Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 października 2017 r.

Sąd Rejonowy w Kolbuszowej Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jerzy Czownicki

Protokolant: sek. sądowy Bożena Gotkowska

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2017 r. w Kolbuszowej

na rozprawie

sprawy z wniosku: B. K.

przy udziale: E. K. (1), K. S., J. B., J. T. (1), Ł. N., D. N., W. T., Z. S., W. O., K. Z., E. K. (2), M. K. (1), T. K., M. P., S. S., J. S.

o: zasiedzenie

p o s t a n a w i a

1.  wniosek oddalić,

2.  nakazać ściągnąć od wnioskodawczyni B. K. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Kolbuszowej kwotę 667,28 zł (sześćset sześćdziesiąt siedem złotych 28/100) tytułem kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, w pozostałej części ustalić, że strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie we własnym zakresie

Sędzia Sądu Rejonowego

Jerzy Czownicki

I Ns 124/15

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Rejonowego w Kolbuszowej z dnia 19 października 2017 r.

Wnioskodawczyni B. K. wystąpiła o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...) położonej w K., obszaru 0,08 ha przez zasiedzenie z dniem 21 czerwca 2014 r. – w 1/3 części.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że w okresie uwłaszczeń akty właścicielskie na nieruchomości wykonywało trzech posiadaczy samoistnych a to K. R., M. K. (2) i J. T. (2). Gospodarstwo po zmarłej K. R. objął w dniu 20 czerwca 1984 r. S. R. (1), który następnie aktem darowizny przekazał je na swoją córkę – wnioskodawczynię B. K..

Nieruchomość objęta wnioskiem to droga wewnętrzna, którą utrzymywali w stanie przejezdnym i utwardzali.

Uczestnicy postępowania D. N. i Ł. N. oraz J. T. (1) wnieśli o oddalenie wniosku wskazując, że możliwość przejazdu drogą mieli wszyscy mieszkańcy wsi, wnioskodawczyni ani jej ojciec z niej nie korzystali i nie przykładali wagi do jej utrzymania. W społecznym przekonaniu działka ta uchodziła za „drogę gminną”.

Na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów a to wykazu zmian gruntowych (k. 18-19), wyrysu z mapy ewidencji (k. 20) Sąd ustalił, że przedmiotem postępowania jest nieruchomość oznaczona jako działka nr (...) położona w K., powstała z parceli gruntowej nr (...). Stanowi ona drogę dojazdową usytuowaną między gruntami rolnymi stanowiącymi własność wnioskodawczyni oraz uczestników. Ze względu na jej usytuowanie, wraz częścią działki (...) stanowi połączenie pomiędzy dwiema drogami gminnymi tworząc istotny skrót między nimi.

Nieruchomość ma nieuregulowany stan prawny, zaś jako władający wykazani byli pierwotnie M. K. (2), J. R. i J. T. (2) a obecnie również H. B., J. T. (1) i A. T..

Na podstawie umowy darowizny i zniesienia współwłasności z dnia 20 czerwca 1984 r. S. R. (1) stał się właścicielem gospodarstwa rolne wchodzącego w skład spadku po K. R., które następnie umową z dnia 8 maja 2013 r. przekazał na swoją córkę B. K. (umowy (...). Poprzednicy prawni wnioskodawczyni wraz z rodzinami właścicieli przyległych gospodarstw t.j. T. i K. korzystali z drogi w zakresie niezbędnym do użytkowania swoich gruntów (zeznania świadków: S. R. (...), M. W. (...), S. Z. (...) Z. M. (...)

W ocenie Sądu taki materiał dowodowy nie daje podstawy do stwierdzenia, że wnioskodawczyni nabyła udział w nieruchomości przez zasiedzenie.

Zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze (art. 172 § 2 k.c.).

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż Kodeks cywilny, który wszedł w życie z dniem 1 kwietnia 1965r. wprowadzał w przepisie art. 172 k.c. termin zasiedzenia przy dobrej wierze – 10 lat, przy złej wierze – 20 lat i terminy te obowiązywały do zmiany art. 172 k.c., wprowadzonej ustawą z dnia 28.07.1990r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. nr 55, poz. 321 ze zm.), na mocy której terminy te wynoszą obecnie 20 i 30 lat. Krótsze terminy - 10 i 20 lat –stosuje się, gdy zasiedzenie nastąpiło przed wejściem w życie w/w noweli, tj. przed dniem 01.10.1990r.

Zgodnie z treścią art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Treść i zakres prawa własności określa przepis art. 140 k.c., według którego w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może on rozporządzać rzeczą.

Dla ustalenia zatem, czy nastąpiło nabycie prawa przez zasiedzenie niezbędnym jest wykazanie kumulatywnego zaistnienia dwóch przesłanek.

Po pierwsze, niezbędnym jest wykazanie faktu posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę, przy czym musi to być posiadanie samoistne i nieprzerwane. Posiadanie samoistne charakteryzuje się tym, że posiadacz włada rzeczą w takim zakresie, jak to czyni właściciel, wykorzystując taką faktyczną możliwość władania rzeczą, do jakiej właściciel jest uprawniony (orzeczenie SN z dnia 07.05.1986r., III CRN 60/86, LexPolonica nr 302064, OSNCP 1987, nr 9, poz.138). Tylko ten, kto włada faktycznie rzeczą z zamiarem władania dla siebie, jest jej posiadaczem samoistnym; wola ta nie może być ukryta – chodzi tu o jawny dla otoczenia, niedwuznacznym zamiar. W rozumieniu przepisu art. 336 k.c., na posiadanie składają się dwa elementy: element fizyczny ( corpus) oraz element psychiczny ( animus). Najogólniej rzecz ujmując corpus oznacza, że pewna osoba znajduje się w sytuacji, która daje jej możliwość władania rzeczą w taki sposób, jak mogą to czynić osoby, którym przysługuje do rzeczy określone prawo, przy czym nie jest konieczne efektywne wykonywanie tego władztwa. A. zaś oznacza wolę wykonywania względem rzeczy określonego prawa dla siebie. Wola ta wobec otoczenia wyraża się w takim postępowaniu posiadacza, które wskazuje na to, że uważa się on za osobę, której przysługuje do rzeczy określone prawo (por. J. Ignatowicz (w:) Komentarz, t. I, 1972, s. 768 i n., A. Kunicki (w:) System Prawa Cywilnego, t. II, 1977, s. 830). Posiadaczem samoistnym rzeczy jest zatem ten, kto nią włada jak właściciel, wyrażając tym samym wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności (cum animo rem sibi habendi). Wola wykonywania określonego prawa w stosunku do danej rzeczy musi zostać dostatecznie uzewnętrzniona.

Drugą, obok posiadania, przesłanką zasiedzenia jest upływ czasu wymagany przepisami kodeksu cywilnego, bowiem samo władanie nieruchomością nie jest wystarczające do jej zasiedzenia. Czas niezbędny do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości uzależniony jest od kwalifikacji posiadania samoistnego według dobrej lub złej wiary posiadacza.

W przypadku stwierdzenia braku którejkolwiek z wyżej wskazanych przesłanek niemożliwym jest uznanie, że doszło do nabycia przez posiadacza własności nieruchomości przez zasiedzenie.

Bezspornym jest, że wnioskodawczyni jak i jej poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości w sposób do tego przeznaczony, t.j. dojeżdżali istniejącą drogą do swoich gospodarstw. Przyznali to uczestnicy postępowania oraz świadkowie.

Jednocześnie jednak w ocenie Sądu brak jest dowodów na to, że korzystanie z działki miało charakter wyłączny, właścicielski. O ile samoistne posiadanie nieruchomości rolnej polegające na jej użytkowaniu poprzez zagospodarowywanie w postaci zasiewów, zbiorów i innych prac polowych jest ogólnie widoczne i wyraża wolę posiadania dla siebie, o tyle korzystanie z drogi wymaga wykazania aktów woli, które jednoznacznie wyrażają właścicielskie posiadanie takiej nieruchomości. Nawet zasiedzenie służebności gruntowej obwarowane jest dodatkowymi warunkami takimi jak istnienie trwałego i widocznego urządzenia. Samo tylko korzystanie z drogi poprzez przechodzeni, przejeżdżanie czy przegon nie prowadzi do jej nabycia w drodze zasiedzenia.

Sam ojciec wnioskodawczyni, występujący w charakterze świadka przyznał, że mieszkańcy wsi korzystają z przedmiotowej nieruchomości skracając sobie drogę. Potwierdzili to świadkowie M. W. (2), S. Z. (2) i Z. M. (2) wskazując nawet, że z drogą się przechodzi, jeździ motorami a niekiedy samochodami.

Żaden natomiast ze świadków, jak również wnioskodawczyni w swoich wyjaśnienia nie wskazali okoliczności, z których można było wywieść wniosek, że wnioskodawczyni bądź jej poprzednicy prawni korzystali z nieruchomości w sposób samoistny, zmierzający do zasiedzenia.

Z powyższych względów zatem Sąd wniosek oddalił, o kosztach orzekając po myśli art. 520 § 1 kpc.

Sędzia Sądu Rejonowego

Jerzy Czownicki

(...)

1.  (...)

2.  (...)

(...)