Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 18 kwietnia 2014 roku powód A. P. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) w W. kwot: 4.415,81 zł tytułem odszkodowania, 25.584,19 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od obydwu tych kwot od dnia 21 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że w wyniku potrącenia powoda w dniu 5 kwietnia 2013 roku w Ł., na wyznaczonym przejściu dla pieszych, przez samochód osobowy marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), doznał on urazu uogólnionego, pęknięcia śledziony, krwiaka w okolicy lewej nerki oraz wstrząśnienia mózgu. Powód był hospitalizowany i przeszedł zabieg usunięcia śledziony. Doznane w wyniku wypadku obrażenia w sposób znaczny wyłączyły lub ograniczyły aktywność w codziennym życiu, nauce i pracy. Powód w trakcie pierwszego miesiąca od wypadku musiał korzystać z pomocy osób trzecich. Powód leczył się neurologicznie, urologicznie i okulistycznie. Z powodu lęków w ruchu ulicznym korzystał z pomocy psychiatry. Powód do dnia dzisiejszego cierpi na bóle i zawroty głowy, bóle kręgosłupa i drętwienie kończyn. Skutkiem utraty śledziony jest podatność na zakażenia i infekcje oraz konieczność poddawania się dodatkowej liczbie szczepień. Powód przed wypadkiem studiował na Politechnice (...) i pracował na umowę zlecenie w dwóch teatrach. Na skutek wypadku utracił część dochodów. Wypłacona przez pozwanego kwota 36.000 zł zadośćuczynienia nie kompensuje w pełni poniesionej przez powoda szkody. Na kwotę dochodzonego pozwem odszkodowania składają się: 219,81 zł kosztów poniesionych przez powoda, 1.650 zł utraconego zarobku w Teatrze Powszechnym w Ł. za okres od kwietnia do czerwca 2013 roku (3 miesiące x 550 zł), 2.000 zł utraconego zarobku w Teatrze Wielkim w Ł. za okres od kwietnia do sierpnia 2013 roku (5 miesięcy x 400 zł), 546 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich (14 dni x 2 godziny x 13 zł/h i 14 dni x 1 godzina x 13 zł/h).

W odpowiedzi na pozew z dnia 29 maja 2014 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. Kwestionował, aby w następstwie wypadku z dnia 05 kwietnia 2013 roku nastąpiło u powoda pogorszenie wzroku. Zdaniem pozwanego wypłacona kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru krzywdy. Pozwany kwestionował wyliczenie utraconych dochodów powoda.

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2014 roku pełnomocnik pozwanego kwestionował stawkę wskazaną przez powoda w zakresie kosztów opieki.

W piśmie procesowym z dnia 14 lipca 2017 roku pełnomocnik powoda ostatecznie rozszerzył powództwo wnosząc o zasądzenie od pozwanego kwoty 39.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 5.840 zł odszkodowania z ustawowymi odsetkami od obydwu tych kwot od dnia 21 sierpnia 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty. Powód rozszerzył powództwo w zakresie żądania kosztów opieki osób trzecich z kwoty 546 zł do kwoty 1.560 zł i kosztów poniesionych przez powoda z 219,81 zł do 630 zł.

Na rozprawie w dniu 14 lipca 2017 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa również w rozszerzonym zakresie. Co do zgłoszonego roszczenia rozszerzającego powództwo podniósł zarzut przedawnienia obu tych roszczeń to jest w zakresie zadośćuczynienia i odszkodowania.

Wyrokiem z dnia 28 lipca 2017r. Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi zasądził od Towarzystwa (...) w W. na rzecz A. P. kwotę 39.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem zadośćuczynienia, kwotę 5840 zł wraz stawowymi odsetkami za opóźnienie tytułem odszkodowania oraz kwotę 6300 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia w zakresie zasądzonego zadośćuczynienia w całości oraz w zakresie zasądzonego odszkodowania, co do kwoty 1797,09 zł złożyła strona pozwana.

Skarżąca zarzuciła rozstrzygnięciu:

1.naruszenie przepisów postępowania mającą wpływ na rozstrzygnięcie:

a. art. 217 § 2 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego chirurga ogólnego, podczas gdy wniosek o dopuszczenie dowodu został złożony dopiero w dniu 7 października 2016r., a powód nie uprawdopodobnił w żaden sposób braku winy w niezgłoszeniu tego dowodu wcześniej, w tym nie uprawdopodobnił twierdzeń o niekorzystnych wynikach badań, na które się powoływał ( nie załączył żadnej dokumentacji świadczącej, ze badanie w ogóle miało miejsce), a o utracie śledziony powód wiedział już w momencie wytaczania procesu, wobec czego dowód był ewidentnie spóźniony i doprowadził do złogi w rozpoznawania sprawy;

b. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

- wadliwą i sprzeczną z zasadami logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego w postaci opinii biegłego psychiatry i nie nadanie doniosłości okoliczności, że u powoda nie wystąpił w związku z wypadkiem żadne zaburzenia, a powód odnalazł się w sytuacji po wypadku, nie przerwał nauki, wrócił do pracy i aktywnego życia, a nadto w czerwcu 2013r. zdał sesję egzaminacyjną, a lipcu – sierpniu 2013r. dwukrotnie wyjeżdżał ani wakacje,

- wadliwą i sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania ocenę materiału dowodowego w postaci opinii biegłego neurologa i nieuwzględnienie nie przy ustaleniu stanu faktycznego, że powód doznał 10% długotrwałego ( a nie trwałego) uszczerbku na zdrowiu, w chwili badania biegły nie stwierdziła u powoda objawów korzennych , a nadto rokowania na przyszłość są dobre, co w sposób istotny wpływa na ocenę doznanej przez podkowa krzywdy;

c.art. 321 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda kwoty 3890 zł tytułem odszkodowania za utracone dochody, podczas gdy powód z tego tytułu dochodził kwoty 3650 zł, co stanowiło zasądzenie ponad zadanie pozwu;

2. naruszenie prawa materialnego poprzez błędna wykładnię i uznanie, że kwota 75.000 zł stanowi odpowiednie zadośćuczynienie za doznaną krzywdę dla powoda, podczas gdy kwota ta jest rażąco zawyżona, biorąc pod uwagę zebrany sprawie materiale dowodowy, w szczególności opinie biegłego neurologa, według którego powód doznał jedynie długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ( a nie trwałego), a rokowania sąd dobre oraz opinię biegłego psychiatry, według którego powód odnalazł się w sytuacji po wypadku, a także fakt, ze sad oceniając zebra materiał dowodowy winie pominąć opinie biegłego chirurga ogólnego, wobec czego odpowiednie zadośćuczynienie stanowi kwota 36000 zł;

- art.361 § 2 k.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie, i zasądzenie na rzecz powoda kwoty 3890 zł tytułem utraconych dochodów, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że utracony dochód powoda zamyka się kwotą 2092,90 zł – za kwieceni i maj 2013r., w pozostałym okresie powód nie osiągnął dochodu z uwagi na sesję egzaminacyjną i wyjazdy na wakacje a nie z uwagi na stan zdrowia, nadto umowa z Teatrem Powszechnym wygasał w czerwcu 2013r,wobec czego powód nie mógł utracić dochodów z tego tytułu w lipcu i sierpniu 2013r.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1.rozpoznanie przez Sąd II instancji postanowienia Sądu I instancji zapadłego na rozprawie w dniu 7 października 2016r., którym to postanowieniem Sąd I instancji dopuścił dowód z opinii biegłego chirurga, podczas gdy wniosek ten był ewidentnie spóźniony, a powód nie uprawdopodobnił w żaden sposób braku winy w niezgłoszeniu tego dowodu wcześniej;

2.pominięcie opinii wydanej przez biegłego chirurga przy orzekaniu w II instancji.

3.zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

- oddalenie powództwa w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie,

- obniżenie zasądzonego odszkodowania do kwoty 4042,91 zł,

- rozstrzygnięcie o kosztach procesu poprzez ich stosunkowe rozdzielenie zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Nadto skarżący wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego postepowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest jedynie częściowo uzasadniona w zakresie zasądzonego od strony pozwanej na rzecz powoda odszkodowania w zakresie utraconych dochodów.

Rację ma skarżący o tyle tylko, że istotnie – jak wynika z zebranego przez Sąd I instancji materiału dowodowego - w dacie wypadku powód miał zawartą umowę zlecenia z Teatrem Powszechnym w Ł. na okres od 4 września 2012r. do 30 czerwca 2013r. W tym stanie rzeczy wynagrodzenie za utracony dochód należał się powodowi za okres kwiecień, maj, czerwiec 2013r. – to jest za okres, na jaki miał zawartą umowę. Nie znajdowało uzasadnienia w zebranym w sprawie materiale dowodowym zasądzenie odszkodowania z tytułu utraconych dochodów z tego tytułu za okres lipiec – sierpień 2013r. Powód nie maił zawartej z Teatrem Powszechnym umowy na ten okres, zaś kolejna umowa zawarta z tym teatrem ( wrzesień 2013 – czerwiec 2014), także nie obejmowała miesięcy lipiec – sierpień 2014r.

Zatem, Sąd Okręgowy obniżył powodowi zasądzone przez Sąd I instancji odszkodowanie z tytułu utraconych dochodów o kwotę 1406,73 zł,

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1k.p.c zamienił zaskarżony wyrok w punkcie 2 i obniżył należne powodowi odszkodowanie o kwotę 1406,73 zł.

W pozostałym zakresie Apelacja nie jest zasadna.

Wbrew zarzutom skarżącego, podniesionym w apelacji nie było podstaw do obniżenia należnego powodowi odszkodowania za utracone zarobki za miesiąc czerwiec 2013r. – w przypadku umowy łączącej powoda z Teatrem Powszechnym, bowiem umowa ta obejmowała ten miesiąc. Taka sama sytuacja miała miejsce w przypadku umowy łączącej powoda z Teatrem Wielkim.

Wbrew zarzutom skarżącego podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikając.

Ustalenia stanu faktycznego poczynione przez Sąd I instancji, Sąd Okręgowy przyjmuje za własne, bez konieczności ponownego ich przytaczania.

Wbrew stanowisku skarżącego, brak jest podstaw do pominięcia dowodu z opinii biegłego chirurga. Istotnie wniosek dowody w tym zakresie pełnomocnik powoda złożył na rozprawie w dniu 7 października 2016r.Przed tą datą Sąd I instancji nie zakreślił pełnomocnikowi powoda terminu do zgłoszenia wszelkich wniosków dowodowych pod rygorem ich pominięcia. Zatem, zadnim Sądu Okręgowego, nie sposób przyjąć za zasadne twierdzenie skarżącego, że wniosek ten powinien być pominięty w oparciu o przepis art.217 § 2 k.p.c. jako spóźniony.

Wbrew zarzutom starzącego podniesionym w apelacji, Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego zebrań ego w sprawie, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów wyznaczonej dyspozycją

art. 233 k.p.c.

W szczególności, nie znajduje żadnego uzasadnienia zarzut skarżącego w zakresie ustalonego przez Sąd I instancji uszczerbku na zdrowiu powoda. Sąd I instancji dokonując ustaleń stanu faktycznego wskazał, że powód doznał 15 % trwałego i 10 % długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W rozważaniach natomiast Sąd I instancji posługiwał się pojęciem „uszczerbek na zdrowiu” bez określenia trwały, czy też długotrwały, co nie jest błędem.

Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie, w wyniku wypadku z dnia 5 kwietnia 2013r. powód w zakresie neurologicznym doznał: urazu głowy ze wstrząśnieniem mózgu skutkującego nerwicą pourazową oraz urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego skutkującego zespołem bólowym korzeniowym. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosił łącznie na 10% (pkt 10 a - 5% (nerwica pourazowa) i pkt 94 a - 5% (pourazowe zespoły korzonkowe szyjne). Powód przez 9 miesięcy leczył się u neurologa. Jakkolwiek dolegliwości bólowe ustąpiły, to jednak biegły neurolog stwierdził, że nie można wykluczyć jednak szybszego narastania zmian zwyrodnieniowych po doznanym urazie skrętnym kręgosłupa szyjnego i nawrotu dolegliwości bólowych tego odcinka kręgosłupa w przyszłości.

W wyniku przedmiotowego wypadku powoda stwierdzono wystąpienie krwiaka około nerkowego po stronie lewej, który wchłonął się bez trwałych zmian w układzie moczowym.

Na skutek wypadku powód doznał także pęknięcia śledziony, która została chirurgicznie usunięta. Stały uszczerbek na zdrowiu z tego tytułu wynosi 15%. Jak wynika z ustaleń poczynionych przez Sąd I instancji, śledziona jest narządem służącym do wytwarzania niektórych krwinek białych koniecznych w procesach odpornościowych organizmu, oraz do usuwania zużytych krwinek czerwonych, białych i płytek krwi. Funkcję usuniętej śledziony mogą przejmować inne narządy, istnieją również odszczepione komórki śledziony, określane, jako śledziony dodatkowej. Śledziona nie jest narządem niezbędnym do życia chorego, jednak w pewnych okresach życia, nawet, kiedy po usunięciu śledziony nie występują „większe zmiany w obrazie" krwi może dojść do braku czynników odpornościowych koniecznych w danym momencie życia. Usunięcie śledziony powoduje zmniejszenie odporności organizmu. Przeprowadzenia badania krwi w pełni zdrowia chorego może nie wykazać skutków usunięcia śledziony. Zmiany mogą się uwidocznić w momencie zachorowania, kiedy działanie czynników odpornościowych konieczne jest w likwidacji zagrożenia chorobowego. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną następstwa po usunięciu śledziony, określane w mianownictwie medycznym powikłaniami można podzielić na wczesne i odległe.

W ocenie Sądu Okręgowego, biorąc pod uwagę urazy, jakich doznał powód w związku z wypadkiem, zakres cierpnie fizycznych i psychicznych z tym związany, długotrwałość leczenia i zabieg operacyjny, jakim był poddany powód w związku z usunięciem śledziony, nie można zgodzić się ze skarżącym, że zasądzone zadośćuczynienie w kwocie 39.000zł ( ponad wypłaconą już z tego tytułu kwotę 36.000zł) j nie jest zadośćuczynieniem odpowiednim w rozumieniu art. 445 § 1 k.c.

Tym samym zarzut naruszenia prawa materialnego tj. art. 445 § 1 k.c. jest całkowicie bezzasadny.

Zgodzić należy się z Sądem I instancji, że ustawodawca nie wprowadza, żadnych sztywnych kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia, pozostawiając to zagadnienie w całości uznaniu sędziowskiemu.

Rację ma Sąd I instancji i w tym zakresie, że kryterium pozwalającym na pewną obiektywizację rozmiaru szkody doznanej przez powoda stanowi w niniejszej sprawie stopień uszczerbku na zdrowiu, który wynosi 25% ( 15 % trwały uszczerbek na zdrowiu i 10 % długotrwały uszczerbek na zdrowiu). Przy czym uszczerbek na zdrowiu, który pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z urazem, jakiego doznał dowód w wyniku wypadku nie jest jedynym kryterium ustalenia wysokości zadośćuczynienia. Należy mieć także na uwadze, że powód przeszedł operacyjny zabieg usunięcia śledziony. Powód przyjmował leki i wymagał opieki innych osób. Nie można wykluczyć szybszego narastania zmian zwyrodnieniowych po doznanym urazie skrętnym kręgosłupa szyjnego i nawrotu dolegliwości bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa w przyszłości. Po usunięciu śledziony może dojść do braku czynników odpornościowych koniecznych w danym momencie życia. Usunięcie śledziony powoduje zmniejszenie odporności organizmu. Wypadek pokrzyżował plany powoda, który chciał starować w zawodach i w tym celu intensywnie trenował na stworzonej przez siebie siłowni. Po wypadku powód nie wrócił już do uprawiania sportu w takim zakresie, w jakim uprawiał go przed wypadkiem.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy pozostałym zakresie oddalił apelację, jako bezzasadną na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 zdanie 2 k.p.c. i zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, z uwagi ani to, że strona pozwana wygrała apelacje jedynie w 3,4 %.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego w postepowaniu apelacyjnym została ustalona na podstawie § 2 ust. 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. (Dz.U. poz.1800; zm. Dz.U. 2016r. poz.1668).