Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 stycznia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2017 r. w Toruniu

na rozprawie sprawy z powództwa Krajowego Rejestru Długów Biura (...) S.A. we W.

przeciwko Z. Z.

o zapłatę

I zasądza od pozwanego Z. Z. na rzecz powoda Krajowego Rejestru Długów Biura (...) S.A. we W. kwotę 2490,60 zł (dwa tysiące czterysta dziewięćdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy)

II zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1317 zł (tysiąc trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

Sygn. akt: V GC 1118/16

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 3 stycznia 2018 roku

Powód Krajowy Rejestr Długów Biuro (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. w dniu 15 marca 2016 roku złożył pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie przeciwko Z. Z.. Powód żądał zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 2.490,60 zł oraz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 18 grudnia 2015 roku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł z pozwanym umowę współpracy na czas nieokreślony. Na mocy umowy powód miał świadczyć na rzecz pozwanego usługi określone w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, a pozwany zobowiązał się do uiszczania miesięcznego abonamentu oraz opłat dodatkowych określonych w cenniku, który stanowi integralną część zawieranej umowy. Na potrzeby korzystania z usług pozwany otrzymał kody niezbędne przy logowaniu do systemu informacji administrowanych przez powoda. Strona pozwana korzystała z baz danych powoda oraz usług dodatkowych. W związku ze świadczonymi usługami powód obciążył pozwanego fakturami wskazanymi w pozwie. Rozwiązanie umowy o współpracy nastąpiło z dniem 18 grudnia 2015 roku. Powód wskazał, iż na wartość przedmiotu sporu składa się kwota 165,20 zł stanowiąca równowartość kwoty 40 euro, której powód dochodzi na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Powód nadmienił, iż pismem z dnia 3 lutego 2016 roku wezwał pozwanego do zapłaty należności, jednak pozwany nie uregulował swojego zobowiązania.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie w dniu 20 kwietnia 2016 roku wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, którym nakazał pozwanemu Z. Z. aby zapłacił na przecz powoda Krajowego Rejestru Długów Biura (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 2.490,60 zł oraz kwotę 932 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Pozwany Z. Z. w ustawowym terminie złożył sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Jednocześnie złożył wniosek o zwolnienie go od kosztów sądowych i przyznanie mu pełnomocnika z urzędu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że powód nigdy nie wykonywał usługi dla pozwanego. Pozwany twierdził, iż zdecydował się na współpracę z powodem jedynie z uwagi na świadczone usługi w zakresie egzekwowania należności od dłużników. Wskazał, iż zawarta z powodem umowa dotyczyła ściągnięcia należności od dłużników i w żaden sposób nie została wykonana. Nadmienił, iż do chwili obecnej nie otrzymał od powoda żadnej kwoty z rzekomo ściągniętych należności od dłużników, a jedynie faktury do opłacenia.

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 20 maja 2016 roku przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Rejonowego w Toruniu.

Sąd Rejonowy w Toruniu postanowieniem z dnia 6 marca 2017 roku oddalił wniosek Z. Z. o zwolnienie od kosztów sądowych, a postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2017 roku ustanowił dla Z. Z. pełnomocnika będącego radcą prawnym z urzędu.

Z. Z. działając przez ustanowionego pełnomocnika w dniu 20 lipca 2017 roku złożył pismo procesowe, w którym wskazał, iż został podstępnie wprowadzony w błąd co do treści umowy przez przedstawiciela Krajowego Rejestru Długów Biura (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W., bowiem zapewniał on, że przedmiotowa umowa stanowi o ściągnięciu długów od zobowiązanych wobec pozwanego. Nadto sprawdzał on stan zadłużenia dłużników pozwanego i zapewnił, iż pozwany będzie zobowiązany płacić powodowi kwotę po 200 zł dopiero za ściągnięte należności. Pozwany jest osobą po dwóch wylewach krwi do mózgu, miał kłopoty zarówno z czytaniem jak i pisaniem w związku z czym nie mógł należycie zapoznać się z treścią umowy, która została mu przedłożona do podpisu po rozmowie.

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 18 maja 2015 roku Krajowy Rejestr Długów Biuro (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarł z Z. Z. umowę stałą Serwisu Ochrony (...) na czas nieokreślony. W ramach umowy klient uzyskał możliwość korzystania z usług Krajowego Rejestru Długów zgodnie z opisem usług oraz cennikiem stanowiącym załącznik do umowy. Strony ustaliły, że określona w cenniku opłata miesięczna za korzystanie z pakietu DEBIUT wynosić będzie 250 zł.

Zgodnie z umową klient ponosi opłatę miesięczną za prawo korzystania z systemu (...) w ramach Serwisu Ochrony (...) (która naliczana jest co miesiąc, przez cały okres obowiązywania umowy niezależnie od ilości logowań klienta do systemu (...) w pierwszym miesięcy obowiązywania umowy opłata ta naliczana jest proporcjonalnie do liczby dni pozostałych do zakończenia miesiąca licząc od daty zarejestrowania umowy w systemie (...)) oraz opłaty za wykonanie przez (...) usługi tylko i wyłącznie gdy dokona zlecenia usługi płatnych lub zleci usługi przekraczające bezpłatne limity określone w pkt. 2. Umowa mogła zostać rozwiązana przez każdą ze stron w formie pisemnej pod rygorem nieważności z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego.

Wymienione w cenniku usługi obejmują usługi podstawowe: sprawdzanie kontrahentów, włączanie stałego monitoringu kolejnych kontrahentów, dopisywanie informacji o dłużnikach, usuwanie informacji o dłużnikach, a także dodatkowe usługi: uczestnictwo w programie (...) Firma, pieczęć informacyjną programu (...) Firma w wersji elektronicznej, pieczęć prewencyjną w wersji elektronicznej, dodawanie informacji pozytywnej o kontrahentach, certyfikat użytkowania systemu (...) S.A., poinformowanie kontrahenta o nawiązaniu współpracy z (...) S.A., automonitoring i monitoring rejestru zapytań, sprawdzanie własnej firmy, monitoring otoczenia gospodarczego, pobranie raportu o tym kto sprawdzał firmę klienta oraz doradcę klienta na życzenie.

Firma nie świadczy usług windykacyjnych.

(dowód: umowa stała z 18 maja 2015 roku, k. 29-30; cennik usług, k. 31; zeznania świadka J. R., k. 133-133v.)

W dniu 18 maja 2015 roku zawarł z Z. Z. aneks nr (...) do umowy o współpracy z Krajowym Rejestrem Długów Biuro (...) Spółką Akcyjną z siedzibą we W., zgodnie z którym w przypadku rozwiązania umowy o współpracy z (...) S.A. z przyczyn leżących po stronie klienta lub złożenia wypowiedzenia umowy o współpracy z (...) S.A. przez klienta w terminie 3 miesięcy licząc od daty wejścia w życie aneksu, klient zapłaci (...) S.A. na jej pierwsze żądanie karę umowna w wysokości 1.500 zł. Opłata aktywacyjna po udzieleniu rabatu została określona na 100 zł.

Z. Z. logował się do panelu klienta (...) w okresie 19 maja 2015 roku do 8 grudnia 2015 roku.

(dowód: aneks nr (...) z dnia 18 maja 2015 roku, k. 32; informacje o logowaniu klienta, k. 45-47 . )

Krajowy Rejestr Długów Biuro (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. w dniu 1 czerwca 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 251,95 zł brutto tytułem abonamentu i opłaty aktywacyjnej z terminem płatności do dnia 11 czerwca 2015 roku. Następnie w dniu 1 lipca 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 307,50 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 11 lipca 2015 roku. Kolejno w dniu 3 sierpnia 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 307,50 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 13 sierpnia 2015 roku. Kolejna faktura VAT nr (...) została wystawiona w dniu 1 września 2015 roku na kwotę 307,50 zł, a jej termin płatności został określony na dzień 11 września 2015 roku. Następnie w dniu 1 października 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 307,50 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 11 października 2015 roku. Kolejno w dniu 2 listopada 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 307,50 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 12 listopada 2015 roku. W dniu 1 grudnia 2015 roku wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 307,50 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 11 grudnia 2015 roku. Ostatnia faktura VAT została wystawiona w dniu 4 stycznia 2016 roku o nr (...) na kwotę 178,55 zł tytułem abonamentu z terminem płatności do dnia 14 stycznia 2016 roku

W dniu 3 lutego 2016 roku Krajowy Rejestr Długów Biuro (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. wystawił ostateczne wezwanie do zapłaty należności wynikających z wyżej wystawionych faktur.

Faktury nie zostały opłacone.

(okoliczność bezsporna, nadto dowód: faktura VAT nr (...), k. 33; faktura VAT nr (...), k. 34; faktura VAT nr (...), k. 35; faktura VAT nr (...), k. 36; faktura VAT nr (...), k. 37; faktura VAT nr (...), k. 38; faktura VAT nr (...), k. 39; faktura VAT nr (...), k. 40 ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 3 lutego 2016 roku, k. 41.)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o zeznania świadka J. R. oraz o przedłożone przez strony postępowania dokumenty tj. umowa stała Serwisu Ochrony (...) z dnia 18 maja 2015 roku, cennik usług, aneks nr (...) z dnia 18 maja 2015 roku, informacje o logowaniu klienta, faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), faktura VAT nr (...), ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 3 lutego 2016 roku. Strony nie podważały wiarygodności przedłożonych do sprawy dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka J. R., bowiem były one spójne i logiczne oraz pozostawały zbieżne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Świadek zeznał w sposób wyczerpujący i jasny na okoliczność ustnych ustaleń co do treści umowy.

W niniejszej sprawie bezsporne między stronami było zawarcie w dniu 18 maja 2015 roku umowy o świadczenie usług określonych w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Kwestią sporną między stronami był jednak zakres tej umowy i obowiązek zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda kwot wskazanych w wystawionych fakturach.

Powód Krajowy Rejestr Długów Biuro (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. twierdził, iż umowa obejmowała świadczenie usług polegających na zapewnieniu stałego dostępu do elektronicznego panelu klienta, a nie odzyskiwania należności. Nadmienił również, iż za usługi została określona stała miesięczna opłata abonamentowa, którą pozwany zobowiązał się uiszczać w terminach wskazanych w wystawianych fakturach. Z kolei pozwany Z. Z. twierdził, iż zawarta z powodem umowa miała dotyczyć usług windykacyjnych i ściągania należności od jego dłużników, a opłata za świadczone usługi miała być ściągana z wyegzekwowanych należności. Wskazał również, iż powód nie świadczył na jego rzecz wskazanych w umowie usług. Nadto twierdził, iż został wprowadzony w błąd co do zakresu świadczonych przez powoda usług, bowiem powód nie świadczył usług windykacyjnych.

Umowa o świadczenie usług nie została wprost uregulowana przepisani kodeksu cywilnego, a więc zgodnie z art. 750 k.c. zastosowanie znajdą odpowiednio przepisy
o zleceniu. Wąskie określenie w kodeksie cywilnym przedmiotu umowy zlecenia powoduje, że poza ramami tego typu umowy pozostają umowy o świadczenie usług dotyczących wszelkiego rodzaju czynności faktycznych. W zakresie zastosowania art. 750 k.c. mieszczą się zarówno takie umowy, które przewidują wykonywanie czynności faktycznych zmierzających w pewnym kierunku, ale w których dłużnik nie zobowiązuje się do osiągnięcia celu tych czynności (np. umowy o opiekę, wychowanie, leczenie, nauczanie, nadzór, zarządzanie),
jak również umowy zobowiązujące do dokonania czynności skutkujących pewnym rezultatem, który nie ma jednak materialnej postaci ani nośnika, a przez to nie ma samoistnego i trwałego bytu, pozwalającego na kwalifikację jako umowę o dzieło (wygłoszenie wykładu, odegranie sztuki, zagranie koncertu )(tak: Art. 750 kodeksu cywilnego, red. Osajda 2017, wyd. 16/R. Morek/M. Raczkowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz red. dr hab. Konrad Osajda, Legalis). W przypadku świadczenia usługi, której końcowy efekt przybierze postać konkretnego dzieła, a w zawartej umowie najistotniejszy jest rezultat, zastosowanie znajdą postanowienia kodeksu cywilnego dotyczące umowy o dzieło. Jednakże, gdy istota umowy dotyczy wykonywania określonych czynności w czasie, a umowa kładzie nacisk na konkretne działanie a nie rezultat, zastosowanie znajdą postanowienia kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia.

W niniejszej sprawie strony zawarły umowę, której przedmiotem było świadczenie takich usług jak: sprawdzanie kontrahentów, włączanie stałego monitoringu kolejnych kontrahentów, dopisywanie informacji o dłużnikach, usuwanie informacji o dłużnikach. Efekt końcowy nie przybierał zatem postaci konkretnego dzieła. Do stosunku prawnego powstałego na podstawie zawartej umowy odpowiednie zastosowanie znajdą zatem przepisy kodeksu cywilnego odnoszące się do umowy zlecenia tj. 734-751 k.c.

Przechodząc do merytorycznej oceny powództwa należało uznać, iż jest ono zasadne w całości. Wbrew twierdzeniom pozwanego zawarta przez niego umowa o świadczenie usług nie obejmowała usług windykacyjnych, lecz usługi polegające na zapewnieniu stałego dostępu do elektronicznego panelu klienta. Wynika to wprost z treści podpisanej przez pozwanego umowy, jak również z zeznań świadka J. R., który zawierał z pozwanym przedmiotową umowę. Świadek wprost zeznał, iż wpis w rejestrze nie zmierzał do ściągnięcia długów, a opłata za świadczenie usług była skonstruowana jako miesięczny abonament i nie była uzależniona od innych czynników. Strony wprost ustaliły w umowie opłatę miesięczną za korzystanie z pakietu w kwocie 250 zł netto. Należy tu wskazać, iż z rejestru logowań do systemu wynika, iż pozwany raz na jakiś czas logował się do udostępnionego mu panelu klienta, a więc korzystał z usługi.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego Z. Z., iż zawarł on umowę pod wpływem błędu, co do zakresu świadczonych usług (bowiem miał zostać zapewniony, iż będą świadczone na jego rzecz usługi windykacyjne) należało uznać, iż nie zasługuje on na uwzględnienie. Zgodnie z art. 84 §1 i §2 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć. Nadto można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny). Treścią czynności prawnej jest treść stosunku prawnego powstającego w wyniku dokonania czynności prawnej, czyli prawa i obowiązki stron tego stosunku (por. Z. Radwański, w: System PrCyw, t. I, 1985, s. 512). W przypadku zobowiązań podstawowym obowiązkiem dłużnika jest spełnienie świadczenia; skorelowane z tym obowiązkiem jest prawo domagania się przez wierzyciela spełnienia tego świadczenia. Błędem co do treści czynności prawnej jest zatem błędne wyobrażenie dotyczące przedmiotu świadczenia (tak: Kodeks cywilny. Komentarz, red. dr hab. K. O.). W myśl art. 88 k.c. uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa: w razie błędu - z upływem roku od jego wykrycia. Uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub groźby ograniczone jest rocznym terminem zawitym, po którego upływie wygasa. Termin ten nie może być wydłużony ani skrócony przez czynność prawną. Aby stwierdzić, czy uchylenie się od skutków wadliwego oświadczenia nastąpiło w terminie, odwołać należy się do art. 61 k.c. Oświadczenie o uchyleniu się od skutków wadliwego oświadczenia jest uważane za złożone z chwilą dojścia do adresata w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią (por. uchw. SN z 6.3.1967 r., III CZP 7/67, OSNCP 1967, Nr 10, poz. 171).

W przedmiotowej sprawie Z. Z. podnosił, iż został podstępnie wprowadzony w błąd co do treści zawartej umowy przez przedstawiciela (...). Niemniej jednak, z zeznań powołanego przez stronę pozwaną świadka jednoznacznie wynika, iż przedstawiciel powoda nie wprowadził pozwanego w błąd, bowiem nie obiecywał mu świadczenia usług windykacyjnych. Nadto podpisany przez pozwanego cennik do umowy zawiera wyszczególnienie usług mieszczących się w ramach zawartej umowy. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, iż brak jest podstaw, aby pozwany mógł chociażby przypuszczać, iż zawierana przez niego umowa obejmuje swoim zakresem świadczenie usług windykacyjnych. Jedynie na marginesie należy wskazać, iż pozwany nawet nie uchylił się od skutków rzekomego błędu, bowiem w ogóle nie złożył oświadczenia o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu.

Biorąc pod uwagę powyższe, powództwo o zapłatę należności wynikających z faktur wystawionych na podstawie ważnie zawartej i obowiązującej umowy należało uznać za zasadne. Tym samym Sąd zasądził od pozwanego Z. Z. na rzecz powoda Krajowego Rejestru Długów Biuro (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W. kwotę 2.490,60 zł.

Odnośnie kosztów postępowania orzeczono zgodnie z art. 98 §1 k.p.c., który stanowi, iż strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie stroną przegrywającą sprawę jest pozwany i to on winien pokryć koszty postępowania poniesione przez powoda. Do kosztów postępowania należy zaliczyć koszty zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 1.200 zł ustalone zgodnie z §2 pkt 3. Rozporządzenia Ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804) w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2016.1667), opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz opłatę sądową od pozwu w kwocie 100 zł. Łączne koszty postępowania wynoszą zatem 1.317 zł.

.