Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 czerwca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Mariola Drabik

Protokolant: Hanna Żelazko

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2017 r. w Otwocku

na rozprawie

sprawy z powództwa A. B. (1)

przeciwko małoletnim M. B. i K. B. reprezentowanych przez przedstawiciela ustawowego A. B. (2)

o obniżenie alimentów

oddala powództwo

Sygn. akt RC 258/16

UZASADNIENIE

A. B. (1) pozwem z dnia 23.11.2016r. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych przez Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie w sprawie o sygnaturze akt III C 67/16 w dniu 25 kwietnia 2016r. z kwoty po 800 zł miesięcznie do kwoty po 545,50 zł miesięcznie na rzecz małoletniej M. B. i z kwoty po 900 zł miesięcznie do kwoty po 545,50 zł miesięcznie na rzecz małoletniej K. B. od daty wniesienia powództwa. Ponadto powód po sprecyzowaniu swojego stanowiska wniósł o zabezpieczenie powództwa poprzez zawieszenie postepowania egzekucyjnego (pozew k. 1-6, pismo procesowe k.106-107akt).

Prawomocnym postanowieniem z dnia 27.12.2016r. Sąd oddalił wniosek w przedmiocie zabezpieczenia powództwa (k.55 akt).

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie z dnia 25.04.2016r. w sprawie IIIC 67/16 orzeczony został rozwód związku małżeńskiego A. B. (2) oraz A. B. (1), wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi córkami: M. B. oraz K. B. powierzono obojgu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania dzieci w każdorazowym miejscu zamieszkania matki, kosztami utrzymania małoletnich dzieci stron obciążono oboje rodziców ustalając udział ojca A. B. (1) w tych kosztach na kwotę po 800 zł. miesięcznie na rzecz M. B. i 900 zł. na rzecz K. B. , łącznie na kwotę po 1700 zł. miesięcznie (wyrok-k.132 akt IIIC 67/16).

W czasie orzekania w sprawie o rozwód A. B. (1) miał 43 lata, pracował w swoim wyuczonym zawodzie jako inżynier budownictwa z wynagrodzeniem miesięcznym netto 6900 zł. miesięcznie, A. B. (2) miała 40 lat, pracowała jako funkcjonariusz służby więziennej z wynagrodzeniem miesięcznym netto 5900 zł. Powód w kwietniu 2016r. był prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., której przedmiotem działalności było m.in. pośrednictwo w obrocie nieruchomościami oraz realizacja projektów budowlanych związanych z wznoszeniem budynków. Na dzień orzekania w sprawie o rozwód rok obrotowy zamknął się dla spółki zyskiem, spółka zakończyła projekt realizowany na rzecz firmy (...), powód znalazł nowe zatrudnienie poza granicami kraju. Powód posiadał udział ¾ części w gospodarstwie rolnym w K. Powód wynajmował mieszkanie w W. za kwotę 1500 zł. miesięcznie, zaś na swoje utrzymanie przeznaczał kwotę po 900 zł. miesięcznie (zeznania A. B. (1), ustalenia Sądu w sprawie o rozwód-k.131, k.138 akt sprawy IIIC67/16). Małoletnia M. B. miała lat 11, zaś małoletnia K. B. lat 8, córki stron realizowały obowiązek szkolny w szkole podstawowej, mieszkały z matką (okoliczności bezsporne).W sprawie o rozwód pozwany A. B. (1) nie zgadzał się z żądaniem powódki zasądzenia alimentów w kwocie po 1000 zł. miesięcznie i wnosił o ustalenie swojego obowiązku alimentacyjnego na rzecz córek po 400 zł. miesięcznie. Sąd Okręgowy uznał, iż deklarowana przez A. B. (1) kwota alimentów po 400 zł. miesięcznie jest rażąco zaniżona w stosunku do jego możliwości zarobkowych i majątkowych oraz usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych (ustalenia Sądu O.-k.144 akt).

Powód A. B. (1) od dnia 18.07.2016r.do dnia 31.03.2017r był zatrudniony w firmie (...) SA w P. na stanowisku kierownika robót (k.125 zeznania strony, k.105-wypowiedzenie umowy o pracę). Przed dniem 18.07.2016r. powód był także zatrudniony na stanowisku inżyniera budowy przez okres ok.1 roku. Powód posiada specjalizację inżyniera dróg i mostów. Nadal pełni funkcje prezesa spółki (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., która zajmuje się administrowaniem nieruchomościami i ich zarzadzaniem. Spółka działa od 2009r., na skutek śmierci jednego ze wspólników w 2013r spółka zaczęła tracić płynność finansową. W ramach porozumienia z dnia 21.12.2015r. powód spłaca zaległość spółki wobec ZUS-u w kwotach po 1000 zł. miesięcznie. Powód nadal wynajmuj mieszkanie za kwotę 1500 zł miesięcznie (k.140). Poza tym powód reguluje opłatę za media w kwotach po ok. 200/250 zł miesięcznie oraz pokrywa koszty utrzymania własnego w wysokości 900 zł miesięcznie (d. umowa najmu mieszkania k. 140, oświadczenie J. i H. B.-rodziców powoda k. 179 akt). Powód zeznając w dniu 12.04.2017r.nie był osobą zarejestrowaną w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Decyzją Prezydenta (...) W. z dnia 26.04.2017r. został uznany za osobę bezrobotną z prawem do zasiłku w okresie od kwietnia do października 2017r. w wysokości 831, 10 zł brutto miesięcznie ( następnie w wysokości 652, 60 zł brutto miesięcznie) – (d. decyzja oraz informacje z urzędu pracy- k. 161-164 akt). Powód w firmie (...) S.A. zarabiał 3 943 zł netto miesięcznie. W poprzedzającym okresie powód pracował w podobnych firmach branżowych i zarabiał znacznie wyższe kwoty ( d. zeznania powoda k. 124-125 akt, akta sprawy rozwodowej). Wobec powoda toczy się egzekucja komornicza z tytułu zaległości alimentacyjnych, która na dzień 15.11.2016r. wynosiła na rzecz wierzyciela 10.751 zł. (d. k. 42-51 akt). Powód jest właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. ok. 3 ha, za które opłaca składki na ubezpieczenie społeczne do KRUS. Decyzją z dnia 31.08.2016r. należność z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od 01.04.2014r do 31.07.2016r została rozłożona powodowi na raty miesięczne po 435 zł., płatne do stycznia 2017r. (d. decyzja Krus k. 17-18 akt). Powód jest osobą zdrową, pozostaje pod opieką lekarza rodzinnego z powodu nadciśnienia, przyjmuje leki, które kosztują 50 zł. Powód na swoje utrzymanie w skali miesiąca potrzebuje 2400 zł. miesięcznie (zeznanie powoda-k.125 akt).A. B. (1) utrzymuje z córkami kontakt telefoniczny, spotyka się z nimi 1-2 razy w miesiącu w weekendy, zabiera małoletnie do kina, kupuje też dzieciom zabawki np. klocki lego (d. zeznania powoda k. 124-125, k. 166-169 akt).

Małoletnie: M. B. ur.(...) oraz K. B. ur. (...) z matką A. B. (2) nadal mieszkają w domu , którego właścicielem jest ojciec A. B. (2). Miejsce pracy oraz źródło utrzymania matki małoletnich nie uległo zasadniczej zmianie od 25.04.2016r.i kształtuje się na poziomie 7500-7700 brutto (k. 118 akt, zeznania strony pozwanej-k.173 akt). Małoletnia K. ma obecnie 10 lat zaś małoletnia M. ma 12 lat . Dzieci realizują obowiązek szkolny na poziomie szkoły podstawowej. Koszty miesięczne utrzymania domu to kwota: 700 zł za gaz w sezonie grzewczym, ok. 300 zł. w pozostałym okresie (co daje średnio ok.500 zł. m-cznie), 200 zł.-opłata za energię elektryczną, 100 zł telefon i Internet, wywóz śmieci 39 zł, wywóz nieczystości płynnych 36 zł od osoby, telefony komórkowe małoletnich 20 zł. Małoletnie uczęszczają na odpłatne zajęcia: gry na gitarze co kosztuje 320 zł miesięcznie(po 160 zł. miesięcznie dla każdej z małoletnich) oraz na język angielski , który kosztuje 240 zł miesięcznie (po 120 zł. miesięcznie na każdą z małoletnich).Ponadto córki stron jedzą w szkole obiady co kosztuje średnio po ok.60 zł miesięcznie. Wyżywienie w domu to koszt po ok. 400 zł miesięcznie. Opłaty szkolne to kwota ok. 300 zł ( wyjazdy, wycieczki i inne opłaty). Matka małoletnich organizuje dzieciom również wypoczynek w okresie letnim co kosztuje ok. 1500 zł za pobyt tygodniowy. Łącznie matka dzieci oszacowała koszty utrzymania córek na kwotę po ok. 2000 zł miesięcznie na każde dziecko (d. zeznania matki małoletnich k. 173-174 akt).

(...) S.A. w P. nie wykonała zobowiązania Sądu z dnia 12.04.2017r., mimo prawidłowo doręczonego wezwania w dniu 25.04.2017r. zobowiązującego do udzielenia informacji w przedmiocie wynagrodzenia powoda z ostatnich 6 miesięcy oraz przyczyn rozwiązania umowy o pracę z powodem (k.125, k.131 akt )

Sąd zważył ,co następuje:

W razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego zgodnie z art. 138 k.r. i op. Dla stwierdzenia czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i możliwości mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków, powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi ( uzasadnienie do tezy VII uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86).

Zgodnie z dyspozycją art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Przy czym dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi swoimi dochodami.

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują w każdym razie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art.135§1§2k.r. i op.). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona się znajduje. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego.

W sprawie o rozwód Sąd ocenił usprawiedliwione potrzeby małoletnich córek stron na łączną kwotę 3800 zł. miesięcznie, w tym na małoletnią K. B. ok.2000 zł. miesięcznie, zaś na małoletnią M. B. ok.1800 zł. miesięcznie (ustalenia Sądu Okręgowego-k.148 akt). Z treści pozwu A. B. (1) oraz dalszych pism procesowych powoda wynika, iż motywem złożenia powództwa w niniejszej sprawie jest polemika z argumentacją Sądu w sprawie o rozwód, który, zdaniem strony, nieprawidłowo ocenił zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletnich, t.j. mając na względzie m.in także poziom życia dzieci w czasie przed orzeczeniem rozwodu. Jak wynika z treści przytoczonych wyżej przepisów prawa konieczną przesłanką uznania powództwa za zasadne jest zmiana sytuacji po stronie powodowej wpływająca w istotny sposób na obniżenie możliwości zarobkowych i majątkowych powoda A. B. (1). Na tle przytoczonych wyżej okoliczności faktycznych nie sposób stwierdzić, iż powód wykazał, iż od dnia 25.04.2017r. do dnia 23.11.2016r.utracił dotychczasowe możliwości zarobkowe i majątkowe. Sąd stanął na stanowisku, iż na dzień orzekania w niniejszej sprawie pozostają w tym przedmiocie nadal aktualne ustalenia Sądu w sprawie o rozwód, w szczególności, iż sam powód zeznał, iż mimo ukończenia projektu zaproponowano mu pracę za granicą (k.131 akt IIIC67/16). Za dowód utraty możliwości zarobkowych nie może być brany pod uwagę uzyskanie statusu osoby bezrobotnej przez powoda w toku niniejszego postepowania. Istotne bowiem jest to, iż powód mimo uzyskania tegoż statusu do dnia orzekania nie dokonał żadnych zmian mających na celu obniżenie kosztów swojego utrzymania. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż kluczowe argumenty podnoszone w niniejszej sprawie (sytuacja finansowa spółki (...) Sp. z o.o.) były przedmiotem oceny w sprawie o rozwód, w szczególności zasadnicze dla powoda porozumienie o spłacie zobowiązań spółki z dnia 21.12.2015r.(k.105 akt IIIC67/16 oraz k.13 akt sprawy niniejszej). W wyżej przytoczonych okolicznościach, Sąd stanął na stanowisku, iż możliwości zarobkowe powoda oraz poziom życia powoda od dnia 25.04 2016r. przez okres 7 miesięcy nie uległy zasadniczej zmianie i nie uzasadniały one żądania obniżenia alimentów do kwot wskazanych w pozwie. Poziom życia małoletnich córek stron nie powinien po orzeczeniu rozwodu w sposób istotny ulec obniżeniu, gdyż zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa oraz poglądem doktryny prawa, dzieci po orzeczeniu rozwodu mają prawo do życia na dotychczasowym poziomie. Powód w niniejszym postępowaniu domagał się „uznania kosztów poniesionych przez powoda na rzecz małoletnich córek w kwocie 3300 zł. oraz kwoty 360 zł. przekazanej bezpośrednio dzieciom…jako części dotychczas zasadzonych alimentów”- pkt.4 żądania pozwu na k.2 akt . Żądanie to Sąd uznał za niezasadne w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, które nie potwierdziło powyższych okoliczności. Należy także podkreślić, iż w sprawie o rozwód powód zgodnie z żądaniem strony przeciwnej nie wnosił o uregulowanie kontaktów . Swobodny sposób kontaktowania z małoletnimi nie może stanowić podstawy do uznania, iż udział dodatkowy ojca dzieci w kosztach ich utrzymania wyczerpuje miesięcznie kwotę stałą 360 zł. miesięcznie. Również stan zaległości alimentacyjnych oraz zeznania stron w niniejszej sprawie nie potwierdza „nadpłaty” alimentów w kwocie 3300 zł.

Możliwości zarobkowe powoda należy, zdaniem Sądu, ocenić na poziomie porównywalnym z możliwościami matki małoletnich A. B. (2) (wykształcenie wyższe, wiek, stan zdrowia, doświadczenie zawodowe). Podkreślenia wymaga fakt, iż w sprawie o rozwód, mimo takiej samej kondycji i stanu spółki (...) Sp. z o.o. zarobki powoda A. B. (1) były wyższe od matki małoletnich i kształtowały się na poziomie 6900 zł. netto miesięcznie. Sytuacja powoda nie uległa w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych od kwietnia 2016r. żadnej zasadniczej zmianie. Nadal jest on także właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. ok.3 ha położonego w K.. W tych okolicznościach należy ocenić możliwości powoda na poziomie ok.6000 zł. miesięcznie netto. Na stałą i stabilną sytuację powoda (dochody rzeczywiście uzyskiwane) wskazują także stałe miesięczne wydatki A. B. (1) przeznaczane na swoje utrzymanie, identyczne z tymi , które ponosił w sprawie o rozwód a wskazane także w zestawieniu tabelarycznym na k.7 akt. Ponadto powód dwukrotnie wyjeżdżał na Filipiny w celach zawodowych („z ramienia spółki”-zeznania strony na k.125 akt), zaś w sprawie o rozwód podnosił , iż otrzymał propozycje pracy za granicą (k.131 (...)). Pobyt powoda na Filipinach trwał w sumie prawie 2 miesiące, co wskazuje, iż miał on charakter służbowy, związany z realizacją kolejnego projektu. W tych okolicznościach należy podkreślić, iż możliwości zarobkowe powoda rozumiane jako środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych (tak np. uchwała pełnego składu (...) – Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42, wyrok SN z dnia 22 czerwca 2007 r., II UK 229/06, LEX nr 422753) zarówno w sprawie o rozwód jak i w niniejszym postepowaniu nie uległy zmianie. W tych okolicznościach Sąd uznał żądanie pozwu za bezzasadne i powództwo A. B. (1) oddalił w całości na podstawie art. 135 §1 §2 k.r.o. w zw. z art. 138 k.r.o.