Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2017 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SA Mariusz Łodko

Sędziowie: SA Agata Zając (spr.)

SO (del.) Maciej Kruszyński

Protokolant: st. sekr. sądowy Magdalena Męczkowska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2017r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko W. K.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 9 grudnia 2015 r., sygn. akt XXV C 1036/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że utrzymuje w mocy wyrok zaoczny Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 24 lipca 2013 r. sygn. akt XXV C 1259/12;

II.  zasądza od W. K. na rzecz (...) z siedzibą w W. kwotę 11 079 (jedenaście tysięcy siedemdziesiąt dziewięć złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VI ACa 613/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 lipca 2012 r. powód (...) z siedzibą w W. działający przez (...) S.A. w W. wniósł przeciwko W. K. pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym żądając, aby pozwany zapłacił powodowi kwotę 113.576,66 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego. Powód wskazał, iż podstawą jego żądania jest umowa o kredyt odnawialny nr (...) zawarta w dniu 13.09.2006 r. pomiędzy pozwanym a pierwotnym wierzycielem Bankiem (...) S.A. w W..

Powód powołał się na moc dokumentu urzędowego w postaci wyciągu z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego, zgodnie z art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. Wskazał, iż nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 29 maja 2012 r. wierzytelność na kwotę 113.576,66 zł przysługującą pierwotnemu wierzycielowi względem pozwanego, a wynikającą wprost z tytułu łączącej strony umowy, wobec jej niewykonania przez pozwanego. Pozwany do dnia wniesienia pozwu nie dokonał zapłaty. Powód na potwierdzenie zasadności żądania wskazał w liście dowodów w elektronicznym postępowaniu upominawczym min. wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu inwestycyjnego oraz umowę o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 13.09.2006 r.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a następnie postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2012 r. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie.

Dnia 24 lipca 2013 r. Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok zaoczny, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę, zgodnie z żądaniem pozwu. Pozwany W. K. złożył w terminie sprzeciw od wyroku zaocznego, zaskarżając go w całości i wnosząc o uchylenie wyroku zaocznego w całości, oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany zaprzeczył, aby w dniu 13.09.2006 r. zawarł z Bankiem (...) S.A. umowę o kredyt odnawialny nr (...) i podniósł zarzut nieistnienia roszczenia powoda wywodzonego z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 13.09.2006 r.

Pozwany przyznał jednocześnie, iż zawarł z przedmiotowym bankiem umowę o kredyt odnawialny w dniu 25.09.2006 r. nr (...) r. oraz w dniu 13.09.2006 r. umowę rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...), jednakże z treści pozwu wynika, iż nie są one podstawą żądania powoda.

Niezależnie od powyższego pozwany podniósł zarzut przedawnienia całego roszczenia powoda, wskazując, iż od daty wypłaty środków pozwanemu i od daty wymagalności (płatności wszystkich kart kredytowych) minęło więcej niż 3 lata. Pozwany zarzucił także brak legitymacji czynnej materialnej i procesowej po stronie powoda wskazując, że powód nie udowodnił twierdzenia, iż nabył od Banku (...) jakiekolwiek wierzytelności przysługujące Bankowi wobec W. K..

W odpowiedzi na zarzuty zawarte w sprzeciwie od wyroku zaocznego powód pismem nadanym dnia 27 maja 2015 r. podtrzymał żądanie. Wskazał, iż głównym dowodem potwierdzającym żądanie pozwu jest umowa sprzedaży wierzytelności z dnia 29 maja 2012r. wraz z załącznikiem nr 1 do Aneksu nr (...) do umowy. Potwierdził, iż Załącznik nr 1 do aneksu nr (...) do Umowy z 29.05.2012 r. wyszczególnia wszystkie nabyte przez powoda wierzytelności i stanowi katalog identyfikujący wierzytelności i dłużników. Natomiast Aneks nr (...) do umowy stanowi jedynie ostateczne rozliczenie pakietu nabywanych wierzytelności.

Wskazał, iż dochodzona w niniejszym procesie wierzytelność wynika z umowy o kredyt odnawialny z dnia 25 września 2006 r., zaś w uzasadnieniu pozwu powód omyłkowo opatrzył powoływaną umowę datą 13.09.2006 r., w jakiej pozwany zawarł z Bankiem (...) S.A. umowę rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego, wywodząc, że wskazana umowa kredytu nie mogłaby być zawarta, gdyby nie uprzednie otwarcie rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego, dokonane na podstawie umowy z dnia 13.09.2006 r.

Powód wskazał ostatecznie, iż na dochodzoną kwotę składa się należność główna z tytułu zaciągniętego kredytu odnawialnego w kwocie 83.330,64 zł, odsetki umowne naliczone przez pierwotnego wierzyciela do dnia 22.05.2012 r. w kwocie 28.449,26 zł, oraz dalsze odsetki ustawowe naliczone od należności głównej za okres od 30 maja 2012 r. do dnia 17 lipca 2012 r. w kwocie 1.454,29 zł.

Odnosząc się do zarzutu przedawnienia, powód wskazał, iż wypowiedzenie umowy kredytu odnawialnego i umowy rachunku stało się skuteczne w dniu 18 marca 2011 r., zaś roszczenie wymagalne z dniem 19 marca 2011 r. Powyższe zaś powoduje, iż roszczenie powoda nie przedawniło się. Powód powołał się na zapis par. 19 umowy o kredyt odnawialny, zgodnie z którym pozwany wyraził zgodę na doręczenie wypowiedzenia na ostatnio wskazane nazwisko i adres w razie jego zwrotu do (...) S.A. Powód uznał, iż takim adresem był podany przez pozwanego adres przy ul. (...) w W., wskazany we wniosku o wydanie kart płatniczych.

W odpowiedzi pozwany zarzucił, iż dokonane wypowiedzenie nie było skuteczne, albowiem adresem ostatnio wskazanym w umowie o kredyt odnawialny był adres w S., a nie w W.. Przyjmując nawet, iż powód ma legitymację czynną, to dopiero z chwilą doręczenia pozwanemu odpisu pisma z dnia 25 maja 2015 r. modyfikującego powództwo rozpoczął dochodzenie roszczenia, a to oznacza, iż całość dochodzonego roszczenia uległa przedawnieniu nawet przy oznaczeniu, zdaniem pozwanego nieprawidłowego – terminu wymagalności roszczenia wskazywanego jako 19 marca 2011 r.

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił w całości wyrok zaoczny z dnia 24 lipca 2013 r. i oddalił powództwo oraz zasądził od (...) z siedzibą w W. na rzecz W. K. kwotę 3.724 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.660 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego i nakazał pobrać od (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w W. kwotę 7.099zł tytułem zwrotu nieuiszczonej części opłaty sądowej od pozwu oraz opłaty sądowej od sprzeciwu od wyroku zaocznego, od której pozwany był zwolniony.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 25 września 2006 r. (...) S.A. z siedzibą w W. i W. K. zawarli umowę kredytu odnawialnego nr (...). Na podstawie ww. umowy bank udzielił W. K., jako posiadaczowi rachunku kredytu odnawialnego w rachunku oszczędnościowo rozliczeniowym o nr (...), kredytu w formie limitu kredytowego w kwocie 80.000 zł.

Pozwany zobowiązywał się do wnoszenia systematycznie wpływów środków pieniężnych na określony wyżej rachunek w wysokości nie niższej, niż przed udzieleniem kredytu. Okres kredytowania wynosił 12 miesięcy, z tym, że mógł być przedłużany na kolejne 12 miesięcy. Wpłata określonej kwoty na rachunek powodowała, iż o tę kwotę kredyt odnawiał się i mógł być wielokrotnie wykorzystywany i spłacany w terminie 12 miesięcy. W par. 16 umowy strony przewidziały, iż w wypadku nieprzedłużenia okresu kredytowania na kolejny okres 12 miesięcy i niespłacenia kredytu, staje się on w następnym dniu po upływie terminu spłaty zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego bank miał prawo naliczać odsetki według zmiennej stopy procentowej, o której mowa w par. 14 umowy.

Bank przewidział prawo wypowiedzenia umowy min. w przypadku braku systematycznych wpłat na rachunek. Termin wypowiedzenia wynosi wówczas 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia posiadaczowi rachunku. W par. 19 umowy pozwany wyraził zgodę na uznanie za doręczone wypowiedzenie, o którym mowa w par. 19 ust. 2 umowy, wysłane przez (...) S.A. na ostatnio wskazane nazwisko i adres w razie jego zwrotu do (...) S.A.

Natomiast w par. 23 umowy strony zastrzegły, iż wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. W umowie pozwany wskazał adres zamieszkania w S. ul. (...).

Pozwany złożył w Banku oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 160.000 zł z tytułu umowy kredytu odnawialnego zawartej w dniu 25.09.2006 r. do rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego nr (...). Wskazał w nim adres zamieszkania w S. . We wniosku o kredyt odnawialny z dnia 15.09.2006 r. pozwany podał adres zamieszkania w S. ul. (...).

Pozwanego wiązały z (...) S.A. z siedzibą w W. także inne umowy min:

- z dnia 13.09.2006 r. o wydanie i używanie karty (...)

- z dnia 13.09.2006 r. rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego, na podstawie której pozwany zobowiązał się do otwarcia i prowadzenia rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego (...) o nr (...)

- z dnia 15.09.2006 r. o wydanie i używanie karty (...) do rachunku nr (...)

- z dnia 18.09.2006 r. o wydanie i używanie kraty (...)

W umowach pozwany wskazał swój adres zameldowania w S.. Natomiast we wniosku o wydanie karty (...) do rachunku nr (...) z dnia 15.09.2006 r. oraz we wniosku o wydanie karty (...) pozwany wskazał adres aktualny do korespondencji, na który miał zostać wysłany min. (...), przy ul. (...) w W..

W Karcie Klienta nr (...) przy zawarciu umów z 13.09.2006 r. podano adres zameldowania pozwanego w S. i adres do korespondencji ul. (...) w W.. Dane w karcie zostały potwierdzone własnoręcznym podpisem pozwanego w dniu 13.09.2006 r.

Pismem z dnia 07.02.2011 r. (...) S.A wystosował do pozwanego na adres w W. przy ul. (...) wypowiedzenie umowy kredytu odnawialnego do rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego nr (...) z powodu niedotrzymania warunków umowy, określając 30 dniowy termin wypowiedzenia umowy, od dnia następującego po dniu doręczenia niniejszego wypowiedzenia. Jednocześnie wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 86.872,61 zł. Pismo zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 08.02.2006 r., awizowane w dniu 10 lutego 2007 r. oraz ponownie awizowane w dniu 16.02.2006 r. i zwrócone Bankowi w dniu 25 lutego 2006 r.

W konsekwencji zastrzeżono i zamknięto pozwanemu dostęp do wydanych uprzednio kart kredytowych.

Dnia 23.05.2012 r. (...) S.A. z siedzibą w W. wystawił przeciwko pozwanemu W. K. wyciąg z ksiąg bankowych, z którego wynika, iż z tytułu kredytu odnawialnego nr (...) z dnia 13.09.2006 r. bankowi (...) S.A. przysługuje wymagalna wierzytelność z tytułu niespłaconego kredytu na kwotę 83.330,64 zł oraz odsetki naliczone do 22.05.2012 r. w kwocie 28.449,26 zł, oraz dalsze odsetki naliczone od kwoty 83.330,64 zł od dnia 23 maja 2012 r. naliczone według zmiennej stropy procentowej, nie wyższej niż czterokrotność stopy kredytu lombardowego w NBP.

(...) z siedzibą w W. zawarł w dniu 29 maja 2012 r. z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę o przelewu wierzytelności. W umowie w par. 1 ust. 1 i 2 Bank oświadczył, iż przysługują mu bezsporne i wymagalne wierzytelności pieniężne, wynikające z różnych tytułów, w tym z tytułu dokonanych przez zbywcę czynności bankowych, określone szczegółowo w załączniku nr 1 do umowy. Załącznik Nr 1 za zgodą stron został sporządzony w formie elektronicznej na płycie CD. Strony umówił się w par. 4 umowy na podpisanie aneksu do umowy, który będzie wskazywał ostateczną cenę portfela wierzytelności. Powodowy fundusz mocą umowy nabywał wierzytelności wraz ze wszystkimi zabezpieczeniami związanymi z nimi, w tym zaległymi odsetkami, kosztami i karami, wymienione w załączniku nr 1 do przedmiotowej umowy tj. w wykazie wierzytelności będących przedmiotem umowy. W par. 13 umowy strony umówiły się, iż wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej po rygorem nieważności.

Z Załącznika nr 1 do Aneksu nr (...) do Umowy cesji wynika, iż widnieje tam wierzytelność będąca przedmiotem przelewu wobec W. K. z tytułu umowy kredytu odnawialnego (...) opatrzonej nr (...) z dnia 13.09.2006 r. do rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...). Widnieje tam pod poz. 30.791 zadłużenie na dzień 29 maja 2012 r. na kwotę 112.122,37 (kolumna 18 k. 278). Na powyższą kwotę składa się kapitał 83.330,64 zł (kolumna 19 k. 278,279), odsetki w kwocie 28.791,73 zł (kolumna 21 k. 278,279). W treści załącznika wskazano adres pozwanego w S..

Dnia 18 lipca 2012 r. (...) z siedzibą w W. wystawił wyciąg z ksiąg rachunkowych, w którym wskazał, iż nabył od (...) S.A. z siedzibą w W. wymagalną wierzytelność przysługującą mu od W. K., wynikającą z umowy o kredyt odnawialny w kwocie 113.576,66 zł, na którą składają się: należność główna 83.330,64 zł, odsetki ustawowe obliczone od należności głównej od dnia 30 maja 2012 r. do dnia 18 lipca w kwocie 1.454,29 zł i odsetki umowne naliczone przez pierwotnego wierzyciela w kwocie 28.791,73 zł.

Powodowy Fundusz pismem z dnia 27 czerwca 2013 r. wystosował do pozwanego pismo na adres w W. przy ul. (...) informujące o dokonaniu na jego rzecz przelewu wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z 13.09.2006 r. Wezwał ponadto pozwanego do zapłaty kwoty 112.953, 39 zł w terminie do 12.07.2012r. określając datę wymagalności zadłużenia na dzień 02.11.2010 r. Również (...) S.A. z siedzibą w W. wystosowała do pozwanego zawiadomienie o dokonanym przelewie wierzytelności z tytułu umowy o kredyt odnawialny nr (...) i wezwała pozwanego do zapłaty całej należności na rzecz powoda. Pismo zostało wysłane na adres w W. przy ul. (...).

Pozwany nie spłacił dobrowolnie zadłużenia z tytułu kredytu odnawialnego z dnia 25 września 2006 r.

W. K. od 26.10.2010 r. zamieszkiwał w W. przy ul. (...), gdzie wynajmował lokal, zaś od 05.06.2012 r. zamieszkiwał przy ul. (...) w W., numer mieszkania (...) został następnie zmieniony na nr (...).

Przeciwko pozwanemu toczy się 16 postępowań egzekucyjnych na łączną kwotę 551.765,42 zł.

Sąd Okręgowy wskazał, że złożone do akt sprawy dokumenty prywatne, zgodnie z art. 245 k.p.c., stanowiły jedynie dowód tego że osoby, które go podpisały złożyły oświadczenie zawarte w dokumencie. Dokumentom tym jednak, w przeciwieństwie do dokumentów urzędowych (art. 244 k.p.c.) ustawa nie nadaje waloru dowodu, iż okoliczności stwierdzone w oświadczeniu są zgodne z prawdą.

Zdaniem Sądu Okręgowego za dokument urzędowy nie można uznać przedłożonego przez powoda wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu, ani wyciągu z ksiąg rachunkowych (...) S.A., gdyż art. 194 ustawy o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2004 r. nr 146, poz. 1546 zez zm.) wskazujący, iż wyciąg z ksiąg funduszu inwestycyjnego ma moc prawną dokumentów urzędowych, został uchylony i nie obowiązuje od 20 lipca 2013 r.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 15 marca 2011 roku (...) orzekł, iż art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz nie jest niezgodny z art. 20 Konstytucji.

Powyższe powoduje, iż nie można traktować już przedmiotowych wyciągów, jako dokumentów urzędowych, ale jako dokumenty prywatne podlegające ogólnym regułom dowodowym wynikającym z przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c.).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał, że powód nie udowodnił swojego roszczenia.

Sąd Okręgowy stwierdził, że strona powodowa działająca przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego nie wykazała, iż przeszła na nią wierzytelność z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 13.09.2006 r., ani że posiada legitymację procesową czynną do dochodzenia wierzytelności sprecyzowanej w piśmie z dnia 25.05.2015 r., wywodzonej z umowy z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r.

Odnosząc się do pierwotnie dochodzonego roszczenia z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 13.09.2006 r. Sąd Okręgowy wskazał, że pozwany zaprzeczył aby zawierał w tym dniu i tak oznaczoną umowę, zaś powód nie udowodnił tej okoliczności, gdyż wyciąg z ksiąg funduszu inwestycyjnego nie ma mocy prawnej dokumentu urzędowego i podlegał ocenie według zasad ogólnych.

Także umowa przelewu wierzytelności w ocenie Sądu Okręgowego nie dowodzi istnienia wierzytelności wskazanej w Załączniku nr 1 do aneksu do umowy nr (...).

Z analizy dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika jednoznacznie, że powód zawarł jedynie w dniu 25.09.2006 r. z Bankiem (...) S.A. umowę o kredyt odnawialny nr (...). Natomiast wcześniej w dniu 13.09.2006 r. pozwany zawierał z ww. Bankiem jeszcze inne dwie umowy o wydanie i używanie karty (...) oraz rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego (...) o nr (...).

Z kolei dnia 15.09.2006 r. zawarł umowę o wydanie i używanie karty (...) do rachunku nr (...), zaś w dniu 18.09.2006 r. umowę o wydanie i używanie kraty (...).

Sąd Okręgowy stwierdził, że każda z dokonanych czynności była odrębną umową cywilnoprawną i określała odrębnie prawa i obowiązki stron. Zarówno Bank (...), jak i powód są podmiotami profesjonalnymi w danej dziedzinie, mającymi świadomość odrębności prawnych poszczególnych umów zawartych przez pozwanego.

Z uwagi na powyższe zdaniem Sądu Okręgowego w załączniku nr 1 do Aneksu nr (...) do umowy przelewu wadliwie określono i oznaczono wierzytelność wobec W. K., będącą przedmiotem przelewu. W sposób wadliwy i niepełny została także określona wierzytelność Banku wobec W. K. w wyciągu z ksiąg rachunkowych.

Sąd Okręgowy podkreślił, że w §13 umowy przelewu z 29 maja 2012 r. strony umówiły się, iż wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej po rygorem nieważności i uznał, że skoro powodowy fundusz mocą umowy nabywał wierzytelności wraz ze wszystkimi zabezpieczeniami związanymi z nimi, w tym zaległymi odsetkami, kosztami i karami, wymienione w załączniku nr 1 do przedmiotowej umowy tj. w wykazie wierzytelności będących przedmiotem umowy, to wszelkie zmiany w tym załączniku, (w tym te, które dotyczyły daty zawarcia umowy oraz oznaczenia umowy) wymagały zmiany umowy w formie pisemnej lub choćby pisemnego oświadczenia obu stron o sprostowaniu dokonanych w tym zakresie omyłek, zaś do powyższych aktów staranności nie doszło.

Z powyższych względów zdaniem Sądu Okręgowego nie można przyjąć, iż na podstawie umowy przelewu z dnia 29 maja 2012 r. powód nabył wierzytelność przysługującą Bankowi (...) S.A. wobec W. K. z tytułu umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r. w kwocie 113.576,66 zł, a zawarta umowa dotyczyła wierzytelności nieistniejącej.

Sąd Okręgowy nie podzielił poglądu pozwanego, iż popełnił omyłkę w treści uzasadnienia wskazując, że w załączniku nr 1 do umowy przelewu, określającym nabywane przez powoda wierzytelności, wyraźnie wskazano, iż powód nabył wierzytelność wobec pozwanego z tytułu umowy kredytu odnawialnego (...) opatrzonej nr (...) z dnia 13.09.2006 r. Sąd Okręgowy uznał też, że nie mają znaczenia argumenty powoda, iż wskazana umowa kredytu odnawialnego nie mogłaby być zawarta, gdyby nie uprzednie otwarcie rachunku oszczędnościowo- rozliczeniowego, dokonane na podstawie umowy z dnia 13.09.2006 r. stwierdzając, że strony powinny dołożyć należytej staranności przy określaniu przedmiotu umowy przelewu, a wszelkie wątpliwości, przy braku jednoznacznych stwierdzeń zawartych w umowie przelewu i jej załącznikach, muszą być interpretowane na korzyść pozwanego konsumenta.

Sąd Okręgowy uznał, że nie doszło do skutecznego przelewu wierzytelności stwierdzonej w umowie z dnia 29 maja 2012 r., zaś powód nie ma legitymacji procesowej czynnej do dochodzenia wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r., nie wykazał bowiem aby ta wierzytelność została objęta umową przelewu.

Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy wskazał, że gdyby nawet przyjąć, iż powód wykazał legitymację czynną do dochodzenia wierzytelności istniejącej wobec pozwanego, a wynikającej z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r., to roszczenie to należałoby oddalić z dwóch powodów.

Powód nie wykazał bowiem, iż w dniu zawarcia umowy przelewu z 29.05.2012 r. istniała po stronie banku (...) S.A. wymagalna wierzytelność wobec W. K. z tytułu umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r., zaś oświadczenie Banku (...) S.A. zawarte w umowie przelewu, iż przysługują mu bezsporne i wymagalne wierzytelności pieniężne, w tym także w stosunku do pozwanego, dotyczyło umowy nieistniejącej, tj. umowy kredytu odnawialnego (...) opatrzonej nr (...) z dnia 13.09.2006 r., której pozwany nigdy nie zawierał. Ponadto faktycznie zawarta umowa o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25.09.2006 r. nie została w sposób prawidłowy wypowiedziana pozwanemu.

W par. 19 umowy o kredyt odnawialny z dnia 25.09.2006 r. pozwany wyraził zgodę na uznanie za doręczone wypowiedzenie, o którym mowa w par. 19 ust. 2 umowy, wysłane przez (...) S.A. na ostatnio wskazane nazwisko i adres w razie jego zwrotu do (...) S.A. Z akt sprawy wynika, iż Bank oraz powodowy fundusz kierował wszelką korespondencję do pozwanego na adres w W., co zdaniem Sądu Okręgowego było wadliwe i nie znajdowało uzasadnienia w świetle złożonych dokumentów. Zarówno w umowie o kredyt z dnia 25.09.2006r., jak we wniosku o jej udzielenie z dnia 15.09.2006 r. pozwany wskazał adres w S., a nie w W.. Jednie we wniosku o wydanie karty (...) z dnia 15.09.2006 r. oraz we wniosku o wydanie karty (...) pozwany wskazał adres aktualny do korespondencji, na który miał zostać wysłany min. (...), przy ul. (...) w W..

Sąd Okręgowy wskazał, że wprawdzie w Karcie Klienta nr (...) w dniu 13.09.2006 r. pozwany podał adres zameldowania w S. i adres do korespondencji ul. (...) w W., jednak dane te były związane z innymi czynnościami bankowymi, oraz z wcześniejszej daty, aniżeli dane wskazane we wniosku o udzielenie kredytu odnawialnego. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, iż powód nie dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu odnawialnego w dniu 18 marca 2011 r. i nie mógł zastosować skutecznie domniemania wynikającego z zapisu par. 19 umowy kredytu, a jednocześnie to powoda obciążał dowód istnienia i wymagalności wierzytelności, którą nabył.

Sąd Okręgowy uznał też za zasadny zarzut przedawnienia podzielając stanowisko pozwanego, że dopiero w piśmie z dnia 25 maja 2015 r. (wniesionym 27 maja 2015 r.) powód zgłosił żądanie o zapłatę kwoty 113.576,66 zł, z tytułu nabycia wierzytelności istniejącej względem pozwanego, a wynikającej z umowy o kredyt odnawialny nr (...) z dnia 25 września 2006 r. W ocenie Sądu Okręgowego pismem tym powód zmienił podstawę faktyczną żądania, zgodnie z art. 193 § 3 k.p.c. , wskazując inną datę czynności bankowej oraz inny numer i oznaczenie umowy o kredyt odnawialny, a więc wywodząc swoje roszczenie z innego stosunku prawnego.

Termin przedawnienia roszczenia o spłatę kredytu udzielonego przez (...) pozwanej wynosi 3 lata, albowiem jest to roszczenie ściśle związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez ten bank (art. 118 k.c.).

Przyjmując nawet twierdzenia strony powodowej, iż termin przedawnienia rozpoczął bieg 19 marca 2011 r. to upłynął trzy lata później w dniu 19 marca 2014 r., tymczasem żądanie w zmienionej podstawie faktycznej zostało wytoczone dopiero w dniu 27 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy nie znalazł też podstaw do uznania podniesionego zarzutu przedawnienia ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.).

O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł, na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. i art. 227 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów, polegające na:

a)  braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego oraz dokonanie jego dowolnej, sprzecznej z zasadami logiki i obiektywizmu oceny, w szczególności w zakresie rzekomego nieudowodnienia przez powoda nabycia dochodzonej w sprawie wierzytelności, a także dokonanie tej oceny z pominięciem

- pisma cedenta z 26 czerwca 2012 r. kierowanego do pozwanego, w którym pierwotny wierzyciel przedstawia informację o zbyciu na rzecz powoda wierzytelności obciążającej pozwanego o nr (...),

- protokołu zdawczo-odbiorczego dokumentacji wierzytelności detalicznej z dnia 31 marca 2011 r., w którym znajduje się wyraźna informacja, iż wierzytelność wobec pozwanego powstała z tytułu dwóch umów, opatrzonych jednym oznaczeniem nr (...), tj. umowy rachunku oszczędnościowego z 13 września 2006 r. i umowy kredytu odnawialnego z dnia 25 września 2006 r., co potwierdza, że obie umowy są ze sobą bezpośrednio powiązane, a wykonywanie umowy kredytu nie byłoby możliwe bez zawarcia umowy rachunku,

- wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego księgowego zgłoszonego na wypadek kwestionowania przez pozwanego istnienia i przelewu wierzytelności,

b) dokonaniu istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy ustaleń faktycznych sprzecznych z treścią materiału dowodowego zebranego w sprawie i w konsekwencji błędne przyjęcie przez sąd, że:

- powód nie nabył od (...) S.A. wymagalnej wierzytelności z tytułu kredytu odnawialnego zaciągniętego przez pozwanego, a tym samym nie posiada legitymacji czynnej,

- powód dokonał zmiany powództwa, mimo iż jego oświadczenie stanowiło jedynie wyjaśnienie systematyki oznaczeń wierzytelności obowiązującej w (...) S.A. i doprecyzowanie stanowiska w sprawie,

- powód dokonał zmiany podstawy faktycznej powództwa, wobec czego podjął czynność zmierzającą do wyegzekwowania roszczenia po upływie trzyletniego terminu przedawnienia,

z pominięciem dowodu z załącznika nr 1 do aneksu nr (...) do sprzedaży wierzytelności, który w pozycji dotyczącej zobowiązania pozwanego oprócz numeru umowy kredytu oraz numeru rachunku na którym kredyt został uruchomiony, wskazuje wysokość zobowiązania zaciągniętego przez pozwanego, jego imię i nazwisko oraz adres) a także z pominięciem umów, oświadczenia (...) z 7 lutego 2011 r., wypowiedzenia umowy kredytu i rachunku oaz pozostałej dokumentacji bankowej;

2.  naruszenie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem za udowodnione twierdzeń pozwanego kwestionujących zasadność powództwa, podczas gdy powód udowodnił fakty prawotwórcze, z których wywodził określone skutki, tj. istnienie wymagalnej wierzytelności i jego legitymację czynną, załączając dokumentację potwierdzającą te okoliczności, a pozwany poprzestał wyłącznie na kwestionowaniu wszelkich twierdzeń powoda;

3.  naruszenie art. 245 k.p.c. poprzez nieuwzględnienie mocy dowodowej dokumentów prywatnych powołanych przez powoda jako dowody w sprawie;

4.  naruszenie art. 316 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie wzięcia za podstawę stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy, w szczególności przy pominięciu kwestii ścisłego powiązania umowy kredytu odnawialnego z umową rachunku bankowego i treści materiału dowodowego przedłożonego przez powoda;

5.  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez zaniechanie określenia dowodów, na których sąd oparł swoje stanowisko i podjęte w sprawie rozstrzygnięcie, a którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;

6.  nierozpoznanie przez Sąd istoty sprawy polegające na zaniechaniu zbadania roszczenia będącego podstawą powództwa z oparciem orzeczenia jedynie na błędnym przyjęciu, że powód nie udowodnił swojej legitymacji czynnej, co obiektywnie nie jest właściwe;

7.  naruszenie art. 5 k.c. w zw. z art. 354 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie i tym samym usankcjonowanie sytuacji, w której dłużnik, wbrew woli wierzyciela, zostaje zwolniony z obowiązku zaspokojenia zaciągniętego zobowiązania.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku i zasądzenie na rzecz powoda kwoty 113 576,68 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powoda zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie kwestią sporną było wykazanie przez powoda, iż nabył wierzytelność przysługującą (...) S.A. w stosunku do powoda i że wierzytelność ta stała się wymagalna, a także ocena zasadności podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia.

Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z art. 6 k.c. na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego, wysokości tej wierzytelności oraz jej wymagalności.

O tym, jaka wierzytelność została objęta umową przelewu decyduje treść umowy cesji, ale przede wszystkim zgodna wola stron tej umowy, nawet jeśli nie została ona w pisemnej umowie w sposób czytelny wyrażona (art. 65 k.c.).

Ze znajdujących się w aktach dokumentów wynika, że umową cesji została objęta wierzytelność Banku (...) S.A. w stosunku do W. K. oznaczona jako „umowa o kredy odnawialny nr (...) z dnia 13 września 2006 r.” i tak też wierzytelność dochodzona przez powoda została oznaczona w treści pozwu. W ten sam sposób wierzytelność została oznaczona w treści pisma skierowanego przez powoda do pozwanego przed skierowaniem sprawy do sądu (k.23-24 akt) oraz w wyciągu z ksiąg bankowych wystawionym przez (...) S.A. w W. w dniu 23 maja 2012 r. (k. 29 akt).

Przede wszystkim należy wskazać, że pozwany nie kwestionował faktu zawarcia z (...) S.A. umowy kredytu odnawialnego oraz realizacji tej umowy przy pomocy rachunku bankowego pozwanego w tym banku. Pozwany nie twierdził też, że pobrane w ramach tej umowy środki zostały kredytodawcy zwrócone.

Z twierdzeń pozwanego nie wynika też, aby (...) S.A. posiadał wobec pozwanego jeszcze inne wierzytelności wynikające z umowy kredytu odnawialnego, w związku z czym mogłaby powstać wątpliwość co do tego, jaka wierzytelność została objęta umową przelewu.

Przepisy dotyczące przelewu wierzytelności (art. 509 i nast. k.c.) nie wymagają aby wierzytelność będąca przedmiotem cesji musiała być określona kwotowo. Wystarczające jest takie jej określenie aby dłużnik był zorientowany, po zgłoszeniu roszczenia przez cesjonariusza, jakie roszczenie winien spełnić celem zaspokojenia wierzytelności.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest pogląd, że w świetle art. 509 k.c. dopuszczalne jest zbycie wierzytelności niedokładnie oznaczonej, jeżeli można ją określić na podstawie stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2012 r. V CSK 219/11 i z dnia 5 listopada 1999 r. III CKN 423/98, OSNC 2000/5/92).

W ocenie Sądu Apelacyjnego wierzytelność objęta umową przelewu i wskazana w pozwie jest wierzytelnością wynikającą z umowy kredytu odnawialnego, jaką niewątpliwie pozwany zawarł z cedentem, zaś błędne oznaczenie daty zawarcia umowy oraz posłużenie się dla jej identyfikacji numerem rachunku bankowego za pomocą którego umowa kredytu była realizowana nie daje podstaw do uznania, iż wierzytelność nie została oznaczona w sposób uniemożliwiający jej identyfikację.

Tym samym powód wykazał, że posiada legitymację czynną do dochodzenia wierzytelności.

Błędne także w ocenie Sądu Apelacyjnego jest stanowisko Sądu Okręgowego dotyczące braku wykazania, że wierzytelność objęta pozwem jest wymagalna.

Z treści sprzeciwu wniesionego przez pozwanego od wyroku zaocznego nie wynika, aby pozwany kwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy kredytu odnawialnego dokonanego w dniu 7 lutego 2011 r. i nie twierdził, że nie otrzymał oświadczenia o jej wypowiedzeniu wysłanego na adres wskazany przez pozwanego w umowach zawieranych z Bankiem. Dopiero na dalszym etapie postępowania pozwany zakwestionował skuteczność wypowiedzenia umowy wskazując, że adresem ostatnio wskazanym w umowie kredytu odnawialnego był adres w S., a nie w W.. Tymczasem w świetle art. 61 k.c. istotne jest nie to, czy adres na który została skierowana korespondencja jest adresem wskazanym w umowie, ale czy był to adres, pod którym dłużnik korespondencję mógł odebrać lub rzeczywiście ją odebrał. Pozwany nie twierdził zaś, że w 2007 r. pod adresem w W. nie mógł odebrać korespondencji z Banku.

Nie ma zatem podstaw do uznania, że powód nabył wierzytelność nie istniejącą czy też wierzytelność nie wymagalną.

Skoro wierzytelność wobec pozwanego stała się wymagalna z dniem 19 marca 2011 r. i tego dnia rozpoczął bieg trzyletni termin przedawnienia roszczenia zgodnie z art. 120 § 1 zd. k.c. i art. 118 k.c., to wniesienie pozwu w roku 2012 r. niewątpliwie przerwało bieg przedawnienia tego roszczenia.

Nie ma podstaw do uznania, że w toku postępowania powód zmienił podstawę faktyczną roszczenia; powód konsekwentnie wskazywał, że dochodzi tej samej wierzytelności objętej umową cesji i wynikającej z umowy o kredy odnawialny, prostując jedynie wskazaną datę zawarcia umowy kredytu. Tym samym wniesienie pozwu stanowiło czynność wskazaną w art. 123 § 1 pkt 1 k.c.

Ponieważ zaś pozwany nie kwestionował wysokości wierzytelności, nie było podstaw do uznania za niewiarygodne dowodów z dokumentów prywatnych pochodzących od powoda wykazujących kwotę należną od pozwanego z tytułu umowy kredytu odnawialnego.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok, uwzględniając w całości apelację powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.