Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 kwietnia 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko A. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W.

z dnia 11 czerwca 2015 r., sygn. akt XVII GC 297/15

oddala apelację.

Sygn. akt XXIII Ga 84 / 16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 11 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w sprawie XVII GC 297/15 zasądził od A. S. na rzecz J. K. kwotę 13.550,34 zł wraz odsetkami od dnia wniesienia 30 lipca 2012 r. oraz kosztami postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. pełnił funkcję prezesa zarządu „(...)" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.. W dniu 17 października 2008 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w W. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wydał wyrok w sprawie o sygn. akt VI P 870/06, w którym zasądził na rzecz powoda J. K. od pozwanego „(...)" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę:

-

(...) zł brutto tytułem odszkodowania,

-

(...) zł brutto tytułem świadczenia urlopowego,

-

(...) zł brutto tytułem wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, oraz kwotę 1 800,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na skutek rozpoznania apelacji pozwanej spółki Sąd Okręgowy Warszawa -Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, wyrokiem z dnia 15 grudnia 2008 r. oddalił apelację oraz zasądził na rzecz J. K. od „(...)" spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. kwotę 900,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego za II instancję. W dniu 29 stycznia 2010 r. Sąd Okręgowy nadał orzeczeniom Sądów I i II instancji klauzulę wykonalności. Na podstawie ww. tytułu wykonawczego J. K. złożył do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce „(...)". W toku postępowania komornik sądowy otrzymał tytułem zajęcia wierzytelności dłużnika przysługującej mu wobec (...) Sp. z o.o. kwotę 3 000,05 zł, z czego dla wierzyciela przypadła kwota 2 759,17 zł. Komornik sądowy nie uzyskał informacji o majątku spółki z urzędów skarbowych oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Postanowieniem z dnia 6 września 2010 r. Komornik Sądowy P. B. w sprawie o sygn. akt KM (...) umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Postanowieniem z dnia 28 października 2008 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi -Północ w W. -Sąd Gospodarczy IX Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych, w sprawie o sygn. akt IX GU 27/08, oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości „(...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z uwagi na to, że majątek spółki nie wystarczał za zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. W piśmie z dnia 9 lipca 2012 r. J. K. skierował do A. S. wezwanie do zapłaty, w którym domagał się zapłaty kwoty 13 550,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wyroku Sądu I instancji. Pismo zostało odebrane w dniu 26 lipca 2012 r. J. K. złożył do Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wniosek o wypłatę zaległych świadczeń pracowniczych ze środków funduszu. Decyzją z dnia 20 września 2012 r. Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w W. odmówił wypłaty wnioskowanych świadczeń z uwagi na niespełnienie przesłanek ustawowych i fakt, że

niewypłacalność byłego pracodawcy nie wystąpiła w terminie do dnia 30 września 2006 r.

Stan faktyczny Sąd I instancji ustalił w oparciu o dokumenty które ocenił jako wiarygodne, bezsporne okoliczności sprawy dotyczące pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu spółki „(...)" Sp. z o.o. oraz sposobu rozpoznania przez sąd upadłościowy wniosku o ogłoszenie upadłości tej spółki.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia był art. 299 k.s.h., art. 6 k.c, art. 481 § 1 k.c. i art. 455 k.c.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż odpowiedzialność członka zarządu aktualizuje się przy tym dopiero w chwili, gdy egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, a ustalenie przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, iż spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu. Powód dochodząc roszczenia przewidzianego w art. 299 § 1 k.s.h. powinien wykazać istnienie określonego zobowiązania spółki w czasie, kiedy pozwany był członkiem zarządu, stwierdzonego w tym czasie lub później tytułem egzekucyjnym wydanym na rzecz powoda oraz bezskuteczność egzekucji tego zobowiązania przeciwko spółce. Podjęcie obrony przez pozwanych członków zarządu i uwolnienie się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki wymaga natomiast wykazania jednej z okoliczności zwalniających wskazanych w art. 299 § 2 k.s.h. Ciężar udowodnienia przynajmniej jednej z wymienionych okoliczności spoczywa wyłącznie na pozwanych członkach zarządu zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu z art. 6 k.c. w zw. z art. 299 § 2 k.s.h. Postępowanie egzekucyjne wszczęte na podstawie tytułu wykonawczego - wyroków Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi -Południe z dnia 17 października 2008 r. i Sądu Okręgowego Warszawa - P. z dnia 15 grudnia 2008 r. - zostało umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji, a tym samym po stronie wierzyciela powstało uprawnienie do żądania odszkodowania od członków zarządu sprawujących mandaty w okresie istnienia tego zobowiązania. Bezskuteczność egzekucji oznaczała, że nie doszło do zaspokojenia roszczeń wierzyciela w postępowania wszczętym i prowadzonym według przepisów k.p.c. o postępowaniu egzekucyjnym. Nie ma więc potrzeby wykazywania, że wierzyciel wykorzystał wszelkie sposoby egzekucji, bo wystarczy wykazanie bezskuteczności zaspokojenia przy wykorzystaniu jednego z nich. Jako klasyczny przejaw bezskuteczności egzekucji należy więc rozumieć brak rezultatu w postaci zaspokojenia wierzyciela, pomimo prawnie zorganizowanego i wykonanego działania organów egzekucyjnych, mającego na celu zadośćuczynienie interesowi wierzyciela odzwierciedlonemu w tytule egzekucyjnym. Pozwany w toku postępowania podnosił, że powód nie udowodnił wystąpienia przesłanki bezskuteczności egzekucji, w tym nie skorzystał z instytucji wyjawienia majątku celem ustalenia stanu majątkowego spółki „(...)" Sp. z o.o. (...) dochodzący na podstawie art. 299 k.s.h. od członków zarządu swych nie wyegzekwowanych roszczeń względem spółki korzysta z ustawowego domniemania m.in. szkody, winy i związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zachowaniem członków zarządu i musi wykazać jedynie fakt bezskuteczności egzekucji w stosunku do spółki. Ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Powód na poparcie swoich twierdzeń przedstawił dowód z dokumentu urzędowego postanowienia Komornika Sądowego z dnia 6 września 2010 r. o umorzeniu postępowania

egzekucyjnego wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W uzasadnieniu postanowienia komornik wskazał, iż egzekucji z ruchomości, wierzytelności i kont bankowych spółki „(...)" nie przyniosła rezultatu. Moc dowodowa dokumentu urzędowego wynikająca z art. 244 § 1 k.p.c, przy uwzględnieniu art. 252 k.p.c, polega na domniemaniu zgodności z prawdą oświadczenia uprawnionego organu, zawartego w pochodzącym od niego dokumencie. Pozwany nie obalił domniemania wynikającego z przedmiotowego dokumentu i nie zgłosił dowodów na poparcie swoich twierdzeń o istnieniu majątku spółki, z którego wierzyciel mógłby zaspokoić swoje roszczenie. W sytuacji podnoszenia przez pozwanego zarzutu posiadania przez spółkę majątku, z którego możliwym byłoby zaspokojenie się przez powoda, to na pozwanego przeszedł ciężar wykazania tego majątku, czego nie uczynił. Pozwany nie przedstawił dowodów na okoliczność istnienia majątku spółki „(...)", ale nawet nie wskazał w uzasadnieniu sprzeciwu jakiegokolwiek środka majątkowego, z którego możliwe było uzyskanie zaspokojenia. Pozwany powinien był wykazać, ze istniał majątek pozwalający na zaspokojenie wierzyciela, który pozwany wyjawiłby w toku postępowania z art. 913 k.p.c. Komornik wykorzystał dostępne mu źródła wiedzy o majątku spółki w tym informacje z urzędu skarbowego, ZUS i uzyskał jedynie częściową wpłatę w wysokości 3 000,05 zł od spółki (...) Sp. z o.o., z czego dla wierzyciela przypadła jedynie kwota 2 759,17 zł. Pozbawiony podstaw okazał się zarzut pozwanego co do zbadania, czy powód nie uzyskał zaspokojenia swoich roszczeń ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W tej mierze bowiem zgromadzony materiał dowodowy istotnie wskazuje, że powód złożył wniosek o wypłatę zaległych świadczeń pracowniczych, jednakże decyzją z dnia 20 września 2012 r. uprawniony organ odmówił wypłaty świadczeń wskazując szeroko w uzasadnieniu decyzji, że nie zostały spełnione przesłanki ustawowe do wypłaty świadczeń. Zarzut pozwanego nie znalazł zatem potwierdzenia w materiale dowodowym, a wystarczającym dowodem na tę okoliczność była wspomniana decyzja dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy. Sąd Rejonowy oddalił wniosek pozwanego o przesłuchanie powoda na okoliczność uzyskania zaspokojenia ze środków FGŚP. Dowód ten w świetle art. 299 k.p.c. ma jedynie charakter subsydiarny i znajduje zastosowanie tylko w sytuacji, gdy po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Pozwany jako członek zarządu dłużnej spółki mógł jeszcze uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, gdyby wykazał, iż ziściła się przynajmniej jedna z trzech wyżej wymienionych w art. 299 § 2 k.s.h. przesłanek egzoneracyjnych. Pozwany nie wykazał jednak żadnej z nich, a nawet nie twierdził, aby którakolwiek z okoliczności zwalniających go z odpowiedzialności wystąpiła.

Na zasądzone odszkodowanie składa się kwota należności głównej wynikająca z wyroku sądu pracy, a nadto koszty procesu zasądzone w wyrokach Sądu I i II instancji, przy uwzględnieniu częściowego zaspokojenia powoda w postępowaniu egzekucyjnym do wysokości 2 597,17 zł. Zasadność objęcia roszczeniem odszkodowawczym kosztów procesu i kosztów bezskutecznej egzekucji nie budzi wątpliwości w orzecznictwie Sądu Najwyższego, a Sąd rozpoznający niniejszą sprawę powyższe stanowisko w pełni podziela.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o odroczenie rozprawy, nie zaistniały żadne przesłanki do odroczenia rozprawy wymienione w art. 214 k.p.c. W rozpoznawanej sprawie pozwany był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.

Sąd nie uwzględnił żądania powoda zasądzenia odsetek za opóźnienie w części. Termin wymagalności świadczenia względem pozwanego, które jest świadczeniem odszkodowawczym i jego termin nie jest oznaczony i nie wynika z właściwości zobowiązania, wyznacza art. 455 k.c, co oznacza, że świadczenie to staje się wymagalne niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. Powód przedstawił dowód doręczenia pozwanemu, na wskazywany przez niego w sprzeciwie adres zamieszkania, wezwania do zapłaty kwoty 13 550,34 zł. Wezwanie to zostało odebrane w dniu 26 lipca 2012 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynika procesu. Pozwany jako przegrywający sprawę obowiązany jest zwrócić na rzecz powoda koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Na powyższe koszty składa się opłata od pozwu - 678,00 zł i poniesiona przez powoda opłata od skargi na orzeczenie referendarza sądowego w wysokości 100,00 zł.

Sąd nie znalazł podstaw, aby w rozpoznawanej sprawie zastosować art. 102 k.p.c. i zwolnić pozwanego od obowiązku ponoszenia kosztów procesu w razie przegrania sporu.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany. Zarzucił zaskarżonemu wyrokowi: 1. naruszenie przepisów prawa materialnego:

1)  art. 299 § 1 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż wystąpienie przesłanki odpowiedzialność pozwanego w postaci bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, o której mowa w naruszonym przepisie, aktualizuje się w razie umorzenia egzekucji przez komornika na podstawie art. 824 § 1 pkt. 3 k.p.c, podczas gdy okoliczność umorzenia postępowania nie stanowi wymiernej przesłanki do uznania bezskuteczności egzekucji, a powód zaniechał podjęcia innych, przewidzianych prawem czynności z udziałem dłużnej spółki, co winno skutkować oddaleniem powództwa z uwagi na niewykazanie przesłanki bezskuteczności egzekucji prowadzonej wobec spółki;

2)  art. 442 ^{( 1)} § 1 k.c. w zw. z art. 299 k.s.h. poprzez błędną wykładnię i uznanie, iż w niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczenia zgłoszonego pozwem nie upłynął, podczas gdy w niniejszej sprawie wobec spółki „(...)"sp. z o.o. w Z. (zw. dalej również „spółką"), której członkiem zarządu jest pozwany, już w 2008r. r. zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, zakończone w dn. 28-10-2008r. oddaleniem wniosku z uwagi na fakt, że majątek spółki nie wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, powyższy fakt został ujawniony w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) w dn. 27-02-2009 r., a zatem już w tej dacie powódce znany był stan majątku spółki, uniemożliwiający zaspokojenie roszczeń zgłoszonych wobec pozwanego w pozwie wniesionym w niniejszej sprawie w dn. 21-09-2010.;

3)  art. 299 § 1 k.s.h. w zw. z art. 481 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda odsetek od sumy składającej się m.in. z

kwoty kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu sądowym, podczas gdy od tego rodzaju kosztów nie należą się odsetki; 2. naruszenie przepisów prawa procesowego:

1)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez:

-

zaniechanie poczynienia ustaleń faktycznych o istotnym dla sprawy znaczeniu, w tym przede wszystkim ustaleń o postępowaniu prowadzonym przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w przedmiocie wypłaty kwoty objętej powództwem;

-

poczynienie ustaleń o bezskuteczności egzekucji prowadzonej przeciwko spółce wyłącznie w oparciu o postanowienia Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. P. B. w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego z dnia 06-09-201Or. w sprawie KM (...), podczas gdy okoliczność formalnego orzeczenia przez komornika o bezskuteczności nie wyczerpuje postępowania dowodowego co do faktycznej bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art.299 k.s.h., która może i powinna być potwierdzona poprzez dalsze czynności podjęte przez powoda np. w trybie; przepisów o wyjawieniu majątku,

2)  art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie powoda w charakterze strony (na które pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie w trybie art. 162 kpc) na okoliczność przebiegu i ustaleń w postępowaniu w sprawie wypłaty kwoty objętej powództwem z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w tym w szczególności ustaleń w zakresie prawomocnego zakończenia tego postępowania lub ewentualnego zaskarżenia przez powoda decyzji o odmowie wypłaty środków i orzeczenia zapadłego na skutek odwołania, co uniemożliwiło dokonanie ustaleń w zakresie istnienie pod stronie powoda szkody w dniu zamknięcia rozprawy;

3)  art. 156 k.p.c. w zw. z art. 214 §1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o odroczenie rozprawy (na które pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie w trybie art. 162 k.p.c.) złożonego przez pozwanego wraz z dokumentami usprawiedliwiającymi jego nieobecność, pomimo zmiany stanowiska powoda i zgłoszenia chęci prowadzenia rozmów ugodowych pod warunkiem przedstawiania przez pozwanego propozycji ugodowej, niemożliwej do uzyskania w dacie rozprawy z uwagi na z uwagi na fakt czasowego przebywania przez pozwanego poza granicami kraju i związaną z tym faktem niemożność telefonicznego ustalenia przez pełnomocnika propozycji ugodowej;

Skarżący wniósł o wyznaczenie i przeprowadzenie rozprawy, o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy przez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych tak w postępowaniu przed sądem I instancji jak i przed sądem II instancji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji wskazał naruszenie art. 299 § 1 k.s.h., art. 481 § 1 k.c, art. 482 k.c. Formalne umorzenie egzekucji przez komornika na podstawie art.

824 § 1 pkt.3 k.p.c. nie odpowiada kodeksowej konstrukcji „bezskutecznej egzekucji" w rozumieniu art. 299 § 1 k.s.h. Strona powodowa dowodziła braku majątku spółki jedynie za pomocą postanowienia wydanego przez komornika sądowego i poprzestając na przedłożeniu do akt sprawy tego dokumentu, powód nie przedstawił żadnych dowodów, które w sposób „nie budzący wątpliwości", mogłyby doprowadzić do przekonania, że spółka faktycznie nie ma majątku. Postępowanie egzekucyjne było prowadzone zaledwie kilka miesięcy, poddaje w wątpliwość faktyczne wyczerpanie przez wierzyciela - za pośrednictwem organu egzekucyjnego -możliwości zaspokojenia roszczenia z majątku spółki. Z tych względów, ocena okoliczności „bezskutecznej egzekucji" wobec spółki wymagała od powoda podjęcia innych czynności, w tym związanych przynajmniej z postępowaniem o wyjawienie majątku w trybie przepisów art. 913 k.p.c. Sąd I instancji błędnie przyjął, iż w niniejszej sprawie doszło do bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 299 k.s.h.

Przepis art. 481 § 1 kc. nie ma zastosowania do świadczeń pieniężnych zasądzonych prawomocnym orzeczeniem o kosztach procesu. Wierzytelności z tytułu kosztów procesu mogą znaleźć się w obrocie prywatnoprawnym i podlegają wówczas jego regułom, jednak z wyłączeniem tych, których zastosowanie podważałoby naturę i funkcję kosztów procesu. Nie mogą być naruszone w szczególności przepisy zakazujące, po uprawomocnieniu się orzeczenia o kosztach, modyfikacji ich wysokości. Ponadto, w kontekście roszczenia powoda o odsetki liczone od kosztów postępowania sądowego należy wskazać, że odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązanie spółki nie może przewyższać odpowiedzialności samej spółki. Skoro spółka na podstawie orzeczeń przywołanych w pozwie, miała obowiązek zapłacić obok należności głównej i odsetek także koszty postępowań - bez odsetek, zadłużenie spółki, za które według twierdzeń pozwu ma odpowiadać powód na zasadzie art. 299 1 k.s.h., nie obejmuje odsetek od tychże kosztów (zasądzonych w kwocie 1800 zł na pierwsza instancje i 900 zł za druga instancje w sprawie wytoczonej spółce). Z tego względu sąd I instancji niesłusznie obciążył pozwanego obowiązkiem zapłaty odsetek od łącznej kwoty 13.550,34 zł stanowiącej sumę kosztów ww. postępowań i stanowiącej część zasądzonej i niewyegzekwowanej należności głównej w kwocie 10.850,34 zł. Mając powyższe na uwadze odsetki mogłyby być zasądzone od pozwanego co najwyżej od ww. niewyegzekwowanej kwoty należności głównej tj. kwoty 10.850,34 zł.

W niniejszej sprawie, w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego, sąd nie poczynił samodzielnych ustaleń o sytuacji majątkowej spółki w dacie zamknięcia rozprawy, opierając przekonanie o braku majątku na zaspokojenie spółki wy staczającego na postanowieniu Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w W. P. B. w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego z dnia 06-09-201Or. w sprawie KM (...). Ustalenia komornika, dokonane po przeprowadzeniu zaledwie kilkumiesięcznego postępowania, w którym doszło do częściowego zaspokojenia roszczeń powoda, nie były w żaden sposób weryfikowane przez powoda chociażby w trybie postępowania o wyjawienie majątku spółki. Jako nieprawidłowe należy ocenić zaniechanie poczynienia przez sąd ustaleń o postępowaniu prowadzonym przez Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w przedmiocie wypłaty kwoty objętej powództwem. W tym kontekście, w ocenie pozwanego, błędne było oddalenie wniosku o przesłuchanie powoda w charakterze strony (na które obecny na

rozprawie pełnomocnik pozwanego złożył zastrzeżenie w trybie art. 162 kpc) na okoliczność przebiegu i ustaleń w postępowaniu w sprawie wypłaty kwoty objętej powództwem z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Powyższe mogłoby doprowadzić do kolejnych ustaleń - co do prawomocnego zakończenia tego postępowania na etapie decyzji odmownej wydanej przez ww. fundusz i przedłożonej do akt sprawy przez powoda, lub co do ewentualnego zaskarżenia przez powoda decyzji o odmowie wypłaty środków i orzeczenia zapadłego na skutek odwołania (o prawie wniesienia odwołania powód był pouczony, lecz o kwestii zaskarżenia decyzji funduszu się nie wypowiadał). Tymczasem, powyższe ustalenie dotyczyło okoliczność warunkującej możliwość obciążenia pozwanego kwotą rzekomo niezaspokojonego roszczenia.

Ostatni z zarzutów natury procesowej dotyczy oddalenia wniosku pozwanego o odroczenie rozprawy. Należy wyjaśnić, że rozprawa z dnia 11 czerwca 2015r. na której doszło do zamknięcia przewodu sądowego i po której sąd ogłosił wyrok, został początkowo wyznaczona na dzień 9 września 2015r. Na nowym terminie rozprawy pozwany nie mógł się stawić w sądzie z uwagi na zagraniczny wyjazd służbowy, dlatego złożył wniosek o odroczenie rozprawy. Tymczasem na rozprawie w dn. 11 czerwca 2015r. powód zmienił dotychczasowe stanowisko w zakresie zawarcia ewentualnej ugody wyrażając gotowość rozpoczęcia rozmów z pozwanym o ile ten przedstawi propozycję ugodową, co z uwagi na niemożność skontaktowania się z pozwanym, nie było możliwe w terminie rozprawy. Mając powyższe na uwadze należy uznać, ze sąd niezasadnie oddalił wniosek pozwanego o odroczenie rozprawy uchybiając regulacji art. 156 kpc w zw. z art.214 §1 kpc (na co obecny na rozprawie pełnomocnik złożył zastrzeżenie w trybie art. 162 kpc i protokołu).

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej oraz utrzymanie wyroku Sądu I instancji w mocy, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach. Wyrok Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W., XVII Wydziału Gospodarczego jest prawidłowy. Sąd poprawnie zinterpretował i zastosował przepisy prawa oraz prawidłowo i kompleksowo ocenił dowody zgromadzone w sprawie. Wyrok zatem powinien być utrzymany a apelacja powoda oddalona.

Pozwany przejawia pewną niekonsekwencję w zakresie prezentowania swojego stanowiska co do osoby swojego pełnomocnika procesowego. W nagłówku apelacji wniesionej w dniu 31 lipca 2015 r. pozwany wskazał dane osobowe pełnomocnika -radcy prawnego P. P., po czym skonstruował pismo procesowe w imieniu własnym. Tymczasem powoływane orzecznictwo oraz sprawne operowanie przepisami prawnymi sugeruje, iż sporządzenie tejże apelacji zostało zlecone profesjonalnemu pełnomocnikowi. Ta niekonsekwencja jest niezwykle istotna z punktu widzenia wniosku pozwanego z dnia 3 grudnia 2015 r. o doręczenie pozwanemu odpisu postanowienia Referendarza Sądowego Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w W., Wydział XVII Gospodarczy z dnia 23 listopada 2015 r. w przedmiocie zwrotu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, tj. opłaty od apelacji. Tym samym opłata ta została wniesiona po terminie przewidzianym przez przepisy prawa, a zatem apelacja nie powinna zostać rozpoznana, jako obarczona brakiem formalnym.

Zarzut naruszenia prawa materialnego art. 299 § 1 k.s.h. poprzez błędną wykładnię był nietrafny. Przyjęcie stanowiska prezentowanego przez pozwanego,

zgodnie z którym powód powinien podjąć dodatkowe czynności, poza przeprowadzeniem egzekucji komorniczej, która okazała się bezskuteczna, pozbawiałoby sensu regulacji, której celem jest stwierdzenie bezskuteczności wobec spółki w jakikolwiek, przewidziany prawem sposób. Potwierdzenie tego stanowiska znajduje się w orzecznictwie SN. Wystarczającym środkiem dowodowym, za pomocą którego wierzyciel może wykazać bezskuteczność egzekucji z majątku spółki przysługującej mu wierzytelności jest postanowienie komornika o umorzeniu postępowania (art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c). Dokument ten stwierdza bowiem, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Wystąpienie przesłanki w postaci stwierdzenia bezskuteczności egzekucji wobec spółki zostało udowodnione w wystarczającym stopniu i nie istniał po stronie powoda obowiązek przeprowadzenia dodatkowego postępowania w sprawie o wyjawienie majątku dłużnika.

Zarzut naruszenia art. 442 ¹ § 1 k.c. w zw. z art. 299 k.s.h. poprzez błędną wykładnię nie znajduje zastosowania. Art. 299 § 1 k.s.h. upoważnia do skierowania żądania spełnienia świadczenia przeciwko członkowi zarządu, czyli osobie fizycznej. Powód nie zaprzecza, iż zła kondycja finansowa spółki, przeciwko której posiadał tytuł egzekucyjny znana mu była w dniu wniesienia pozwu. Potwierdzało to postanowienie komornika stwierdzające bezskuteczność egzekucji. Jednakże celem pozwu wniesionego w trybie art. 299 § 1 k.s.h. nie jest skierowanie sprawy przeciwko spółce, a przeciwko członkowi zarządu ją reprezentującego. W tym zakresie nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez pozwanego, z którego wynika upływ terminu przedawnienia roszczenia. Ponadto, jak słusznie zauważył Sąd I instancji pozwany nie wykazał przesłanek egzoneracyjnych, wyłączających jego odpowiedzialność zgodnie z art. 299 § 2 k.s.h., zatem dochodzenie roszczenia w tym trybie jest jak najbardziej dopuszczalne i uzasadnione.

Zarzut naruszenia art. 299 § 1 k.s.h. w zw. z art. 481 § 1 k.c. poprzez błędne zastosowanie nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie pozwanego odsetki od zasądzonej na rzecz powoda kwoty 13 550,34 zł zostały nieprawidłowo zasądzone, gdyż obejmują odsetki od kosztów procesu należnych powodowi. Odsetki od kwoty należności głównej przysługującej powodowi nie zostały zasądzone. Koszty postępowania w łącznej kwocie 2 700 zł (1 800 zł za pierwszą instancję i 900 zł za drugą instancję w postępowaniu prowadzonym przeciwko spółce) zostały pokryte ze środków wyegzekwowanych przez komornika sądowego, co zostało stwierdzone w Postanowieniu z dnia 6 września 2010 r. Należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 1026 § 2 k.p.c. „Wydzieloną wierzycielowi sumę zalicza się przede wszystkim na koszty postępowania, następnie na odsetki, a w końcu na sumę dłużną". Wyegzekwowana kwota została zatem zaliczona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Sąd I instancji słusznie zatem zasądził należność główną z odsetkami, pomijając w sentencji wyroku kwotę należnych kosztów procesu. W świetle powyższego nie sposób się zgodzić z twierdzeniem, iż odsetki od zasądzonej należności głównej na rzecz powoda pokrywają kwotę kosztów procesu, od których nie jest dopuszczalne naliczanie odsetek.

Pozwany zarzuca Sądowi I instancji naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. Wystarczającym dowodem w sprawie jest Zawiadomienie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w W., Wydziału Funduszu

Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o odmowie wypłaty świadczeń z Funduszu z dnia 20 września 2012 r. Dokument ten ma moc dokumentu urzędowego, który potwierdza treść w nim zawartą. Przeprowadzanie procesu weryfikacyjnego przez Sąd w zakresie prowadzonego postępowania przez Funduszem nie było zatem konieczne ani zasadne.

W kwestii zarzutu dotyczącego braku poczynienia przez Sąd ustaleń faktycznych w zakresie bezskuteczności egzekucji wobec spółki, zgodnie z przepisami prawa oraz utrwalonym orzecznictwem przedstawienie postanowienia komornika sądowego stwierdzającego bezskuteczność egzekucji wobec spółki jest wystarczającym dowodem i nie wymaga przeprowadzania dodatkowych czynności w postaci postępowania o wyjawienie majątku dłużnika w celu dochodzenia roszczeń w trybie art. 299 § 1 k.s.h.

Zarzut naruszenia art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o przesłuchanie powoda w charakterze strony na okoliczność przebiegu postępowania w sprawie wypłaty kwoty objętej powództwem z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie jest trafny. Moc dowodowa dokumentu urzędowego oraz przesłuchania strony jest niewspółmierna. Dowód z przesłuchania strony ma charakter subsydiarnego, dobrowolnego, dwustronnego oraz symetrycznego osobowego środka dowodowego. Obowiązek przesłuchania stron nie ma więc charakteru bezwzględnego, a aktualizuje się jedynie wówczas, gdy sąd uzna, ze dotychczasowe rezultaty przeprowadzonego postępowania dowodowego nie prowadzą do wyjaśnienia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Z uwagi na dostateczne wyjaśnienie okoliczności sprawy oddalenie przez Sąd I instancji dowodu w postaci przesłuchania pozwanego na wskazaną okoliczność było słuszne, zaś czynienie zarzutu w tym zakresie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do ostatniego zarzutu pozwanego, tj. naruszenia art. 156 k.p.c. w zw. z art. 214 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o odroczenie rozprawy pragnę wskazać, iż nie jest on zasadny. W ocenie pozwanego na rozprawie w dniu 11 czerwca 2015 r., na której nie mógł być obecny z uwagi na wyjazd służbowy, stanowisko powoda w sprawie uległo zmianie. Tymczasem twierdzenia pozwanego są błędne. Należy wskazać, iż Sąd Rejonowy dla Warszawy P. w W., VII Wydział Gospodarczy w dniu 29 sierpnia 2014 r. wystosował wezwanie do stron w celu uzyskania wiążącego stanowiska w zakresie zawarcia ugody. Pozwany zadeklarował, iż widzi możliwość zawarcia ugody jednocześnie oświadczając, iż proponowane warunki zostaną przedstawione najpóźniej na rozprawie i pozwany był w obowiązku przekazać takowe propozycje reprezentującemu go pełnomocnikowi. Fakt braku możliwości nawiązania kontaktu telefonicznego nie wydaje się w tej sytuacji przekonywujący. Gdyby intencją pozwanego było zawarcie ugody zadbałby o przygotowanie stosownych propozycji w deklarowanym czasie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie i podlega oddaleniu.

Skarżący polemizuje z oceną materiału dowodowego, dokonaną przez Sąd I instancji, która została dokonana w sposób prawidłowy, bezstronny i racjonalny. Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, która nie wykraczała poza zasadę swobodnej oceny dowodów i zasadę

wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Zarzuty naruszenia prawa procesowego podniesione w apelacji i płynące z nich konkluzje są nietrafne.

Sąd odwoławczy nie podziela stanowiska pozwanego, iż doszło do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c, art. 227 k.p.c. w zw. z art. 299 k.p.c, co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia.

Ustalenia i wnioski Sądu I Instancji Sąd odwoławczy poczytuje za trafne.

Zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c, Sąd dokonuje oceny wiarogodności i mocy dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym przez Sąd. Ocena wiarygodności i mocy dowodów jest podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (zob. wyrok SN z dnia 16 lutego 1996 r., II CRN 173/95, niepubl.).

Sąd Najwyższy stwierdził również, że normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego, (zob. wyrok SN z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, Lex Polonica nr 346095, OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655).

Oceniając materiał dowodowy w tej sprawie, Sąd Rejonowy dokonał tego wszechstronnie, prawidłowo, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, logiki, doświadczenia życiowego.

Nie doszło do naruszenia przepisu art. 299 k.p.c, art. 227 k.p.c, art. 214 § 1 k.p.c, art. 156 k.p.c. Sąd I instancji, po rozważeniu całokształtu materiału dowodowego, stwierdził, czy koniecznym i w jakim zakresie, było przeprowadzenie dowodu, o charakterze subsydiarnym, z przesłuchania stron. Uznając to za zbędne, oddalił przedmiotowy wniosek pozwanego, twierdząc, iż materiał dowodowy w postaci dokumentów i zakreślone przez pozwanego ramy tezy dowodowej, czynią jego przeprowadzenie niezasadnym. Sąd odwoławczy podkreśla, iż powyższe nie prowadzi do naruszenia art. 227 k.p.c. i art. 299 k.p.c. Przeprowadzenie określonych wniosków dowodowych i ich oddalenie jest uprawnieniem Sądu orzekającego. Z treści uzasadnienia Sąd Rejonowego wynika przyczyna oddalenia wniosku i tego uzasadnienie. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszenia art. 214 § 1 k.p.c. i naruszenia prawa do obrony pozwanego. Pozwany był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika na rozprawie. Wniosek wywodzony w apelacji, iż pozwany nie mógł, z powodu usprawiedliwionej nieobecności, zgłosić szczegółów propozycji ugodowej jest nieuprawniony. Mógł zgłosić je pełnomocnik pozwanego. Nadto pełnomocnik i strona mieli możliwość poczynienia między sobą i przeciwnikiem ustaleń w tej kwestii osobiście, telefonicznie albo drogą mailową od czasu zgłoszenia woli zawarcia ugody na rozprawie w 2014 r. do czasu terminu rozprawy poprzedzającej zamknięcie rozprawy w 2015 r. Wniosek o odroczenie rozprawy w tym przypadku i oparty na przesłankach wskazanych przez

pełnomocnika pozwanego, zmierzał do przewlekłości postępowania przed Sądem I instancji.

Sąd Okręgowy stwierdza, iż wierzyciel w ramach uprawnienia realizacji zobowiązania w drodze egzekucji, posiłkując się tytułem wykonawczym, mógł podjąć czynności egzekucyjne przeciwko spółce dłużniczce, dowodem czego był przebieg postępowania egzekucyjnego, zakończony decyzją komornika o bezskuteczności egzekucji. Sąd II instancji, powołując się na ugruntowane stanowisko SN, linie orzeczniczą Sąd Okręgowego w Warszawie, stwierdza, iż wystraczającym dowodem stwierdzenia bezskuteczności egzekucji jest stosowne postanowienie komornika o tym fakcie, doręczone wierzycielowi. Ustalenie przewidzianej w art. 298 § 1 k.h. (art. 299 § 1 k.s.h.) przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu, (zob. m.in. wyrok SN z dnia V CKN 416/01, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 129; wyrok z dnia 9 czerwca 1937 r., I C 1927/36, Zb. Urz. 1938, nr 4, poz. 184; wyrok z dnia 14 lutego 2003 r., IV CKN 1779/00, OSNC 2004, nr 5, poz. 76; uchwała z dnia 4 listopada 1994 r., I ACr 791/94, POSAG 1994, nr 4, s. 3; wyrok WSA w Białymstoku z dnia 7 maja 2015 r., I ACa 27/15, LEX nr 1734660; wyrok SO w Warszawie z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie XXIII Ga 327/15)

Trafnie Sąd Rejonowy stwierdził, iż dokument - postanowienie komornika z dnia 06 września 2010 r. - jest wystarczającym dowodem dla wykazania okoliczności wskazanej w art. 299 k.s.h. o bezskuteczności egzekucji.

Sąd Okręgowy ocenił jako nietrafny zarzut apelacyjny powoda w zakresie naruszenia prawa materialnego, zarówno art. 299 k.s.h., jak i art. 442 ¹ § 1 k.c. Sąd Rejonowy właściwie ustalił na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. odpowiedzialność pozwanego za zobowiązania spółki dłużniczki oraz brak wykazania przez pozwanego przesłanek ekskulpacyjnych z § 2 tego przepisu. Pozwany nie wykazali także braku szkody po stronie powoda, braku własnej winy w działaniu, a ciężar udowodnienia tych okoliczności obciążał pozwanego. Przytoczone przez pozwanego stanowisko orzecznictwa nie dotyczy stanu faktycznego zaistniałego w niniejszej sprawie między stronami procesu.

Sąd II instancji ocenił za właściwą, wskazaną przez Sąd Rejonowy datę wymagalności roszczenia powoda, trzyletni okres przedawnienia roszczenia majątkowego, które jeszcze nie nastąpiło i zastosowaną podstawę prawną art. 442 ¹ § 1 k.c. Sposób obliczenia daty wymagalności i początku biegu naliczenia odsetek, zastosowania podstawy prawnej dla rozstrzygnięcia o żądaniu odsetkowym, Sąd odwoławczy wskazuje na prawidłowe. Zarzut przedawnienia został zgłoszony dopiero w apelacji, zgodnie z art. 381 k.p.c. podlegał pominięciu.

Sąd nie widzi podstaw dla przyjęcia zasadności argumentu skarżącego naruszenia art. 481 § 1 k.c, art. 482 k.c. Słusznie w odpowiedzi na apelację powód podnosi, iż odsetki od kwoty należności głównej przysługującej powodowi nie zostały zasądzone przez Sąd I instancji. Koszty postępowania w łącznej kwocie 2700 zł (1800 zł za pierwszą instancję i 900 zł za drugą instancję w postępowaniu prowadzonym przeciwko spółce) zostały pokryte ze środków wyegzekwowanych przez komornika sądowego, co wynika z postanowienia z dnia 6 września 2010 r. Wydzieloną wierzycielowi sumę zalicza się przede wszystkim na koszty postępowania, następnie na odsetki, a w końcu na sumę dłużną, (art. 1026 § 2

k.p.c.) Wyegzekwowana kwota została zatem zaliczona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Sąd I instancji zasądził należność główną z odsetkami, nie uwzględniając kwoty należnych kosztów procesu.

Reasumując, Sąd Okręgowy podziela ustalenia Sądu I instancji. Jego ocenę dowodów, ocenę prawną Sąd odwoławczy poczytuje za prawidłową. Apelacja podlegała oddaleniu.

O powyższym orzeczono na podstawie art. 385 k.p.c.

SSO Magdalena Nałęcz SSO Andrzej Sobieszczański SSR del. Agnieszka du Chateau