Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący – SSR Bogdan Wałachowski

Protokolant – p.o. sekr. Sylwia Laskowska, st.sekr.sąd. Aneta Dybikowska

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej w G.– asesora Andrzeja Zagraby, Janusza Wałach, asesora Sebastiana Pilch

po rozpoznaniu w dniach 03.11.2017r., 05.12.2017r., 12.01.2018r., 27.02.2018r., 23.03.2018r.,24.05.2018, 07.06.2018 i 15.06.2018 roku sprawy

R. G. (1)

urodz. (...) w miejscowości Ł.

syna E. i K. zd. P.

oskarżonego o to, że:

W okresie od 1 lipca 2016r. do 2 lipca 2016r. w G. oraz na terenie powiatu (...) poprzez udostępnienie w ramach wypożyczenia obywatelom (...) (...) (...) S. K. (1) oraz M. S. (1) jachtu typu C. (...) nr rej. (...) wyposażonego w niesprawną kuchenkę gazową o nieprawidłowym stanie technicznym oraz w instalację gazową nie spełniającą wymagań w zakresie bezpiecznego jej użytkowania, nieumyślnie naraził korzystających z tego jachtu wymienionych na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo doznanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, oraz wskutek udostępnienia w/w jachtu w stanie opisanym powyżej nieumyślnie doprowadził w dniu 2 lipca 2016r. do zaistnienia eksplozji gazu na jachcie C. (...) nr rej. (...) na jeziorze B. gm. G., w wyniku czego M. S. (1) doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci wielomiejscowych oparzeń termicznych, 39% TBSA, wstrząsu oparzeniowego, oparzenia górnych dróg oddechowych, ostrej niewydolności oddechowej i ostrej niewydolności krążenia, które stanowią ciężkie kalectwo, chorobę realnie zagrażającą życiu, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała

tj. o czyn z art. 160§3 kk w zb. z art. 156§2 kk w zw. z art. 11§2 kk

1.  Oskarżonego R. G. (1) uznaje za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu aktem oskarżenia i za to na podstawie art. 160§3 kk w zb. z art. 156§2 kk w zw. z art. 11§2 skazuje go, przyjmując za podstawę wymiaru kary art. 156§2kk w zw. z art. 11§3kk na karę 8 (osiem) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art.69§1, 2 kk, art. 70 § 1 kk, art. 72 § 1 pkt 1 kk, wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza oskarżonemu tytułem próby na okres 2 (dwa) lat, zobowiązując do informowania Sądu co 6 miesięcy o przebiegu okresu próby.

3.  Na podstawie art. 46§2kk orzeka od oskarżonego R. G. (1) na rzecz M. S. (1) 10. 000 ( dziesięć tysięcy 00/100) złotych tytułem nawiązki.

4.  Zasądza od oskarżonego R. G. (1) na rzecz M. S. (1) kwotę 3600, 00 ( trzy tysiące sześćset 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przygotowawczym.

5.  Zasądza od oskarżonego R. G. (1) na rzecz S. K. kwotę 3600, 00 ( trzy tysiące sześćset 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przygotowawczym.

6.  Zasądza od oskarżonego R. G. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 180, 00 (sto osiemdziesiąt 00/100 ) złotych tytułem opłaty oraz obciąża go pozostałymi kosztami sądowymi w kwocie 5753,97 (pięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt trzy 97/100 ) złotych.

Sygn. akt II K 205/17

UZASADNIENIE

Obywatele (...) S. K. (1) ( (...)lata) i jego żona M. S. (1) ( (...)lat) w dniu 25.06.2016r. w W. wynajęli od B. K. (1) jacht motorowy tzw. H.. Pośrednikiem był P. Z. (1) prowadzący firmę (...) (zeznania B. K. k. 317v, P. Z. k. 20, k.94, umowa najmu k. 95,zeznania S. K. k. 206).

W dniu 30.06.2016r. uszkodzeniu uległa skrzynia biegów łodzi i następnego dnia tj. 01.07.2016r. około południa pokrzywdzeni - w wyniku porozumienia pomiędzy B. K., P. Z. i R. G. (1)- wynajęli od tego ostatniego druga łódź tego samego typu o nazwie C. (...) nr rej. (...) na wyposażeniu której znajdowała się dwupalnikowa kuchenka gazowa oraz również zasilana gazem ( z opcją elektryczną) lodówka (wyjaśnienia R. G. k. 316v, zeznania B. K. k. 117, S. K. k. 318v). Kilka godzin później pokrzywdzeni przybili jachtem do jednej z marin żeglarskich na szlaku W. (...) w okolicach jeziora B.. Tam przewodem elektrycznym z pomostu zasilili lodówkę, do której włożyli napoje. Sami udali do pomieszczeń restauracyjnych mariny gdzie zjedli kolacje i uczestniczyli w zabawie do około godz. 23.00 ( zeznania S. K. k. 206-207, k. 318, M. S. k. 319)

Następnego dnia rano pokrzywdzeni zjedli śniadanie w marinie, potem odłączyli prąd z pomostu i udali się w drogę powrotna do W.. Kilka godzin później tj. około 11.00 w pobliżu Kanału K. na jeziorze B., gdy S. K. sterował łodzią będąc na górnym pokładzie, M. S. zeszła na dół, by przynieść mężowi napój. W momencie otwierania lodówki nastąpił silny wybuch gazu. Po pewnej chwili łódź przybiła do brzegu, a przypadkowe osoby weszły na jacht i zakręciły butlę gazową oraz zadzwoniły pod numer alarmowy - 112 (zeznania S. K. k. 209,k. 318, M. S. k. 225-227, k. 319, A. M. k. 317).

Oboje pokrzywdzeni zostali przewiezieni do szpitala w G. i tam wstępnie opatrzeni. M. S. jeszcze tego samego dnia drogą powietrzną została przetransportowana do specjalistycznego szpitala leczenia oparzeń w Ł. (zeznania S. K. k. 210, informacja ze szpitala k. 44).

W wyniku wybuchu S. K. doznał niewielkich oparzeń po lewej stronie ciała (k. 210), jego zona M. S. doznała ciężkich obrażeń ciała w postaci wielomiejscowych oparzeń termicznych, 39% TBSA, wstrząsu oparzeniowego, oparzenia górnych dróg oddechowych, ostrej niewydolności oddechowej i ostrej niewydolności krążenia. Obrażenia te przez biegłego zostały zakwalifikowane jako ciężkie kalectwo, chorobę realnie zagrażającą życiu, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała (opinia biegłego z zakresu medycyny k. 104, dokumentacja medyczna k. 105-129, k. 189-192, zeznania M. S. k. 225-227, k.319).

Przybyli na miejsce wypadku funkcjonariusze policji dokonali oględzin jachtu, sporządzili protokół i materiał poglądowy, z którego wynika, że kuchenka gazowa została wyrwana z płyty razem z czajnikiem (protokół oględzin k. 8-9, materiał poglądowy k. 22-24).

Oskarżony R. G. (1) (l. 51) nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił (k. 316v, 318v, 320, k.367, 239), że prowadzi w M. koło w W. działalność gospodarczą w zakresie produkcji jachtów i ich czarterów na jeziorach (...). J. motorowy C. (...) nr rej. (...), który 01.07.2016r. wypożyczył pokrzywdzonym zbudował sam i sam go wyposażył, również w instalację gazową. Podał, że nie posiada państwowych uprawnień do montażu instalacji gazowych, przeszedł jedynie stosowne przeszkolenie w firmie (...), która importuje na rynek polski instalacje gazowe do montażu na jachtach. Podał dalej, że jacht został wpisanych do Polskiego Rejestru Statków, posiada deklaracje zgodności oraz był certyfikowany w 2013 roku przez G. L., na co przedstawił stosowne dokumenty (k. 383- 390). R. G. wyjaśnił, że jacht wydał pokrzywdzonym jego pracownik T. K. (1) (sam był wtedy w M.) i to on udzielił im instrukcji obsługi urządzeń w tym kuchenki. Te ostatnie okoliczności potwierdził świadek T. K. (k. 360) dodając, że po instruktarzu S. K. zakręcił butlę gazową, a czajnik na wodę był schowany w szafce. Świadek B. K. (k. 317v, k. 380) podobnie jak oskarżony i T. K. podał - w przeciwieństwie do pokrzywdzonych - że jacht był zacumowany w porcie i pokrzywdzeni nie musieli czekać, aż wpłynie do portu ( por. zez. S. K. k. 319-320). Zeznania tych świadków jak i wyjaśnienia oskarżonego w tym zakresie należy zdaniem sądu uznać za wiarygodne, choć z drugiej strony te kontrowersje w gruncie rzeczy nie maja istotnego znaczenia. Bezspornym jest bowiem, że pokrzywdzeni wypożyczyli do R. G. jacht tego samego typu co wcześniej od B. K. (różniły się jedynie mocą silnika przyczepnego) i wyposażonego w podobną instalację gazową, co do której, jak i całości jachtu otrzymali wyczerpujące instrukcje obsługi w języku niemieckim od B. K.. Skoro pokrzywdzeni zapoznali się z instalacją gazową, w szczególności z działaniem i obsługą kuchenki gazowej, to fakt stwierdzenia po wybuchu odkręconego lewego kurka gazowego (a zatem i butli gazowej) oraz czajnika do gotowania wody na kuchence wskazuje, że w trakcie rejsu (czyli łącznie około 24 godzin), wbrew temu co podali używali kuchenki gazowej, a zatem w tej części ich relacje należy, zdaniem sądu jako niewiarygodną, odrzucić. Na uwagę zasługuje fakt, że pokrzywdzeni używali kuchenki gazowej na poprzednim jachcie (zeznania S. K. k. 318). W pozostałym zakresie zeznania pokrzywdzonych nie budzą żadnych wątpliwości, nie były też w żaden sposób kwestionowane w toku procesu. Powyższe nie wpływa zdaniem sądu w żadnym stopniu na odpowiedzialność oskarżonego R. G. w zakresie przyczyn i konsekwencji wybuchu gazu na jachcie będącym jego własnością, a w konsekwencji odrzucenia jego wyjaśnień o braku po jego stronie sprawstwa i winy. Wynika to zdaniem sądu, z kluczowego w sprawie dowodu jakim jest opinia biegłego z zakresu instalacji gazowej P. Ł.. Opinię tę sąd w całości podzielił gdyż spełnia ona wszystkie walory wiarygodności. Jest jasna, zrozumiała i odnosi się do wszystkich istnych w sprawie kwestii (opinia biegłego k. 67-73, 361-363).

Z protokołu oględzin jachtu (k. 8-10) materiału poglądowego (k. 22-24) oraz przytoczonej opinii biegłego wynika, ze w skład instalacji gazowej na jachcie wchodziła butla gazowa (11 kg) sieć przewodów gazowych oraz dwa urządzenia gazowe tj. dwupalnikowa kuchenka i lodówka. Oba te urządzenia zamiennie mogą być zasilane energię elektryczna o napięciu 230v, czerpaną np. z pomostów w marinach żeglarskich za pośrednictwem przewodu podłączonego do prostownika akumulatorowego znajdującego się na łodzi (wyjaśnienia R. G. k. 318v, zeznania S. K. k. 318v).

Z treści opinii wnioskować należy, że instalacja gazowa na wypożyczonym pokrzywdzonym jachcie była niesprawna technicznie i nie odpowiadała wymogom Polskiej Normy i innym obowiązującym w tym zakresie przepisom. Bez znaczenia jest więc oświadczenie oskarżonego (k. 59), że trzy miesiące wcześniej sprawdził osobiście szczelność instalacji gazowej. Już samo podłączenie butli gazowej było nieszczelne (następował przeciek gazu) przez starą, popękaną uszczelkę pomiędzy reduktorem ciśnienia a butlą (k. 72), choć ta okoliczność akurat zdaniem Sądu nie miała żadnego wpływu na wybuch gazu, gdyż butla z reduktorem znajdowała się (zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisami Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie zasadniczych wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających z dnia 19.11.2004r. (Dz. Nr 258, poz. 2584) i Rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających i skuterów wodnych z dnia 02.06.2016r. (Dz. U z 2016 r. poz. 807), w oddzielnym pomieszczeniu (w schowku) oddzielonym od pomieszczeń mieszkalnych, wyposażonym w wentylacje odprowadzającą ulatniający się gaz za burtę. Poza tym bezspornym jest, że gaz wybuchł w pomieszczeniu mieszkalnym, gdzie były urządzenia gazowe, a nie w tym pomieszczeniu gdzie była butla (opinia biegłego k. 74, zeznania S. K. k. 209).

Zdaniem sądu przyjąć należy, ze wpływu na wybuch gazu nie miała również stwierdzona przez biegłego-nieszczelność na zaciskach przewodów gazowych elastycznych z tworzywa sztucznego, gdyż (jak podał biegły) mogło to być spowodowane samym wybuchem gazu (opinia k. 72). Według biegłego instalacja gazowa na jachcie była wyposażona ( niezgodnie z Polską Normą PN-ENISO10239) w opaski zaciskowe zamiast tulei zaciskowych lub tulei z wstawką gwintową. Kolejna nieprawidłowością był brak zaworów odcinających na niskociśnieniowym rurociągu zasilającym oddzielnie kuchenkę i lodówkę (niezgodnie z §29 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie … z dnia 19.11.2004 r.).

Za biegłym przyjąć też należy zdaniem sądu, że przyczyną wybuchu gazu było jego nagromadzenie się w pomieszczeniu mieszkalnym jachtu, gdzie były zainstalowane kuchenka i lodówka (k. 74, 361-362), co spowodowane było tym, że lewy palnik kuchenki był niesprawny. Każdy z dwóch palników gazowych kuchenki wyposażony jest w dwa zawory: zawór elektromagnetyczny i zawór kulkowy (tzw. kurek, pokrętło-zdjęcie k. 70-71). W lewym palniku – jak ustalił biegły – zawór elektromagnetyczny, ale też i zawór kulkowy były niesprawne i ta niesprawność istniała przed wybuchem gazu (k. 74). Charakterystycznym jest bowiem, że po wybuchu oba zawory w drugim, prawym palniku były w dalszym ciągu sprawne (k. 362v). Funkcją zaworu elektromagnetycznego, który sterowany jest termoparą jest aby przy braku płomienia na palniku (np. wskutek zalania go gotującą się wodą czy potrawą) nie był otwarty przepływ gazu przez palnik nawet wtedy, gdy zawór kulkowy jest przekręcony, otwarty (k. 71, 362). Niestety według biegłego bardzo często ulegają one awarii i to w sposób natychmiastowy (k. 362v).

Drugą, również istotną przyczyną wybuchu gazu była zdaniem sądu nieprawidłowo zaprojektowana i wykonana przez oskarżonego na jachcie wentylacja pomieszczenia mieszkalnego, w którym nastąpił wybuch. Pomieszczenie to w tym zakresie nie spełniało wymogów określonych Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie zasadniczych wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających z dnia 19.11.2004 r. (Dz. U. Nr 258 poz. 2584), a konkretnie §29 pkt 5 w zw. z §21 Rozporządzenia Ministra Rozwoju w sprawie wymagań dla rekreacyjnych jednostek pływających i skuterów wodnych z dnia 02.06.2016 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 807). Regulacja ta nakazywała, aby instalacja wentylacyjna była tak zaprojektowana i zainstalowana na jachcie, aby zapobiec zagrożeniu spowodowanym przez wyciek gazu i przez produkty spalania. Z opinii biegłego (k. 74) wynika, że na przedmiotowym jachcie instalacja wentylacyjna była realizowana poprzez otwieranie okien, które znajdują się w górnej części pomieszczenia, gdy tym czasem gaz LPG wykorzystywany do instalacji gazowej jest cięższy od powietrza i w przypadku wycieku gromadzi się w dolnej części pomieszczenia i nie ma możliwości jego usunięcia poprzez instalacje wentylacji.

Odnosząc się w tym zakresie do polemiki oskarżonego cytującego podczas rozprawy stosowny zapis z PN (k. 362 i k. 350 pkt 9) – biegły podał, że te zapisy PN (stałe otwory, tzw. luki) dotyczą wentylacji, która ma zapewnić odpowiednią ilość powietrza do procesu spalania gazu i rozcieńczenia produktów spalania gazu do takiego stopnia żeby to nie zagrażało życiu iż zdrowiu – żeby żadna osoba nie zatruła się w takim pomieszczeniu (k. 362).W każdym jachcie wentylacja powinna wyprowadzać gaz z pomieszczenia mieszkalnego w którym są urządzenia gazowe, a w przedmiotowej łodzi wentylacja powinna być zrobiona przy podłodze żeby wyprowadzić ten gaz (k. 362).

Sąd w całości podzielił zeznania przesłuchanych na rozprawie świadków jak R. W. (k. 373), P. N. (k. 380v), B. P. (k. 380v), P. Z. (1) (k. 20, 94). Ich zeznania nie budzą żadnych wątpliwości, poza tym mają mniej istotne znaczenie. Sąd podzielił także pozostałe dowody w postaci dokumentów. Ich treść jak i wiarygodność nie były w trakcie procesu kwestionowane.

Reasumując zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i przeprowadzona wyżej jego analiza pozwala zdaniem sądu przyjąć, że oskarżony R. G. (1) wypożyczając w dniu 01-02.07.2016 r. w G. i w okolicach pokrzywdzonym S. K. (1) oraz M. S. (1) jacht motorowy wyposażony w niesprawną kuchenkę gazową i niesprawną instalację gazową niespełniającą wymagań w zakresie bezpiecznego jej użytkowania, nieumyślnie naraził korzystających z tego jachtu na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo doznanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, oraz wskutek udostępnienia w/w jachtu w stanie opisanym powyżej nieumyślnie doprowadził w dniu 2 lipca 2016r. do zaistnienia eksplozji gazu na jeziorze B. gm. G., w wyniku czego M. S. (1) doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci wielomiejscowych oparzeń termicznych, 39% TBSA, wstrząsu oparzeniowego, oparzenia górnych dróg oddechowych, ostrej niewydolności oddechowej i ostrej niewydolności krążenia, które stanowią ciężkie kalectwo, chorobę realnie zagrażającą życiu, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Zachowaniem swoim wyczerpał dyspozycję art. 160§3 i art. 156§2 kk. Oba przestępstwa mają charakter skutkowy. Część doktryny uważa, że pomiędzy nimi zachodzi pozorny zbieg przepisów w myśl zasady lex consumens derogat legi consumpte (komentarz do Kodeksu karnego tom II pod red. A. Zoll wyd. II Zakamycze 2006 k. 386). Inni jak się wydaje dopuszczają zbieg kumulatywny (Kodeks karny Komentarz pod red. A. Filar Lexis Nexsis 2008 wyd. 1 k. 630). Skutkiem przestępstwa z art. 160§3 jest wystąpienie bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Do istoty przestępstwa z art. 156§2 kk należy wystąpienie skutków w postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowi odpowiadającego jednej z opisanej postaci w art. 156§1 kk. W aktach sprawy znajduje się bogaty materiał dowodowy w tym zakresie (historia choroby pokrzywdzonej), a opinia biegłego na tą okoliczność nie byłą kwestionowana.

Z całą pewnością oskarżony R. G. (1) nie miał zamiaru popełnienia czynu, popełnił go jednak, bo nie zachował reguł ostrożności wymaganych w tej konkretnej sytuacji, mimo że możliwość popełnienia tego czynu mógł przewidzieć. Udostępniając pokrzywdzonym jacht wyposażony w niesprawną kuchenkę gazowa i niesprawną (źle zaprojektowana i wykonaną) instalację gazową mógł przewidzieć, że podczas korzystania z jachtu i jego wyposażenia może nastąpić wybuch gazu wskutek czego osoby tam przebywające, nie tylko zostaną narażone na wystąpienie skutku w postaci bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (z art. 156§1 kk), ale że również doznają – jak M. S. (1) ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (opinia lekarska k. 104). Zdaniem sądu zachodzi bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy tym zachowaniem oskarżonego a wspomnianym wyżej następstwem, bo gdyby to nieostrożne zachowanie oskarżonego nie byłoby tak dramatycznych następstw.

Zdaniem sądu wina oskarżonego nie budzi wątpliwości. Jest on osobą dorosłą, poczytalną, rozumiejącą znaczenie norm prawnych, a więc zdolną do ponoszenia odpowiedzialności karnej. Wina oraz społeczna szkodliwość zarzucanego mu czynu są znaczne na co wskazuje strona podmiotowa jak i przedmiotowa tego czynu, a zatem takie okoliczności jak czas, miejsce, sposób popełnienia czynu, pobudki, motywy, jakimi kierował się oskarżony, wagę naruszonych przez niego obowiązków i zasad ostrożnościowych, zakres szkody, brak jej naprawienia. Zdaniem sądu na znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu oskarżonego wpływa przede wszystkim rodzaj i charakter dobra naruszonego jakim jest życie i zdrowie człowieka oraz waga, zakres i doniosłość doznanych przez pokrzywdzoną obrażeń ciała. Przez kilka tygodni utrzymywana była w śpiączce farmakologicznej. Przez kolejne tygodnie poddana była dalszemu leczeniu, które to leczenie do dnia obecności pokrzywdzonej na rozprawie tj. w listopadzie 2017 r. nie uległo zakończeniu.

Analiza elementów podmiotowych pozwoliła zdaniem sądu na przedstawienie osoby oskarżonego w pozytywnym świetle. Wymieniony ma 51 lat, jest żonaty, prowadzi ustabilizowany tryb życia, utrzymuje się z prowadzenia działalności gospodarczej i nie był w przeszłości karany za popełnienie przestępstwa, (k. 241).

Z tych też powodów sąd w oparciu o przepis art. 156§2 kk wymierzył mu karę pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy. Ponieważ wobec oskarżonego zostały spełnione przesłanki z art. 69, 70 kk wykonanie orzeczonej kary sąd warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby 2 lat, a nadto stosownie do treści art. 72§1 pkt 1 kk zobowiązał go do informowania sądu, co 6 miesięcy o przebiegu okresu próby. Wymiar kary, jej dolegliwość nie przekracza zdaniem sądu stopnia winy oskarżonego, uwzględnia stopień społecznej szkodliwości jego czynu, a także uwzględnia cele zapobiegawcze i wychowawcze.

Sąd nie uwzględnił wniosku oskarżycieli posiłkowych o zasądzenie zadośćuczynienia w kwocie 25.000 EUR (k. 309, 334), gdyż uznał, że na tym etapie leczenia pokrzywdzonej jest to znacznie utrudnione.

Zasądzona na rzecz pokrzywdzonej M. S. (1) w oparciu o przepis art. 46§2 kk nawiązka w kwocie 10.000 zł zapewne tylko w pewnym stopniu zrekompensuje doznane przez nią obrażenia, doznany ból, a także wydatki materialne poniesione przez nią w związku z leczeniem i rehabilitacją, utratą zatrudnienia i dochodów.

O kosztach sądowych oraz kosztach oskarżycieli posiłkowych poniesionych przez nich w postępowaniu przygotowawczym z tytułu wyznaczenia pełnomocnika orzeczono na podstawie art. 627kpk.