Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Artur Fornal

po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2018 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. J.

przeciwko (...)
w R.

na skutek zażalenia powódki na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 24 listopada 2017 r., sygn. akt VIII GC 4025/17 upr

p o s t a n a w i a:

uchylić zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Bydgoszczy stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku (Wydział Gospodarczy), powołując się na przepis art. 30 k.p.c. - określający właściwością ogólną ustaloną według miejsca siedziby pozwanego.

Sąd Rejonowy, uwzględniając zarzut niewłaściwości miejscowej tego Sądu, podniesiony przez pozwanego w sprzeciwie od nakazu zapłaty, uznał, że strona powodowa nie wykazała podstawy właściwości miejscowej przemiennej sądu według miejsca spełnienia dochodzonego świadczenia (art. 454 k.c.), na który powołała się w pozwie. W ocenie Sądu pierwszej instancji nie zostało bowiem wykazane, aby strony wyraziły zgodę na dokonanie zapłaty na umiejscowiony w określonym banku rachunek wierzyciela. Samo zaś wskazanie dłużnikowi przez wierzyciela rachunku bankowego, na który ma zapłacić nie rozstrzyga o miejscu spełnienia świadczenia. W konsekwencji nie zachodzą w niniejszej sprawie, zdaniem Sądu Rejonowego, żadne okoliczności uzasadniające jego właściwość przemienną.

Odnośnie twierdzeń pozwanego dotyczących zawarcia pomiędzy stronami umowy prorogacyjnej, Sąd pierwszej instancji zauważył, że dla takiej umowy wymagana jest zwykła forma pisemna, przedstawione zaś przez pozwanego odpisy zlecenia spedycyjnego nie zawierają podpisów stron, zatem do zawarcia takiej umowy nie doszło.

W zażaleniu na powyższe postanowienie powódka wniosła o jego uchylenie oraz
o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.

Skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów :

-

art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 k.c. poprzez ich błędną interpretację oraz niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem niewłaściwości miejscowej Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, podczas gdy oddawczy charakter świadczenia pieniężnego pozwanego uzasadnia spełnienie przez niego świadczenia w miejscu siedziby powódki (jako wierzyciela), zatem właściwość miejscowa ww. Sądu pozostaje uzasadniona i nie powinna budzić wątpliwości,

-

art. 30 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące uznaniem przez Sąd pierwszej instancji, iż sprawa powinna zostać rozpoznana przez sąd właściwy według siedziby przedsiębiorstwa pozwanej spółki, podczas gdy powódka uzasadniła w treści pozwu zastosowanie właściwości przemiennej i dokonała wyboru Sądu właściwego do rozpoznania sprawy z uwagi na miejsce spełnienia świadczenia pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało uwzględnieniu.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że Sąd Rejonowy w zaskarżonym postanowieniu błędnie przyjął, iż sądem ogólnie właściwym ze względu na siedzibę strony pozwanej (art. 30 k.p.c.) jest Sąd Rejonowy Lublin – Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku, w sytuacji gdy dla pozwanego – mającego siedzibę w R. (zob. informacja z KRS – k. 7 akt) – ogólnie właściwy byłby Sąd Rejonowy (sąd gospodarczy) w Skierniewicach (por. § 2 pkt 19 lit b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 października 2014 r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym i sądom rejonowym rozpoznawania spraw gospodarczych z obszarów właściwości innych sądów okręgowych i sądów rejonowych; Dz.U. z 2014 r., poz. 1397 ze zm.). Sąd „w Lublinie” miał być natomiast właściwy stosownie do zapisu pkt 22 zlecenia spedycyjnego ( k. 24 - 25 akt), słusznie uznanego jednak przez Sąd pierwszej instancji za pozbawiony znaczenia procesowego w świetle regulacji art. 46 k.p.c. z uwagi na brak formy pisemnej.

Niezależnie od powyższego zauważyć trzeba, że skoro pozwany zaprzeczył w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że wyraził zgodę na dokonanie zapłaty na określony rachunek bankowy wierzyciela ( k. 20-21 akt), to powołanie się przez powódkę dopiero w zażaleniu na właściwość Sądu Rejonowego w Bydgoszczy ustaloną według siedziby jej przedsiębiorstwa, z uwagi na oddawczy charakter dochodzonego świadczenia pieniężnego (art. 454 § 1 zd. 2 i § 2 k.c.) nie może być uznane za spóźnione. Dokonanie wyboru ww. Sądu jako właściwego z uwagi na miejsce wykonania umowy, tj. spełnienia świadczenia przez pozwanego (art. 34 k.p.c.), jednoznacznie wynikało z treści pozwu ( k. 3 akt; zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2005 r., III CZP 28/05, OSNC 2006, nr 4, poz. 61). W sytuacji zaś gdy dłużnik (pozwany) kwestionuje żądanie zapłaty na wskazany przez wierzyciela (powoda) rachunek bankowy – a taki sposób zapłaty nie wynika z zawartej pomiędzy stronami umowy – za miejsce spełnienia świadczenia należy uważać, ze wszystkimi tego konsekwencjami procesowymi, siedzibę (miejsce zamieszkania) wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 14 lutego 2002 r., III CZP 81/01, OSNC 2002, nr 11, poz. 131). W niniejszej sprawie powódka prowadzi zaś działalność w miejscowości P. (gmina I.), objętej właściwością rzeczową Sądu Rejonowego w Bydgoszczy - Sądu Gospodarczego.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie zastosowanego odpowiednio przepisu art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. Brak było natomiast podstaw do orzekania na tym etapie postępowania o kosztach postępowania zażaleniowego, sąd rozstrzyga bowiem o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.), a niniejsze postanowienie – dotyczące kwestii incydentalnej – nie jest takim orzeczeniem. Dopiero bowiem po ustaleniu, która ze stron wygrała proces możliwe będzie rozstrzygnięcie o zwrocie kosztów (obejmujących także koszty postępowania incydentalnego) zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1973 r., II CR 159/73, OSNC 1974, nr 5, poz. 90).