Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2018 r. w Piszu

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B.

przeciwko S. C.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanej S. C. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 20 894,68 zł (dwadzieścia tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt cztery złote 68/100) z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od dnia 22.11.2017r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanej S. C. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 4 662 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 254/18

UZASADNIENIE

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w B. wytoczyła powództwo przeciwko S. C. o zapłatę kwoty 20 894,68 złotych wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia 22 listopada 2017 roku do dnia zapłaty. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że przez podpisanie weksla w dniu 25 lipca 2017 roku pozwana zobowiązała się do zapłaty w dniu 21 listopada 2017 roku kwoty wskazanej na wekslu, tj. 20 894,68 złotych. Dlatego w dniu 22 października 2017 roku powódka wezwała pozwaną do wykupu weksla, jednak do dnia dzisiejszego pozwana nie dokonała żadnej wpłaty.

Powódka wskazała, że weksel został wystawiony przez pozwaną na zabezpieczenie zwrotu całego zadłużenia z tytułu pożyczki udzielonej przez powódkę na podstawie umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 25 lipca 2017 roku. Na dochodzoną pozwem należność składa się: suma pozostałych do zapłaty rat pożyczki oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie liczone zgodnie z art. 481 § 2 ¹ k.c. za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Pozwana podpisując własnoręcznie kalendarz spłat, znała doskonale wysokość swojego zobowiązania i termin spłaty. Granice wypełnienia weksla określa deklaracja wekslowa załączona do pozwu, którą pozwana również podpisała. Powódka podjęła bezskuteczną próbę pozasądowego rozwiązania sporu, poprzez wezwanie pozwanej do dobrowolnego spełnienia świadczenia pismem z dnia 22 października 2017 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 5 lutego 2018 roku wydanym w niniejszej sprawie, Sąd Rejonowy w Piszu zasądził od pozwanej na rzecz powódki całość dochodzonego roszczenia wraz z kosztami postępowania.

W przepisanym terminie sprzeciw od wskazanego wyżej nakazu zapłaty wniosła pozwana S. C., zaskarżając go w całości i domagając się jego uchylenia oraz odrzucenia pozwu. Ponadto wniosła o zasądzenie od powódki kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwana podniosła zarzut: nieistnienia roszczenia, nieudowodnienia roszczenia, błędnego ustalenia kwoty zobowiązania, bezskutecznego wezwania pozwanej do wykupu weksla, nieskutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki, braku podstaw do wypełnienia weksla, stosowania przez powódkę niedozwolonych postanowień umownych oraz, z ostrożności procesowej, zarzut przedawnienia roszczenia.

Zdaniem pozwanej przedmiotowe powództwo jest przedwczesne z uwagi na wypełnienie weksla przed skutecznym wypowiedzeniem przedmiotowej umowy pożyczki i przed wezwaniem pozwanej do zapłaty ewentualnych zaległości w terminie 7 dni. Powódka nie udowodniła daty otrzymania przez pozwaną ów wezwania, tym samym pozwana nie potwierdza by takowe kiedykolwiek otrzymała. Wypełnienie weksla przez powódkę odbyło się zatem wbrew zasadom ustalonym w deklaracji wekslowej i nie może być uznane za prawidłowe i skuteczne względem pozwanej.

Pozwana zakwestionowała także fakt, jakoby przedmiotowa umowa pożyczki była skutecznie zawarta. Wskazała, że w imieniu pożyczkodawcy umowa została podpisana przez osobę inną niż ta wskazana jako pełnomocnik pożyczkodawcy. Brak jest dowodu, by wymieniona osoba w dacie zawierania umowy pożyczki była upoważniona do działania w imieniu i na rzecz pożyczkodawcy albo wchodziła w skład jego organów i była uprawniona do reprezentacji lub działania na podstawie ważnego i skutecznego upoważnienia udzielonego przez wymienionego w umowie pełnomocnika pożyczkodawcy.

Niezależnie od powyższego pozwana podniosła zarzut nieistnienia roszczenia, ponieważ powódka nie przedłożyła żadnego dowodu spełnienia świadczenia, to jest przekazania pozwanej kwoty pożyczki. Poza tym przedmiotowe roszczenie wygasło, bowiem pozwana dokonała spłaty rat pożyczki zgodnie z harmonogramem.

Nadto pozwana podniosła, że w przedmiotowej umowie powódka zastosowała klauzule niedozwolone w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. i/lub sprzeczne z treścią przepisu art. 359 § 2 ¹ k.c. Są to te postanowienia umowy, które przewidują obowiązek uiszczenia przez pożyczkobiorcę kosztów pozakapitałowych w określonej w umowie wysokości ponad wysokość kapitału i wynagrodzenia za udzielenie pożyczki. Pozwana podkreśliła, że już sama składka ubezpieczeniowa wliczona w koszt umowy, przekraczała kwotę umówionej do wypłaty pożyczki. W ocenie pozwanej wygórowana i sprzeczna z art. 385 ¹ k.c. i/lub z art. 359 § 2 ¹ k.c. jest również wysokość opłaty przygotowawczej. Powódka nie uzależniła wysokości tej opłaty od faktycznie poniesionych kosztów, w odmiennej sytuacji bowiem winna w treści umowy koszty te wyraźnie wskazać w taki sposób, aby pożyczkobiorca mógł zweryfikować ich wysokość i zasadność ich poniesienia. Ponadto, powódka z tytułu przedmiotowej umowy uzyskała korzyść finansową w postaci prowizji, o wysokości której pozwana nie została poinformowana. Oznacza to, że powódka działa w celu osiągnięcia maksymalnego zysku, a konsekwencją jest, że to pozwana obciążona została niewspółmiernymi i nieproporcjonalnymi kosztami uzyskania pożyczki.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 lipca 2017 roku S. C. wystąpiła do (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. z wnioskiem o udzielenie pożyczki gotówkowej.

W dniu 25 lipca 2017 roku pomiędzy (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w B., reprezentowaną przez pełnomocnika T. P., a S. C. została zawarta umowa pożyczki gotówkowej nr (...), w ramach której S. C. przyznana została kwota 20 880,00 złotych, z której potrącona został całkowity koszt pożyczki w wysokości 11 880 złotych, w tym: opłata przygotowawcza w wysokości 129,00 złotych, prowizja w wysokości 7771,00 złotych, wynagrodzenie z tytułu przyznania na wniosek pożyczkobiorcy (...) w wysokości 1 100,00 złotych oraz odsetki, a wypłacona została kwota 9 000,00 złotych.

Zgodnie z harmonogramem spłat, S. C. zobowiązała się do spłaty pożyczki w 36 miesięcznych ratach w kwocie po 580,00 złotych, płatnych do 4-ego dnia każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego, począwszy od września 2017 roku.

Celem zabezpieczenia spłaty pożyczki S. C. w dniu zawarcia umowy podpisała deklarację wekslową oraz wystawiła weksel własny in blanco nie na zlecenie, który został następnie wypełniony przez pożyczkodawcę na kwotę 20 880,00 złotych.

(dowód: wniosek o udzielenie pożyczki k. 62-67; umowa pożyczki z 25.07.2017r. k. 55-59 ; harmonogram spłat k. 60; pełnomocnictwo k. 71; umowa zlecenia pośrednictwa k. 73-74v; deklaracja wekslowa k. 4; weksel k. 3)

W dniu 27 lipca 2017 S. C. została wypłacona kwota pożyczki w wysokości 9 000,00 złotych.

(dowód: potwierdzenie przelewu k. 72)

S. C. z tytułu umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 25 lipca 2017 roku nie dokonała spłaty żadnej kwoty.

(dowód: karta klientak. 69-70)

Z uwagi na niezrealizowanie przez S. C. postanowień umowy nr (...), pismem z 5 października 2017 roku (...) Spółka Akcyjna wezwała S. C. do dobrowolnej zapłaty zaległych rat pożyczki, wymagalnych w dniach 04.09.2017r. i 04.10.2017r., w łącznej wysokości 1 160,00 złotych w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania, zastrzegając, że bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu będzie podstawą wypowiedzenia umowy i postawienia całego zobowiązania w stan natychmiastowej wykonalności.

Wezwanie doręczono S. C. w dniu 16 października 2017 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania i potwierdzeniem doręczenia k. 44, 45-46, 47-49)

Po bezskutecznym upływie terminu wskazanego w wezwaniu do zapłaty, spółka (...) pismem z 22 października 2017 roku wypowiedziała S. C. zawartą umowę pożyczki nr (...), wskazując, że łączne zadłużenie wynosi 20 880,00 złotych, a na tą kwotę składają się:

- kwota niespłaconej pożyczki w wysokości 20 880,00 złotych,

- umowne odsetki z tytułu braku spłaty rat w terminie za każdy dzień zwłoki w kwocie 14,68 złotych.

Zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy pożyczki zawierało także informację, że zgodnie z postanowieniami łączącej strony umowy i deklaracji wekslowej, wystawiony przez S. C. weksel in blanco został wypełniony oraz, że w przypadku niewykupienia weksla w terminie 30 dni, sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego o zapłatę.

Wezwanie doręczono S. C. w dniu 26 października 2017 roku.

(dowód: wypowiedzenie umowy wraz z wezwaniem do wykupu weksla k. 5; dowód nadania i potwierdzenie doręczenia korespondencji k. 50-51, 52-54)

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotowe powództwo jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Wszystkie podniesione przez stronę pozwaną zarzuty, w świetle przedłożonych przez powódkę dokumentów, uznać należy za chybione.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta przez pośrednika powódki – T. P. – działającego na podstawie umowy zlecenia pośrednictwa oraz pełnomocnictwa, które to dokumenty znajdują się w aktach sprawy na k. 73-74v oraz 71. Niezasadne jest zatem twierdzenie pozwanej, że przedmiotowa umowa pożyczki nie została skutecznie zawarta wobec jej podpisania przez osobę nieuprawnioną do reprezentacji pożyczkodawcy.

Powódka wykazała istnienie zobowiązania. Z przedłożonego przez powódkę potwierdzenia przelewu (k. 72) wynika jednoznacznie, że kwota 9 000 złotych została wypłacona pozwanej 27 lipca 2017 roku. Natomiast z załączonej do akt sprawy karty klienta (k. 69-70) wynika jednoznacznie, że z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki pozwana nie dokonała spłaty żadnej kwoty. Twierdząc, że doszło do całkowitej bądź częściowej spłaty pożyczki, pozwana winna była przedłożyć stosowne dowody, czego jednak nie uczyniła ograniczając się do gołosłownych twierdzeń, a zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Celem zabezpieczenia spłaty pożyczki pozwana w dniu zawarcia przedmiotowej umowy podpisała deklarację wekslową (k. 5) oraz wystawiła weksel własny in blanco nie na zlecenie. Zgodnie z pkt 8.2 umowy pożyczki oraz treścią deklaracji wekslowej, powódka była upoważniona do wypełnienia weksla na sumę odpowiadającą zadłużeniu pozwanej oraz dochodzić na tej podstawie zobowiązania przed sądem, jeżeli opóźnienie w płatności kwoty równej wartości jednej pełnej raty przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pozwanej do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

Powódka wykazała, jak wskazano wyżej, że pozwana zalegała z płatnością kwoty równej wartości jednej pełnej raty powyżej 30 dni oraz, że do wypełnienia weksla doszło po uprzednim wezwaniu pozwanej do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. W aktach sprawy znajduje się skierowane do pozwanej wezwanie z dnia 5 października 2017 roku do dobrowolnej zapłaty zadłużenia (k. 44) oraz dowody nadania i odbioru tej korespondencji przez pozwaną (k. 45-48), z których wynika jednoznacznie, że wezwanie te doręczone zostało pozwanej 16 października 2017 roku. Zakreślony termin upłynął bezskutecznie, co skutkowało wypełnieniem weksla i wezwaniem do jego wykupienia w terminie 30 dni (k. 5), które to wezwanie doręczono pozwanej w dniu 26 października 2017 roku, co wynika z przedłożonych przez powódkę dowodów nadania i doręczenia korespondencji (k. 50-52).

Wobec powyższego bezzasadny jest zarzut strony pozwanej braku podstaw do wypełnienia weksla, bezskutecznego wezwania pozwanej do wykupienia weksla i nieskutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki.

Zgodnie z treścią przedmiotowej umowy, pozwanej przyznana została kwota w łącznej wysokości 20 880,00 złotych, w tym wypłacona kwota pożyczki w kwocie 9 000,00 złotych oraz całkowity koszt pożyczki w kwocie 11 880,00 złotych. Ponadto, w pkt 4.1 umowy strony postanowiły, że jeżeli pożyczkobiorca nie spłaci w terminie poszczególnych rat lub ich części lub innej kwoty związanej z umową, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym, a od każdego zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca nalicza odsetki za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w wysokości rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 ¹ k.c., które w dniu zawarcia umowy wynosiły 14% w stosunku rocznym. Z powodu braku spłaty przez pozwaną rat, odsetki powyższe wyniosły 14,68 złotych. Wobec powyższego stwierdzić należy, że wypełnienie przez powódkę weksla na łączną kwotę 20 894,68 złotych (20 880,00 zł + 14,68 zł), jest prawidłowe.

Nie sposób przyjąć, że przedmiotowa umowa została zawarta pod presją przewagi powodowej spółki prowadzącej działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek. Pozwana miała bowiem możliwość wyboru instytucji finansowej, u której chce zaciągnąć zobowiązanie. Zawarła przedmiotową umowę w ramach swobody kontraktowej. Znała treść swojego zobowiązania, w szczególności jego wysokość, wysokość poszczególnych rat pożyczki i terminy ich spłaty; otrzymała egzemplarz umowy z kalendarzem spłat; mogła i powinna była szczegółowo zapoznać się z treścią umowy; mimo uprawnienia, nie odstąpiła od umowy na zasadach określonych w pkt 7.1 umowy.

Odnosząc się do zarzutu strony pozwanej dotyczącego niedozwolonych klauzul umownych, podkreślić należy, iż w zawartej między stronami umowie pożyczki nie znajdują się żadne postanowienia dotyczące ubezpieczenia i kosztów windykacji. Sąd odnosi wrażenie, że formułując swoje zarzuty pozwana posłużyła się gotowym wzorcem odpowiedzi na pozew stosowanym również w innych sprawach, nie zważając na indywidualne zapisy znajdujące się w umowie, którą zawarła.

Chybiony jest również zarzut pozwanej przedawnienia roszczenia. Zgodnie z treścią art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Nie ulega wątpliwości, że udzielanie pożyczek i kredytów mieści się w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez instytucje je udzielające, dlatego termin przedawnienia roszczeń wynikających z tego rodzaju umów wynosi 3 lata. Termin ten liczony jest od dnia wymagalności roszczenia, a więc od dnia wypowiedzenia umowy, który to skutek w niniejszej sprawie nastąpił zgodnie z pkt 8.1a) umowy z upływem 30-dniowego terminu zakreślonego w piśmie powódki z 22 października 2017 roku doręczonym pozwanej w dniu 26 października 2017 roku, a zatem w dniu 26 listopada 2017 roku (k. 5, 50-52). Stwierdzić zatem należy, że do przedawnienia przedmiotowego roszczenia nie doszło.

Reasumując, Sąd uznał, że przedłożone przez stronę powodową dokumenty nie budzą wątpliwości i dowodzą istnienia przedmiotowego zadłużenia, zaś ich prawdziwość i wiarygodność nie została podważona przez stronę pozwaną.

W konsekwencji Sąd na podstawie przepisów art. 720 § 1 k.c., umowy pożyczki z dnia 25 lipca 2017 roku oraz art. 481 k.c. zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 20 894,68 złotych wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od dnia 22 listopada 2017 roku do dnia zapłaty.

Mając na uwadze wynik procesu Sąd, w oparciu o przepisy art. 98 k.p.c. oraz § 2 pkt 5) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.), zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 4 662,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1 045,00 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, kwotę 3 600,00 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17,00 złotych tytułem zwrotu opłaty uiszczonej od udzielonego pełnomocnictwa.