Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach zatwierdził układ zawarty przez dłużnika z wierzycielami w przyspieszonym postępowaniu układowym na zgromadzeniu wierzycieli z dnia 11 kwietnia 2017 r.

Zgodnie z treścią tego układu wierzycieli podzielono na dwie kategorie: wierzycieli publicznoprawnych i pozostałych wierzycieli. Spłata wierzycieli z pierwszej kategorii ma polegać na spłacie całości należności głównej wraz z odsetkami i kosztami należnymi za okres do dnia poprzedzającego otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego oraz odsetkami należnymi od tego dnia – w terminie do dnia 31 grudnia 2022 r. Spłata całości lub części tych zobowiązań nastąpi wcześniej w przypadku uzyskania przez dłużnika całości bądź części należności dochodzonych przez niego w postępowaniach cywilnych przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 493.498.226,34 zł (sygn. akt Sądu Okręgowego w Warszawie – (...)) i przeciwko Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa o zapłatę kwoty 449.446.447,57 zł (sygn. akt Sądu Okręgowego w Warszawie – (...)). W takiej sytuacji zaspokojenie wierzytelności układowych ma nastąpić w terminie 30 dni od daty wpływu na rachunek dłużnika należności dochodzonych w tych postępowaniach sądowych – proporcjonalnie do uzyskanych środków i wierzytelności przysługujących poszczególnym wierzycielom. Spłata wierzycieli z drugiej kategorii ma polegać na spłacie całości należności głównej wraz z odsetkami i kosztami naliczonymi na dzień poprzedzający dzień otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Z kolei odsetki należne za okres pod dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego miały zostać umorzone w 80%. Wierzytelności te mają zostać zaspokojone do dnia 31 grudnia 2022 r. Również i w tym przypadku spłata całości lub części tych zobowiązań nastąpi wcześniej w przypadku uzyskania przez dłużnika całości bądź części należności dochodzonych przez niego w postępowaniach cywilnych przeciwko (...) S.A. w W. o zapłatę kwoty 493.498.226,34 zł (sygn. akt Sądu Okręgowego w Warszawie – (...)) i przeciwko (...) o zapłatę kwoty 449.446.447,57 zł (sygn. akt Sądu Okręgowego w Warszawie – (...)). W takiej sytuacji zaspokojenie wierzytelności układowych ma nastąpić w terminie 30 dni od daty wpływu na rachunek dłużnika należności dochodzonych w tych postępowaniach sądowych – proporcjonalnie do uzyskanych środków i wierzytelności przysługujących poszczególnym wierzycielom.

Sąd Rejonowy ustalił, że uprawnionych do głosowania było 831 wierzycieli, z tego 209 głosów kuratora dla obligatariuszy - z kapitałem uprawniającym do głosowania w kwocie 122.971.605,63 zł. Zgodnie z art. 113 ust. 1 pr.rest. wymagane kworum uczestnictwa w zgromadzeniu wynosiło 167 wierzycieli, a brało udział 547 wierzycieli, co oznacza, że na zgromadzeniu w dniu 11 kwietnia 2017 r. możliwe było zawarcie układu. W pierwszej grupie wierzycieli przeciwko układowi głosował Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w S., a Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie oddał ważnego głosu, w związku z czym w tej grupie układ nie został przyjęty. W drugiej grupie spośród 829 wierzycieli uprawnionych do głosowania głosowało 545 wierzycieli, z czego za układem głosowało 512 wierzycieli z kapitałem w kwocie 89.819.524,47 zł. Przeciwko układowi natomiast głosowało 24 wierzycieli z kapitałem w kwocie 3.305,717,78. Oddano 9 głosów nieważnych z kapitałem wynoszącym 2.528.684,23 zł. W tej grupie zatem układ został przyjęty. Należało natomiast uznać, że układ został przyjęty na podstawie art. 119 ust. 3 pr.rest. Dwie trzecie sumy wierzytelności przysługującej głosującym wierzycielom wynosi 64.505.577,95 zł, zaś za układem głosowali wierzyciele z kapitałem wynoszącym 89.819.524,47 zł. Ze złożonego do akt sprawy przez nadzorcę sądowego testu prywatnego wierzyciela wynikało, że wierzyciele z kategorii pierwszej zostaną zaspokojeni w stopniu nie mniej korzystnym, niż postępowaniu upadłościowym. Dlatego też sędzia-komisarz stwierdził przyjęcie układu.

Zastrzeżenia przeciwko układowi wnieśli wierzyciele: Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego (...) Urzędu Skarbowego w S., B. S., A. S., K. wierzbicki, (...). II” Sp. z o.o. i (...).

Oceniając podstawy zatwierdzenia układu Sąd Rejonowy uznał, że nie zachodzi niedozwolona pomoc publiczna, a taki wniosek znajduje odzwierciedlenie w teście prywatnego wierzyciela złożonym do akt sprawy przez nadzorcę sądowego. Warunki układu zgodne są z prawem, a układ jest korzystny dla wierzycieli i brak jest podstaw do przyjęcia, że układ nie zostanie wykonany.

Według informacji nadzorcy sądowego dłużnik na bieżąco wykonuje zobowiązania powstałe po otwarciu przyspieszonego postępowania układowego. Ponadto dłużnik posiada środki na finansowanie działalności gospodarczej do końca 2022 r. Co do wykonania układu, to zawsze wykonanie układu jest uzależnione od zdarzeń przyszłych i niepewnych, dłużnik posiada jednakże analizy prawne, z których wynika, że roszczenia dłużnika, których dochodzi w w/w procesach mogą zostać uznane za zasadne. Nie zachodzi także oczywista niewykonalność układu ze względu na fakt niewykupienia przez dłużnika wyemitowanych obligacji.

Odnośnie zaś przesłanki z art. 165 ust. 5 pr.rest. Sąd Rejonowy wskazał, że ocena rażącego naruszenia interesu wierzyciela winna być dokonywana z uwzględnieniem specyfiki postępowania restrukturyzacyjnego, przede wszystkim okoliczności, że restrukturyzacja prowadzić ma do uniknięcia ogłoszenia upadłości. W sprawie nie występuje rażące pokrzywdzenie wierzycieli, gdyż wszyscy wierzyciele – poza wierzycielami publicznoprawnymi mają zostać zaspokojeni na takich samych warunkach. Co prawda propozycje układowe dla wierzycieli kategorii pierwszej odbiegają od propozycji dla wierzycieli kategorii drugiej, lecz wynika to z ograniczeń zawartych w art. 160 ust. 1 pr.rest., który stanowi, że restrukturyzacja zobowiązań wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w tym także w zakresie kosztów i odsetek może przewidywać wyłącznie rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności. Z tego też względu wszystkich wierzycieli publicznoprawnych należało potraktować na jednolitych zasadach.

Odnosząc się do twierdzeń, jakoby kurator działał także w imieniu wierzycieli, względem których zachodzą przesłanki wskazane w art. 116 ust. 2 i 3 pr.rest. Sąd pierwszej instancji wskazał, że kurator w postępowaniu restrukturyzacyjnym występuje w imieniu obligatariuszy w szerszym znaczeniu, niż tylko w zakresie oddania głosu na zgromadzeniu wierzycieli w przedmiocie zawarcia układu. Suma według której obliczony został głos kuratora została pomniejszona o łączną sumę wierzytelności przysługujących wierzycielom powiązanym, tj. o kwotę w wysokości 14.327.491,03 zł.

Odnosząc się natomiast do zastrzeżenia jednego z wierzycieli (S. P. (1) (...) Urzędu Skarbowego w S.) Sąd Rejonowy wskazał, że poprzez określenie nowych terminów płatności, układ ponownie wyznacza początek biegu przedawnienia wierzytelności objętych układem, a zatem modyfikacji ulegają terminy wymagalności roszczeń, które winny być liczone od dnia terminu spełniania rat układowych i od takiego terminu na nowo rozpoczyna bieg terminów przedawnienia. Nie podzielono także zastrzeżeń wierzyciela W. S., gdyż nie ma miejsca sytuacja, że układ jest rażąco niekorzystny dla wierzycieli, jak również, iż zachodzi oczywista niewykonalność układu.

Mając na względzie te okoliczności na podstawie art. 164 ust. 1 pr.rest. Sąd Rejonowy zatwierdził opisany wcześniej układ.

W zażaleniu wierzyciel S. P. (1) – Naczelnik Pierwszego (...) Urzędu Skarbowego w S. (obecnie (...) w K.) zarzucił naruszenie:

1.  prawa materialnego:

-

art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 201 ze zm., zwana dalej: ord.pod.) poprzez jego niezastosowanie, co skutkuje przyjęciem, że zobowiązania podatkowe nie wygasną w trakcie wykonywania układu;

-

art. 119 w zw. z art. 120 § 1, art. 123 § 1 pkt 1 i art. 506 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że zawarty dnia 11 kwietnia 2017 r. wyznaczył nowe terminy płatności, a tym samym nowe terminy przedawnienia zobowiązań podatkowych;

2.  naruszenie prawa procesowego:

-

art. 165 ust. 1 pr.rest. poprzez zatwierdzenie układu naruszającego wskazane w pkt 1 przepisy, a to zatwierdzenie układu, który nie będzie wykonany i jest krzywdzący dla skarżącego;

-

art. 119 ust. 3 pr.rest. poprzez zatwierdzenie układu bez dostatecznego uzasadnienia, iż skarżący w postępowaniu restrukturyzacyjnym zostanie zaspokojony nie mniej korzystnie niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego;

-

art. 233 k.p.c. poprzez bezzasadne uznanie, że układ nie jest rażąco krzywdzący dla skarżącego.

Wskazując na te zarzuty wierzyciel wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i odmowę zatwierdzenia układu, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji.

W zażaleniu wierzyciel W. S. zarzucił naruszenie art. 165 ust. 2 pr.rest. poprzez zatwierdzenie układu, który uzależnia zaspokojenie wierzycieli wyłącznie od zdarzeń przyszłych i niepewnych w postaci pomyślnego dla dłużnika zakończenia postępowań sądowych wskazanych w układzie, a przy tym umorzenie 80% odsetek należnych za okres od dnia otwarcia przyspieszonego postępowania układowego. Dalej wierzyciel podniósł, że wykonanie układu jest mało wiarygodne i nie przewidziano rekompensaty dla wierzycieli w związku z długim okresem na jego wykonanie. Dodał także skarżący, że jest oczywiste, że układ nie zostanie wykonany. Nie przewidziano także zabezpieczenia wykonania układu poprzez np. poręczenie lub zabezpieczenie na majątku dłużnika. Wierzyciel także wskazał na powiązania dłużnika z (...) S.A. w K. oraz Wspólna reprezentacja S.A. w K..

Z tych przyczyn wierzyciel wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i odmowę zatwierdzenia układu, a także zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Nadzorca sądowy wniósł o oddalenie obu zażaleń.

W toku postępowania zażaleniowego do sprawy przystąpił Prokurator Okręgowy w K., domagając się uwzględnienia obu zażaleń i zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez odmowę zatwierdzenia zawartego układu.

Zdaniem Prokuratora realizacja układu jest mało wiarygodna, a nadto jest uzależniona od zdarzeń przyszłych i niepewnych – tj. wygrania przez dłużnika toczonych z jego powództwa dwóch postępowań cywilnych. Nadto Prokurator zwrócił uwagę na odległy czas realizacji układu – bez dalszej rekompensaty dla wierzycieli, a nadto redukcji 80% odsetek, także przy założeniu wygrania tych spraw cywilnych.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Na wstępie winna być poczyniona uwaga porządkująca stan sprawy, w jakim ona się znalazła na etapie postępowania drugoinstancyjnego.

Zażalenie S. P. (1)– Pierwszego (...) Urzędu Skarbowego w S. (obecnie (...) w K.) zasadza się na założeniu, że układ jest dla niego krzywdzący, albowiem prawo restrukturyzacyjne nie zawiesza i nie przerywa biegu przedawnienia wierzytelności podatkowej, a zgodnie z treścią zawartego układu zobowiązania skarżącego będą spłacane w czasie, gdy nastąpi z mocy prawa wierzytelności objętej układem. Zgodnie z art. 70 § 1 ord.pod. zobowiązania podatkowe przedawniają się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Upływ przedawnienia powoduje wygaśniecie zobowiązania na podstawie art. 59 § 1 pkt 9 ord.pod., a przedawnienie następuje z urzędu. Do zobowiązań podatkowych nie mają przy tym zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego o zawieszeniu i przerwaniu biegu przedawnienia. Wierzyciel zakwestionował także pogląd Sądu Rejonowego o nowacyjnym charakterze układu. Jego zdaniem, nawet gdyby przyjąć, że sam układ jest uznaniem wierzytelności przez dłużnika, to bieg przedawnienia zaczynałby się na nowo od daty uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu, a nie od terminu jego płatności. Również i w tym przypadku termin przedawnienia wierzytelności podatkowej upłynie przed dniem 31 grudnia 2022 r., oznaczonym jako dzień zapłaty przed dłużnika świadczeń wynikających z układu. Tenże wierzyciel poza tym zarzutem nie stawia zawartemu układowi żadnych innych naruszeń prawa restrukturyzacyjnego.

Z kolei zażalenie wierzyciela W. S. odnosi się do kwestii związanej z dopuszczalnością zawarcia układu o wskazanej wcześniej treści, a zatem jego istota oscyluje wokół naruszenia art. 165 ust. 2 pr.rest. oraz choć to nie zostało przez skarżącego wprost wysłowione także i art. 165 ust. 1 zdanie pierwsze pr.rest. Do tego stanowiska przyłączył się Prokurator Okręgowy, powielając wprost stanowisko procesowe tegoż wierzyciela.

Ze względu na odmienność zarzutów w obu zażaleniach, poruszone w nich kwestie winny zostać dla przejrzystości dalszych wywodów omówione odrębnie. Jako, że stanowisko Prokuratora Okręgowego jest powieleniem twierdzeń wierzyciela W. S. i nie wnosi żadnych nowych okoliczności do sprawy, uwagi poczynione odnośnie do zażalenia tego wierzyciela zachowują także aktualność również w odniesieniu do przystępującego do sprawy Prokuratora Okręgowego.

W pierwszej kolejności winna zostać rozstrzygnięta sprawa wpływu niniejszego postępowania restrukturyzacyjnego na przedawnienie zobowiązań podatkowych dłużnika, którą w swym zażaleniu poruszył wierzyciel Skarb Państwa – Naczelnik Pierwszego (...) Urzędu Skarbowego w S. (obecnie (...) w K.).

Nakreślone powyżej stanowisko tego wierzyciela, że układ zostanie wykonany po przedawnieniu wierzytelności z tytułu podatków, z tego powodu, że zarówno prawo restrukturyzacyjne, jak i ordynacja podatkowa nie regulują wpływu postępowania restrukturyzacyjnego na bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych objętych układem wymaga spojrzenia na skutki prawne zawarcia układu, nie tylko z perspektywy wyraźnych regulacji zawartych przez ustawodawcę w obu tych aktach prawnych. Chodzi bowiem o to, że z faktu, że prawo restrukturyzacyjne, jak i ordynacja podatkowa nie regulują wpływu postępowania restrukturyzacyjnego na bieg przedawnienia zobowiązań podatkowych, nie można implicite wywieść wniosku, że zawarcie układu nie wywołuje skutków prawnych w tym zakresie, mimo braku wyraźniej ingerencji ustawodawcy w tym przedmiocie.

Ocena skutków zawarcia układu na przedawnienie prokuruje konieczność dokonania charakterystyki instytucji układu w postępowaniu restrukturyzacyjnym, przy czym ze względu na fakt, że układ jako forma restrukturyzacji zobowiązań dłużnika jest instytucją zakotwiczoną w krajowym porządku prawnym już od czasów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo o postępowaniu układowym (Dz. U. Nr 93, poz. 836 ze zm.) i rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 1991, Nr 118 ze zm.), a jej konstrukcja co do zasady nie uległa aksjologicznym zmianom, uzasadnionym będzie sięgnięcie do wypowiedzi orzecznictwa pod rządem poprzednio obowiązujących regulacji prawnych w tym zakresie.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 lipca 1995 r. uznał, że układ zawarty w postępowaniu układowym jest złożonym aktem prawnym. Składają się na ten akt umowa między dłużnikiem i wierzycielami oraz władcza czynność sądu państwowego w postaci zatwierdzenia układu. Zatwierdzenie układu w sposób przewidziany przez przepisy prawa o postępowaniu układowym jest istotnym warunkiem jego ważności i skuteczności, gdyż bez zatwierdzenia brak jest obowiązującego układu. Porozumienie między dłużnikiem a wierzycielami ma niewątpliwie charakter cywilnoprawny. Dokonuje się przez to porozumienie zmiana stosunku materialnoprawnego łączącego dłużnika oraz wierzycieli. Specyfika układu polega jednak na tym, że samo porozumienie nie wywiera skutków przewidzianych dla układu. Moc prawną układowi nadaje dopiero orzeczenie sądu. Układ zawierany jest w formie, jaką prawo przewiduje dla podejmowania uchwał. Mamy tu do czynienia ze złożeniem oświadczenia woli przez więcej niż jeden podmiot, jednakże dla prawnej skuteczności układu nie jest konieczne, by oświadczenia woli wszystkich podmiotów były zgodne. Specyficzna umowa jaką jest układ (zawierany w szczególnym postępowaniu sądowym, które toczy się w celu jego zawarcia), stanowi jednocześnie wyjątek od reguły, że umowa obowiązuje tylko osoby, które wyraziły wolę jej zawarcia. Z tych powodów konieczne jest zatwierdzenie układu przez sąd ( III CZP 87/95, OSNC 1995, Nr 11, poz. 162). W podobny sposób wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 stycznia 1997 r., stwierdzając, że układ jest złożony aktem prawnym, w warstwie merytorycznej układ stanowi czynność prawa cywilnego wyrażającą się w składanych w określony ustawowo sposób oświadczeniach woli wierzycieli i dłużnika, prowadzących do uzgodnień w zakresie propozycji układowych. Uzgodnienia składają się na treść układu, który dla swojej skuteczności wymaga zatwierdzającego orzeczenia sądu. Poprzez przyjęcie układu i jego zatwierdzenie dochodzi do zdarzenia prawnego, które skutkuje zmianę w sferze stosunku materialnoprawnego, powodującego wierzytelność i dług ( III CZP 123/96, OSNC 1997, Nr 5, poz. 48, zob. także uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1997 r., II CKN 144/97, OSNC 1997, Nr 11, poz. 177 i z dnia 5 czerwca 1997 r., II CKN 198/97, Wokanda 1997 r., Nr 11, s. 6). Z kolei na gruncie prawa upadłościowego i naprawczego Sąd Najwyższy wyraził zapatrywanie, że złożony akt prawny, który powstaje przy spełnieniu trzech koniecznych czynników: zawartego w propozycjach układowych oświadczenia woli upadłego, oświadczenia woli wierzycieli wyrażonego w formie głosowania na zgromadzeniu przez wymaganą ich liczbę oraz postanowienia sądu zatwierdzającego układ. Jednocześnie układ wyznacza nowy termin spełnienia świadczenia na korzyść dłużnika, pociągając za sobą oddalenie terminu wymagalności roszczenia, co jest równoznaczne z udzieleniem przez wierzyciela odroczenia wykonania zobowiązania ( uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2006 r., III CZP 38/06, OSNC 2007, Nr 4, poz. 55).

Analiza cytowanych powyższej judykatów, z których treścią zgada się sąd w niniejszym składzie, skłania do następujących refleksji. Układ jest samodzielną instytucją prawa regulowaną kompleksowo w prawie restrukturyzacyjnym, a także prawie upadłościowym (por. art. 266a-266f pr.up.). Inne przepisy prawa materialnego regulujące zbliżone zagadnienia związane ze zmianą reguł wykonania przez dłużnika zobowiązania w postaci np. odroczenia (art. 501 k.c.), umowy nowacyjnej (art. 506 k.c.), ugody (art. 917 k.c.), uznania roszczenia (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.), czy też rozłożenia na raty (art. 320 k.p.c.) mogą być do układu stosowanie co jedynie pomocniczo – w drodze analogii. Jak już to powiedziano wcześniej układ jest złożonym aktem prawnym, na który składają się następujące po sobie czynności w postaci złożenia propozycji układowych, przyjęcia układu określonej treści i zatwierdzenia układu przez sąd. Do ukonstytuowania się układu, jako aktu prawnego wiążącego dłużnika i wierzycieli wymagane jest spełnienie wszystkich wskazanych tutaj przesłanek. Oznacza to, że układ jest aktem konstytutywnym, skutkującym modyfikacją łączących dłużnika z wierzycielami stosunków obligacyjnych – w odniesieniu do sposobu i terminu spełniania świadczeń wynikających z układowych wierzytelności objętych układem. Prawo kształtujący charakter układu wyrażający się jego ingerencją w treść stosunków prawnych łączących dłużnika z wierzycielami, których wierzytelności zostały objęte układem skutkuje w zależności od warunków układu zmianą sposobu spełniania świadczenia przez dłużnika lub przesunięciem terminów wymagalności zobowiązań pieniężnych. Jako, że układ obejmuje lege non distinguente wszystkie wierzytelności powstałe przed otwarciem postępowania układowego, w tym także publicznoprawne (art. 150 ust. 1 pr.rest.), wskazane tutaj skutki układu odnoszą się do wszystkich wierzytelności objętych układem, bez względu na ich rodzaj i źródło powstania, a zatem skutki układu odnoszą się zarówno do wierzytelności publicznych, jak i prywatnych. Reasumując zatem, układ określając sposób wykonania zobowiązań dłużnika objętych układem modyfikuje prawa i obowiązki dłużnika wierzycieli w stosunku do treści obowiązujących stosunków prawnych, wyznaczając na nowo termin wymagalności wierzytelności, a tym samym początek biegu terminu przedawnienia. Zarówno w odniesieniu do wierzytelności publicznych, jak i prywatnoprawnych termin ten winien być liczony od dnia płatności wierzytelności zgodnie z treścią układu. Dodać należy, że tenże pogląd znajduje akceptację w literaturze (zob. F. Zedler, Wpływ postępowania restrukturyzacyjnego na bieg terminów przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, Polski Proces Cywilny 2017, nr 4, s. 602-611, A.J. Witosz, Układ a kwesta przedawnienia, Doradca Restrukturyzacyjny 2017, nr 4, s. 61-67 oraz R. Szaraniec, Problem przedawnienia zobowiązań publicznoprawnych w toku postępowań restrukturyzacyjnych, Doradca Restrukturyzacyjny 2017, s. 68-71).

W realiach niniejszej sprawie restrukturyzacja zobowiązań polega na przesunięciu płatności terminów płatności wierzytelności objętych układem do dnia 31 grudnia 2022 r., a zatem stają się one wymagalne w tym dniu wraz z odsetkami za opóźnienie i dnia 1 stycznia 2023 r. rozpoczyna się bieg przedawnienia wierzytelności. Zgodnie z tym co zostało już wcześniej powiedziane przerwanie biegu przedawnienia następuje na skutek zatwierdzenia układu, gdyż jest to element końcowy procesu przyjęcia układu. Jako akt konstytutywny układ określa sposób i nowy termin spełnienia świadczenia i ten nowy termin spełnienia świadczenia, będący modyfikacją istniejącego zobowiązania determinuje rozpoczęcie przedawnienia na nowo. Tego rodzaju zasady mają charakter jednolity dla wszystkich wierzytelności układowych, bez względu na źródło ich powstania. W świetle powyższych wywodów nie są zasadne zarzuty zażalenia zawarte w pkt 1 wierzyciela (...) (...) Urzędu Skarbowego w S. (obecnie (...) w K.).

Nie można także zgodzić się z zarzutami zażalenia określonymi w pkt 2 zażalenia tego wierzyciela. Na wstępie trzeba powiedzieć, że uzasadnienie zażalenia w tym przedmiocie nie zawiera jakiegokolwiek uzasadnienia, a w związku z tym trudno Sądowi Okręgowemu szczegółowo odnieść się do twierdzeń wierzyciela.

Jeśli sądzić z kontekstu zażalenia wierzyciel upatruje naruszenia art. 165 ust. 1 pr.rest. w tym kontekście, że jest on rażąco krzywdzący dla wierzyciela, gdyż doprowadzi on do przedawnienia wierzytelności, to w świetle powyższych wywodów argument ten jest nietrafny. Podobnie rzecz się ma z zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Skarżący twierdzi, że układ nie zostanie wykonany, lecz tego wątku zupełnie nie rozwija. Trudno w takiej sytuacji odnieść się do jego twierdzeń. Z tych przyczyn również i ten wątek zażalenia nie może zostać uwzględniony.

Odnosząc się natomiast to twierdzeń, że zatwierdzony układ narusza art. 119 ust. 3 pr.rest. poprzez bezzasadne przyjęcie, że w postępowaniu restrukturyzacyjnym wierzyciel zostanie zaspokojony w stopniu nie mniej korzystnym niż miałoby to miejsce w postępowaniu upadłościowym. Przede wszystkim należy mieć należy na względzie fakt, że układ co prawda przewiduje zaspokojenie wierzycieli I kategorii do dnia 31 grudnia 2022 r., a więc w stosunkowo odległym horyzoncie czasowym, nie mniej jednak wierzyciele tej kategorii mają zostać zaspokojeni w całości – co do należności głównej i odsetek za opóźnienie, w tym także odsetek za okres po dacie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Jak wynika ze sprawozdania nadzorcy sądowego z dnia 11 kwietnia 2017 r., będącego opinią o możliwości wykonania układu dłużnik nie dysponuje w praktyce żadnym majątkiem, z którego wierzyciele mogliby zostać zaspokojeni w postępowaniu upadłościowym. Dłużnik bowiem nie jest właścicielem nieruchomości czy też ruchomości, a posiadany majątek w postaci praw niematerialnych (udziały, akcje i papiery dłużne) nie przedstawiają wartości uniemożliwiającej zaspokojenie wierzycieli. Opinia ta złożona do akt sprawy została wygłoszona na zgromadzeniu wierzycieli w dniu 11 kwietnia 2017 r. i jej treści skarżący nie kwestionował w zastrzeżeniach przeciwko układowi (pismo procesowe z dnia 12 kwietnia 2017 r.). Opinii tej wierzyciel nie kwestionuje także i w zażaleniu, a nawet nie podejmuje z nią polemiki. Co więcej, wierzyciel nie kwestionował także stanowiska dłużnika, jak i nadzorcy sądowego wyrażonego w toku postępowania zażaleniowego na rozprawach w dniach: 9 października 2017 r. i 21 marca 2018 r.

Odnosząc się natomiast do zażalenia wierzyciela W. S. należało zważyć, co następuje.

Tenże wierzyciel zawarł w zażaleniu łącznie 28 zarzutów, jednakże z uwagi na fakt, że wyłączne podstawy odmowy zatwierdzenia układu zostały określone w art. 165 ust. 1-3 pr.rest., to biorąc pod uwagę merytoryczną zawartość zażalenia, do tychże podstaw prawnych odmowy zatwierdzenia układu odnoszą się jedynie zarzuty wyartykułowane w pkt 1-6. Z tych względów Sąd Okręgowy w dalszej części oceni jedynie to, co może być przedmiotem zażalenia, a zatem, czy w sprawie zachodziły przesłanki odmowy zatwierdzenia układu. Pozostałe zarzuty zażalenia, związane z zasadami nabywania przez wierzyciela papierów dłużnych emitowanych przez pozwanego, a także kwestie relacji dłużnika z innymi spółkami powiązanymi w żaden sposób nie odnoszą się do ustawowych przesłanek odmowy zatwierdzenia układu. Z tych względów ich znaczenie są irrelewantne dla oceny wniesionego przez wierzyciela środka odwoławczego.

Przechodząc do meritum zażalenia, na wstępie winno się wspomnieć w pierwszej kolejności, że o treści układu decydują wierzyciele, wyrażając tym samym zgodę na określoną treść propozycji układowych. Wierzyciele głosując za układem winni być zaznajomieni ze stanem ekonomicznym dłużnika, który wynika choćby z opinii nadzorcy sądowego sporządzonej w trybie art. 115 pr.rest., jak również z perspektywami spłaty długów w przyszłości. Sąd rozpoznający wniosek o zatwierdzenie układu nie może ingerować w treść postanowień wierzycieli, czy też zastępować ich w podjęciu decyzji, a to, czy należało głosować za przyjęciem układu, czy też przeciwko niemu. Rolą sądu w postępowaniu o zatwierdzenie układu jest jedynie ocena sprawy z punktu widzenia wyraźnie określonych przesłanek omowy zatwierdzenia układu, o jakich mowa w art. 165 ust. 1 i 3 pr.rest.

Pierwszą przesłanką odmowy zatwierdzenia układu zgodnie z art. 165 ust. 1 zdanie pierwsze pr.rest. jest sytuacja, gdy układ narusza prawo. W tym przepisie chodzi zarówno o naruszenie przepisów procesowych, jak i materialnoprawnych. Naruszenia tych pierwszych skarżący nie zarzuca, a zatem w tym zakresie sprawa nie podlega ocenie sądu odwoławczego. Zgodnie z ogólnymi bowiem zasadami procesowymi, do stosowania jakich niewątpliwie odsyła art. 209 pr.rest. sąd drugiej instancji rozpoznający środek odwoławczy naruszenia prawa procesowego bierze pod uwagę jedynie na zarzut, poza nieważnością postępowania, którą bierze pod uwagę z urzędu. Sąd drugiej instancji natomiast nie jest związany zarzutami naruszenia prawa materialnego, a ocenę sprawy w tym zakresie dokonuje we własnym zakresie ( zob. uchwałę (7) Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008, Nr 6, poz. 55). Jako, że wierzyciel nie zarzucił naruszenia prawa procesowego, a w sprawie nie ma miejsca nieważność postępowania, należy się skupić nad kwestią, czy zawarty układ narusza przepisy materialnoprawne. Pod pojęciem naruszenia przepisów prawa materialnego w ujęciu tego przepisu winno się rozumieć naruszenie przepisów materialnoprawnych usytułowanych w prawie restrukturyzacyjnym, jak i innych przepisów składających się na obowiązujący system prawny. Skarżący nie wskazuje jakie jego zdaniem zostały naruszone przepisy prawa materialnego, lecz w kontekście twierdzenia, że układ został oparty o zdarzenia przyszłe i niepewne, chodzić może jednak o zarzut, że układ został zawarty w oparciu o sposób restrukturyzacji sprzeczny z porządkiem prawnym. Innymi słowy, że układ został zawarty w oparciu o propozycje układowe, które naruszają obowiązujące przepisy prawa materialnego.

Z perspektywy obecnego stanu rzeczy można powiedzieć, że układ w niniejszej sprawie będzie wykonany, o ile dłużnik wygra opisane powyżej procesy i otrzyma zasądzone w nich świadczenia. Nie budzi także zastrzeżeń wniosek, że dłużnik nie spłaci w żadnej części wierzycieli układowych, jeśli przegra oba te procesy ze względu na brak majątku, chyba, że w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej wygeneruje dochody z innych źródeł. Dlatego też koniecznym staje się rozważenie, czy taka konstrukcja propozycji układowych przyjętych na zgromadzeniu wierzycieli w dniu 11 kwietnia 2017 r. narusza prawo. Katalog propozycji układowych został zdefiniowany w art. 156 ust. 1 pr.rest. i nie ma on charakteru zamkniętego. Oznacza to, że propozycje układowe mogą być inne niż wymienione w tym przepisie, a więc takie, które na gruncie określonego przypadku mogą prowadzić do restrukturyzacji dłużnika na warunkach uzgodnionych z wierzycielami układowymi. Propozycje zatem mogą być dowolne, o ile ich treść nie narusza przepisów prawa materialnego. Z tego względu trudno się doszukać w przedmiotowych propozycjach układowych naruszenia konkretnych norm prawa materialnego.

Z punktu widzenia ogólnych założeń systemowych propozycji układowych istotne jest to, aby były one jednoznaczne co do treści, w tym także co do obowiązku dłużnika spełnienia świadczeń objętych układem. Chodzi bowiem o to, że po zawarciu układu nie jest możliwa zmiana treści układu, chyba, że występują ku temu podstawy, o jakich mowa w art. 173 pr.rest. Dlatego też należy uznać, że propozycje układowe i sama treść układu nie może mieć charakteru warunkowego. Warunkowość układu godziłaby bowiem w stabilność i niezmienność zawartego układu. Nie można jednakże tracić z pola widzenia faktu, że pod tym wszakże pojęciem trzeba rozumieć warunek, o jakim mowa w art. 89 k.c. Przypomnienia wymaga, że za warunek w ujęciu tego przepisu uznaje się uzależnienie wystąpienia skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego. W realiach niniejszej sprawy nie można przyjąć, że układ ma charakter warunkowy, a zatem, że uzależnia powstanie zobowiązania dłużnika do wykonania układu, pod warunkiem wygrania wskazanych powyżej procesów. Układ miałby charakter warunkowy, gdy w jego treści postanowiono, że conditio spłaty zobowiązań dłużnika będzie wygranie w/w procesów sądowych. Innymi słowy, gdyby dłużnik nie wygrał tych procesów, to nie byłoby zobowiązany do zapłaty na rzecz dłużników zobowiązań określonych w układzie. Tego zapatrywania nie zmienia zawarta w układzie klauzula, mówiąca o wcześniejszej spłacie zobowiązań układowych. Nie wpływa ona bowiem na istnienie lub zakres odpowiedzialności dłużnika do wykonania układu, a co jedynie zmaterializowanie się przesłanek wcześniejszej zapłaty należności układowych przesuwa na korzyść wierzycieli ich wymagalność. Tak ukształtowana treść układu, który nie ma charakteru warunkowego w rozumieniu podstaw normatywnych z art. 89 k.c. pozwala na stwierdzenie, że w niniejszej sprawie można mówić o ekonomicznym warunku spłaty długów układowych – pozyskaniu środków pieniężnych na skutek wygrania opisanych wcześniej procesów sądowych. Takie jednak postanowienie jest natomiast prawnie dopuszczalne, o co więcej winno się stwierdzić, że każdy układ w ujęciu ekonomicznym zasadzony jest na hipotezie co do pomyślnych rokowań o sytuacji ekonomicznej dłużnika w dacie spełnienia świadczeń wynikających z układu. Na etapie zawierania układu w żadnym przypadku z całą stanowczością nie można stwierdzić, że finansowa pozycja dłużnika w przyszłości, nawet niedalekiej pozwoli na realizację postanowień układowych.

Nie można zgodzić się także z poglądem wierzyciela, że oczywistym jest, że układ nie zostanie wykonany. Przed przystąpieniem do omówienia tej kwestii, zauważenia wymaga wewnętrzna sprzeczność stanowiska wierzyciela. Z jednej strony twierdzi on, że ze względu na oczywiste okoliczności sprawy układ nie zostanie wykonany, a z drugiej strony stwierdza, że jest mało wiarygodne, że układ zostanie wykonany. Te pojęcia nie są przecież tożsame, a na gruncie art. 165 ust. 1 zdanie pierwsze in fine k.p.c. ustawodawca operuje jedynie pojęciem „ oczywistego niewykonania układu”. Wątpliwości natomiast per se co do wykonania układu, nawet uzasadnione okolicznościami faktycznymi sprawy, nie stanowią podstawy do odmowy zatwierdzenia układu. Będzie to możliwe jedynie wówczas, gdy te wątpliwości prowadzą do stanowczego i apriorycznego wniosku, że układ nie zostanie zrealizowany przez dłużnika.

„ Oczywiste niewykonanie układu” będzie miało miejsce, gdy na podstawie obiektywnych i realnych kryteriów oceny stanu ekonomicznego dłużnika, w szczególności prognozy co do jego sytuacji ekonomicznej w przyszłości – w dacie wykonania układu, ponad wszelką wątpliwość można ustalić, że realizacja układu jest niemożliwa. Jak wynika z opinii nadzorcy sądowego z dnia 11 kwietnia 2017 r. co do możliwości zawarcia układu, sporządzonej na podstawie art. 115 pr.rest. wygranie przez dłużnika w całości lub części dwóch procesów, toczących się z jego udziałem, umożliwi wykonanie układu. Ich przegranie natomiast może spowodować duże ryzyko niewykonania układu. W świetle tego, odmowa zatwierdzenia układu z powodu jego niewykonania, wymagałaby na obecnym etapie przesądzenia, że dłużnik przegra oba procesy, z których realizacji zamierza sfinansować układ. Takie ustalenie jest niemożliwe, a właściwie niedopuszczalne, gdyż sąd rozpoznający omawianą sprawę nie jest władny w tym zakresie czynić jakichkolwiek ustaleń. Należy to do organów sądowych rozpoznających oba postępowania cywilne. Dość powiedzieć, że oba procesy nie zostały prawomocnie zakończone, a ich finalny rezultat nie jest możliwy w chwili obecnej do przewidzenia. Taki stan rzeczy nie daje jednakże podstawy do uznania, że w świetle zaprezentowanej wcześniej wykładni pojęcia „ oczywiste niewykonanie układu” układ nie zostanie wykonany.

Już na marginesie warto zauważyć, że skarżący wierzyciel, choć stawia tezę o niewykonaniu układu, to poza przytoczeniem orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1995 r., III CZP 87/95 nie rozwija tej myśli. Uniemożliwia to sądowi szczegółowe odniesienie się do przedstawionego przez wierzyciela zarzutu. W sprawie nie ma miejsca także przypadek, o jakim mowa w art. 165 ust. 1 zdanie drugie pr.rest. Jak wynika ze stanowiska nadzorcy sądowego, oraz wyjaśnień prezesa zarządu dłużnika złożonych na rozprawach w dniach: 9 października 2017 r. i 21 marca 2018 r. dłużnik reguluje bieżące zobowiązania.

Jako że w sprawie nie występuje inna przesłanka obligatoryjnej odmowy zatwierdzenia układu w postaci udzielenia pomocy publicznej niezgodnie z przepisami, powyższe wywody prowadzą do przyjęcia, że układ z dnia 11 kwietnia 2017 r. nie narusza postanowień art. 165 ust. 1 pr.rest.

Nie został także naruszony art. 165 ust. 2 pr.rest. Stosownie do brzmienia tego przepisu sąd może odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia. Zdaniem Sądu Okręgowego pokrzywdzenie wierzycieli może mieć miejsce, gdy wyrażona w art. 3 ust. 1 pr. rest. idea postępowania restrukturyzacyjnego jako postępowania sądowego mającego na celu uniknięcie upadłości dłużnika i restrukturyzację jego zobowiązań, będzie nie do pogodzenia z interesami wierzycieli, których wierzytelności objęte są układem. Miałoby to miejsce wtedy, gdy zawarcie układu i jego realizacja może prowadzić do zakłócenia równowagi pomiędzy interesem dłużnika, ukierunkowanym na zawarcie układu i restrukturyzację długów, a prawami podmiotowymi wierzycieli, które mogą zostać nadmiernie uszczuplone w postępowaniu restrukturyzacyjnym w stosunku do realizacji tych praw poza postępowaniem restrukturyzacyjnym. Ustalenie tej przesłanki będzie zależało od kontekstu okoliczności, w jakich został złożony wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Jeśli podstawą złożenia wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego była niewypłacalność dłużnika pokrzywdzenie będzie miało miejsce wtedy, gdy w postępowaniu upadłościowym wierzyciele układowi mogliby zostać zaspokojeni w zdecydowanie wyższym stopniu niż w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Taki przypadek nie ma jednak miejsca na gruncie omawianej sprawy. Jak już powiedziano wcześniej, dłużnik zamierza sfinansować układ z środków finansowych pozyskanych w wyniku wygrania w/w procesów sądowych, gdyż aktualnie nie posiada innego majątku, który zezwoliłby mu na pokrycie długów. Przy tak ukształtowanym stanie faktycznym, pozycja wierzycieli w postępowaniu upadłościowym byłoby nieomalże taka sama. Również w postępowaniu upadłościowym wierzyciele zostaliby zaspokojeni, gdyby opisane powyżej procesy wygrał syndyk. Wtedy to, o warunkach spłaty długów decydowałyby zasady określone w art. 335-346 pr.up. Dalej idąc, zaspokojenie wierzycieli w postępowaniu upadłościowym nie byłoby szybsze, niż w postępowaniu restrukturyzacyjnym, gdyż nastąpiłoby to po zakończeniu postępowań cywilnych. Również nie można się spodziewać, że te postępowania skończyłyby się szybciej z udziałem syndyka. Te procesy są w toku, a więc ogłoszenie upadłości dłużnika spowodowałoby ich zawieszenie na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. i zostałyby podjęte po wstąpieniu do nich przez syndyka. Innymi słowy, syndyk wstąpiłby do tych procesów w miejsce dłużnika, wstępując w jego pozycję prawną i kontynuując proces. W końcu też trzeba zwrócić uwagę na jeden aspekt ogłoszenia upadłości. Po myśli art. 92 ust. 1 pr.up. wierzyciele nie mogliby domagać się zaspokojenia w postępowaniu upadłościowym odsetek za okres od dnia ogłoszenia upadłości i uwaga ta dotyczy wszystkich wierzycieli niezabezpieczonych rzeczowo. W postępowaniu restrukturyzacyjnym natomiast wierzyciele pierwszej kategorii mają otrzymać całość odsetek przypadających za okres od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, a wierzyciele w kategorii drugiej – w 20%, co niewątpliwie jest dla nich korzystniejsze, niż zasady zaspokojenia odsetek w postępowaniu upadłościowym.

Nie sposób doszukiwać się pokrzywdzenia wierzycieli w fakcie, że warunki układu przewidują odległy termin jego wykonania – do dnia 31 grudnia 2022 r. Po pierwsze, termin ten jest maksymalny, a układ określa przesłanki, których ziszczenie skutkować będzie wcześniejsze wykonanie układu. Po drugie, termin zaspokojenia wierzycieli w postępowaniu upadłościowym, mając poczynione wcześniej uwagi nie byłby korzystniejszy dla wierzycieli niż w postępowaniu restrukturyzacyjnym.

Nie można także dopatrywać się pokrzywdzenia wierzycieli w fakcie, że odsetki wierzycieli kategorii drugiej za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego zostają umorzone w 80%. Trzeba tutaj mieć na względzie nadmieniony już wcześniej fakt, że w postępowaniu upadłościowym, wierzyciele za okres po dniu ogłoszenia upadłości nie otrzymaliby żadnych odsetek, nawet wtedy, gdyby możliwe było ich zaspokojenie. Utrata nawet zdecydowanej części odsetek za okres po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego nie może być w tej sytuacji uznane za rażące pokrzywdzenie wierzycieli. Dodatkowo można dodać, że jak wynika z przywołanej powyżej opinii nadzorcy sądowego z dnia 11 kwietnia 2017 r. propozycje układowe zostały optymalnie skomponowane do możliwości spłaty wierzytelności, a dłużnik nie ma możliwości zaproponowania wierzycielom innego sposobu na pozyskanie środków wystarczających na zaspokojenie wierzytelności.

Oceniając, czy układ jest krzywdzący dla wierzyciela głosującego przeciwko układowi mieć należy mieć obiektywne względy, a nie tylko partykularne. W niniejszej sprawie wszyscy wierzyciele kategorii drugiej traktowani są na jednolitych zasadach, optymalnych dla nich, jak widać z przytoczonej powyżej opinii nadzorcy sądowego, czego dowodem jest i to, że tylko jeden wierzyciel spośród wierzy wierzycieli, z jaką mamy do czynienia w niniejszej sprawie twierdzi, że układ jest krzywdzący. Ten aspekt również winien być wzięty pod rozwagę przez sąd procedujący w przedmiocie zatwierdzenia układu.

Nie do końca jest przejrzyste natomiast twierdzenie wierzyciela, że ze względu na odległy czas wykonania układu pokrzywdzenie polega na nieprzyznaniu wierzycielom, choćby poprzez ustanowienie zabezpieczenia wykonania układu. Zabezpieczenie bowiem układu nie jest tożsame z rekompensatą wierzyciela, której zresztą skarżący bliżej nie określa. Nie jest jasne natomiast jakiej rekompensaty domaga się skarżący wierzyciel, gdyż nie rozwija tego wątku, co z kolei uniemożliwia ocenę sprawy pod tym względem.

Skarżący także nie wskazał dlaczego w sprawie winno zostać ustanowione zabezpieczenia, w związku z czym to także uniemożliwia to Sądowi Okręgowemu ustosunkowanie się do twierdzeń skarżącego w tym zakresie. Abstrahując od tego, wspomnieć trzeba, że zabezpieczenie wykonania układu ma miejsce wtedy, gdy przewiduje to plan restrukturyzacyjny (art. 118 ust. 1 pr.rest.), co nie miało miejsca w omawianej sprawie. Z całym naciskiem trzeba wspomnieć, że brak zabezpieczenia wykonania układu nie może być poczytywany w każdym wypadku za umniejszenie praw wierzycieli poprzez osłabienie ich pozycji w odniesieniu do żądania wykonania układu przez dłużnika. Prawo restrukturyzacyjne bowiem wprowadza dla wierzycieli instrumenty ochronne przed zachowaniem dłużnika, nakierowanym na niewykonanie zobowiązań układowych.

Zgodnie z art. 171 ust. 1 zdanie pierwsze pr.rest. z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ nadzorca albo zarządca obejmują funkcję nadzorcy wykonania układu, chyba że układ stanowi inaczej. Ust. 3 tego przepisu natomiast stanowi, że nadzorca wykonania układu raz na trzy miesiące składa do sądu sprawozdanie dotyczące wykonywania planu restrukturyzacyjnego oraz wykonywania układu. Informację o złożeniu sprawozdania obwieszcza się. Do kompetencji nadzorcy wykonania układu należy kontrola czynności dłużnika dotyczących jego majątku, w tym także przedsiębiorstw dłużnika. W razie stwierdzenia, że dłużnik narusza warunki układu, albo jest oczywiste, że nie wykona układu nadzorca układu na podstawie art. 176 ust. 1 pr.rest. jest zobowiązany do złożenia wniosku o uchylenie układu. Innymi słowy, w razie więc ujawnienia po zatwierdzeniu układu okoliczności, które miałyby znaczenie dla wykonania układu nadzorca układu jest zobowiązany do złożenia wniosku o jego uchylenie. Może to mieć miejsce w każdym dowolnym czasie, gdy ujawnią się okoliczności dające asumpt do wniosku, że układ nie zostanie wykonany. Oznacza to, że wniosek o uchylenie układu może być złożony zanim nastąpi termin wykonania układu.

Co więcej, ten przepis takie uprawnienie przypisuje także i wierzycielowi dłużnika.

Na końcu dodać wino się, że jak wynika z akt postępowania, w sprawie nie występowała także podstawa odmowy zatwierdzenia układu w oparciu, o art. 165 ust. 3 pr.rest.

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że oba zażalenia są niezasadne, co prowadziło do ich oddalenia na podstawie art. 385 w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 209 pr.rest. orzeczono jak na wstępie.

M. M. D. J. C.