Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2018 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Dawid Kobus

Protokolant: stażysta Karolina Chechłowska-Kamińska

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2018 roku w Toruniu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. B.

przeciwko pozwanemu (...) Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda W. B. na rzecz pozwanego (...) Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 964 zł (dziewięćset sześćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 2780/17

UZASADNIENIE
wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 5 kwietnia 2018 r.

Pozwem z dnia 29 sierpnia 2017 roku powód – W. B. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) W. B. z siedzibą w Jordanowie w gminie Ś. przeciwko pozwanemu (...) Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3 103,43 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2 903,43 złotych od dnia 15 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty, od kwoty 200,00 złotych od dnia 27 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty. Powód zażądał również zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Z uzasadnienia pozwu wskazano, że w dniu 15 lipca 2017 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki V. o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanej H. D.. Powód podał, że nabył od innego podmiotu, który z kolei nabył od poszkodowanej wierzytelność z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą z dnia 15 lipca 2017 roku. Zdaniem powoda rzeczywista wartość szkody sięga kwoty 4 900,00 złotych, natomiast pozwany tytułem odszkodowania dokonał wypłaty kwoty 1 996,57 złotych. Tym samym powód dochodzi różnicy między powyższymi kwotami, tj. kwoty 2 903,43 złotych, a nadto kwoty 200,00 złotych tytułem zwrotu kosztów sporządzenia na zlecenie powoda kosztorysu naprawy. Odnośnie samej szkody, w ocenie powoda w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 15 lipca 2017 roku doszło do szkody całkowitej. Tymczasem pozwany zakwalifikował szkodę jako częściową. Zdaniem powoda wartość samochodu przed zdarzeniem kształtowała się na poziomie 6 900,00 złotych. Powód zlecił sporządzenie kosztorysu naprawy, z którego wynikało, że koszt naprawy pojazdu wyniósłby 10 532,19 złotych, natomiast wartość samochodu po zdarzeniu wynosiła 2 000,00 złotych. Powód dodał, że pozwany bezpodstawnie obniżył wartość materiałów lakierniczych o 60%, zaś wartość części zamiennych o co najmniej 30% (pozew k. 2-5).

Nakazem zapłaty z dnia 20 października 2017 roku wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie V GNc 3534/17 referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (k. 29).

Sprzeciwem z dnia 20 listopada 2017 roku od nakazu zapłaty pozwany (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. zaskarżył skutecznie w całości nakaz zapłaty, żądając oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, że szkodę powstałą w wyniku opisanego w pozwie zdarzenia drogowego, zakwalifikował jako częściową, wbrew zapatrywaniu powoda. Pozwany stwierdził, że rzeczoznawca sporządzający na zlecenie powoda kosztorys naprawy pojazdu i ustalający wartość pojazdu przed i po zdarzeniu popełnił kilka błędów, które wpłynęły negatywnie na zakwalifikowanie szkody jako całkowitej. W ocenie pozwanego rzeczoznawca nie uwzględnił współczynnika odchylenia materiału lakierniczego, oraz zastosował stawkę za prace mechaniczno-blacharskie w wysokości 100 złotych za roboczogodzinę. Zdaniem pozwanego przedłożona przez powoda kalkulacja naprawy stanowi jedynie ofertę zgodnie z art. 66 k.c. i w związku z nieudokumentowaniem naprawy uszkodzonego pojazdu marki V. o nr rej. (...) według danych z tej kalkulacji nie można uznać, iż oferta została przyjęta, a zobowiązanie do poniesienia wskazanych w niej kosztów powstało. Powód nie przedłożył rachunku bądź faktury, z których wynikałoby, iż poniesiono wyższe koszty naprawy aniżeli wypłacona kwota odszkodowania. Odnosząc się do żądania powoda zwrotu kosztów sporządzone kalkulacji naprawy, pozwany stwierdził, że kwestionuje wysokość dochodzonego roszczenia w tej części, wskazując że w niniejszej sprawie nie występuje związek przyczynowy pomiędzy powstałą szkodą, a kosztami prywatnej opinii rzeczoznawcy. Pozwany dodał, że kalkulacja nie może służyć w danej sprawie np. wykazaniu zasadności żądania powoda (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 32-38).

W piśmie procesowym z dnia 9 lutego 2018 roku powód podtrzymał co do zasady swoje stanowisko w sprawie. Powód podkreślił, że zastosowana przez pozwanego stawka w wysokości 49,00 złotych za roboczogodzinę jest stawką zaniżoną, nie znajdującą uzasadnienia w realiach rynkowych i nie pozwalającą na wykonanie naprawy zgodnej z technologią producenta. Według powoda adekwatną stawka jest stawka w wysokości 100,00 złotych za roboczogodzinę (k. 63-65).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 15 lipca 2017 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki V. (...) (rocznik 2000) o nr rej. (...) stanowiący własność poszkodowanej H. D.. Sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Towarzystwie (...) S.A. w W.. Tego samego dnia szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi i nadany został jej numer (...).

W dniu 24 lipca 2017 roku (...) Towarzystwo (...) S.A. w W. wypłacił poszkodowanej H. D. kwotę 1 996,57 złotych tytułem odszkodowania. W toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel uznał, że w pojeździe marki V. o nr rej. (...) doszło do szkody częściowej.

(okoliczności bezsporne, a nadto dowody: akta szkody – k. 85 – 135, kalkulacja naprawy sporządzona przez pozwanego – k. 49-55, decyzja pozwanego o przyznaniu odszkodowania k. 10-11)

W dniu 10 sierpnia 2017 roku H. D. zawarła z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialność Spółką komandytową z siedzibą w P. umowę przelewu wierzytelności z tytułu szkody mającej miejsce w dniu 15 lipca 2017 roku w samochodzie marki V. o nr rej. (...) z wyłączeniem faktycznie wypłaconej dotychczas kwoty wraz z wyłączeniem roszczeń z tytułu zwrotu kosztów holowania, parkingu i najmu pojazdu zastępczego. Następnie w dniu 11 sierpnia 2017 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialność Spółka komandytową z siedzibą w P. zawarła z W. B. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) w Jordanowie umowę przelewu wierzytelności z tytułu szkody mającej miejsce w dniu 15 lipca 2017 roku w samochodzie marki V. o nr rej. (...) z wyłączeniem faktycznie wypłaconej dotychczas kwoty wraz z wyłączeniem roszczeń z tytułu zwrotu kosztów holowania, parkingu i najmu pojazdu zastępczego.

(okoliczność bezsporna, a nadto dowody: umowa cesji wierzytelności z dnia 10 sierpnia 2017 roku k. 12, umowa cesji wierzytelności z dnia 11 sierpnia 2017 roku k. 13, akta szkody k. 85-135)

W. B. zlecił Z. B. sporządzenie zweryfikowanie kosztorysu naprawy, która za sporządzenie opinii wystawiła W. B. fakturę VAT nr (...) na kwotę 200,00 złotych. W sporządzonym przez Z. B. kosztorysie stwierdzono, że w samochodzie V. w wyniku zdarzenia z dnia 15 lipca 2017 roku wystąpiła szkoda całkowita. Wartość samochodu przed zdarzeniem wyniosła 6 900,00 złotych, wartość pojazdu po zdarzeniu wyniosła 2 000,00 złotych. Z kosztorysu wynikało, że odszkodowanie winno wynosić 4 900,00 złotych.

Wobec tego, że (...) wypłaciło odszkodowanie w kwocie 1 996,57 złotych, w dniu 21 sierpnia 2017 roku W. B. wezwał (...) do zapłaty pozostałej części odszkodowania, wynikającej ze sporządzonego na jego zlecenie kosztorysu, tj. kwoty 2 903,43 złotych oraz kwoty 200,00 złotych wynikającej z wystawionej faktury za sporządzenie kosztorysu.

(...) nie zapłaciło pozostałej części odszkodowania, żądanej przez W. B..

/dowody: odpis z (...) powoda k. 9, decyzja pozwanego o przyznaniu odszkodowania k. 10-11, umowa cesji wierzytelności z dnia 10 sierpnia 2017 roku k. 12, umowa cesji wierzytelności z dnia 11 sierpnia 2017 roku k. 13, przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 14, kosztorys naprawy sporządzony przez Z. B. k. 17-25, faktura VAT (...) k. 26, kalkulacja naprawy sporządzona przez pozwanego k. 49-55, akta szkody k. 85-135, zeznania świadka H. D. k. 137-137v/

Całość wypłaconej przez (...) kwoty odszkodowania tj. 1 996,57 złotych wystarczyło poszkodowanej do przeprowadzenia naprawy samochodu V. (...). Został naprawiony przód pojazdu, w tym maska, zderzak i grill. Pojazd został naprawiony w sposób całkowity i przywrócił stan sprzed zdarzenia z dnia 15 lipca 2017 r.

/dowody: zeznania świadka H. D. k. 137-137v, kalkulacja naprawy sporządzona przez pozwanego k. 49-55, akta szkody k. 85-135/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z zeznań świadka – poszkodowanej H. D. oraz w oparciu o dowody z dokumentów. Sąd za wiarygodne uznał zeznania świadka H. D., które były jasne, logiczne i spójne, korespondowały i uzupełniały się z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w szczególności z kalkulacją naprawy sporządzoną przez ubezpieczyciela, stanowiącą podstawę do wypłaty odszkodowania w kwocie 1 996,57 złotych. Poszkodowana dostarczyła przy tym istotne informacje dotyczące rzeczywistej naprawy pojazdu i wysokości szkody. Podkreślić należy, że zeznania świadka na gruncie niniejszej sprawy okazały się mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd wiarygodnymi uznał przedłożone przez strony dowody w postaci dokumentów, bowiem nie budziły one wątpliwości Sądu, a strony nie kwestionowały ich prawdziwości. Zważyć jednak należy, że czym innym jest uznanie prawdziwości danego dokumentu, tj. uznanie, że nie został on podrobiony, czy przerobiony, a czym innym jest wyciąganie stosownych wniosków z treści takiego dokumentu. W ocenie Sądu należało dla ustalenia wysokości szkody oprzeć się na dowodzie z zeznań świadka – poszkodowanej oraz kalkulacji szkody sporządzonej przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego. Sąd nie oparł się zatem na kalkulacji szkody sporządzonej przez powoda na potrzeby tegoż postępowania przez osobę najprawdopodobniej z nim spokrewnioną (mając na uwadze tożsamość nazwisk). Zastrzeżenia bowiem budziło ustalenie szkody jako całkowitej, a nadto wysokość wyliczonej szkody w kwocie 4900 zł. Przeciwko ustaleniu, iż szkoda miała charakter całkowity przemawiały wskazane wyżej dowody z zeznań świadka – poszkodowanej oraz kalkulacja naprawy pozwanego ubezpieczyciela, jak również dokumenty znajdujące się w aktach szkodowych, w tym zdjęcia z oględzin pojazdu (k. 129-133), które świadczyły o nieznacznym zakresie uszkodzeń. W ocenie Sądu z uwagi na wiek uszkodzonego pojazdu (17 lat w chwili zdarzenia), również przemawiał za ustaleniem wysokości szkody jako częściowej i w niższej niż próbował wykazać powód wysokości.

Poza sporem znajdują się okoliczności zdarzenia z dnia 15 lipca 2017 roku, a także uznanie odpowiedzialności przez pozwanego. Sporne między stronami było ustalenie rodzaju szkody w pojeździe (szkoda całkowita czy częściowa) oraz wysokości odszkodowania (w tym użytych części oraz stawek za prace lakierniczo-blacharskie tj. czy powinny być ustalone w wysokości 100 zł/ (...) czy 60 zł/ (...)).

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie niniejszych rozważań natury prawnej zaznaczyć należy, że istotne dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie okazały się mieć zeznania poszkodowanej H. D., która przyznała, że z wypłaconego jej przez pozwanego ubezpieczyciela odszkodowania w łącznej kwocie 1 996,57 złotych dokonała naprawy uszkodzonego samochodu w sposób całkowity. Naprawa zaś przywróciła pojazd do stanu sprzed dnia zdarzenia z dnia 15 lipca 2017 r.. Samochód został zatem całkowicie naprawiony, a poszkodowana nie miał zastrzeżeń co do zakresu i jakości naprawy. Pojazd po wykonaniu naprawy był sprawny i w dalszym ciągu korzystał z niego syn poszkodowanej.

Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych regulują przepisy ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.), w dalszej części uzasadnienia nazywanej ustawą. Zgodnie z art. 34 ust. 1 i 36 ust. 1 ustawy z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Ustalenie odszkodowania z ubezpieczenia OC następuje według ogólnych zasad, określonych w art. 361-363 k.c., z tym jedynie zastrzeżeniem, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest tylko do świadczenia pieniężnego, ograniczonego do wysokości, ustalonej w umowie, sumy gwarancyjnej (art. 822 § 1 k.c. i art. 36 ust. 1 ustawy).

Na gruncie powyżej przytoczonych przepisów, a co jest bezspornym w sprawie, (...) zobowiązane było względem poszkodowanej H. D. do zapłaty odszkodowania w granicach odpowiedzialności cywilnej kierującego pojazdem sprawcy zdarzenia. Pozwany wywiązał się należycie ze swojego zobowiązania, bowiem poszkodowana dokonała skutecznej naprawy „na własną rękę” swojego samochodu, którą przeprowadziła z odszkodowania uzyskanego w drodze likwidacji szkody od pozwanego. Tym samym w ocenie Sądu pozwany de facto naprawił w całości szkodę, a wypłacone przez niego odszkodowanie pozwoliło przywrócić samochód do stanu sprzed zdarzenia z dnia 15 lipca 2017 roku. Skoro zatem poszkodowana doprowadziła do przywrócenia takiego stanu, to wartość należnego powodowi odszkodowania powinna być równa poniesionym przez poszkodowaną kosztom, niezależnie nawet od wyliczonej przez biegłego (gdyby takowy został powołany w niniejszej sprawie) teoretycznej kwoty odpowiadającej celowym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkom służącym do przywrócenia stanu poprzedniego. Jeśli rzeczywisty koszt usunięcia szkody jest już wiadomy, z uwagi na doprowadzenie pojazdu do stanu sprzed szkody, wskutek dokonania naprawy, odszkodowanie winno być równe poniesionym kosztom. Przyznanie w takiej sytuacji odszkodowania wyższego, wyliczonego w sposób teoretyczny przez biegłego sądowego (czy też samodzielnie, czy przez rzeczoznawcę) narusza ograniczenie narzucone w art. 824 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którym odszkodowanie nie może przekraczać poniesionej szkody (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 21 stycznia 2014 roku, I ACa 1430/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 czerwca 2013 roku, I ACa 1270/12, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., III CZP 76/05, LEX 175463). W myśl tego przepisu o ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. Naprawienie szkody powinno prowadzić do przywrócenia w jak największym stopniu stanu poprzedzającego zaistnienie szkody (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 19 czerwca 2013 roku, I ACa 1270/12).

Tym samym mając na względzie powyższą argumentację, Sąd uznał, że wypłacone przez pozwanego poszkodowanej H. D. odszkodowanie wystarczyło w zupełności do naprawienia szkody w należącym do niej pojeździe, który został uszkodzony na skutek zdarzenia drogowego w dniu 15 lipca 2017 roku, a tym samym do przywrócenia jego stanu sprzed tegoż uszkodzenia. Wobec powyższego żądanie powoda zapłaty kwoty wyższej aniżeli wypłacona przez pozwanego poszkodowanej kwota 1 996,57 złotych, nie jest uzasadnione, zwłaszcza w świetle przepisu art. 824 ¹ § 1 k.c. Skoro powód na mocy cesji wierzytelności wstąpił w prawa poszkodowanej to tylko w takim zakresie w jakim wierzytelność przysługiwała poszkodowanej. Nabycie wierzytelności może nastąpić tylko wówczas i tylko w takim zakresie, w jakim przysługiwała ona zbywcy. Oznacza to, że do umów zbycia wierzytelności ma zastosowanie zasada nemo in alium plus iuris transferre potest quam ipse habet, a cesjonariusza nie chroni dobra wiara. Brak wierzytelności czyni umowę o przelew wierzytelności nieskuteczną prawnie (por. Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II, wersja elektroniczna LEX).

Dlatego też, Sąd na podstawie art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 824 ¹ § 1 k.c. a contrario w zw. z art. 509 k.c. oddalił w całości powództwo W. B. przeciwko (...) Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 3 103,43 złotych, uznając również za niezasadne roszczenie powoda o zwrot kosztu sporządzenia kosztorysu naprawy przygotowanego na jego zlecenie.

Sąd oddalił wnioski stron o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, albowiem dowód ten w okolicznościach niniejszej sprawy był bezprzedmiotowy skoro wysokość szkody została wykazana dokumentami znajdującymi się w aktach prawy oraz zeznaniami świadka - poszkodowanej. Z tych samych powodów Sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe stron.

W zakresie kosztów Sąd postanowił na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu i obciążył powoda obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów procesu, w kwocie łącznej 964,00 złotych, na którą to kwotę złożyła się kwota 900,00 złotych kosztów zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 3 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych - Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), kwota 17,00 złotych opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz kwota 47,00 złotych poniesionych przez pozwanego (z uiszczonej przez niego zaliczki) kosztów stawiennictwa świadka.

ZARZĄDZENIE

1)  odnotować,

2)  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć:

a.  pełnomocnikowi powoda – adw. O. H.,

b.  pełnomocnikowi pozwanego – r. pr. A. K.,

2)  przedłożyć z wpływem lub po 2 tyg. od doręczenia.

3)  postanowienia z dn. 5.04.2018 r. w przedmiocie przyznania świadkowi zwrotu kosztów stawiennictwa oraz w przedmiocie zwrotu zaliczek prawomocne od dnia 13.04.2018 r.

4)  wypłacić świadkowi H. D. kwotę 47 zł zgodnie z prawomocnym postanowieniem z dn. 5.04.2018 r. z zaliczki uiszczonej przez pozwanego (k. 77);

5)  dokonać faktycznego zwrotu pozostałych kwot zaliczek zgodnie z prawomocnym postanowieniem z dn. 5.04.2018 r.

T., dn. 1 maja 2018 r.

Asesor sądowy
Dawid Kobus