Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w. T. III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Ewa Zawacka

Protokolant stażysta Łukasz Tokarski

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2017 r. w. T.

sprawy z powództwa:

K. C.

przeciwko:

A. C.

o:

podwyższenie alimentów

I.  podwyższa rentę alimentacyjną od pozwanego A. C. na rzecz powoda K. C. z kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie ustalonej wyrokiem Sądu Okręgowego w. T. z dnia 27.11.2015 r. w sprawie (...) do kwoty po 650 (sześćset pięćdziesiąt) złotych miesięcznie, poczynając od dnia 01.10.2017r., do dnia 10-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  nie obciąża powoda kosztami sądowymi w części oddalonego powództwa oraz kosztami zastępstwa procesowego, poniesionymi przez pozwanego,

IV.  nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi w sprawie,

V.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 273/17

UZASADNIENIE

W dniu 19 kwietnia 2017r. małoletni wówczas K. C., działający przez matkę E. C. wniósł pozew przeciwko ojcu A. C. o podwyższenie alimentów z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 1000 złotych miesięcznie, począwszy od dnia złożenia pozwu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że wyrokiem Sądu Okręgowego w. T. z dnia 27 listopada 2015r. w sprawie (...) rozwiązano przez rozwód związek małżeński rodziców powoda i zasądzono od pozwanego na rzecz powoda alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie. Od tego czasu, zdaniem strony powodowej, nastąpiła istotna zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb powoda oraz wysokości kosztów jego utrzymania a zarazem poprawiła się sytuacja materialna pozwanego, ponieważ podjął on stałą pracę i ukończył kurs prawa jazdy kategorii C, co zwiększa jego możliwości pozyskania lepiej płatnego zajęcia. Nadto, na skutek wieloletnich zaniedbań pozwanego, który w czasie trwania małżeństwa nie podejmował żadnych prac remontowych, dom zajmowany przez powoda i jego matkę wymaga natychmiastowego remontu, gdyż jego stan techniczny, w szczególności zawilgocenie, źle wpływają na zdrowie domowników. Na ten cel matka powoda zaciągnęła kredyt, którego kwota wystarczy na wykonanie jedynie części niezbędnych prac na zewnątrz, natomiast nie pozwala na wyremontowanie pokoju powoda, w którym panuje wilgoć. W dalszej części uzasadnienia pozwu matka małoletniego powoda wskazała, że powód w 2018r. ukończy edukację, zdobędzie zawód, a co za tym idzie pozwany nie będzie miął obowiązku dalszego alimentowania go, co sprawi, że łączny okres łożenia przez pozwanego na utrzymanie syna w tej postaci będzie stosunkowo krótki, tj. ok. 3 lata. Tymczasem matka powoda, troszcząc się o wychowanie syna, o jego rozwój, swój obowiązek alimentacyjny wypełnia przez osobiste staranie, zatem uzasadnione jest, aby pozwany w większym stopniu dostarczał środki na jego utrzymanie.

Po osiągnięciu pełnoletniości powód podtrzymał żądanie podwyższenia alimentów.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalanie powództwa wskazując, że stan faktyczny sprawy, w szczególności dotyczący zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda i możliwości zarobkowych pozwanego, przedstawia się odmiennie aniżeli wynika to z treści pozwu. Pozwany przyznał, że po rozwodzie podjął stałą pracę, jednak nie wpłynęło to na zwiększenie jego zarobków. Wbrew twierdzeniom strony powodowej, mimo ukończenia kursu przygotowującego do prowadzenia pojazdu kategorii C, nie uzyskał on uprawnień w tym zakresie, albowiem nie udało mu się zdać egzaminu. Pozwany nadal zamieszkuje z rodzicami, przekazując im miesięcznie ok. 500 zł na rachunki i utrzymanie mieszkania, jednak sytuację te postrzega jako niekomfortową, pragnie wyprowadzić się do wynajętego mieszkania, na co jednak nie pozwalają mu obecne zarobki. Poza partycypacja w kosztach utrzymania mieszkania i alimentami na syna, pozwany ponosi wydatki związane z ubezpieczeniem samochodu, opłaca składkę ubezpieczenia na życie, raty telefonu, zakupionego dla syna oraz własne leczenie, a po dojęciu tych wszystkich kosztów na życie pozostaje mu ok. 311 zł. Nadto pozwany wskazał, od czasu rozwodu zakres usprawiedliwionych potrzeb powoda nie uległ istotnemu zwiększeniu, nadal oscyluje na poziomie ok. 1000 zł, a powoływanie się przez stronę powodowa na konieczność zaciągnięcia kredytu celem wyremontowania domu oraz wynikająca z tego tytułu kwota comiesięcznych wydatków matki powoda, wskazują, iż rzeczywistą intencją żądania podwyższenia alimentów jest przeinaczenie ich właśnie na ten cel, a zatem w rzeczywistości na zaspokojenie potrzeb matki powoda, na nie jego własnych.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

K. C. urodził się dnia (...) w T. i pochodzi ze związku małżeńskiego E. C. i A. C., który wyrokiem Sądu Okręgowego w. T. z dnia 27 listopada 2015r. wydanym w sprawie (...) został rozwiązany przez rozwód z wyłącznej winy pozwanego. Tymże wyrokiem zasądzono od pozwanego na rzecz powoda alimenty w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatnych do 10-go dnia każdego miesiąca do rąk matki powoda, począwszy od uprawomocnienia się orzeczenia, co nastąpiło 25 października 2016r.

/dowód: odpis aktu urodzenia k. 6, wyrok k. 70 akt. (...) Sądu Okręgowego w. T../

W dacie orzekania o rozwodzie rodziców powód miał 16 lat i był uczniem I klasy (...) Szkoły Zawodowej w T. przy ul. (...), gdzie zdobywał naukę w zawodzie ślusarza, przy czym przez dwa dni w tygodniu chodził do szkoły, a przez trzy dni na praktyki. Do szkoły powód dojeżdżał autobusem, co wiązało się z comiesięcznym wydatkiem na bilet ok. 100 zł. Jego całkowity miesięczny koszt utrzymania wynosił ok. 1000 zł miesięcznie.

Matka powoda pracowała wówczas jako szwaczka w firmie (...) Spółka z o.o. i zarabiała około (...) zł netto miesięcznie, a jej wydatki obejmowały: koszty dojazdu do pracy ok. 150 zł miesięcznie, zakup gazu - ok. 49-52 zł miesięcznie, opłata za zużycie wody 30-40 zł miesięcznie, wywóz szamba – 100 zł na raz na trzy miesiące, podatek – 68 zł raz na kwartał, ubezpieczenie domu 100 zł rocznie oraz opłatę za zużycie energii elektrycznej – 217 zł raz na dwa miesiące.

Natomiast pozwany w dacie orzekania o rozwodzie był zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna i pobierał zasiłek w wysokości (...) zł miesięcznie. Oprócz tego odbywał kurs prawa jazdy kategorii C i pracował dorywczo przy rozwożeniu pieczywa, zarabiając ok. 700 – 800 zł. Pozwany zamieszkiwał z powodem i jego matką, od lipca 2015r. przekazywał jej pieniądze w wysokości od 340 do 700 zł miesięcznie, a dodatkowo opłacał Internet w kwocie 40 zł miesięcznie.

/dowód: akta (...) Sądu Okręgowego w. T.: zaświadczenie o zarobkach E. C. k. 42, zeznania E. C. k.67v-68, zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy k. (...) i 44, zeznania A. C. k. 68v i 69/

Obecnie powód ma 18 lat, kontynuuje naukę w Branżowej Szkole I Stopnia (...) w T. i zarazem jest pracownikiem młodocianym w zawodzie ślusarza. Aktualnie powód uczęszcza do klasy trzeciej, planowany termin zakończenia nauki na tym poziomie to czerwiec 2018r. W dalszym ciągu część nauki powód pobiera w ramach zajęć teoretycznych w szkole, a część – w ramach odpłatnych praktyk, za które otrzymuje ok. 150 zł miesięcznie, przeznaczając te pieniądze na własne potrzeby. W ramach zajęć szkolnych powód wyjeżdża na kursy, np. do B. lub S., które trwają około miesiąca. Wówczas powód przez pięć dni zamieszkuje w internacie, gdzie ma zapewnione jedzenie i nocleg, jednak na weekend wraca do domu, podróż w jedną stronę, w zależności od tego, w jakim miejscu odbywa się kurs, kosztuje od 11 zł (B.) do 18 zł (S.). W okresie wyjazdowych praktyk powód dokupuje sobie jedzenie, łącznie z wydatkami na dojazd przeznacza na to ok. 100 zł tygodniowo.

/dowód: zaświadczenie Branżowej Szkoły I Stopnia (...) w T. k.117, przesłuchanie powoda k. 119v i 97-97v, zeznania E. C. k. 97v-98v/

Powód nie ma stwierdzonej przewlekłej choroby, nie przyjmuje żadnych leków na stałe, natomiast od ok. 1,5 roku często zapadał na infekcje górnych dróg oddechowych i w latach 2015-2017 wielokrotnie przebywał na zwolnieniach lekarskich. We wrześniu 2017r. matka powoda w związku z jego chorobą wykupiła lekarstwa wydawane bez recepty za kwotę (...) zł, przy czym było to na dzień przed wizytą lekarską. W obecnym roku szkolnym powód przebywał na zwolnieniach lekarskich w okresach od 8 do 12 września 2107r. i od 25 do 29 września 2017r.

/dowód: zaświadczenia lekarskie k. 9, 94, 118 , zaświadczenie Branżowej Szkoły I Stopnia (...) w T. k.117/

Matka powoda ma obecnie (...) lata i w dalszym ciągu pracuje w (...) Spółka z o.o w T., a jej średni miesięczny dochód za okres od października 2016r. do marca 2017r. wyniósł (...) zł netto, a od grudnia 2016r. do maja 2017r. - ok. (...) zł netto.

/dowód: zaświadczenia o dochodach k. 10,79/

Matka powoda ponosi następujące wydatki związane z utrzymaniem domu: opłata za prąd – ok. 215 zł za dwa miesiące, opłata za korzystanie z Internetu – ok. 80 zł miesięcznie, opłata za zużycie wody ok. 20 zł miesięcznie za dwa miesiące, za zużycie gazu – ok. 59 zł miesięcznie, za wywóz odpadów – 20 zł za, za telefon – 30 zł miesięcznie za własny oraz 50 zł miesięcznie za telefon syna, za wywóz szamba – ok. 170 zł raz na dwa miesiące, zakup opału - w bieżącym roku ok. (...) zł . Ponadto E. C. ponosi koszty dojazdu do pracy – ok. 150 zł miesięcznie, opłaca składkę dobrowolnego ubezpieczenia na życie – 57 zł miesięcznie, składkę na ubezpieczenie domu – 99 zł rocznie a także podatek od nieruchomości w kwocie 686 zł rocznie. W czerwcu 2016r. roku E. C. wspólnie ze swoją matką zaciągnęły kredyt w Banku Spółdzielczym w G., w kwocie (...) zł na okres 6 lat, z przeznaczeniem na remont domu, który był w złym stanie technicznym. Do chwili obecnej wymieniony został dach i odizolowane fundamenty, żeby powstrzymać wilgoć. W dalszej kolejności matka powoda planuje ocieplenie ścian budynku jednak kwota (...) zł, która pozostała ze środków uzyskanych z kredytu, jej zdaniem, nie wystarczy na ten cel, dodatkowo potrzebuje ona jeszcze (...) zł. Rata kredytu wynosi obecnie ok. 495 zł.

/dowód: zeznania E. C. k. 97v-98v, harmonogram spłaty kredytu k. 11-12, deklaracja przystąpienia do ubezpieczenia grupowego k. 80, polisa k. 81-82, rachunek k. 83v, faktury k. 84-87, 89-90, decyzja w sprawie zobowiązania podatkowego k. 92-93, pokwitowanie k. 88, zdjęcia k. 96/.

Pozwany ma (...) lata, jego wyuczony zawód to blacharz – lakiernik, ale nigdy nie pracował on w tym charakterze. Obecnie jest zatrudniony w Piekarni – Cukierni (...).K R. w G. na stanowisku kierowca – konwojent za wynagrodzeniem ok. (...) zł netto, przy czym prócz wynagrodzenia pozwany otrzymuje dodatkowe pieniądze „do ręki” w kwocie ok.600 – 700 zł miesięcznie. Pozwany zamieszkuje u rodziców, którym przekazuje 500 zł miesięcznie tytułem częściowego udziału w kosztach utrzymania mieszkania i wyżywienia, ponosi koszty dojazdów do pracy – ok. 300-400 zł miesięcznie, składki na grupowe ubezpieczenie – 66,50 zł miesięcznie, polisy OC – 650 zł rocznie. Pozwany leczy się na nadciśnienie oraz schorzenia kręgosłupa, na leki przeznacza ok. 30-50 zł miesięcznie. Powód pozostaje pod opieką ortopedy, neurologa i lekarza rodzinnego. Powód nie ubiegał się o świadczenie rentowe ani rehabilitacyjne z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W styczniu 2017r. pozwany kupił telefon komórkowy za kwotę 1154 zł, płatna w ratach po ok. 100 zł miesięcznie, który przekazał powodowi, a nadto dołożył kwotę 400 zł na zakup komputera dla powoda, który zakupiła jego matka Z. C.. Pozwany ukończył kurs prawa jazdy kategorii C, ale nie uzyskał uprawnień do prowadzenia tego rodzaju pojazdów, ponieważ pomimo kilku prób nie zdał egzaminu końcowego.

/dowód: przesłuchanie pozwanego k. 119v-120v, zeznania Z. C. k.98v, zaświadczenia pracodawcy o zarobkach k. 31-32, 63-69,107-113, wynik badania rezonansu magnetycznego k. 33, dokument sprzedaży ratalnej k. 34, dokument uczestnictwa w grupowym ubezpieczeniu k. 35, polisa k. 36-38, kopia prawa jazdy k. 41-42, informacja z ZUS k. 70/

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy niniejszej oraz aktach sprawy (...) Sądu okręgowego w. T., zeznań świadków – E. C. i Z. C. oraz przesłuchania stron.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci większości dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Były one opatrzone odpowiednimi podpisami i pieczęciami. W szczególności jednak żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności ani prawdziwości treści w nich zawartych. Wyjątkiem były zaświadczenia o dochodach pozwanego, albowiem sam pozwany wskazywał, że oprócz kwoty wynagrodzenia wskazanej w zaświadczeniu, pracodawca cześć pieniędzy przekazuje bezpośrednio do jego rąk, co przyznała strona powodowa, i co przyjął również Sąd jako okoliczność bezsporną.

Jako wiarygodne w znaczącej części Sąd uznał zeznania świadka E. C., albowiem w większości znajdowały one odzwierciedlenie w pozostałych dowodach. Niektóre twierdzenia świadka, np. co do wydatków związanych z jego leczeniem dermatologicznym i infekcjami układu oddechowego, nie znalazły pokrycia w przedstawionych rachunkach. Z zaświadczenia lekarskiego wynikało jedynie, że powód często chorował na infekcje górnych dróg oddechowych, jednak brakowało informacji o tym, jakie konkretnie leki powodowi zalecane, a jedyna faktura za lekarstwa dotyczyła tych, które zostały wykupione bez recepty i przed wizytą lekarską. Sąd miał też na uwadze fakt, że świadek jako matka powoda a zarazem jego pełnomocnik, starała się w sposób jak najbardziej korzystny przedstawić okoliczności mające istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności w zakresie kosztów utrzymania powoda i tego, co traktuje jako jego usprawiedliwione potrzeby.

Jako wiarygodną Sąd ocenił relację Z. C., albowiem była ona logiczna, spójna, znajdowała pokrycie w dokumentach.

Dowód z przesłuchania pozwanego, w zakresie jego zarobków, kosztów utrzymania i wydatków Sąd także ocenił jako wiarygodny, ponieważ korespondowały one z innymi dowodami, w szczególności z dokumentami oraz relacją Z. C.. Okoliczności, której pozwany nie wykazał w sposób dostateczny była kwestia wydatków ponoszonych przez niego na prywatne leczenie ortopedyczne, albowiem w tym zakresie nie przedstawił żadnych dowodów, natomiast kwestia zakupu leków oraz ich koszt była już podnoszona przez niego w toku sprawy rozwodowej.

Sąd zważył , co następuje

Zgłoszone w pozwie żądania podwyższenia alimentów posiada swoja podstawę prawną w art. 138 kro. Przepis ten stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków rozumie się zmianę usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego albo zmianę w zakresie możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zwiększenie albo zmniejszenie wysokości świadczeń alimentacyjnych.

Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają zmianie, tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54).

Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

W toku niniejszej sprawy strona powodowa wskazywała, że kwota alimentów otrzymywanych do tej pory nie wystarcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb powoda, albowiem koszty jego utrzymania wzrosły z kwoty 1000 zł do 1500 zł miesięcznie. Okoliczność ta, w ocenie Sądu, nie została w pełni wykazana. Przede wszystkim należy zauważyć, że sam powód w trakcie przesłuchania, zapytany o nowe wydatki, które pojawiły się w okresie ostatniego roku, kiedy to uprawomocnił się wyrok rozwodowy jego rodziców, wskazał jedynie na ratę kredytu zaciągniętego na remont domu, podkreślając zarazem, że w zakresie jego osobistych wydatków nie pojawiły się żadne nowe pozycje. Powód uczęszcza do tej samej szkoły, ponosi podobne wydatki na dojazdy, a dodatkowo otrzymuje wynagrodzenie za prace wykonywaną w ramach praktyk, która przeznacza na własne potrzeby. Strona powodowa wskazywała na wzrost wydatków związanych z leczeniem powoda, jednak nie przedstawiła na te okoliczność wystarczających dowodów, które pozwalałyby określić ich kwotę w skali miesiąca. Z niektórymi argumentami, które strona powodowa powoływała żądając podwyższenia alimentów (np.zwiększony apetyt powoda i związany z tym wzrost wydatków na jego wyżywienie) trudno jest polemizować, aczkolwiek w świetle zasad doświadczenia życiowego nie wydaje się, aby zapotrzebowanie szesnastolatka w tym zakresie w sposób znaczący odbiegało od potrzeb osiemnastolatka. Podkreślenia wymaga też fakt, że w ramach alimentów uwzględniane są tylko te potrzeby uprawnionego, które mają charakter usprawiedliwionych i niezbędnych, i nie sposób zaliczyć do nich konieczności zakupu firmowych ubrań, czy coli. Fakt zaciągnięcia przez matkę powoda kredytu na remont domu i związane z tym comiesięczne obciążenie finansowe, również nie może być postrzegane jako okoliczność, która doprowadziła do zmiany stosunków w stopniu uzasadniającym modyfikacje wysokości alimentów. Dom stanowi własność matki powoda, decyzję o jego remoncie podjęła ona samodzielnie, mając świadomość wysokości wydatków i środków finansowych, którymi dysponuje. Zaciągając zobowiązanie winna była liczyć się z faktem, że w ten sposób pomniejszy ona własne możliwości w zakresie dostarczania synowi środków utrzymania, a konsekwencje tej decyzji nie mogą obciążać pozwanego. Powód jest już dorosłym człowiekiem, nie wymagającym ze strony matki codziennej, osobistej opieki, a co za tym idzie, ze strony obojga rodziców wymaga on prze wszystkim finansowej formy udziału we własnym utrzymaniu, stosownie do możliwości każdego z nich.

Na przestrzeni dwóch lat, tj. od momentu gdy zapadł wyrok rozwodowy między rodzicami powoda, dochody obojga z nich zwiększyły się. Matka powoda zarabia średnio ok. 1660 zł miesięcznie, podczas gdy wcześniej jej zarobki wynosiły ok. (...) zł miesięcznie. Dochody pozwanego również wrosły: o ile w dacie rozwodu otrzymywał on zasiłek dla bezrobotnych ok. 900 zł miesięcznie i dochody z dodatkowej pracy 700- 800 zł, o tyle obecnie jego łączne dochody wynoszą ok. 2200-2300 zł, bowiem oprócz wynagrodzenia wykazanego w zaświadczeniu pracodawcy otrzymuje on dodatkowe pieniądze, co sam przyznał.

Biorąc pod uwge ów wzrost dochodów pozwanego o kwote ok. 500 - 600 Sąd doszedł do wniosku, że podwyższenie alimentów o kwotę 150 zł miesięcznie, z jednej strony będzie odzwierciedlało zasadę równej stopy życiowej rodziców i dzieci, a z drugiej - nie spowoduje niedostatku po jego stronie.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na postawie art. 135 § 1 kro w zw. z art. 138 kro, w punkcie I sentencji wyroku podwyższył rentę alimentacyjną od pozwanego na rzecz małoletniego powódki do kwoty po 650 zł miesięcznie, począwszy od 1 października 2017r., uznając przy tym, że podwyższenie alimentów o większa kwotę i od dnia wniesienia pozwu byłoby dla pozwanego nadmiernym obciążeniem.

Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania, w tym zastępstwa procesowego, poniesionymi przez pozwanego w zakresie oddalonego powództwa, i na tej samej zasadzie nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi w zakresie, w jakim powództwo uwzględnił.

W punkcie V sentencji wyroku Sąd orzekł o nadaniu wyrokowi co do pkt I rygoru natychmiastowej wymagalności, zgodnie z art. 333 § 1 pkt 1 kpc.