Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSO Marzena Głuchowska

Protokolant st. sekr. sądowy Barbara Wypych

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2018 r. w Kaliszu

odwołania A. E.

od decyzji Nr (...) Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 30 stycznia 2017 r. znak (...)- (...)

w sprawie A. E.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie ubezpieczenia

Oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 30.01.2017 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, iż A. E., rocznik (...), nie podlega od dnia 18.08.2016 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z firmą (...) A. E. (1) (rocznik (...)) wobec stwierdzenia, iż umowa o pracę została zawarta w celu uzyskania uprawnień do korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych i służyła obejściu obowiązujących przepisów prawa. Wskazanie roczników osób uczestniczących w sprawie wynika z potrzeby ich rozróżnienia wobec tożsamości imion i nazwiska.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła A. E. rocznik (...), wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż podlega ubezpieczeniu pracowniczemu od 18.08.2016 r. do nadal

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu traktował jako strony A. E. rocznik (...) i A. E. (1) rocznik (...)– właścicielkę firmy (...).

Sąd I instancji poczynił następujące ustalenia faktyczne.

A. E. rocznik(...) ma wykształcenie średnie ogólnokształcące.

W okresie od 01.07.2015 r. do 16.08.2016 r. prowadziła działalność gospodarczą. W związku z przebiegiem ciąży wypłacono jej w okresie od 13.07.2016 r. do 17.08.2016 r. zasiłek chorobowy liczony od podstawy wymiaru 478,91 zł. Wcześniej wymieniona była zarejestrowana jako bezrobotna.

Działalność gospodarcza została wyrejestrowana z uwagi na bardzo niskie świadczenie z ubezpieczenia społecznego.

A. E., rocznik (...), zamieszkuje pod tym samym adresem, pod którym mieści się firma (...). Prowadzi z rodzicami wspólne gospodarstwo domowe. Obecnie sytuacja uległa zmianie.

(dowód: częściowo zeznania odwołującej)

A. E. (1), rocznik (...), prowadzi działalność gospodarczą od 18.01.2012 r. Działalność jest prowadzona pod firmą (...) A. E. (1), (...) Publicznej (...). Działalność polega na badaniu rynku i opinii publicznej. Miejscem prowadzenia działalności jest J. ul (...).

Przed spornym zatrudnieniem A. E. nie wykonywała projektów co do rewitalizacji.

Za 2016 r. A. E. (1) rocznik (...) wykazała przychód z działalności – 283563,92 zł i dochód – 91643,53 zł. Wartość sprzedanych towarów i usług wykazano: za sierpień 2016 r. – 30186,23 zł, za czerwiec 2016 r. – 24050,50 zł, za grudzień 2016 r. – 2459,70 zł. (najwyższa sprzedaż w marcu, kwietniu i lutym 2016 r. – odpowiednio 59100,70 zł, 53369,04 zł, 39870,51 zł). Za I półrocze 2016 roku była sprzedaż 227275,50 zł, a za cały rok – 283563,92 zł, czyli z I półrocze osiągnięto 80 % rocznego przychodu za 2016 r. Według A. E. (1) matki za II półrocze 2016 r. nastąpił spadek przychodów wobec nie uzyskania umowy dotyczącej programu rewitalizacji.

(dowód: częściowo zeznania A. E. (1) – matki, dokumenty podatkowe.)

W dniu 18.08.2016 r. firma (...) reprezentowana przez A. E. (1) i A. E., rocznik (...), sporządziły umowę o pracę na czas nieokreślony od 18.08.2016 r. na stanowisko – specjalista ds. przetargów- zamówień publicznych, koordynator sprzedaży usług publicznych w (...) Publicznej (...) w J. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 4300 zł miesięcznie brutto. Określono zakres obowiązków A. E. córki –analiza rynku przetargów, wyszukiwanie ogłoszeń, analiza SIWZ, ścisła współpraca z kierownikiem pracowni i właścicielem firmy, nadzorowanie od strony organizacyjnej wdrażania umów zawartych w wyniku wygrania przetargu, przygotowanie ofert przetargowych, kompleksowa obsługa postępowania przetargowego, kompletowanie dokumentacji dotyczącej przetargów, uzyskiwanie akceptacji i dostarczanie dokumentów podmiotom ogłaszającym przetarg, archiwizacja dokumentacji przetargowej, monitorowanie złożonych ofert i odpowiedzialność za terminowe składanie ofert, przygotowanie dokumentacji odwoławczej, uzyskiwanie akceptacji oraz przekazywanie dokumentów odpowiednim organom, uzyskiwanie akceptacji i dostarczanie dokumentów podmiotom ogłaszającym przetarg, analizowanie rynku konkurencji, zbieranie informacji o przetargach i wyszukiwanie nowych możliwości biznesowych.

Organowi rentowemu nie przedstawiono dokumentów związanych ze sporządzaniem umowy no pracę. W toku postępowania sądowego przedstawiono Sądowi dokument nazwany: lista obecności dotyczący wyłącznie A. E. za sierpień 2016 r. – od 18 dnia tego miesiąca, wrzesień 2016r., październik 2016 r., listy płac za sierpień, wrzesień, październik 2016 r. A. E. córka nie przedstawiła zaświadczenia lekarskiego o zdolności do pracy. A. E. została zgłoszona do ubezpieczenia społecznego.

(dowód: listy płac, częściowo zeznania odwołującej, listy obecności)

W związku z ciążą A. E., rocznik (...), pozostawała pod opieką lekarza K. F. – gabinet w J.. Ciąża została stwierdzona w dniu 06.04.2016 r. Udzielano zwolnień lekarskich z powodu przebiegu ciąży od dnia 13.07.2016 r. do 17.08.2016 r. W czasie wizyty z dnia 17.08.2016 r. lekarz ginekolog w historii przebiegu ciąży wystawił zwolnienie lekarskie na okres od 18.08.2016 r. do 07.09.2016 r. W czasie wizyty w dniu 07.09.2016 r. zwolnienia nie wystawiono. Lekarz prowadzący tłumaczy wpis w karcie przebiegu ciąży, iż zwolnienie lekarskie dla odwołującej za okres od 18.08.2016 r. do 07.09.2016 r. na stosownym druku nie zostało wydane, gdyż pacjentKa się po nie nie zgłosiła, a wpis o zwolnieniu wyniknął z tego, iż jeśli kobieta ciężarna wyraża potrzebę wystawienia zaświadczenia o niezdolności do pracy, to lekarz prowadzący takie zwolnienie wystawi.

Dziecko urodziło się w dniu (...) Ojcem dziecka jest B. P..

Biegły ginekolog w opinii z dnia 19.08.2017 r. stwierdził, iż odwołująca A. E. rocznik (...) była niezdolna do pracy w okresie od 18.08.2016 r.

(dowód: historia przebiegu ciąży, opinia biegłego ginekologa, korespondencja z lekarzem prowadzącym ciążę)

Ojciec odwołującej J. E. (1) z wykształcenia socjolog, w okresie od 01.07.2011 r. do 15.02.2017 r. nie posiadał żadnego tytułu ubezpieczenia. Od dnia 16.02.2017 r. jest zgłoszony jako osoba bezrobotna.

B. P. nie był zgłoszony nigdy do ubezpieczeń społecznych przez płatnika składek (...)– od dnia 20.09.2016 r. posiada status osoby bezrobotnej. Do końca sierpnia 2016 r. B. P. pracował jako nauczyciel. Obecnie wykonuje projekty dotyczące organizowania nagłośnień imprez, głównie festiwali odbywających się w okresie letnim. Wykonuje te czynności na podstawie zawieranych umów np. o dzieło.

A. P. (1) – osoba z wykształceniem uniwersyteckim w zakresie socjologii zatrudniona była w firmie (...) na podstawie umowy o pracę jako kierownik pracowni. Była to umowa o pracę z wynagrodzeniem na poziomie wynagrodzenia najniższego, w końcowym okresie pracy 2200 zł. Od maja 2013 r. A. P. (1) korzystała ze zwolnień lekarskich w związku z przebiegiem ciąży, następnie w związku z urodzeniem dziecka w listopadzie 2013 r., korzystała ze świadczeń macierzyńskich i z urlopu wychowawczego. W sierpniu 2016 r. A. P. (1) uzyskała ofertę pracy u innego pracodawcy i rozwiązała stosunek pracy z firmą (...), W okresie od maja 2013 r. do sierpnia 2016 r. A. P. (1) nie wykonywała pracy na rzecz firmy (...). Spotkała się raz z A. E. – córką i w czasie rozmowy mówiła o zakresie swoich obowiązków. Z powyższego A. P. (1) wywiodła wniosek, iż A. E. córka ma przejąć jej obowiązki. Żadnych informacji o ustaleniach co do A. E. córki – jej statusu w firmie matki, A. P. (1) nie informowano.

A. P. (2) uczestniczyła w projekcie realizowanym przez firmę (...) przez około tydzień w 2014 r. Było to zbieranie informacji z gmin w okolicach L.. Z A. P. (2) była wtedy A. E. córka. Więcej A. P. (2) nie wykonywała pracy na rzecz firmy (...). Świadek uzyskała informacje od odwołującej, iż ta wykonuje pracę oraz wnioskowała o tym po godzinach spotykania się z odwołującą w godzinach popołudniowych O kwestiach formalnych związanych w pracą odwołującej czy o stanie zdrowia odwołującej w 8 miesiącu ciąży świadek nie miała wiedzy.

W. R. – kolega partnera odwołującej, na prośbę odwołującej we wrześniu 2016 r. 3 razy podwiózł odwołującą na pocztę w godzinach popołudniowych, aby wysłała przesyłki listowe. Odwołująca dzwoniła do świadka, aby świadek ze swojego domu przyjechał do odwołującej, odwiózł ją na pocztę i podwiózł do domu, w sytuacji gdy odwołująca mieszkała ze swoimi rodzicami – osobami sprawnymi oraz bratem, który wykonuje w firmie (...), także obowiązki kierowcy. Powyższe angażowanie świadka wydaje się zupełnie nieracjonalne i bez uzasadnienia.

M. E., brat A. E. córki, liczący 33 lata ma wykształcenie średnie ogólnokształcące, wykazuje tytuł ubezpieczenia w firmie matki z wynagrodzeniem 300 zł miesięcznie. Wykonuje obowiązki kierowcy, gdy jest potrzeba lub np. spinanie ankiet. Jest na utrzymaniu rodziców. Świadek twierdzi, iż odwołująca pracowała z ojcem przy projektach związanych z rewitalizacją, w jakiej formie to było świadek nie wie.

P. Ś., który był zatrudniony w firmie jako dyrektor miał określone wynagrodzenie najniższe.

(dowód: częściowo zeznania A. E. córki, częściowo zeznania J. E. (1), częściowo zeznania B. P., zeznania świadka A. P. (1), zeznania świadka A. P. (2), zeznania świadka W. R., częściowo zeznania świadka M. E.)

Przedstawiono Sądowi: ofertę skierowaną do Urzędu Miejskiego w S. z dnia 4.10.2016 r. W tej ofercie jako członka zespołu wymieniono A. P. (1) – która już w tej dacie nie pracowała w firmie (...) – podpisała właścicielka pracowni, zawiadomienie kierowane z Miasta W. co do wymogów wobec podmiotu zgłaszającego ofertę, ofertę kierowaną do Gminy K., podpisaną przez A. E., formularz oferty od zamawiającego Gmina J., rozpoznanie cenowe z dnia 06.09.2016 r., ofertę kierowaną do Gminy M. z dnia 06.09.2016 r., ofertę kierowaną do Gminy P. z dnia 06.10.2016 r. Z żadnego z dokumentów nie wynika praca odwołującej. W opisie warunku udziału w postępowaniu także wskazano A. P. (1) oraz opisano projekty, w których uczestniczyła, mimo iż nie była pracownikiem firmy i od maja 2013 r. faktycznie pracy nie wykonywała nawet będąc pracownikiem. Powyższe wskazuje, iż dokumenty przygotowane były w okresie, gdy A. P. (1) wykazywana była jeszcze jako pracownik firmy, nie wykonujący faktycznej pracy od maja 2013 r.

Żaden z projektów, którymi miała zajmować się A. E. córka nie odniósł pozytywnego skutku, nie był realizowany.

Odwołująca od kilku miesięcy przygotowuje się do uruchomienia studia tatuażu. Podejmuje czynności, aby pozyskać na ten cel dotację. Po upływie okresu rocznego po urodzeniu dziecka, czyli od października 2017 r. odwołująca nie podejmowała czynności na rzecz firmy (...).

(dowód: przedstawione dokumenty, częściowo zeznania świadka B. P.)

Sąd odmówił wiary zeznaniom odwołującej A. E. córki, A. E. (1) – matki, J. E. (1), M. E., B. P. w części dotyczącej tego, że strony łączył stosunek pracy. A. E. młodsza nie miała jakichkolwiek kwalifikacji do pracy, którą miała wykonywać. Nie miała także kwalifikacji do tego, aby do pracy tej w miarę szybko się przyuczyć. Nie wykazała się także wiedzą czy wiadomościami świadczącymi o tym, iż przyuczenie do pracy uzyskała. Nie wykazała się także wiadomościami, które wskazywały iż pracę faktycznie wykonywała. Fakt, iż wykonywała czasami czynności dla firmy matki, np. zbieranie danych do ankiet, nie świadczy iż posiadała kwalifikacje czy to formalne czy faktyczne do wykonywania pracy opisanej w jej zakresie czynności. O powyższym świadczy także efekt prowadzonej przez A. E. córkę działalności gospodarczej przez rok, bez sukcesu. Sam fakt sporządzenia umowy o pracę z osobą bez kwalifikacji na krótko przed porodem, na czas nieokreślony, bez okresu próbnego, z wysokim wynagrodzeniem, w rejonie gdzie jest spore bezrobocie, szczególnie wśród młodych, wskazuje na to, iż głównym celem sporządzenia umowy nie było świadczenie pracy przez A. E. córkę lecz uzyskanie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Brak dowodów pracy, wskazuje na niewiarygodność twierdzeń odwołującej, A. E. (1) - matki, J. E. (1), B. P., M. E.. Przedstawione dokumenty nie wskazują w żaden sposób, iż przy ich sporządzeniu czynności wykonywała odwołująca. A wręcz fakt, iż odwołują się one do nazwiska A. P. (1) dla podkreślenia potencjału firmy, zatrudniającej osoby z odpowiednimi kwalifikacjami, podczas gdy osoba ta nie jest pracownikiem firmy od września 2016 r., wskazuje na to iż sporządzane były w okresie gdy A. P. (1) jako pracownik firmy figurowała. Zakres czynności odwołującej został tak szeroko opisany, natomiast faktycznie sprowadzał się do czynności związanych z pomocą rodzicom w czynnościach związanych z ich działalnością gospodarczą. Odwołująca mieszkała z rodzicami, była na ich utrzymaniu, nie można więc mówić w ogóle o podporządkowaniu pracowniczym. Wykazywany w firmie (...) przychód za 2016 r., został w 80 % osiągnięty w I półroczu 2016 r. Żaden z projektów związanych z rewitalizacją nie był przez firmę (...) realizowany, a więc skutki działań, na które powołuje się odwołująca, nie wystąpiły. Wynagrodzenie określone w umowie o pracę zupełnie oderwane jest od ewentualnych efektów pracy, kwalifikacji i doświadczenia. A. P. (1) - osoba z wykształceniem kierunkowym osiągała w ostatnim okresie wynagrodzenie rzędu 2200 zł, osoba zatrudniona na stanowisku dyrektora osiągała wynagrodzenie najniższe, J. E. (1) – także osoba ze wykształceniem kierunkowym w ogóle nie ma wykazanego tytułu ubezpieczenia, A. E. matka zgłasza się do ubezpieczenia od najniższej podstawy, co wskazuje na inny cel sporządzenia z odwołującą dokumentów związanych zwykle z nawiązywaniem stosunku pracy. Odwołująca nie przedstawiła zaświadczenia o zdolności do pracy. Z karty przebiegu ciąży i z opinii biegłego ginekologa wynika, iż odwołująca była niezdolna do wykonywania pracy zawodowej jako osoba w 8 miesiącu ciąży, która w okresie gdy była zgłoszona do ubezpieczenia społecznego jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, z powodu przebiegu ciąży tę niezdolność miała orzekaną. Twierdzenia lekarza prowadzącego, iż wpis w historii przebiegu ciąży z dnia 17.08.2016 r. o niezdolności do pracy od dnia 18.08.2016 r. do 07.09.2016 czyli jako kontynuacja wcześniejszych zwolnień, wynika z tego, iż gdy pacjentka chce taką niezdolność się orzeka, są niepoważne i ocierają się o poświadczanie nieprawdy. Świadek A. P. (2) potwierdzić mogła jedynie to, co mówiła jej odwołująca. Świadek R. potwierdził fakt przewiezienia odwołującej na pocztę, co jest nieracjonalne wobec tego iż w domu odwołującej była osoby, które mogły to zrobić, a raczej wskazuje na działanie mające uwiarygodnić twierdzenia odwołującej. Status w firmie matki odwołującej, jej męża J. E. (2), syna M. E. czyli brak tytułu ubezpieczenia albo tytułu z podstawą wymiaru 300 zł, wskazuje na brak potrzeby zatrudnienia odwołującej w ramach stosunku pracy. Świadek M. E. nie potrafił nic powiedzieć o formalnych rygorach wykonywania czynności przez odwołującą, mimo iż mieszkał z odwołującą i rodzicami w tym samym domu. Świadek B. P. – partner odwołującej w okresie sierpnia, września 2016 r. pracował poza J., stąd jego obserwacje co do czynności odwołującej mogą być bardzo ograniczone. Ponadto osoba ta jest wskazywana w niektórych ofertach, w czasie gdy jego stosunek z firma (...) w żaden sposób nie był sformalizowany. Świadek A. P. (1) nie potwierdziła, iż przekazywała odwołującej wiadomości dotyczących rewitalizacji, a zresztą nie mogła tego zrobić, bo w okresie gdy faktycznie wykonywała pracę – do maja 2013 r. tematyka ta nie była przedmiotem zainteresowania firmy. Nadto A. P. (1) nie potwierdziła, iż prowadzono z nią rozmowy, aby umieszczać jej nazwisko w ofertach przygotowywanych, gdy nie była już pracownikiem firmy (...).

Sąd pominął dowód z zeznań drugiego J. E. (1), przyjmując iż odwołująca wykonywała pewne czynności w ramach pomocy rodzinnej dla rodziców np. organizowała odwiezienie bliżej nieokreślonej poczty celem wysyłki.

Zgodnie z art. 6 ust 1 pkt.1 i art. 13 pkt.1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383.). obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym -podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 póz. 636 z późn. zm.) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z treścią art. 83 kc w związku z art.300 kp nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Okoliczność, iż strony sporządziły umowę o pracę, nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż działanie stron w sytuacji gdy wiadomo było, iż odwołująca w krótkim czasie będzie chciała korzystać ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie można wyrazić akceptacji dla nagannych i szkodliwych społecznie zachowań, stanowiących przejaw szerszego zjawiska wyłudzania świadczeń z systemu ubezpieczeń społecznych, polegającego na zawieraniu umów na korzystnych warunkach na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczeń z ubezpieczenia społecznego i to w wysokości ustalonej od wygórowanego wynagrodzenia za pracę.

ZUS ma prawo ocenić sporządzoną umowę o pracę i uznać ją za pozorną, sprzeczną z prawem czy zasadami współżycia społecznego co ma skutki dla ubezpieczonego w zakresie istnienia podstawy ubezpieczenia (por. Wyrok SN, sygn. akt III UK 200/04, opublikowany w Rzeczpospolitej 2005r., Nr 50, str. C-1). Podzielając ten pogląd dodać należy, iż rzeczą przedsiębiorcy jest zatrudnianie pracowników dla realizacji celów gospodarczych z tą działalnością związanych, lecz okoliczności te nie są obojętne dla organu rentowego, gdy ciężar utrzymania ubezpieczonego przerzucany jest na fundusze publiczne. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25.01.2005 r. II UKN 141/04 (OSNC 2005 Nr 15 /235). O pozorności umowy decydują okoliczności jej zawarcia, cel jaki strony chciały osiągnąć i charakter wykonywanych czynności.

Okoliczność, iż strony sporządziły dokumenty związane zwykle z nawiązaniem stosunku pracy, nie znaczy jeszcze, iż do nawiązania stosunku pracy doszło.

Celem zawarcia umowy o pracę jest nawiązanie stosunku pracy, a więc świadczenie przez pracownika pracy przez określony, dłuższy okres, w zamian za wynagrodzenie.

Pośrednim celem zatrudnienia jest także uzyskanie stażu emerytalnego czy ochrony ubezpieczeniowej na wypadek zajścia ryzyka choroby, wypadku, urodzenia dziecka.

W niniejszej sprawie strony wyraźnie odwróciły powyższe cele.

„Zawarcie umowy o pracę dla pozoru (art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p.) lub w celu obejścia prawa (art. 58 k.c. w związku z art. 300 k.p.c.) nie może rodzić skutków prawnych i stanowić podstawy do uznania, że osoba, która zawarła taką umowę podlega ubezpieczeniu społecznemu pracowników.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 09.06.2004 r. sygn. akt III AUa 485/03 publ. OSA 2005/5/14).

„Brak formalnych przeciwwskazań do zatrudniania osób bliskich w ramach stosunku pracy (art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) nie wyklucza badania, czy praca była rzeczywiście wykonywana w rygorach stosunku pracy. W niniejszej sprawie szczególnej uwagi wymaga to, iż skonstruowany stosunek prawny dotyczy osoby bliskiej- córki, dla której pracodawca tworzy specjalnie nowe stanowisko pracy z wynagrodzeniem, wpływającym (poprzez należne składki za krótki okres) na wysokość świadczeń z pracowniczego ubezpieczenia społecznego, z których odwołująca zamierzała korzystać po stosunkowo, krótkim okresie od sporządzenia umowy o pracę. Rzeczywisty charakter pracowniczego zatrudnienia osób bliskich pracodawcy wymaga nie tylko stwierdzenia braku formalnych zakazów do ich zatrudniania w ramach stosunku pracy, ale rygorystycznych ustaleń i przekonującej oceny, że zostały spełnione formalne i realne warunki do podjęcia zatrudnienia, a następnie miało miejsce rzeczywiste wykonywanie przez osobę bliską obowiązków o cechach kreujących zobowiązanie pracownicze.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy, jaka jest wola stron. Jednakże przestaje powyższa kwestia być tylko sprawą stron nawiązujących stosunek pracy, gdy po uregulowaniu jedno - dwumiesięcznych składek przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza ZUS.

W wyroku z dnia 05.10.2006 r. I UK 324/06 Sąd Najwyższy stwierdził, iż pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w związku z art. 300 KP) ma miejsce nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie niż umowa o prace.

Nadto podkreślić należy, iż ciąża nie stanowi w żaden sposób przeciwwskazań do zawierania stosunków pracy, wykonywania pracy i korzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jednakże nie może być tak iż konstruuje się stosunek prawny pod istniejącą sytuację, nie dla realizacji celu jakiemu ten stosunek ma służyć a dla osiągnięcia innych celów, a więc uzyskania świadczeń do których strony tego stosunku nie spełniały warunków. Odwołująca wykonywała pewne czynności związane z działalnością gospodarczą matki lecz nie w ramach stosunku pracy lecz pomocy rodzicom, z którymi mieszkała.

Z tych względów uznać należy, iż w niniejszej sprawie doszło do sporządzenia umowy o pracę dla pozoru i stąd przyjąć należy jej nieważność.

Stąd odwołanie jako bezzasadne podlegało oddaleniu w myśl art. 477 ¹⁴ § 1 kpc.

SSO Marzena Głuchowska