Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE CZĘŚCIOWE

Dnia 28 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy we Włocławku I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Orlik-Seligowska

Protokolant: stażysta Katarzyna Rydzik-Cypryjańska

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2017 r. we Włocławku

na rozprawie sprawy

z wniosku A. P.

z udziałem R. P.

o podział majątku wspólnego

postanawia:

I.  dokonać częściowego podziału majątku wspólnego A. P. i R. P., w skład którego wchodzą:

1.  własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego we W. przy ul. (...) składającego się z trzech pokoi, kuchni, łazienki z w.c., przedpokoju o łącznej powierzchni użytkowej 58,59 m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. o wartości 158.360 zł (sto pięćdziesiąt osiem tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych),

2.  prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) oznaczonej geodezyjnie nr (...) o powierzchni 00.00.32 ha zabudowanej garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta (...) o wartości 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych),

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 178.360 zł (sto siedemdziesiąt osiem tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych)

w ten sposób, że:

a) przyznać wyłącznie na rzecz wnioskodawczyni A. P. własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego szczegółowo opisane w punkcie I.1. niniejszego orzeczenia,

b) przyznać wyłącznie na rzecz uczestnika R. P. prawo użytkowania wieczystego nieruchomości oraz własności garażu stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności szczegółowo opisane w punkcie I.2. niniejszego orzeczenia,

II.  zasądzić od wnioskodawczyni A. P. na rzecz uczestnika R. P. kwotę 69.180 zł (sześćdziesiąt dziewięć tysięcy sto osiemdziesiąt złotych) tytułem dopłaty płatną jednorazowo w terminie 2 (dwóch) miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności;

III.  nakazać wnioskodawczyni A. P., aby wydała uczestnikowi R. P. nieruchomość szczegółowo opisaną w punkcie I.2. niniejszego orzeczenia w stanie wolnym od osób i rzeczy prawa ją reprezentujących – w terminie 1 (jednego) miesiąca od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia;

IV.  nakazać uczestnikowi R. P., aby wydał wnioskodawczyni A. P. lokal mieszkalny szczegółowo opisany w punkcie I.1. niniejszego orzeczenia w stanie wolnym od osób i rzeczy prawa jego reprezentujących – w terminie 2 (dwóch) miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia;

V.  ustalić, że uczestnikowi R. P. nie przysługuje uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego;

VI.  zasądzić od uczestnika R. P. na rzecz wnioskodawczyni A. P. kwotę 4.135,53 zł (cztery tysiące sto trzydzieści pięć złotych 53/100) z ustawowymi odsetkami - od kwoty 3.771,57 zł od dnia 25 października 2017 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 363,96 zł od dnia 15 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

tytułem zwrotu wydatków (opłat za mieszkanie) z majątku osobistego na wspólny;

VII.  zasądzić od uczestnika R. P. na rzecz wnioskodawczyni A. P. kwotę 104,91 zł (sto cztery złote 91/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 25 października 2017r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu wydatków (opłat za wodę i odpady) z majątku osobistego na wspólny;

VIII.  zasądzić od wnioskodawczyni A. P. na rzecz uczestnika R. P. kwotę 217,20 zł (dwieście siedemnaście złotych 20/100) z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2017 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu wydatków z majątku osobistego na wspólny;

IX.  oddalić wnioski i żądania stron w pozostałej części dotyczące rozliczenia składników majątku wspólnego szczegółowo opisanych w punkcie I.1. i I.2. niniejszego orzeczenia.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni A. P. wniosła o podział majątku wspólnego zgromadzonego podczas małżeństwa z R. P., w skład którego wchodzi między innymi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego we W. przy ul. (...) składającego się z trzech pokoi, kuchni, łazienki z w.c., przedpokoju o łącznej powierzchni użytkowej 58,59 m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. i prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) oznaczonej geodezyjnie nr (...) o powierzchni 00.00.32 ha zabudowanej garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta (...). Wnioskodawczyni wniosła o rozliczenie wydatków z majątku osobistego na wspólny poprzez zasądzenie na jej rzecz stosownych kwot tytułem rozliczenia uiszczonych przez nią opłat z tytułu czynszu, za wodę, za wywóz śmieci, orzeczenie o braku lokalu socjalnego dla uczestnika oraz orzeczenie o wydaniu przedmiotowego lokalu mieszkalnego wnioskodawczyni w terminie 2 miesięcy zasądzenie dopłat na rzecz uczestnika w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia w sprawie. Stanowisko wnioskodawczyni zostało szczegółowo wyartykułowane w piśmie procesowym z dnia 3 listopada 2017 r. (data wpływu 7.11.2017 r.) i w piśmie procesowym z dnia 15.12.2017 r. złożonym na rozprawie.

Uczestnik ostatecznie zasadniczo przychylił się do sposobu podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz wnioskodawczyni, zaś na jego rzecz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej garażem i zasądzenie odpowiedniej kwoty tytułem dopłaty. Nadto wniósł o rozliczenie wydatków z majątku osobistego na wspólny poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty 427,18 zł z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia roszczenia do dnia zapłaty tytułem uiszczonego przez niego podatku od nieruchomości, opłaty z tytułu użytkowania wieczystego i kwoty czynszu wpłaconego przez uczestnika w dniu 8 stycznia 2016 r. w kwocie 413,97 zł. Wniósł o zasądzenie stosownej spłaty w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia częściowego i orzeczenie o wydaniu nieruchomości w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia częściowego. Stanowisko uczestnika zostało szczegółowo wyartykułowane w piśmie procesowym z dnia 14 listopada 2017 r. (data wpływu 16.11.2017 r.).

Obie strony postępowania i ich pełnomocnicy wnieśli o wydanie w zakresie ww. składników majątku wspólnego jako najbardziej wartościowych i zasadniczo bezspornych postanowienia częściowego.

Sąd ustalił, co następuje:

A. P. i R. P. zawarli związek małżeński w dniu 4 września 1999 r. Związek ten został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego we Włocławku z dnia 28 października 2015 r., który uprawomocnił się dnia 19 listopada 2015 r. Z tego związku w dniu (...) urodziło się jedno dziecko – Z. P., co do której w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej wnioskodawczyni. W czasie trwania małżeństwa małżonkowie P. zawarli jedną umowę majątkową małżeńską w dniu 16 listopada 1999 r. przed notariuszem A. S. we W., na mocy której małżonkowie P. rozszerzyli wspólność ustawową i postanowili, że wspólnością obejmą cały majątek nabyty przez każdego z nich w drodze dziedziczenia, zapisu, darowizny lub innego tytułu. Oświadczyli jednocześnie, że umową niniejszą obejmują majątek nabyty przez każdego z nich przed zawarciem związku małżeńskiego. Udziały stron w majątku wspólnym są równe.

(dowód: okoliczności bezsporne, a nadto odpis wyroku Sądu Okręgowego we Włocławku sygn. akt VC 605/14 – k. 6, dokumenty zgromadzone w aktach akta Sądu Okręgowego we Włocławku sygn. akt VC 605/14, umowa majątkowa małżeńska z dnia 16.11.1999 r. notariusza A. S. we W. Rep. A 4332/1999 – k. 47-53)

W skład majątku wspólnego byłych małżonków P. wchodzi między innymi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego we W. przy ul. (...) składającego się z trzech pokoi, kuchni, łazienki z w.c., przedpokoju o łącznej powierzchni użytkowej 58,59 m ² znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. o wartości 158.360 zł oraz prawo użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) oznaczonej geodezyjnie nr (...) o powierzchni 00.00.32 ha zabudowanej garażem stanowiącym odrębny od gruntu przedmiot własności, dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta (...) o zgodnej wartości 20.000 zł tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 178.360 zł.

(dowód: okoliczności częściowo bezsporne, a nadto umowa sprzedaży z dnia 22.12.2013 r. zawarta przed notariuszem A. S. we W. Rep. A Nr 3762/2003 – k. 7, zaświadczenie – k. 8, umowa sprzedaży z dnia 2 kwietnia 2007 r. zawarta przed notariuszem P. M. we W. Rep. A Nr 5082/2007 – k. 9-12, treść księgi wieczystej (...) – k. 13-17, opinia biegłej sądowej A. W. – k. 84-97)

Od początku kwietnia 2016 r. uczestnik R. P. nie zamieszkuje w przedmiotowym lokalu mieszkalnym, gdzie jednak pozostawił swoje rzeczy osobiste. Bywa tam sporadycznie, w szczególności z uwagi na odwiedziny córki. Wyprowadził się do matki do miejscowości (...), od grudnia 2015 r. lub stycznia 2016 r. pobiera zasiłek opiekuńczy w związku z osobistym sprawowaniem opieki nad matką, która jest po udarze. Pomimo twierdzeń wnioskodawczyni, że uczestnik zamieszkiwał permanentnie w tym lokalu na ul. (...) do końca 2016 r., okoliczność ta nie została ponad wszelką wątpliwość wykazana. Bezkrytyczne przyjęcie tych twierdzeń nie może się ostać. W sprawie rozwodowej już w po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego w dniu 26.11.2015 r. wskazał jako adres zamieszkania (...) gm. C. (k. 94 akt rozwodowych). R. P. był na ul. (...) wprawdzie zameldowany od 11 stycznia 2016 r., jednakże meldunek jest kwestią prawa administracyjnego i nie musi być tożsamy z faktycznym aktualnym miejscem zamieszkania danej osoby. Uczestnik zameldował się w lokalu najprawdopodobniej w związku z obawą o majątek wspólny, gdyż w potocznym błędnym przekonaniu meldunek jest tożsamy z prawem do nieruchomości. Poprzednio od urodzenia, również przez cały okres trwania małżeństwa był zameldowany w rodzinnym domu w miejscowości (...), gmina C.. Przyjąć zatem należało, że wnioskodawczyni nie wykazała, że uczestnik zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu do końca grudnia 2016 r. i wszelkie żądania dotyczące zużycia przez niego mediów (woda, wywóz śmieci) należało uwzględnić tylko za okres grudzień 2015 r. – marzec 2016 r.

(dowód: częściowo okoliczność bezsporna, a nadto wydruk z systemu P. – Sad – k. 139, częściowo zeznania wnioskodawczyni – k. 140v-141v, częściowo zeznania uczestnika – k. 141v-142v)

Po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego wnioskodawczyni ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem mieszkania. Uiściła za uczestnika z tytułu stałych elementów składających się na opłaty za mieszkanie tj. zaliczkę na c.o., eksploatację węzła cieplnego, eksploatację, opłatę za energię elektryczną mieszkania, fundusz remontowy, podatek od nieruchomości, które to wielkości były uzależnione od powierzchni użytkowej lokalu (a nie od faktycznego zamieszkiwania) łącznie kwotę 4549,50 zł (25 miesięcy x 181,98 zł) za okres od grudnia 2015 r. do grudnia 2017 r., przy czym roszczenie w tym zakresie za okres od grudnia 2015 r. do października 2015 r. tj. odnośnie kwoty 3.771,57 zł (otrzymanej po potrąceniu wpłaty przez uczestnika) zostało zgłoszone na rozprawie w dniu 25 października 2017 r., zaś za okres listopad-grudzień 2017 r. na tj. odnośnie kwoty 363,96 zł na rozprawie w dniu 15 grudnia 2017 r. Po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego uczestnik na poczet należności do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. uiścił jednorazowo kwotę 413,97 zł w dniu 8 stycznia 2016r.

Cały czynsz za mieszkanie odnośnie stałych jego elementów wynosił 363,97 zł (zaliczka na c.o. 181,63 zł + eksploatacja węzła cieplnego 8,20 zł + eksploatacja 102,53 zł + energia elektryczna/mieszkania 4,82 zł, fundusz remontowy 58,59 zł + podatek od nieruchomości mieszkania 8,20 zł), co po podzieleniu na dwóch współwłaścicieli daje kwotę 181,98 zł na każdego z nich. Zatem z uwagi na uiszczenie przez uczestnika jednorazowo kwoty 413,97 zł, za uczestnika wnioskodawczyni z tytułu stałych opłat za mieszkanie uiściła kwotę 4135,53 zł (4549,50zł-413,97zł=4135,53 zł). Z tytułu opłat za wywóz śmieci za okres grudzień 2015 r. do końca marca 2016 r. wnioskodawczyni za uczestnika uiściła łącznie kwotę 44 zł (11 złx4 miesiące=44 zł), zaś z tytułu opłat za wodę uiściła za uczestnika łącznie kwotę 60,91 zł (za grudzień 2015 r. – 14,35 zł, za 01.2016 r.-03.2016 r. – 3x15,52 zł=46,56 zł, 46,56 zł+14,35 zł=60,91 zł), łącznie zatem z tytułu wydatków na utrzymanie mieszkania uiściła za uczestnika w tym zakresie kwotę 104,91 zł.

Uczestnik z tytułu opłat związanych z użytkowaniem wieczystym garażu i podatku od nieruchomości po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego uiścił łącznie kwotę 434,39 zł na którą to kwotę składały się następujące wpłaty: 149,89 zł, 66,90 zł, 115,60 zł, 3x34 zł, zatem z tego tytułu za wnioskodawczynię uiścił łącznie kwotę 217,20 zł (434,39 zł / 2). Roszczenie w tym zakresie zostało zgłoszone w dniu 16 listopada 2017 r. i zostało uznane przez wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni w tych wydatkach nie partycypowała w żadnej części.

(dowód: częściowo okoliczności bezsporne, a nadto opłaty za mieszkanie – k. 115-117, zaświadczenie – k. 119, dowód wpłaty kwoty 413,97 zł – k. 126, dowody potwierdzenia wpłaty – k. 127-130, częściowo zeznania wnioskodawczyni – k. 140v-141v, zeznania uczestnika – k. 141v-142v)

Sąd zważył, co następuje:

Ustalając stan faktyczny w przedmiotowej sprawie Sąd oparł się na częściowo zgodnych oświadczeniach stron co do wartości prawa użytkowania wieczystego zabudowanego garażem, odnośnie przyznania przez obie strony postępowania, że to wnioskodawczyni po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego w całości ponosiła koszty utrzymania wspólnego mieszkania, że w tym zakresie uczestnik uiścił jedynie jednorazowo w dniu 8 stycznia 2016 r. opłatę za mieszkanie w kwocie 413,97 zł, że to z kolei wyłącznie ponosił koszty podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste związanych z garażem. Bezsporny był również między stronami sposób podziału majątku wspólnego w części dotyczącej ww. składników poprzez przyznanie mieszkania na rzecz wnioskodawczyni, a garażu, który użytkuje uczestnik na jego rzecz i analogicznie bezsporna była wysokość dopłaty przyznanej na rzecz uczestnika. Odnośnie wartości własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego Sąd oparł się w tym zakresie na spójnej i fachowej opinii biegłej sądowej A. W., której fachowości strony w żadnym zakresie nie kwestionowały i zaakceptowały jako zgodną wartość własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego ustalonego przez biegłego, a ponadto na dowodach z dokumentów złożonych do akt sprawy, które uznano za wiarygodne. Żadna ze stron nie kwestionowała ich rzetelności i autentyczności, a i Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania. Sąd opierał się również na aktach członkowskich dotyczących przedmiotowego własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, dokumentach zgormadzonych w aktach sprawy rozwodowej stron, która pozwoliła Sądowi głównie na ustalenie daty zakończenia przez strony prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego.

Orzeczenia wydawane w sprawach o podział masy majątkowej, do jakich
należą także orzeczenia w sprawach o podział majątku wspólnego byłych
małżonków, muszą co do zasady dotyczyć całości przedmiotu działu i rozstrzygać o wszystkich
zgłoszonych wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli, w tym o spłacie wartości
udziału na rzecz osoby, której rzeczy nie przyznano, o nakładach z majątku
osobistego na majątek wspólny i odwrotnie oraz o dopłatach wyrównujących udział.
Wszystkie te rozstrzygnięcia są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie
uwarunkowane, stanowią integralną całość i są wzajemnie zależne.
Dlatego zasadą jest, że o podziale majątku wspólnego i wszystkich kwestiach
ubocznych podlegających rozstrzygnięciu w tym postępowaniu, wskazanych w art.
567 k.p.c., sąd orzeka w postanowieniu kończącym postępowanie w sprawie.
Jednakże dopuszczalne jest, przy odpowiednim stosowaniu art. 317 § 1 k.p.c.
(art. 13 § 2 k.p.c.), wydanie postanowienia częściowego, obejmującego tylko
niektóre składniki majątku wspólnego. Postanowienie takie musi jednak zawierać
całkowite rozstrzygnięcie wszystkich wskazanych wyżej kwestii odnoszących się do
dzielonego składnika majątku, a zatem musi zawierać zarówno rozstrzygnięcie
o przyznaniu tego składnika jednemu z uczestników, jak i definitywne rozliczenia
z tego tytułu (porównaj między innymi uchwały Sądu Najwyższego z 16 stycznia
1984 r. III CZP 72/83, OSNC 1984/7/115, z 7 maja 2010 r., III CZP 34/10,
OSNC 2010/12/160 oraz postanowienia z 24 listopada 2000r. V CKN 1220/00
i z 12 grudnia 2006 r. II CSK 272/06, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r., I Cz 53/15).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że in concreto zasadne jest wydanie postanowienia częściowego odnośnie najbardziej wartościowych składników majątku wspólnego, których przynależność do mają wspólnego i ich wartość zasadniczo były między stronami bezsporne. Strony również wnosiły o orzeczenie o podziale ww. składników majątku wspólnego w postanowieniu częściowym, co pozwali im choćby na częściowe rozliczenie, tym bardziej, że odnośnie pozostałych składników majątkowych na chwilę obecną istnieją pomiędzy stronami duże rozbieżności w zakresie ich stanowisk. Stąd zasadne było wydanie orzeczenia częściowego z jednoczesnym definitywnym rozliczeniem dotyczącym składników majątkowych będących przedmiotem rozstrzygnięcia.

W postępowaniu o podział majątku wspólnego Sąd zobowiązany jest ustalić skład tego majątku. Zgodnie z treścią art. 567 § 3 kpc do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Przy czym na mocy art. 688 kpc do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3 kpc. Nie było przedmiotem sporu, że uczestników łączył rozszerzonej wspólności majątkowej małżeńskiej. O tym, co stanowi dorobek małżonków rozstrzygają przepisy art. 32-34 kro w brzmieniu obowiązującym w dacie nabycia prawa, takie bowiem przepisy mają zastosowanie do oceny skutków czynności zobowiązujących lub rozporządzających małżonków zgodnie z przepisami intertemporalnymi (por. art. 5 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162 poz. 1691), która to ustawa zmieniła dotychczasowe przepisy k.r.o z dniem 20 stycznia 2005 r.). Analizując wskazane przepisy należy stwierdzić, że w orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że art. 32 § 1 kro uchylony 20 stycznia 2005 r. stwarzał domniemanie przynależności do majątku dorobkowego przedmiotów majątkowych nabytych w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przy czym należy podkreślić że domniemanie to może być obalone, zaś ciężar dowodu spoczywa na małżonku, który twierdzi, że dany przedmiot należy do majątku odrębnego (obecnie osobistego) – art. 6 kc (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 1998 r., I CKN 830/97, niepubl.; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2003 r., IV CKN 1721/00, niepubl; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 513/03, niepubl.). W orzecznictwie jednolicie przyjmuje się również, że do przyjęcia, że prawo do danego przedmiotu nabytego w czasie trwania wspólności ustawowej weszło do majątku odrębnego małżonka (strony umowy) nie wystarczy, że stroną umowy był tylko jeden małżonek (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października1997 r., I CKU 130/97, PROK. i Pr. – wkł. (...)), co jest oczywiste, ani nawet to, że złożył on oświadczenie, że nabycia przedmiotu dokonuje do swojego majątku odrębnego, za środki z majątku odrębnego (por. postanowienie SN z dnia 18 stycznia 2008 r., V CSK 355/07, LEX 371389; wyrok SN z dnia 9 stycznia 2001 r. , II CKN 1194/00, LEX 52375). Konieczne jest bowiem jeszcze wykazanie, że nabycie faktycznie nastąpiło do majątku odrębnego, przy czym tylko z reguły bez znaczenia pozostaje to, czy środki przeznaczone na nabycie własności pochodziły z majątku wspólnego, czy też z majątku odrębnego (obecnie osobistego).

Bezsprzecznie zatem dwa składniki majątkowe wymienione w sentencji orzeczenia wchodziły w skład majątku wspólnego. Udziały stron w majątku wspólnym są równe, zatem każdy z małżonków winien otrzymać kwotę 89.180 zł (178.360/2) i skoro wnioskodawczyni otrzymała w podziale mieszkanie o wartości 158.360 zł, a uczestnik garaż o wartości 20.000 zł, to do dopłaty do udziału uczestnika przypadała kwota 69.180 zł (89.180-20.000). O tej dopłacie Sąd orzeka z urzędu, stąd również w tym zakresie o odsetkach ustawowych z przypadku opóźnienia w płatności orzeka z urzędu (pkt I i II orzeczenia). Sąd uznał, że termin uiszczenia tejże dopłaty jednorazowo tj. w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia będzie z jednej strony adekwatny dla wnioskodawczyni do jej możliwości finansowych w zakresie realności zgromadzenia takiej kwoty, czy to poprzez uzyskanie pożyczki od siostry, czy też poprzez zaciągnięcie kredytu, a z drugiej strony nie naruszy ekonomicznego interesu uczestnika, który jak sam wskazywał nie ma zamiaru wymuszać takiej dopłaty na wnioskodawczyni w bardzo krótkim czasie. Wprawdzie wnosił o zasądzenie dopłaty w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, wskazując, że kwota ta pozwoli mu na zakup jakiegoś lokum, jednakże również nie wykazywał, że podjął w zakresie zakupu mieszkania jakiekolwiek kroki, co powodowałoby, że pieniądze te będą mu niezbędne natychmiast. Z kolei wnioskodawczyni wnosiła o określenie terminu dopłaty na 3 miesiące, co z kolei w ocenie Sądu byłoby terminem zbyt długim zważywszy zwłaszcza na fakt, że de facto do tego terminu należy doliczyć jeszcze czas potrzebny na uprawomocnienie się niniejszego orzeczenia. Ustalony termin dopłaty uwzględnia interes ekonomiczny obu stron, nie jest w ocenie Sądu ani nadmiernie wydłużony ani też nadmiernie krótki. Z ustalonym terminem dopłaty został skorelowany obowiązek wydania lokalu przez uczestnika, o czym orzeczono w punkcie IV orzeczenia. Jednocześnie mając na uwadze, że wnioskodawczyni nie korzysta z garażu, Sąd określił termin wydania przez nią garażu na 1 miesiąc od uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia, zgodnie z wolą stron postępowania. Nadto należy wskazać, że uczestnik nie wnosił o przyznanie na jego rzecz lokalu socjalnego, deklarował, że nie będzie dłużej sprawował osobistej opieki nad chorą matką, gdyż z uwagi na wysokość uzyskiwanych świadczeń nie jest w stanie się utrzymać, chce z uzyskanej dopłaty kupić własne mieszkanie i niezwłocznie podjąć pracę. Nadto przysługuje mu prawo użyczenia lokalu należącego do matki i brata, gdzie dotychczas zamieszkiwał. Stąd Sąd uznał, że skoro uczestnik nie wykazał, że zachodzą wobec niego przesłanki do obligatoryjnego ustalenia prawa do lokalu socjalnego, Sąd orzekł o braku wobec niego uprawnienia do jego otrzymania (pkt V orzeczenia).

Należy podkreślić, że kluczowe znaczenie dla rozliczeń finansowych pomiędzy stronami miało uwzględnienie bądź nie zgłaszanych przez strony roszczeń ubocznych. Żądania i twierdzenia wnioskodawczyni i uczestnika w tym zakresie zostały uwzględnione częściowo. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że początkowo uczestnik twierdził, że wyprowadził się z przedmiotowego lokalu już w 2015 r w trakcie sprawy rozwodowej, twierdził, że wyprowadził się w grudniu 2015 r., następnie zaś, gdy okazało się, że uiścił opłaty za mieszkanie w styczniu 2016 r. konsekwentnie twierdził, że definitywnie wyprowadził się do matki do miejscowości (...) gmina C. nieustalonego dnia marca 2016 r. Wnioskodawczyni z kolei twierdziła, że uczestnik definitywnie wyprowadził się z domu dopiero od początku stycznia 2017 r., mieszkał tam i korzystał ze wszystkich mediów do końca grudnia 2016 r., przy czym poza gołosłownymi twierdzeniami odnośnie interwencji policji, jaka miałaby mieć miejsce w listopadzie czy grudniu 2016 r. nie przedstawiła na te okoliczności żadnych dowodów (art. 6 kc), nadto w sposób dowolny wskazywała, że przychodził do domu, spał tam, i do końca 2016 r. korzystał ze wszystkich mediów. Takie twierdzenia z uwagi na brak inicjatywy dowodowej ze strony wnioskodawczyni, przy jednoczesnym zaprzeczeniu tej okoliczności przez uczestnika, nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych Sądu. Nie można również tracić z pola widzenia, że w trakcie procesu rozwodowego wnioskodawczyni sama wskazywała, że uczestnik wyprowadził się ze wspólnego mieszkania już w wakacje 2015 r. - na rozprawie w dniu 20 października 2015 r. wskazała, że „prawdopodobnie mąż w nim nie mieszka od wakacji tego roku”. Jej argumentacja w zakresie powrotów przez uczestnika do domu i ponownego stałego zamieszkiwania była w ocenie Sądu co najmniej niewykazana. Dlatego do dalszych rozliczeń należało przyjąć, że definitywnie od 1 kwietnia 2016 r. uczestnik nie zamieszkiwał w lokalu należącym do stron. Nie ma to wprawdzie znaczenia dla rozliczenia opłat za mieszkanie, gdyż uczestnik nie został wyzuty z posiadania, zmuszony do wyprowadzki, opuścił lokal mieszkalny dobrowolnie i jako współwłaściciel do ½ części w takiej proporcji winien partycypować w opłatach za mieszkanie, o czym mowa w dalszej części uzasadnienia, ale ma istotne znaczenia dla roszczeń dotyczących opłat za wodę i wywóz śmieci. Zatem mając powyższe na uwadze, żądania uboczne uczestnika zostały uwzględnione w całości odnośnie poniesionych przez niego wydatków na podatek od nieruchomości, opłaty za użytkowanie wieczyste i jednorazową opłatę za mieszkanie, zaś roszczenia wnioskodawczyni w zakresie rozliczenia wydatków na poczet opłat za mieszkanie uwzględniono w całości (poza odsetkami, które zgodnie ze stanowiskiem uczestnika zasądzono od daty zgłoszenia roszczenia, a nie od daty wcześniejszej, czy późniejszej, przy czym klasycznie winno być w tym zakresie wezwanie do zapłaty, niemniej jednak skoro strona aprobuje i uznaje inny termin, Sąd jest tym związany), zaś w zakresie opłat za wodę i wywóz śmieci częściowo tj. za okres do końca marca 2016 r. tj. za cztery miesiące: grudzień 2015r., styczeń-marzec 2016 r.

Dla porządku należy zaznaczyć, że żądania stron w zakresie rozliczenia wydatków poniesionych przez nich w zakresie utrzymania mieszkania i należności za garaż uiszczone w okresie po ustaniu wspólności są w istocie spłacaniem długu czyli wydatkiem, a materialnoprawną podstawę rozliczenia stanowią przepisy o współwłasności tj. art. 207 kc (por. orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 17.10.2003 r., IV CK 282/02). Takie długi spłacone przez jednego z małżonków po ustaniu wspólności, a nie zgłoszone w sprawie o podział majątku podlegają prekluzji. Należy zasygnalizować, że decyzja uczestnika o wyprowadzce z mieszkania była dobrowolna i nie zostało wykazane, że został on wyzuty z posiadania, co mogłoby mieć wpływ na ewentualne rozliczenia stron z tytułu poniesionych wydatków za wspólne mieszkanie. Wprawdzie współwłaściciel może domagać się od pozostałych współwłaścicieli, korzystających z rzeczy wspólnej z naruszeniem art. 206 kc w sposób wyłączający jego współposiadanie, wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy na podstawie ar. 224 § 2 kc lub art. 225 kc (tak uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2013 r., III CZP 88/12, Biul. SN 2013/3/8), jednak wnioskodawca sam zrezygnował z korzystania z tego lokalu, nadto nie domagał się w tym zakresie żadnych roszczeń.

Na kanwie niniejszej sprawy należało więc przyjąć, że w oparciu o art. 207 kc wnioskodawczyni mogła zasadnie domagać się na jej rzecz zasądzenia połowy poniesionych przez nią opłat za mieszkanie uiszczonych przez nią (co było bezsporne, uczestnik na poczet tych wydatków uiścił jednorazowo kwotę 413,97 zł w dniu 8 stycznia 2016 r.) po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. Takie roszczenie zgłosiła wnioskodawczyni za okres od grudnia 2015 r. do grudnia 2017 r. i w tym zakresie zostało ono uwzględnione w całości. Nie można tracić z pola widzenia, że uczestnik przychylił się do roszczenia wnioskodawczyni odnośnie kwoty 1607,04 zł z odsetkami od dnia zgłoszenia roszczenia do dnia zapłaty. Bezspornym jest, że po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego wnioskodawczyni ponosiła wszelkie koszty związane z utrzymaniem mieszkania. Uiściła za uczestnika z tytułu stałych elementów składających się na opłaty za mieszkanie tj. zaliczkę na c.o., eksploatację węzła cieplnego, eksploatację, opłatę za energię elektryczną mieszkania, fundusz remontowy, podatek od nieruchomości, które to wielkości były uzależnione od powierzchni użytkowej lokalu (a nie od faktycznego zamieszkiwania) łącznie kwotę 4549,50 zł (25 miesięcy x 181,98 zł) za okres od grudnia 2015 r. do grudnia 2017 r., przy czym roszczenie w tym zakresie za okres od grudnia 2015 r. do października 2015 r. tj. odnośnie kwoty 3.771,57 zł (otrzymanej po potrąceniu wpłaty przez uczestnika) zostało zgłoszone na rozprawie w dniu 25 października 2017 r., zaś za okres listopad-grudzień 2017 r. na tj. odnośnie kwoty 363,96 zł na rozprawie w dniu 15 grudnia 2017 r. Po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego uczestnik na poczet należności do Spółdzielni Mieszkaniowej (...) we W. uiścił jednorazowo kwotę 413,97 zł w dniu 8 stycznia 2016r.

Cały czynsz za mieszkanie odnośnie stałych jego elementów wynosił 363,97 zł (zaliczka na c.o. 181,63 zł + eksploatacja węzła cieplnego 8,20 zł + eksploatacja 102,53 zł + energia elektryczna/mieszkania 4,82 zł, fundusz remontowy 58,59 zł + podatek od nieruchomości mieszkania 8,20 zł), co po podzieleniu na dwóch współwłaścicieli daje kwotę 181,98 zł na każdego z nich. Powyższe stałe kwoty zostały wykazane przez wnioskodawczynię w rozliczeniu opłat przez Spółdzielnię Mieszkaniową (k. 115-117) i były niezmienne przez 25 miesięcy. Zatem z uwagi na uiszczenie przez uczestnika jednorazowo kwoty 413,97 zł, za uczestnika wnioskodawczyni z tytułu stałych opłat za mieszkanie uiściła kwotę 4135,53 zł (4549,50zł-413,97zł=4135,53 zł) i taką kwotę Sąd zasądził w punkcie VI orzeczenia z ustawowymi odsetkami odpowiednio od kwoty 3771,57 zł od dnia zgłoszenia roszczenia na rozprawie w dniu 25.10.2017 r. i od kwoty 363,96 zł z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia na rozprawie w dniu 15.12.2017 r. Z tytułu opłat za wywóz śmieci za okres grudzień 2015 r. do końca marca 2016 r. wnioskodawczyni za uczestnika uiściła łącznie kwotę 44 zł (11 złx4 miesiące=44 zł), zaś z tytułu opłat za wodę uiściła za uczestnika łącznie kwotę 60,91 zł (za grudzień 2015 r. – 14,35 zł, za 01.2016 r.-03.2016 r. – 3x15,52 zł=46,56 zł, 46,56 zł+14,35 zł=60,91 zł), łącznie zatem z tytułu wydatków na utrzymanie mieszkania uiściła za uczestnika w tym zakresie kwotę 104,91 zł, o czym orzeczono w punkcie VII orzeczenia z ustawowymi odsetkami od dnia zgłoszenia roszczenia na rozprawie w dniu 25.10.2017 r.

Uczestnik z tytułu opłat związanych z użytkowaniem wieczystym garażu i podatku od nieruchomości po uprawomocnieniu wyroku rozwodowego uiścił łącznie kwotę 434,39 zł na którą to kwotę składały się następujące wpłaty: 149,89 zł, 66,90 zł, 115,60 zł, 3x34 zł, zatem z tego tytułu za wnioskodawczynię uiścił łącznie kwotę 217,20 zł (434,39 zł / 2). Roszczenie w tym zakresie zostało zgłoszone w dniu 16 listopada 2017 r. i zostało uznane przez wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni, co jest bezsporne, nie partycypowała w tych wydatkach w żadnej części. O tych wydatkach orzeczono w punkcie VIII postanowienia. W pozostałym zakresie przekraczającym ww. kwoty i w zakresie odsetek wnioski i żądania stron oddalono, o czym orzeczono jak w punkcie IX orzeczenia.

O powyższym orzeczono w oparciu o przepis art. 567 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 618 kpc, art. 622 § 2 kpc, art. 688 kpc, art. 212 § 1 kc. Z uwagi na fakt, że nie jest to postanowienie kończące postępowanie Sąd nie orzekał o kosztach postępowania.