 2017r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o świadczenie przedemerytalne (wniosek o świadczenie przedemerytalne z 8 listopada 2015r. k.1 akt o świadczenie przedemerytalne). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że do dnia rozwiązania ostatniej umowy o pracę, ubezpieczony ukończył 60. rok oraz udowodnił okres składkowy w ilości 41 lat i 7 dni oraz okres nieskładkowy w ilości 22 dni, co łącznie stanowi 41 lat i 29 dni. Jednocześnie organ rentowy ustalił, że nowym prezesem zarządu w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest Z. W. zatrudniony na podstawie umowy o pracę, a w związku z tym nie można uznać, aby stanowisko pracy, na którym ubezpieczony był ostatnio zatrudniony uległo likwidacji. Tymczasem do nabycia świadczenia przedemerytalnego uprawnia taka sytuacja, w której do rozwiązania stosunku pracy dochodzi z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Wskazując na powyższe decyzją z 10 lipca 2017r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do świadczenia przedemerytalnego (decyzja z 10 lipca 2017r. k.33-34 akt o świadczenie przedemerytalne).

Po raz ostatni ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w PHU (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G.. Zatrudnienie to trwało w okresie od 1 października 1992r. do 31 sierpnia 2016r. i ustało na skutek wypowiedzenia umowy przez pracodawcę (świadectwo pracy z 31 sierpnia 2016r. k.9-11 akt o świadczenie przedemerytalne). Od 7 września 2016r. ubezpieczony zarejestrowany jest jako osoba bezrobotna, obecnie bez prawa do zasiłku dla bezrobotnych, który pobierał przez ponad 180 dni. Od chwili zarejestrowania ubezpieczony nie odmówił propozycji pracy (zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w G. z 8 maja 2017r. k.13 akt o świadczenie przedemerytalne). Na datę rozwiązania stosunku pracy ubezpieczony udowodnił okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 41 lat i 29 dni (zestawienie przebiegu zatrudnienia ubezpieczonego k.32 akt o świadczenie przedemerytalne).

Ubezpieczony został zatrudniony w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 1 października 1992r. na stanowisku zastępcy prezesa zarządu oraz kierownika magazynu (umowa o pracę z 1 października 1992r. - w aktach osobowych). Następnie od 1 grudnia 1998r. pracodawca powierzył ubezpieczonemu stanowisko prezesa zarządu (pismo pracodawcy z 1 grudnia 1998r. o powierzeniu ubezpieczonemu stanowiska prezesa zarządu – w aktach osobowych). Jednocześnie ubezpieczony nadal pełnił funkcje kierownika magazynu. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. posiada kapitał zakładowy składający się ze 162 udziałów. Ubezpieczony pozostając pracownikiem spółki był jednocześnie jej wspólnikiem, posiadając 15 udziałów w spółce. Przedmiotowa spółka zajmowała się naprawą samochodów oraz sprzedażą części zamiennych do samochodów. W pierwszej połowie 2016r. do władz spółki zgłosił się G. G. z propozycją zakupu spółki ,tj. odkupienia od wszystkich wspólników udziałów w spółce (...). G. G. prowadził w tym czasie pokrewną firmę i zamierzał rozszerzyć swoją działalność o stację diagnostyczną, myjnię i naprawę pojazdów. W tym celu chciał nabyć Spółkę (...) z jej siedzibą i zapleczem technicznym. Władze spółki – zwołane w dniu 23 marca 2016r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Wspólników podjęło uchwałę, w której wszyscy wspólnicy spółki wyrazili zgodę na sprzedaż udziałów spółki na rzecz G. G. – w ilości 160 udziałów i na rzecz jego żony B. G. – w ilości 2 udziałów (uchwała nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników – protokół z Walnego Zgromadzenia Wspólników k.49-52 akt sprawy). Powyższa uchwała była realizowana etapami. W pierwszej kolejności poszczególni (...) Spółki (...) zawarli z G. G. umowy przedwstępne sprzedaży udziałów w spółce, w których zobowiązali się do sprzedaży na rzecz G. G. przysługujących im udziałów w spółce. Ubezpieczony zawarł z G. G. przedwstępną umowę sprzedaży (...) udziałów w spółce (...) w dniu 30 maja 2016r.W umowie tej zobowiązał się do sprzedaży przysługujących mu udziałów za umówioną cenę do dnia 1 września 2016r. (przedwstępna umowa sprzedaży udziałów zawarta w dniu 30 maja 2016r. między G. G. a B. K. k.24-29 akt sprawy). W dniu 9 sierpnia 2016r. G. G. i ubezpieczony zawarli umowę wykonującą w/w umowę przedwstępną ,tj. umowę, na mocy której ubezpieczony sprzedał G. G. 15 przysługujących mu udziałów w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (umowa sprzedaży udziałów zawarta w dniu 9 sierpnia 2016r. między G. G. a B. K. k.33-33 akt sprawy). Analogiczne umowy przedwstępne oraz umowy końcowe sprzedaży udziałów G. G. zawarł z pozostałymi wspólnikami (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W efekcie powyższych transakcji, w grudniu 2016r. wszystkie udziały w/w Spółki przeszyły na G. G. i jego żonę B. G., przy czym G. G. ma 160 udziałów, a jego żona 2 udziały. Jednym z ustaleń między G. G. a władzami Spółki (...) (przed nabyciem przez tego ostatniego udziałów Spółki) była rezygnacja dotychczasowych członków zarządu z pełnionych funkcji, jak również rozwiązanie umowy o pracę z dotychczasowymi pracownikami spółki. Realizując te ustalenia, w dniu 23 maja 2016r. ubezpieczony skierował do Walnego Zgromadzenia Wspólników Spółki (...) oświadczenie o rezygnacji z funkcji prezesa zarządu (oświadczenie ubezpieczonego z 23 maja 2016r. k.54 akt sprawy). Na zwołanym dzień później, tj. w dniu 24 maja 2016r. Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Wspólników, (...) Spółki (...)-zbyt głosowali za przyjęciem rezygnacji ubezpieczonego z funkcji prezesa zarządu (wyciąg z protokołu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Wspólników z 24 maja 2016r. k.14 akt sprawy). Na skutek rezygnacji ubezpieczonego z funkcji prezesa zarządu, na czas przekształceń własnościowych w spółce, został powołany nowy skład zarządu w osobach: Z. W. – prezes zarządu, J. W. – wiceprezes zarządu oraz nabywca udziałów G. G. jako członek zarządu. W/w osoby jako organ uprawniony do reprezentacji spółki, podpisali pismo z 31 maja 2016r. o rozwiązaniu z ubezpieczonym umowy o pracę z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, tj. ze skutkiem na dzień 31 sierpnia 2016r. Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę wskazano likwidację stanowiska pracy wobec sprzedaży 100% udziałów Spółki i deklarowanej przez kupującego zmiany profilu działalności Spółki (pismo z 31 mają 2016r. o wypowiedzeniu ubezpieczonemu umowy o pracę k.23 akt sprawy). W okresie wypowiedzenia umowy o pracę ubezpieczony nie pełnił już funkcji prezesa zarządu (zrezygnował z niej z dniem 23 maja 2016r.), natomiast wykonywał wcześniej wykonywane obowiązki w magazynie. Obok ubezpieczonego, również wszyscy pozostali pracownicy Spółki (...) - w liczbie 13 osób, otrzymali wypowiedzenia umowy o pracę. Obecnie na skutek przeprowadzonych przekształceń własnościowych w Spółce (...), jej wyłącznymi udziałowcami są: G. G. – 160 udziałów oraz B. G. – 2 udziały. Nowi właściciele powołali również nowy zarząd w osobach: G. G. - prezes zarządu, B. G. – wiceprezes zarządu oraz M. Z. – członek zarządu (wypis z KRS dot. (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. k.16-19 akt sprawy). G. G. pełni funkcję prezesa zarządu na podstawie umowy zlecenie, przeprowadził on restrukturyzację przedmiotowej Spółki, zatrudnił nowych pracowników, przeprowadził remont siedziby i zaplecza technicznego spółki, zakupił nowe urządzenia, nowe oprogramowanie dla spółki (zeznania świadka G. G. k.55v-56v akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonego k.34v-35v akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. K. podlegało uwzględnieniu.

Zgodnie z art.2 ust.1 pkt 2 ustawy 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr120, poz.1252 ze zm.) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn. Ponadto, jak stanowi dalej ustęp 3 wskazanego przepisu świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ustępie 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełni łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna,

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych, nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych,

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 18-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Rozstrzygnięcie sprawy wymagało zbadania czy rozwiązanie z ubezpieczonym umowy o pracę przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialności w G. nastąpiło z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. Poza sporem pozostaje bowiem, że ubezpieczony spełnia pozostałe wymienione wyżej przesłanki nabycia świadczenia przedemerytalnego.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że wbrew stwierdzeniu organu rentowego przyczyna rozwiązania umowy o pracę z ubezpieczonym leżała po stronie zakładu pracy i dotyczyła tego zakładu. Przeprowadzone przez Sąd dowody z dokumentów oraz z zeznań świadka G. G., a także z zeznań ubezpieczonego w charakterze strony dały podstawy do ustalenia, że w 2016r. w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zostały przeprowadzone przekształcenia własnościowe, na skutek których zmienił się całkowicie skład osobowy wspólników, w ten sposób, że w miejsce kilkunastu dotychczasowych wspólników (12 osób), z których każdy dysponował od kilku do dwudziestu kilku udziałów w spółce (vide: protokół z Walnego Zgromadzenia Wspólników z 23 marca 2016r. k.49-52 akt sprawy), wszedł jeden główny udziałowiec w osobie G. G., który skupił 160 udziałów na 162 wszystkich udziałów Spółki oraz B. G., która skupiła 2 udziały. Właśnie ta zmiana własnościowa w Spółce (...) stanowiła podstawę do wypowiedzenia ubezpieczonemu umowy o pracę. G. G. jako niemal wyłączny udziałowiec spółki oraz jego żona, która skupiła pozostałe udziały w spółce, zamierzali przeprowadzić zmiany organizacyjne w spółce i samodzielnie decydować o kierunku działalności i rozwoju spółki. W świetle powyższego nie może być wątpliwości, że wypowiedzenie ubezpieczonemu jako byłemu prezesowi zarządu, umowy o pracę pozostawało w związku ze zmianami organizacyjno-ekonomicznymi spółki. Oceny tej nie zmienia fakt, że ubezpieczony - po uprzednim wyrażeniu przez wszystkich wspólników zgody na sprzedaż całości udziałów w spółce (...) i jego żonie, złożył na ręce walnego zgromadzenia wspólników rezygnację z funkcji prezesa zarządu. Podobnie powyższej oceny co do przyczyn rozwiązania z ubezpieczonym stosunku pracy nie zmienia fakt, że Z. W., który po ubezpieczonym objął funkcję prezesa zarządu, pełnił tę funkcję w ramach stosunku pracy. W ocenie Sądu w okolicznościach sprawy nie chodzi o to, czy w Spółce (...) uległo likwidacji stanowisko prezesa zarządu. Wprawdzie w wypowiedzeniu ubezpieczonemu umowy o pracę jako przyczynę wypowiedzenia wskazano likwidację stanowiska pracy, ale nie ulega wątpliwości, że nie to literalnie było przyczyną rozwiązania z ubezpieczonym umowy o pracę. Przyczyną tą były w/w zmiany własnościowe i organizacyjne w spółce, w której nowi wspólnicy chcieli samodzielnie zarządzać spółką. Dodać przy tym należy, że zarząd jest ustawowym organem każdej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a zatem zasadniczo nie można mówić o likwidacji stanowiska, czy ogólnie funkcji prezesa zarządu w takiej spółce. Dodać również należy, że Z. W., który po ubezpieczonym objął funkcję prezesa zarządu, pełnił tę funkcję przejściowo - na czas zawierania przez dawnych wspólników spółki umów sprzedaży udziałów na rzecz G. G. i jego żony. Po dokonaniu pełnych przekształceń własnościowych, funkcję prezesa zarządu Spółki (...)Zbyt objął jej większościowy wspólnik G. G., a funkcję wice prezesa zarządu drugi wspólnik – B. G. (vide: odpis z KRS k.16-19 akt sprawy).

Reasumując, Sąd uznał, że przyczyną rozwiązania z ubezpieczonym umowy o pracę były przyczyny ekonomiczne i organizacyjne leżące po stronie zakładu pracy, a zatem przyczyna dotycząca zakładu pracy w rozumieniu art.2 ust.1 pkt 29 lit. b ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2013r. Nr 674).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że B. K. przysługuje prawo do świadczenia przedemerytalnego od 9 maja 2017r. ,tj. od dnia następnego po zgłoszeniu wniosku o to świadczenie – art.7 ust.1 ustawy z 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Na rozprawie poprzedzającej wydanie orzeczenia, pełnomocnik ubezpieczonego zgłosił wniosek o zwrot kosztów procesu w wysokości 255,64 złotych, na którą składają się koszty dwukrotnej podróży z miejsca zamieszkania ubezpieczonego ,tj. z Ł. do siedziby Sądu i z powrotem (jednorazowo 154 km) samochodem osobowym o pojemności skokowej powyżej 900 m3, przy przyjęciu stawki 83 gr za 1 km. Rozpoznając ten wniosek Sąd doszedł do przekonania, że zasługuje on na uwzględnienie, gdyż zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu uregulowaną w art.98§1 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), przy czym zgodnie z §2 powyższego przepisu do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym (tak jak w niniejszej sprawie, gdzie pełnomocnikiem ubezpieczonego jest jego córka), zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie, z tym że suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. Mając na uwadze powyższe uregulowanie Sąd zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego jako strony wygrywającej proces kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Kwota ta odpowiada wysokości stawki minimalnej wynagrodzenia adwokata – zgodnie z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz.1800 ze zm.).

Sąd nie uwzględnił natomiast wniosku ubezpieczonego o stwierdzenie odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ustalającej prawo do świadczenia (pkt III wyroku). Nie ulega wątpliwości, że decyzja organu rentowego odmawiająca ubezpieczonemu prawa do świadczenia przedemerytalnego była błędna, niemniej dopiero na etapie postępowania przed Sądem została przedstawiona część dowodów z dokumentów oraz dowód z zeznań świadka G. G., które pozwoliły na dokładne ustalenie przyczyny rozwiązania z ubezpieczonym stosunku pracy.