Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim - Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym : Przewodniczący : SSR Robert Kłosowski

Protokolant : p. o. sekr. sąd. Klaudia Kolassa

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2018 roku w Lidzbarku Warmińskim

na rozprawie sprawy z powództwa małoletniego K. K. (2) reprezentowanego przez przedstawicielkę ustawową A. D. (1)

przeciwko P. K.

o alimenty na mał. K. K. (2)

ORZEKA

I. zasądza od pozwanego P. K. na rzecz małoletniego powoda K. K. (2) kwotę 700 ( siedemset ) złotych miesięcznie tytułem alimentów, płatnych do 10 dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami za opóźnienie określonymi w art. 481 § 2 kc na wypadek opóźnienia w płatności każdej z rat, do rąk ustawowej przedstawicielki małoletniego powoda A. D. (1) - poczynając od dnia 27 października 2017 roku;

II. w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III. koszty procesu między stronami wzajemnie znosi;

IV. zasądza od pozwanego P. K. na rzecz Skarbu Państwa kasa Sadu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych, tytułem opłaty w części dotyczącej zasądzonego powództwa, od której to opłaty powódka była zwolniona z mocy ustawy;

V. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

/-SSR Robert Kłosowski -/

Sygn. akt III RC 141/17

UZASADNIENIE

A. D. (1) ustawowa przedstawicielka małoletniego powoda K. K. (2) wniosła o zasądzenie od pozwanego P. K. kwoty po 900 złotych miesięcznie tytułem alimentów na rzecz małoletniego, o zabezpieczenia powództwa oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. (k.1-2).

W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż małoletni K. K. (2) urodzony w dniu (...) w B. jest synem pozwanego P. K.. Rodzice małoletniego nie byli nigdy małżeństwem, obecnie mieszkają osobno, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego, a pozwany od kwietnia 2016 r. przekazuje dobrowolnie na rzecz utrzymania dziecka kwotę 600 złotych miesięcznie. W ocenie matki małoletniego kwota ta nie jest wystarczająca, albowiem miesięczne koszty utrzymania małoletniego wynoszą ok. 1600 złotych. Na wskazaną kwotę składają się koszty utrzymania mieszkania, wyżywienia małoletniego, zakupu odzieży, zabawek, leków, opłata za przedszkole, etc. W dalszej części uzasadnienia pozwu przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda wskazała, iż jest zatrudniona w S. M. „B. w B., nie posiada majątku, ani mieszkania. Z kolei pozwany zajmuje się uprawą 40 ha gospodarstwa rolnego, ma pokaźny park maszynowy, zajmuje się hodowlą bydła (ok. 60 sztuk) i trzody chlewnej, mieszka w 200 metrowym domu, znajduje się więc w bardzo dobrej sytuacji finansowej i majątkowej, która pozwala mu na płacenie żądanych alimentów. (k.1-2).

Pozwany P. K. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 500 złotych miesięcznie oraz o wzajemne zniesienie kosztów postępowania. (k.77-79).

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że we wcześniejszym okresie przeznaczał duże środki na utrzymanie syna. Od czerwca 2014 r. matka małoletniego A. D. (1) wraz ze wspólnym dzieckiem i z 14 letnią córką zamieszkała w jego domu, zaś swoje dotychczasowe mieszkanie wynajęła. Nie partycypowała wówczas w kosztach utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego. W marcu 2016 r. matka małoletniego wyprowadziła się zabierając dziecko ze sobą. Od tego czasu pozwany dobrowolnie łożył po 600 złotych miesięcznie. Zdaniem pozwanego przekazywana kwota była zawyżona, ale liczył że dzięki temu dziecko będzie mieć zapewnione lepsze warunki, zaś on łatwiejszy kontakt z dzieckiem. W 2017 r. okres pobytu dziecka u każdego z rodziców był praktycznie równy, pomimo to pozwany nadal płacił dotychczasową kwotę alimentów. Gdy syn poszedł do przedszkola ojciec jeździł po niego popołudniami i odwoził do matki wieczorem. W październiku 2017 r. matka małoletniego zażądała podwyżki alimentów do kwoty po 700 złotych miesięcznie na co pozwany nie wyraził zgody. P. K. wskazał, iż jest rolnikiem, zaś według Urzędu Gminy w K. szacującego jego dochód dla celów podatkowych osiąga on rocznie ok. 101 500 złotych dochodu. Ma 33 ha ziemi 32 sztuki bydła i 4 świnie. Wyliczony przez Urząd dochód ma się nijak do rzeczywistości, albowiem w działalności rolniczej dochód osiąga się przez okres kilku miesięcy w roku, zaś w pozostałym okresie ponosi się duże nakłady. Pozwany posiada również rozmaite zobowiązania kredytowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni K. K. (2) jest synem A. D. (1) oraz pozwanego P. K.. Dziecko urodziło się w dniu (...) w B.. Rodzice małoletniego nigdy nie pozostawali w związku małżeńskim.

/dowód : odpis skrócony aktu urodzenia k. 4, co do pozostawania w związku małżeńskim - bezsporne/

Małoletni K. K. (2) ma obecnie 4 lata, mieszka razem z matka i przyrodnią siostrą. Uczęszcza do przedszkola niepublicznego w B.. Opłata za przedszkole wynosi średnio ok. 270 złotych i jest uzależniona od tego ile razy małoletni będzie w poszczególnym miesiącu w przedszkolu. W przedszkolu małoletni ma dodatkowe zajęcia z języka angielskiego, których koszt wynosi 25 zł miesięcznie oraz dodatkowe zajęcia taneczne, których koszt wynosi również ok. 25 złotych miesięcznie. Od września 2018 r. matka małoletniego planuje go zapisać na dodatkowo na lekcje karate, śpiewu i tańca. Opłata za lekcje karate będzie wynosić 90 zł miesięcznie, nauka śpiewu i tańca w ramach zajęć organizowanych w Domu Kultury kosztuje ok. 100 złotych miesięcznie.

Małoletni K. ma stwierdzony niedosłuch prawostronny. Nie słyszy na prawe ucho. Jest obecnie poddawany leczeniu farmakologicznemu, kuracją sterydową. Koszt zakupu leków związanych z kuracją sterydami wynosi około 100 zł. Matka małoletniego jeździ do laryngologa w O. średnio co 2 miesiące. Jedna wizyta kosztuje 100 zł. W zależności od wyników terapii sterydami będzie podejmowana decyzja co do sposobu dalszego leczenia małoletniego (ew. zabieg operacyjny). Małoletni cierpi również na zwężenie powierzchni nosowo-gardłowej na poziomie 3 migdała. Jest zakwalifikowany na zabieg, który winien być wykonany jak najszybciej, maksymalnie w ciągu 1 roku. Zabieg może być refundowany przez kasę chorych, jednakże wymaga to długotrwałego oczekiwania. A. D. (1) zapisała małoletniego do ośrodków w O. i w O., gdzie są najkrótsze kolejki. Prywatny zabieg jest możliwy od ręki, ale jego koszt wynosi ok. 6 000 zł. Matka małoletniej nie ma takich środków, deklaruje, iż poinformowała o takiej możliwości pozwanego, który przyjął to do wiadomości. Małoletni powód cierpi również na skoki ciśnienia w przewodzie słuchowym, wymaga zestawu do wyrównywania ciśnienia, który zakupiła matka małoletniego za kwotę 57 złotych.

/dowód : potwierdzenia przelewu opłat za przedszkole k. 24-25, 152158, informacja o terminie przyjęcia do szpitala k. 102, faktura zakupu k. 104, 108–109, 119-144, dokumentacja medyczna k. 105-107, 110-118, 129, zeznania przedstawicielki ustawowej powoda A. D. (1) k. 253-254/

Matka małoletniego powoda A. D. (1) ma 44 lata. Pracuje jako specjalistka w S. M.„B.” w B. uzyskując dochód w wysokości 2 342,38 złotych netto. Na utrzymaniu oprócz powoda ma również 14 letnia córkę z poprzedniego związku. Nie posiada innych dochodów, za wyjątkiem świadczenia 500 plus na jedno dziecko. Nie posiada żadnych oszczędności. Nie posiada również żadnych nieruchomości. Mieszkanie w którym mieszka razem z dziećmi należy do jej ojca S. D.. Matka małoletniego powoda użytkuje mieszkanie na podstawie umowy bezpłatnego użyczenia, jest jedynie zobowiązana do ponoszenia wszystkich opłat związanych z używaniem mieszkania. Średnia wysokość wszystkich opłat w miesiącu wynosi ok. 600 złotych. W mieszkaniu tym A. D. (1) zamieszkuje wyłącznie z synem K., oraz 14 letnią córką z poprzedniego związku. Na córkę posiada zasądzone alimenty w kwocie 600 złotych, które są uiszczane. Mieszkanie jest dwupokojowe. Matka małoletniego nie jest obecnie w żadnym związku. Posiada zobowiązania z tytułu pożyczki zaciągniętej w zakładzie pracy. Miesięczna wartość spłacanej raty wynosi ok. 208 złotych.

/dowód : umowa użyczenia k. 50, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 62 oraz 235, zeznania przedstawicielki ustawowej powoda A. D. (1) k. 253-254/

Pozwany P. K. ma 41 lat, jest kawalerem, nie posiada nikogo na utrzymaniu poza synem K.. Jest zdrowy, z zawodu jestem rolnikiem. Prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 36 hektarów. Uprawiana ziemia stanowi jego własność, nie uprawia ziemi dzierżawionej. Otrzymuje rocznie dopłaty do ziemi w kwocie 36 000 zł. Prowadzona przez pozwanego działalność rolnicza polega głownie na hodowli bydła i uprawie ziemi. Posiada ok. 30 sztuk bydła rasowego, mięsnego. Za kilogram bydła uzyskuje cenę ok. 7,50 zł. Waga jednego opasa tj. sprzedawanego osobnika wynosi ok. 500 kg. Nie ma innych dochodów oprócz dochodów z gospodarstwa. Posiada dwa ciągniki, jeden z 1988 roku, a drugi z 2008 roku marki Z.. Posiada również, inne maszyny jak kombajn B., opryskiwacz, pług, dwie przyczepy. Niekiedy pozwany przy użyciu posiadanych maszyn świadczy odpłatnie usługi innym rolnikom, np. przy użyciu posiadanego kombajnu. W czasie kiedy jeszcze pozwany mieszkał z A. D. (1) za 3-4 godziny pracy kombajnu inkasował kwotę ok. 900 złotych. Pozwany nie posiada żadnych oszczędności. Posiada zobowiązania finansowe w postaci kredytów związanych z prowadzeniem gospodarstwa. Jeden z kredytów został zaciągnięty na zakup ciągnika Z. w kwocie 80 000 zł. Do zapłaty zostały jeszcze 2 raty, jedna rata 7 000 zł, są to raty roczne. Pozwany zaciągnął też 40 000 zł kredyt, według deklaracji na prowadzenie gospodarstwa rolnego, zaś faktycznie na remont mieszkania i zakup niezbędnych sprzętów w związku z urodzeniem małoletniego. Kredyt został zaciągnięty w 2014 roku, ma zostać spłacony w 2019 roku.

Małoletni K. przebywa obecnie u pozwanego każdy poniedziałek i środę po przedszkolu oraz w co drugi weekend.

/dowód : umowa o kredyt k. 80, zaświadczenie określające wysokość szacowanych dochodów 83, zeznania stron : A. D. (1) i P. K. k. 253-255/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W pierwszej kolejności podnieść należy, iż Sąd orzekając w niniejszej sprawie ustalił stan faktyczny na dokumentach przedłożonych przez strony, które nie były kwestionowane w toku całego postępowania, zaś sporządzone zostały w przepisanej przez prawo formie i opatrzone zostały stosownymi podpisami. Podstawą do poczynionych ustaleń faktycznych był również dowód z przesłuchania stron. Zdaniem Sądu ustalony w niniejszej sprawie stan faktyczny w zasadniczej części nie był kwestionowany przez strony. Zarówno A. D. (1) jak i K. K. (2) w składanych zeznania koncentrowali się na okolicznościach dotyczących ich sytuacji majątkowej wykazując ograniczona wiedze w zakresie sytuacji majątkowej przeciwnika. Pewnym wyjątkiem były jedynie zeznania A. D. (1) w zakresie uzyskiwanych przez pozwanego dodatkowych dochodów w czasie w którym wymienieni mieszkali razem. W toku całego postępowania rodzice małoletniego różnili się w zakresie zakresu utrzymywanych przez ojca małoletniego kontaktów. Tej kwestii zasadniczo dotyczyły zeznania przesłuchiwanych świadków. Ostatecznie okoliczność ta przestała być sporna co do aktualnej sytuacji na rozprawie w dniu 7 czerwca, albowiem obie strony przyznały zgodnie, iż obecnie pozwany spotyka się z małoletnim w tygodniu dwa razy dziennie po zakończeniu pobytu w przedszkolu oraz dwa weekendy w miesiącu, od piątku do niedzieli.

W zakresie wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego P. K. wobec małoletniego powoda K. K. (2) wskazać należy, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, zgodnie z art. 133 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (krio) obciążą rodziców dziecka. Rodzice dziecka są więc obowiązani wspólnie do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb dziecka.

Natomiast zgodnie z art. 135 § 1 krio zakres świadczeń alimentacyjnych zależy z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz z drugiej strony od finansowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Brzmienie art. 135 § 1 krio wskazuje więc, iż każdorazowo zakres świadczeń alimentacyjnych ograniczony jest z jednej strony potrzebami uprawnionego, a z drugiej strony możliwościami zarobkowymi zobowiązanego. Innymi słowy, kwota zasądzonych alimentów nie może przekraczać potrzeb osoby uprawnionej, ani też przekraczać możliwości osób zobowiązanych. Dodać również należy, iż wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać także na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 krio). Uwzględnianie jako wkładu alimentacyjnego osobistych starań w utrzymanie i wychowanie dziecka jest szczególnie istotne w sytuacji dzieci bardzo małych lub chorych. Oczywistym jest, iż dzieci te wymagają dużo więcej uwagi, troskliwości, zaangażowania i pomocy, niż dzieci zdrowe i starsze, kilkunastoletnie. Poprzez usprawiedliwione potrzeby małoletnich należy rozumieć takie potrzeby, których zaspokojenie w świetle możliwości zarobkowych posiadanych przez rodziców jest niezbędne i celowe dla zapewnienia prawidłowego, odpowiedniego do wieku i posiadanych uzdolnień, rozwoju fizycznego, psychicznego i emocjonalnego małoletniego. Pojęcie usprawiedliwionych potrzeb jest więc zależne od sytuacji materialnej rodziców w ten sposób, iż zawsze małoletniemu należy zapewnić podstawowe warunki do wzrastania i rozwoju (wyżywienie, odzież, edukacja, koszty mieszkania etc), zaś w sytuacji w której możliwości rodziców na to pozwalają usprawiedliwione będzie pokrywanie innych kosztów rozwijających osobowość małoletniego jak dodatkowe kształcenie, organizowanie wypoczynku wakacyjnego etc. Z kolei poprzez możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane z posiadanego majątku, lecz także zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy rozpocząć należy od stwierdzenia, iż zdaniem Sądu, pozwany P. K. posiada obowiązek alimentacyjny wobec małoletniego K. K. (2). Małoletni jest bowiem synem pozwanego, zaś z uwagi na swój wiek nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać i nie posiada własnych dochodów. Przystępując do ustalenia zakresu obowiązku alimentacyjnego pozwanego wobec swojego syna stwierdzić należy, iż w ocenie Sądu usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego K. odbiegają od przeciętnych kosztów utrzymania dziecka w jego wieku wynoszących ok. 1000 złotych miesięcznie. Oprócz zwykłych kosztów związanych z opłatą przedszkola, wyżywieniem, zakupem odzieży, pokryciem części kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania oraz edukacją realizowaną w przedszkolu ponadstandardowe koszty utrzymania związane są głównie z leczeniem małoletniego. K. K. (2) ma stwierdzony niedosłuch prawostronny. Nie słyszy na prawe ucho. Schorzenie to nakłada na rodziców małoletniego obowiązek diagnostyki i szybkiego leczenia. Oprócz poprawy stanu zdrowia jest to istotne dla możliwości dalszego rozwoju i edukacji małoletniego. Koszty zakupu lekarstw sięgają obecnie co najmniej 100 złotych miesięcznie. Koszty wizyt lekarskich wraz z kosztami dojazdu sięgają również kwoty 100 złotych miesięcznie. Małoletni diagnozowany jest również w zakresie skłonności do alergii. Matka małoletniego wykazała ponoszone koszty przedłożonymi dokumentami. Już te okoliczności wskazują, iż w ocenie Sądu, miesięczne koszty utrzymania małoletniego wynoszą kwotę ok. 1200 złotych miesięcznie. Nadto za usprawiedliwione w świetle możliwości zarobkowych rodziców oraz uzdolnień, edukacji dziecka uznać również należy koszty ponoszone na zajęcia dodatkowe. Służą one rozwojowi dziecka, zaś rodziców małoletniego stać na ich ponoszenie.

Jak wskazano powyżej koszty utrzymania dziecka obciążają oboje rodziców w zależności od posiadanych możliwości zarobkowych, sytuacji materialnej i zakresu osobistych starań. Zdaniem Sądu ustalone w niniejszej sprawie koszty utrzymania małoletniego K. wynoszące co najmniej 1200 złotych miesięczne nie powinny być rozdzielne na rodziców w częściach równych. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż matka małoletniego A. D. (2) w większym zakresie sprawuje pieczę nad dzieckiem. Oprócz bieżących starań związanych np. z przygotowaniem dziecka do przedszkola to matka dziecka jest głównie zaangażowana w diagnostykę i leczenie K.. Również sytuacja majątkowa oraz możliwości zarobkowe ojca małoletniego są lepsze i większe niż analogiczna sytuacja i możliwości matki dziecka. Pozwany P. K. zajmuje się prowadzeniem dużego (33 ha) gospodarstwa rolnego zaś jego miesięczny dochód wyliczony szacunkowo przez odpowiedni organ przekracza kwotę 8000 złotych miesięcznie i 100 000 złotych rocznie. Ma on na utrzymaniu tylko powoda. Dochód A. D. (1) wynosi z kolei ok. 2350 złotych netto, zaś wymieniona ma na utrzymaniu również córkę z poprzedniego związku. Pozwany posiada oprócz tego majątek ruchomy w postaci ciągników i maszyn. Jakkolwiek prowadzenia gospodarstwa rolnego wymaga dużych inwestycji idących w dziesiątki i setki tysięcy złotych, to również i uzyskiwane dochody pozostają na wskazanym poziomie. Z tej perspektywy miesięczny wydatek na utrzymanie syna, który winien być traktowany priorytetowo z pewnością nie obciąży pozwanego tak aby spowodował zbyt ciężkie skutki. Stąd też Sąd uznał, iż usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego powoda w kwocie co najmniej 1200 złotych miesięcznie winny być rozdzielone pomiędzy rodziców powoda z tym, że udział pozwanego powinien być wyższy i wynosić kwotę 700 złotych, zaś pozostałą część w kwocie 500 złotych winienia obciążać matkę powoda. W ocenie Sądu, jak wykazano powyżej, wskazana kwota pozostaje również w granicach możliwości zarobkowych pozwanego. Dysponuje on dochodem związanym z prowadzeniem gospodarstwa rolnego który wg. szacunków przekracza 8000 złotych miesięcznie. Nie ma innych osób na utrzymaniu. Zatem ustalona wartość alimentów nie przekracza nawet 10 % dochodów pozwanego.

Wobec powyższego, uwzględniając podniesione powyżej okoliczności, Sąd orzekł o alimentach jak w pkt I wyroku, w pozostałym zakresie Sąd zaś powództwo oddalił (pkt II wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc.

O kosztach sądowych w pkt IV Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz. U. 2010 r. Nr 90 poz. 594 z późn. zm.) uwzględniając częściowe uwzględnienie żądania powoda.

O rygorze natychmiastowej wykonalności w pkt V orzeczono na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

/SSR Robert Kłosowski/