Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 maja 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił B. M. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 11 maja 2015 r. ustaliła, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy, ale całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej, zatem brak prawa do renty socjalnej.

/decyzja - k. 16 akt ZUS/

W dniu 11 czerwca 2015 r. wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji i wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty socjalnej.

/odwołanie - k. 2/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 5/

Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2016 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji z dnia 15 maja 2015 roku. W uzasadnieniu wskazano ,że brak jest podstaw do stwierdzenia ,że całkowita niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała przed ukończeniem 18 roku życia, a zatem brak jest podstaw do przyznania mu renty socjalnej / wyrok z uzasadnieniem k- 43-51/. Apelację od powyższego wyroku złożył wnioskodawca / apelacja k- 55/.

Wyrokiem z dnia 5 października 2017 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi uchylił zaskarżony wyrok Sądu I instancji z dnia 25 kwietnia 2016 roku i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania . W uzasadnieniu wyroku Sad Apelacyjny wskazał ,że poza sporem miedzy stronami pozostaje ocena zdrowia wnioskodawcy , bowiem organ rentowy uznał go za całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji. Okolicznością sporną jest natomiast początek powstania niezdolności do pracy, czy naruszenie sprawności organizmu wnioskodawcy powodujące u niego całkowitą niezdolność do pracy powstało przed ukończeniem przez wnioskodawcę 18 roku życia. / wyrok z uzasadnieniem k- 183-189/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

B. M. urodził się (...) W okresie od 1 września 1991 r. do 31 sierpnia 1996 r. uczęszczał do 5-letniego Technikum kształcącego w zawodzie technik rolnik w M.. W okresie od 16 września 1996 r. do 19 lutego 1997 r. ubezpieczony był słuchaczem Policealnej Szkoły Zawodowej dla Dorosłych o kierunku technik informatyk. Został skreślony z listy słuchaczy z powodu braku promocji. Pracował krótko jako pomocnik magazyniera i ankieter. Nie pracuje od 10 lat.

/okoliczność bezsporna, zaświadczenie – k. 4 akt ZUS, zaświadczenie – k. 5 akt ZUS/

Orzeczeniem (...) do spraw orzekania o niepełnosprawności w K. z dnia 6 sierpnia 2013 r. wnioskodawcę B. M. zaliczono do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie wydano do 31 grudnia 2016 r. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 17 lipca 2013 r., niepełnosprawność istnieje od 2006 r. Wskazano, że ubezpieczony jest niezdolny do zatrudnienia.

/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 39/.

Wnioskodawca w dniu 18 lutego 2015 r. złożył wniosek o ustalenie prawa do renty socjalnej.

/wniosek – k. 1 – 2 akt ZUS/

Lekarz Orzecznik orzeczeniem z dnia 4 marca 2015 r. rozpoznał u ubezpieczonego schizofrenię paranoidalną, stan po zapaleniu opon mózgowo – rdzeniowych w lipcu 2015 r., otyłość. Wskazał, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do 31 marca 2016 r. Podał, że daty powstania całkowitej niezdolności nie da się ustalić. Całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

/opinia lekarska – k. 89 dokumentacji lekarskiej, orzeczenie – k. 6 akt ZUS/

Decyzją z dnia 26 marca 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił B. M. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Komisja Lekarska orzeczeniem z dnia 11 maja 2015 r. ustaliła, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy ale całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej, zatem brak prawa do renty socjalnej.

/decyzja - k. 8 akt ZUS/

Z uwagi na przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu ubezpieczony złożył sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS w dniu 17 listopada 2013 r.

/sprzeciw – k. 93 dokumentacji lekarskiej/

Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 11 maja 2015 r. rozpoznała u B. M. schizofrenię paranoidalną, przebyte zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych w lipcu 2005 r., otyłość. Wskazała, że ubezpieczony jest całkowicie niezdolny do pracy do 31 marca 2016 r. Podała, że całkowita niezdolność do pracy powstała 29 września 1999 r. Całkowita niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z naruszeniem sprawności organizmu powstałym przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia lub w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

/opinia lekarska – k. 97 - 102 dokumentacji lekarskiej, orzeczenie – k. 15 akt ZUS/

W konsekwencji decyzją z dnia 15 maja 2015 r. odmówiono ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej.

/decyzja – k. 16 akt ZUS/

Wnioskodawca już w dzieciństwie zaczął zdradzać niepokojące objawy w swoich zachowaniach . W wieki 8-10 lat bał się spać sam, przy zgaszonym świetle. Sypiał z mamą albo babcią. Był dzieckiem lękliwym. Objawy te z czasem zaczęły narastać. Stronił od kolegów, był zamknięty w sobie. W wieku 16 lat miał tylko jednego, dwóch kolegów. Problemy w nauce zaczęły się po ukończeniu szkoły podstawowej kiedy nie dostał się do liceum ogólnokształcącego. Kontynuował naukę w technikum rolniczym ale uczył się bardzo słabo. Po ukończeniu tej szkoły próbował podejmować zatrudnienie ale porzucał je po krótkim okresie czasu, ok 2 tygodni. Tak samo zakończyło się niepowodzeniem szkolenie zawodowe z Powiatowego Urzędu Pracy. W technikum wnioskodawca przeszedł operację plastyczną nosa bowiem twierdził ,że otoczenie się z niego śmieje. Osoby bliskie wnioskodawcy nie widziały żadnej potrzeby wykonywania powyższego zabiegu ale wnioskodawca był zdeterminowany. Wnioskodawca podejmował incydentalne próby leczenia ale nie zachowała się z nich żadna dokumentacja medyczna, odbył dwie wizyty u psychologa / zeznania świadka J. M. 00:04:06 CD k- 243, świadectwa szkolne k- 96-109, zaświadczenia k- 114-113/.

Wnioskodawca cierpi na schizofrenię paranoidalną i depresję. Ponadto przebył zapalenie opon mózgowo rdzeniowych.

Z powodu schizofrenii paranoidalnej wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy, na trwale. Przyczyna całkowitej niezdolności do pracy wynika ze schizofrenii, której objawy zaczęły powstawać w wieku adolescencji i nauki szkolnej. U wnioskodawcy choroba miała powoli narastające objawy z dominacją objawów ubytkowych, co spowodowało późne podjęcie leczenia psychiatrycznego / opinia pisemna biegłego psychiatry dr W. k- 206-209 /

U wnioskodawcy przed ukończeniem 18 roku życia pojawił się lęk przed kontaktami z ludźmi i wycofanie społeczne. Wnioskodawca również miał objawy urojeniowe. U wnioskodawcy występowały zaburzenia psychiczne przed ukończeniem 18 roku życia. Objawy schizofrenii zaczęły się pojawiać między 16 a 17 rokiem życia. Typ schizofrenii na jaki cierpi wnioskodawca rozwija się przez wiele lat powoli, występuje przy nim proces ubytkowy. Proces ubytkowy jest niemożliwy do powstrzymania żadnymi środkami farmakologicznymi znanymi obecnie farmakologii. Proces ubytkowy polega na powolnym zaniku życia społecznego i emocjonalnego u chorego. U wnioskodawcy przejawiało się to kłopotami w nauce, brakiem kolegów, wycofaniem. Schizofrenia jest chorobą nieuleczalną , nie ma możliwości jej wyleczenia na obecnym poziomie wiedzy medycznej . Podawanie leków może wyłącznie ograniczać objawy wytwórcze . W przypadku wnioskodawcy są to omamy słuchowe - słyszenie głosów. Nie ma leków na takie objawy jak zanik uczuciowości wyższej , ambiwalencje , wycofanie społeczne , które występują u wnioskodawcy. Wnioskodawca jest trwale niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji. Nie może funkcjonować poza domem bez nadzoru. U wnioskodawcy przez kilka lat nie był podejmowany proces leczenia pomimo ,że występowała u niego choroba. U wnioskodawcy choroba rozpoczęła się dużo wcześniej niż w 18 roku życia. Wnioskodawca nigdy nie odzyska zdolności do pracy / opinia ustana biegłej W. 00:22:21 CD k- 243/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na materiale dowodowym załączonym do akt sprawy, w tym dokumentacji medycznej wnioskodawcy oraz zeznaniach świadka J. M. – ojca wnioskodawcy . Decydującym dowodem pozwalającym na ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy i okresu kiedy wnioskodawca zachorował na schizofrenię paranoidalną była opinia biegłej z zakresu psychiatrii dr W.. Z opinii tej jednoznacznie wynika ,że wnioskodawca cierpi na schizofrenię paranoidalną. Biegła w sposób szczegółowy i wyczerpujący opisała na jakie objawy i od jakiego czasu uskarża się wnioskodawca.

W tym miejscu należy wskazać ,że w ocenie biegłej , zarówno ona jak i poprzednio wydający opinię w sprawie inny psychiatra, dr P. , rozpoznali taką samą jednostkę chorobową i byli zgodni co do występowania u wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji. W ocenie biegłej W. okoliczności dotyczące losów wnioskodawcy w konfrontacji z później rozpoznaną jednostką chorobową wskazują jednoznacznie ,że proces chorobowy u wnioskodawcy zaczął się niewątpliwie przed ukończeniem 18 roku życia już w okresie dorastania. Symptomy , które dostrzegało otoczenie nie były na tyle niepokojące aby rozpocząć systematyczne specjalistyczne leczenie u psychiatry. Jak wskazała trafnie biegła symptomy były przeoczone bowiem choroba nie miała przebiegu nagłego ale powoli niszczyła wnioskodawcę. Problemy wnioskodawcy w szkole średniej, wyobcowanie ze środowiska rówieśników i brak nawiązywania kontaktów niewątpliwie niepokoiły otoczenie ale nikt nie podejrzewał ,że są to objawy schizofrenii. Do tego narastało wycofanie i fobia społeczna. Jednocześnie objawy wytwórcze nie były aż tak irracjonalne aby bliscy dostrzegli potrzebę leczenia wnioskodawcy. Przejawem tego była choćby przeprowadzona w czasie uczęszczania do technikum operacja plastyczna nosa bowiem wnioskodawca twierdził ,że z tego powodu jest obiektem kpin rówieśników. Dopiero z czasem zaczęły narastać objawy wytwórcze w postaci omarów słuchowych, wnioskodawca nie był w stanie podjąć i utrzymać jakiegokolwiek zatrudnienia wymagającego kontaktu z ludźmi. Jak trafnie wskazała biegła w przebiegu choroby wnioskodawcy objawy ubytkowe , fobia społeczna narastały powoli i to spowodowało bardzo późne podjęcie leczenia. Jednocześnie biegła wskazała ,że jest to typowe dla schizofrenii o takim przebiegu i znajduje w pełni potwierdzenie zarówno w nauce psychiatrii jak i jej doświadczeniu zawodowym jako lekarza psychiatry. Biegła wskazała ,że jej spostrzeżenia i wnioski zawarte w opinii s całkowicie zbieżne z opinią psychiatry prof. G., u którego leczenie podjął wnioskodawca prywatnie. Biegła wyjaśniła ,że nie sposób ocenić przebiegu choroby u wnioskodawcy ani określić daty jej powstania wyłącznie na podstawie dokumentacji medycznej. Istotny jest zarówno wywiad medyczny jak i inne dane i wydarzenia z życia wnioskodawcy , które w kontekście rozpoznanego obecnie schorzenia mają istotne znaczenie dla oceny kiedy proces chorobowy rozpoczął się.

W ocenie Sądu opinia biegłej psychiatry dr W. jest miarodajna dla oceny stanu zdrowia i początków wystąpienia schorzenia u wnioskodawcy. Jest ona spójna i logiczna a ponadto wyczerpująca. Biegła zapoznała się przed jej wydaniem nie tylko z dokumentacją medyczną ale również z pozostałym materiałem dowodowym obrazującym przebieg życia w tym okres dorastania u wnioskodawcy. Na tej podstawie wyciągnęła w ocenie Sądu trafne i logiczne wnioski.

Sad pominął dowód z opinii biegłego dr P. wobec wyjaśnień biegłej W. w przedmiocie różnego podejścia do problemu daty powstania schorzenia u wnioskodawcy jak też nie dostrzegł potrzeby konfrontowania obu biegłych. W tym miejscu wskazać należy ,że niezrozumiałe jest postępowanie organu rentowego, który formułuje zastrzeżenia do opinii biegłej a następnie nie bierze udziału w jej przesłuchaniu i rezygnuje z możliwości wyjaśnienia wszystkich ewentualnych wątpliwości co do treści opinii. W ocenie Sadu wskazać należy ,że zastrzeżenia organu rentowego stanowią w zasadzie polemikę z ustaleniami bieglej i nie zawierają żadnych konkretnych zarzutów co do treści opinii i wniosków medycznych w niej zawartych.

Sąd zważył co następuje :

Odwołanie jest uzasadnione i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t. j. Dz.U. z 2003 r., Nr 135, poz. 1268 z późn. zm.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

przy czym osobie, która spełnia powyższe warunki przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, która przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei w myśl art. 5 cyt. ustawy ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 z późn. zm. ).

Natomiast w myśl art. 15 tej ustawy w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio: art. 12-14, 61, 88-94, 98, 100 ust. 1 i 2, art. 101, 102 ust. 1, art. 104 ust. 4, art. 107, 114, 116 ust. 1b i 2, art. 118 ust. 1-5, art. 119 ust. 1, art. 121, 122 ust. 1, art. 126, 128, 129 ust. 1, art. 130 ust. 1, 2 i 3 pkt 1, art. 133-135 oraz 137-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z dokonanych ustaleń wynika jednoznacznie, że stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia z zakresu psychiatrii powodują jego całkowitą, trwałą niezdolność do pracy. W świetle opinii biegłej nie ulega wątpliwości ,że do naruszenia sprawności organizmu doszło jeszcze pr4zed ukończeniem przez wnioskodawcę 18 roku życia, w trakcie nauki szkolnej. Jak wynika bowiem z pozostałego materiału dowodowego zebranego w sprawie właśnie w tym okresie czasu u wnioskodawcy pojawiły się pierwsze symptomy schizofrenii paranoidalnej w postaci wyobcowania społecznego, fobii społecznej i lęków.

W ocenie Sadu wnioskodawca jest trwale niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji w związku z czym należało rentę przyznać mu na stałe. Jak wyjaśniła biegła psychiatra, schizofrenia paranoidalna jest chorobą psychiczną , na dzień zamknięcia rozprawy nieuleczalną. Brak jest jakiejkolwiek możliwości leczenia objawów dotyczących sfery emocjonalnej chorego tj. wycofania społecznego, fobii społecznej, zaniku uczuciowości wyższej. Leczenie farmakologiczne sprowadza się wyłącznie do leczenia objawów wytwórczych – zarówno wzrokowych jak i słuchowych. Objawy dotyczące sfery emocjonalnej w przebiegu tego typu schorzenia narastają, prowadząc do całkowitej degradacji społecznej chorego. W efekcie prowadzi to do możliwości zaspokajania przez chorego wyłącznie potrzeb natury biologicznej przy braku aktywności społecznej czy uczuciowości wyższej. Fobia społeczna prowadzi do całkowitego wyizolowania się chorego ze środowiska. W ocenie Sadu na dzień zamknięcia rozprawy nie można mówić o żadnych racjonalnych przyczynach, dla których stan zdrowia wnioskodawcy może ulec poprawie w okresie nawet 5 lat czy też nastąpi adaptacja wnioskodawcy do schorzenia na jakie cierpi. Objawy choroby będą się natomiast pogłębiać w ocenie biegłej. Biorąc pod uwagę fobię społeczną na jaką cierpi wnioskodawca, narażanie go na konieczność poddania się badaniom przez lekarzy orzeczników ZUS w związku z przyznaniem renty socjalnej na określony czas jest niczym nieuzasadnione a stanowiłoby dużą niedogodność i wyjątkowo przykre przeżycie dla wnioskodawcy. Wobec powyższego Sąd przyznał wnioskodawcy rentę socjalną na stale od dnia 1 lutego 2015 roku w oparciu o treść przepisu art. 129 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w związku z art. 15 pkt 1 ustawy o rencie socjalnej

W oparciu o przepis art. 98 k.p.c. w zw z § 9 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie /Dz. U z 2015 r poz. 1800 ze zm./ obciążył ZUS Oddział I w Ł. obowiązkiem zwrotu wnioskodawcy kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 180 zł .

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

Wyrok z uzasadnieniem i aktami rentowymi doręczyć z pouczeniem peł. ZUS

11.06.18r