Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 lipca 2017 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie II C 580/14 :

- w punkcie 1. zasądził od A. C. na rzecz E. B. kwotę 359,66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 marca 2011 r. do dnia zapłaty;

- w punkcie 2. zasądził od A. C. na rzecz A. B. kwotę 359,66 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25

marca 2011r. do dnia zapłaty;
- w punkcie 3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

- w punkcie 4. zasądził od E. B. i A. B. na rzecz A. C. sumy po 2.243,14 zł tytułem kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powódek, zaskarżając wyrok w części, tj. w zakresie punktów 1, 2 i 4 wyroku. Zaskarżonemu wyrokowi strona powodowa zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego materiału dowodowego poprzez uznanie , że majątkowa umowa małżeńska zawarta pomiędzy E. C. a A. C. rozszerzająca ustawową wspólność majątkową na majątek odrębny wyłącznie E. C. zawarta w dniu 2 grudnia 2002 roku jest ważna i skuteczna , podczas gdy była zawarta dla pozoru . W następstwie powyższego doszło do naruszenia prawa materialnego , a to art. 993 kc w związku z art. 991 § 1 kc oraz art. 65 kc . W związku z tym strona skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uznanie , że opisana umowa jest nieważna , a co za tym idzie cała wartość lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w Ł. przy ul. (...) stanowi majątek osobisty spadkodawcy , od którego powinien być ustalony zachowek .

W zakresie zaskarżonego punktu 4 wyroku dotyczącego kosztów procesu , pełnomocnik powódek zarzucił błędne zasądzenie tych kosztów tj w podwójnej wysokości w sytuacji , gdy powódki dochodziły od pozwanej zachowku w jednym postępowaniu , ich roszczenie było identyczne , oparte na jednej opinii biegłego . W przypadku nieuwzględnienia apelacji, pełnomocnik powódek wniósł o zmianę postanowienia w przedmiocie kosztów i zasądzenie na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesu w wysokości 2.400 zł .

Pełnomocnik pozwanej w odpowiedzi na apelację wniósł o odrzucenie apelacji w całości i zasądzenie na rzecz pozwanej od każdej z powódek kosztów postępowania wywołanego apelacją , w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych . W zakresie zaskarżonych kosztów pełnomocnik pozwanej nie znalazł podstaw do zastosowania reguł wyrażonych w art. 102 kpc .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna.

Apelacja wniesiona przez fachowego pełnomocnika dotyczyła punkty 1, 2 wyroku, tj. tych rozstrzygnięć sądu , które uwzględniały powództwo w części tj co do kwot po 359,66 zł dla każdej z powódek . Rozstrzygnięcie niekorzystne z punktu widzenia powódek dotyczyło natomiast treści zawartej w punkcie 3 wyroku , a więc oddalającej powództwo .

Przepis art. 368 § 1 pkt 1 i 5 kpc określa niezbędne elementy , które muszą być zawarte w apelacji . W związku z treścią tych przepisów apelacja powinna zawierać oznaczenie wyroku , od którego jest wniesiona , oznaczenie czy jest on zaskarżony w całości , czy w części , a także wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku z określeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia . Spełnienie przez skarżącego wymagań przewidzianych w art. 368 § 1 pkt 1 i 5 kpc ma na celu precyzyjne określenie granic dopuszczalnego rozpoznania sprawy przez sąd drugiej instancji . Ma to o tyle istotne znaczenie , że w zakresie zaskarżonym , a oznaczonym w apelacji sprawa podlega badaniu i rozpoznaniu przez sąd odwoławczy , w pozostałym zakresie , nie objętym zaskarżeniem wyrok uprawomocnia się . ( tak również w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2017 roku IV CZ 124/16 ) . Granice rozpoznania sprawy przez sąd drugiej instancji wyznacza zakres zaskarżenia oraz wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z zaznaczeniem zakresu żądania zmiany lub uchylenia , które powinny się pokrywać w całości . Sytuacja taka nie wystękuje w apelacji powódek . Wskazana w apelacji część wyroku dotyczy wprost wskazanych punktów 1 i 2 wyroku , a więc zasądzeń na rzecz powódek od pozwanej . Po stronie powódek nie występowało więc w tym zakresie pokrzywdzenie, którego stwierdzenie stanowi przesłankę dopuszczalności, nie zaś zasadności apelacji, jak przyjął Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2014 r. (III CZP 88/13 OSNC 2014 nr 11, poz. 108, str. 1, (...) Biul. SN 2014 nr 5, (...) 2014 nr 2, str. 92, Biuletyn SN - IC 2014 nr 6) i wpisanej do księgi zasad prawnych (tak też wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 stycznia 2016 r. I ACa 524/15, Legalis nr 1399173). Nie zmienia tego zakres żądania ujęty w apelacji , bowiem dotyczy żądania zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uznanie , że lokal mieszkalny nr (...) położony w Ł. przy ul. (...) stanowił majątek osobisty spadkodawcy . Z takiego wywodu apelacji nie wynika wprost , jakie jest żądanie apelacji i czy skutecznie dotyczy części oddalającej powództwo , co nie zostało wyrażone w samej treści apelacji . Biorąc powyższe rozważania pod uwagę , Sąd Okręgowy na podstawie art. 373 k.p.c. odrzucił apelację .

Zażalenie na postanowienie w przedmiocie kosztów procesu podlegało oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 72 § 1 k.p.c., kilka z osób może w jednej sprawie występować w roli powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot sporu stanowią:

1)  prawa lub obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej
i prawnej (współuczestnictwo materialne);

2)  roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona dla każdego z roszczeń lub zobowiązań z osobna, jako też dla wszystkich wspólnie (współuczestnictwo formalne).

W niniejszej sprawie pomiędzy powódkami zachodzi współuczestnictwo formalne. Przy tego rodzaju współuczestnictwie występuje tyle różnych przedmiotów sporu, ilu jest współuczestników. Powódki mogły zatem wystąpić ze swoimi żądaniami z dwoma odrębnymi pozwami przeciwko pozwanej. Wówczas w każdej ze spraw zasądzone by zostały koszty zastępstwa procesowego. Sąd Rejonowy prawidłowo zatem zasądził od każdej z powódek na rzecz pozwanej koszty zastępstwa procesowego. Nie można bowiem podzielić stanowiska strony skarżącej o możliwości zastosowania w takiej sytuacji dobrodziejstwa wynikającego z treści art. 102 kpc . Wprawdzie postępowanie dowodowe było prowadzone w tym samym postępowaniu , a powódki udzieliły pełnomocnictwa temu samemu pełnomocnikowi , tym niemniej pełnomocnik strony powinien reprezentować odrębne interesy każdej ze swoich klientek , przy uwzględnieniu stanowiska i żądania każdej z nich . W tym zakresie wystąpienie z powództwem przez dwie osoby skutkowały powstaniem kosztów dla każdej ze stron .

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił zażalenie pozwanej co do rozstrzygnięcia o kosztach procesu w pkt 4 wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od powódek na rzecz pozwanej kwoty po 1.800 zł w oparciu o § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).