Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z wniosku R. P.

z udziałem L. M. i J. P.

w trybie art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. Kodeks wyborczy

postanawia:

1.  zakazać L. M. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, jakoby R. P. był człowiekiem wynajętym przez banki,

2.  zakazać J. P. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji jakoby R. P. realizował zadania zlecone przez środowisko bankowe,

3.  nakazuje L. M. wyemitowanie, nie później niż bezpośrednio przed najbliższym po uprawomocnieniu się postanowienia zaplanowanym wydaniem programu (...) (godz. 19), (...) (godz. 18:50), (...) (godz. 19:30), Serwis (...) (godz. 18:50) materiału zawierającego przeprosiny, o treści następującej: „Przepraszam Pana R. P. za rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji na jego temat, iż jest człowiekiem wynajętym przez banki. L. M.”. Materiał ten winien być wyemitowany w formie planszy na ekranie z czarnymi literami czcionką Times New Roman 14 na białym tle i z jednoczesnym odczytaniem przez profesjonalnego lektora, o czasie trwania nie krótszym niż 40 sekund;

4.  nakazuje J. P. wyemitowanie, nie później niż bezpośrednio przed najbliższym po uprawomocnieniu się postanowienia zaplanowanym wydaniem programu (...) (godz. 19), (...) (godz. 18:50), (...) (godz. 19:30), Serwis (...) (godz. 18:50) materiału zawierającego przeprosiny, o treści następującej: „Przepraszam Pana R. P. za rozpowszechnienie nieprawdziwych informacji na jego temat, iż realizuje zadania rozpowszechnione przez środowisko bankowe. J. P.”. Materiał ten winien być wyemitowany w formie planszy na ekranie
z czarnymi literami czcionką Times New Roman 14 na białym tle
i z jednoczesnym odczytaniem przez profesjonalnego lektora, o czasie trwania nie krótszym niż 40 sekund;

5.  oddalić wniosek w pozostałej części;

6.  zasądzić od L. M. i J. P. na rzecz R. P. kwoty po 368,50 zł (trzysta sześćdziesiąt osiem złotych i 50/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

UZASADNIENIE

Zgodnie z treścią art. 111 ustawy Kodeks wyborczy, jeżeli rozpowszechniane materiały wyborcze, w tym także wypowiedzi i inne formy agitacji wyborczej zawierają nieprawdziwe informacje, kandydat ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia zakazu rozpowszechniania takich informacji, przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje, nakazanie sprostowania takich informacji, nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste, nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone, nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100 000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego. Z dyspozycji tego przepisu wynika, iż sprawa niniejsza podlega rozpoznaniu w tym trybie.

Z powołaniem się na wskazany przepis R. P. wniósł o zakazanie uczestnikom rozpowszechnia nieprawdziwych informacji, nakazanie zamieszczenia stosownych sprostowań i przeprosin w sposób szczegółowo wskazany we wniosku oraz o nakazanie uczestnikom wpłacenia kwot po 20 000 zł na rzecz Fundacji (...) w W.. Zgodnie z treścią wniosku żądanie zakazania rozpowszechniania informacji sprowadzało się do dwóch kwestii zawartych
w wypowiedziach uczestników: czy R. P. był człowiekiem wynajętym przez banki oraz czy reprezentował interesy i realizował zadania zlecone przez środowisko bankowe.

Aby skutecznie zwalczyć żądanie wnioskodawcy uczestnicy winni wykazać, iż podawane przez nich informacje są prawdziwe, czego w ocenie Sądu nie zdołali przeprowadzić w niniejszym postępowaniu. Nie przedstawili oni bowiem jakiegokolwiek dowodu na okoliczność pozostawania wnioskodawcy w takich relacjach z podmiotami bankowymi, aby można było o nim powiedzieć, iż na czas kampanii wyborczej został on wynajęty przez banki. Nie został również przeprowadzony jakikolwiek dowód wykazujący, iż wnioskodawca reprezentuje interesy i realizuje zadania zlecone przez środowisko bankowe lub osoby trzecie. Jednakże w tym miejscu należy wrócić do materiału z konferencji prasowej. J. P. w swojej wypowiedzi wskazuje na wiarygodność człowieka wynajętego przez banki do sprzedawania złych produktów, natomiast żądanie wniosku odnosi się do mającego paść stwierdzenia, iż R. P. jest (!) wynajęty przez banki, czytaj w domyśle na czas kampanii wyborczej i później. Takiego zaś sensu
w wypowiedzi J. P. wprost odnaleźć się nie da. J. P. nawiązał jedynie w ten sposób do zawodowej przeszłości wnioskodawcy, zaś uzasadnienie wniosku akcentuje obecny brak stosunku umownego wnioskodawcy z podmiotami bankowymi. W dalszej części swojej wypowiedzi J. P. wskazał na możliwy do przewidzenia scenariusz mówiący o zameldowaniu o wykonaniu zleconego przez środowisko bankowe zadania. Logicznym rozwinięciem tego stwierdzenia, dla przeciętnego odbiorcy przekazu, jest informacja, że R. P. podczas kampanii wyborczej realizuje zlecone przez to środowisko zadania. To uzasadniało uwzględnienie wniosku w części, w jakiej dotyczy on zakazania J. P. rozpowszechniania nieprawdziwej informacji dotyczącej realizacji zadań zleconych przez środowisko bankowe.

Inaczej Sąd ocenił wypowiedź drugiego z uczestników postępowania. L. M. wprost na konferencji prasowej przedstawił informację, iż R. P. jest człowiekiem wynajętym przez banki. Nie czynił przy tym żadnych uwag mogących uzasadniać przedstawione dzisiaj przez jego pełnomocnika rozważania semantyczne dotyczące słowa „wynająć”. Przeciwnie, przekaz był prosty, nie budzący jakichkolwiek wątpliwości. Zaś przy braku potwierdzenia prawdziwości tej wypowiedzi żądanie przeproszenia za tę informację, jako nieprawdziwą zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd oddalił znaczną część żądań dotyczących zakresu oświadczeń w przedmiocie sprostowań i przeprosin. Kierował się przy tym myślą, by ponad konieczną miarę nie obciążać uczestników, a jednocześnie osiągnąć cel, jakiemu ma służyć publikacja stosownych oświadczeń. Z samego tekstu przeprosin wynika bowiem informacja
o nieprawdziwości twierdzeń uczestników, zatem cele stawiane sprostowaniu zostaną również osiągnięte.

Nadto Sąd ograniczył zasięg publikacji do medium, za pomocą którego doszło do naruszenia praw wnioskodawcy w największym zakresie, to jest do przekazu telewizyjnego. Żądane we wniosku inne formy i miejsca publikacji obciążałyby ponad rozsądną miarę obowiązanych do dokonania przeprosin, a w przewidzianej przez Sąd formie cel postępowania z uwagi na zasięg przekazu przed głównymi wydaniami programów informacyjnych głównych stacji telewizyjnych zostanie zrealizowany.

Sąd oddalił również żądanie nakazania zapłaty wskazanych we wniosku kwot na cel organizacji pożytku publicznego. Wnioskodawca w żaden sposób nie uzasadnił, tego żądania, w szczególności, aby to żądanie znajdowało uzasadnienie w zakresie, stopnia naganności dokonanego przez uczestników naruszenia czy innych okolicznościach towarzyszących podawaniu przez nich nieprawdziwych informacji.