Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2014r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2014r. w Suwałkach

sprawy D. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wcześniejszą emeryturę

w związku z odwołaniem D. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 18 października 2013r. znak (...) i z dnia 18 października 2013 r. znak (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje D. R. prawo do emerytury od dnia 27 września 2013r.;

2.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

Sygn. akt III U 758/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.10.2013r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013r. poz.1440) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) odmówił D. R. prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na nieudowodnienie na dzień 01.01.1999r. 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. W tym zakresie nie uwzględnił okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 19.06.1975r. do 31.08.1975r. i od 28.05.1978r. do 30.09.1978r. (okresy wakacji), gdyż praca dorywcza nie daje podstaw do uznania tych okresów, jako pracy stałej w gospodarstwie rolnym.

D. R. złożyła odwołanie od tej decyzji, domagając się jej zmiany, uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i przyznania emerytury. Decyzje oceniła jako krzywdząca, gdyż jej zdaniem w sposób wystarczający wykazał, iż w spornym okresie pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji wskazując, iż w sporym okresie wnioskodawczyni nie mogła pracować w gospodarstwie rolnym rodziców stale i przynajmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Decyzją z dnia 18.10.2013r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz. U. z 2006r., Nr 97, poz. 674 ze zm.) odmówił D. R. prawa do emerytury, z uwagi na nieudowodnienie 30 lat stażu ubezpieczeniowego i dalsze pozostawanie w zatrudnieniu.

W odwołaniu D. R. domagała się uwzględnienia pominiętych przez ZUS okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 19.06.1975r. do 31.08.1975r. i od 28.05.1978r. do 30.09.1978r. Jej zdaniem spełniła warunki do przyznania emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Pismem procesowym z dnia 02.12.2013r. pełnomocnik odwołującej cofnęła odwołanie od powyższej decyzji (znak (...)). Organ rentowy na rozprawie w dniu 22.01.2014r. wyraził zgodę na cofnięcie odwołania i umorzenie postępowania w tym zakresie.

Sąd ustalił, co następuje:

D. R. (ur. (...)) w dniu 30.08.2013r. wystąpiła z wnioskiem o emeryturę.

Na dzień 01.01.1999r. udowodniła 19 lat 8 miesięcy 27 dni okresów składkowych, nieskładkowych i uzupełniających. Staż pracy w szczególnym charakterze wyniósł 18 lat 6 miesięcy 16 dni.

Odwołująca domagała się uwzględnienia do stażu ubezpieczeniowego okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

Rodzice odwołującej I. i S. L. byli właścicielami gospodarstwa rolnego położonego we wsi W. o łącznej powierzchni 14,17 ha, (zaświadczenia k. 13 i 20 akt ZUS). Gospodarstwo nie było zmechanizowane. Rodzice wnioskodawczyni posiadali konia oraz trzodę chlewną, drób i średnio 8-10 krów. Uprawiali zboże, buraki, ziemniaki oraz tytoń. Od 01.07.1977r. do 31.12.1982r. opłacali składkę na Fundusz Emerytalny Rolników (informacja (...) B.k. 12 akt ZUS).

W dniu 18.06.1975r. odwołująca ukończyła naukę w dwuletniej (...) Szkole (...)w D. i w dniu 19.06.1975r. wróciła do rodzinnego domu. Od tego dnia do końca wakacji, czyli do 31.08.1975r. pracowała w gospodarstwie rodziców, pomagając głównie matce, która zajmowała się prowadzeniem gospodarstwa. W celu poprawy sytuacji bytowej rodziny ojciec wnioskodawczyni okresowo pracował poza gospodarstwem w (...). Jednak z czasem jego stan zdrowia nie pozwolił mu dodatkową pracę i utrudniał pracę w gospodarstwie rolnym. W spornych okresach odwołująca miała już młodsze rodzeństwo (dwóch braci i siostrę), jednak byli oni jeszcze nieletni. Najstarszy brat był od niej młodszy o ok. 8 lat.

Odwołująca wykonywała wszystkie prace przy zwierzętach, doiła krowy oraz pomagała przy pracach polowych, sianokosach, żniwach, zbiorze i suszeniu tytoniu oraz pieleniu. Po ukończeniu nauki w (...) Techniku (...) w D. od 28.05.1978r. wnioskodawczyni ponownie wróciła do domu w W.. Do momenty podjęcia studiów na tj. do 30.09.1978r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Przez sporne okresy odwołująca nie korzystała z żadnych form wypoczynku letniego.

Zeznający w sprawie świadkowie, byli bliscy sąsiedzi rodziców odwołującej – A. S. (03:20-10:40 k. 20 odwr.) oraz T. B. (11:15-18:38 k.20 odwr.) potwierdzili, iż odwołująca w okresach przerw w nauce – wakacje, ferie, wracała do domu rodziców i pracowała w gospodarstwie. Wykonywała wszystkie prace rolnicze. Sytuacja rodzinna powodowała, iż jako najstarsza z rodzeństwa musiała pomagać matce.

Wnioskowany przez odwołująca okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców uwzględniono w całości w wymiarze niezbędnym do uzyskania wymaganych 20 lat.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 184 ust.1 i 2 w zw. z art. 32 ust. 1 i 3 pkt 5 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. z 2009r. Dz.U. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) prawo do emerytury w obniżonym wieku przysługuje ubezpieczonym urodzonym - tak jak wnioskodawczyni – po 31.12.1948r., jeżeli pracowali w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, posiadają staż ubezpieczeniowy w wymiarze 20 lat (w przypadku kobiet) i ukończyli 55 rok życia. Ilość lat pracy warunkach szczególnych oraz wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych jest badana na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, czyli 01.01.1999r.

Zgodnie z dyspozycją art. 32 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych uważa się osoby, które były zatrudnione przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej, ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009r. Nr 153 poz.1227 ze zm.) przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się również przypadające przed dniem 1.01.1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia okresy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem w kwestii uzupełnienia stażu ubezpieczeniowego o okresy pracy w gospodarstwie rolnym przypadające przed dniem 1.01.1983r., należy mieć na uwadze, iż okresy takiej pracy uwzględnia się przy ustalaniu uprawnień emerytalnych, gdy była ona wykonywana w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy. Ponadto możliwość zaliczenia tych okresów uwarunkowane jest uprzednim ustaleniem charakteru tego gospodarstwa oraz prac koniecznych do jego prowadzenia. Sama powierzchnia gospodarstwa nie przesądza jeszcze ani o zakresie nakładu pracy, ani liczbie osób, których praca dla jego utrzymania jest uzasadniona.

W sprawie ustalono, iż areał gospodarstwa prowadzonego przez rodziców wnioskodawczyni był wystarczający do nadania mu statusu gospodarstwa rolnego. Ocena gospodarstwa rolnego, w którym pracowała odwołująca, wymagała również uwzględnienia nie tylko kryterium obszarowego, ale również charakteru prowadzonej w nim działalności, przy uwzględnieniu jego znaczenia dla utrzymania rodziny, ilości osób wykonujących prace konieczne dla jego prawidłowego funkcjonowania, a kolejno zakresu prac wykonywanych w gospodarstwie przez odwołującą. Sytuacja rodzinna wnioskodawczyni i jej rodziny w spornym okresie była trudna. Choroba ojca wnioskodawczyni spowodowała, że ciężar wykonywania prac rolniczych spadł na nią oraz jej matkę. Mimo iż miała jeszcze młodsze rodzeństwo, to musiała wspomóc matkę w codziennym prowadzeniu gospodarstwa. Nie budziło wątpliwości, iż w spornych okresach odwołująca pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców w znacznym wymiarze. W jej przypadku okres ubezpieczeniowy wymagał uzupełnienia o 3 miesięcy 3 dni i dlatego wystarczyło uwzględnić okresy wakacyjne, gdy odwołująca bez wątpienia pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców w wymaganym wymiarze – co najmniej połowę wymiaru czasu pracy.

Uwzględniony okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców spowodował, iż D. R. spełniła wszystkie warunki do uzyskania prawa do emerytury od ukończenia 55 roku życia.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 kpc orzeczono, jak
w punkcie 1.

Pismem procesowym z dnia 02.12.2013r. pełnomocnik odwołującej cofnęła odwołanie od decyzji odmawiającej emerytury tzw. nauczycielskiej (znak (...)). Powodem był fakt, iż odwołująca kontynuowała zatrudnienie, co stanowi przeszkodę do skutecznego ubieganiu się o tą emeryturę. Organ rentowy wraził zgodę na cofnięcie odwołania. Tym samym wydanie wyroku w tym zakresie stało się zbędne i dlatego na podstawie art. 355 §1 kpc orzeczono, jak w punkcie 2.

mt