Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w (...) Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Ryszard Marchwicki

Sędziowie: SSA Jan Futro

SSO /del./ Marcin Radwan

Protokolant: st. sekr. sąd. (...)

po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. K.

przeciwko Miastu P.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli i zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w (...)

z dnia 10 maja 2017 r. sygn. akt XVIII C 310/15

1.  oddala obie apelacje,

2.  koszty postępowania apelacyjnego znosi wzajemnie.

Marcin Radwan Ryszard Marchwicki Jan Futro

I A Ca 1065/17

UZASADNIENIE

Powód J. K. w pozwie skierowanym przeciwko Miastu P. wniósł o:

1.  zobowiązanie pozwanego Miasta P. do złożenia oświadczeń woli o treści:

a)  J. K. zamieszkały w J. przy ul. (...), PESEL (...) sprzedaje Gminie M. P. nieruchomość stanowiącą działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu Ł. o powierzchni 2.821 m ² położoną w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...) za cenę 1 245 105 zł, płatną w chwili uprawomocnienia się wyroku, a Gmina M. P. opisaną nieruchomość za wskazaną cenę kupuje;

b)  J. K. zamieszkały w J. przy ul. (...), PESEL (...) sprzedaje Gminie M. P. nieruchomość stanowiącą działki ewidencyjne: nr (...) o powierzchni 5.846 m2, nr 53/2 o powierzchni 5.982 m2, nr 53/3 o powierzchni 6.118 m2 z obrębu Ł. o łączne powierzchni 17.946 m2 położoną w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...) za cenę 3 055 225 zł, płatną w chwili uprawomocnienia się wyroku, a Gmina M. P. opisaną nieruchomość za wskazaną cenę kupuje;

2.  zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 2 507.033,48 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

a także zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu twierdził, że był i jest właścicielem nieruchomości stanowiących działki odpowiednio nr (...). Na jego wniosek decyzją z dnia 11 lipca 2007 r. ustalono warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie wolnostojącej przewidzianej do realizacji na wskazanych działkach. W celu realizacji tej inwestycji powód wystąpił następnie w dniu 1 lipca 2008 r. o udzielenie pozwolenia na budowę.

W międzyczasie w dniu 10 czerwca 2008 r. został natomiast uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który wszedł w życie w dniu 12 września 2008 r. Ze względu na uchwalenie planu stwierdzono wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy oraz odmówiono powodowi udzielenia pozwolenia na budowę. Tym samym powód w dniu 28 maja 2010 r. złożył wniosek o wykupienie przez pozwanego przedmiotowych działek. Pismem z dnia 22 października 2010 r. został jednak poinformowany o odmowie ich wykupienia przez pozwanego.

Pozwane Miasto P. wniosło o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe pozwany podkreślił, że w okolicznościach sprawy nie nastąpiło ograniczenie lub uniemożliwienie korzystania z nieruchomości przez powoda w sposób dotychczasowy.

Wyrokiem z dnia 10 maja 2017 r. Sąd Okręgowy w (...) zobowiązał pozwane Miasto P. do złożenia oświadczenia woli o treści: „Miasto P. kupuje od J. K. zamieszkałego w J. przy ul. (...),

I A Ca 1065/17

legitymującego się numerem PESEL (...) nieruchomość położoną w P. przy ulicy (...), a stanowiącą działki nr (...) o łącznej powierzchni 17.946 m ², dla której Sąd Rejonowy (...)w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) za cenę 2 653 000 zł płatną z dniem uprawomocnienia się wyroku, a J. K. opisaną nieruchomość za wskazaną cenę sprzedaje i zobowiązuje się wydać”.

Zasądził od pozwanego Miasta P. na rzecz powoda J. K. kwotę 964 601,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 czerwca 2015 r. do dnia zapłaty, z tym, że od dnia 1 stycznia 2016 r. z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.

Umorzył postępowanie w zakresie zasądzenia do pozwanego na rzecz powoda kwoty 327 830,69 zł a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Orzekając o kosztach postępowania zasądził od pozwanego Miasta P. na rzecz powoda J. K. kwotę 56 220,90 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu.

Jako podstawy rozstrzygnięcia Sąd I instancji powołał następujące ustalenia.

Powód J. K. jest właścicielem dwóch nieruchomości położonych w P. przy ulicy (...).

Jedna z tych nieruchomości obejmuje działkę nr (...) o powierzchni 0,2821 ha, dla której (...)w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Druga natomiast obejmuje obecnie działki numer(...) o łącznej powierzchni 17.946 m ^{( 2)}, dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Wcześniej nieruchomość ta stanowiła działkę nr (...).

Powód właścicielem przedmiotowych nieruchomości był już przed dniem 12 września 2008 r. W tym czasie teren, na którym położone są nieruchomości i to od dnia 1 stycznia 2004 r. nie był objęty planem zagospodarowania przestrzennego.

Decyzją z dnia 11 lipca 2007 r., nr (...) Prezydent Miasta P. po rozpatrzeniu wniosku powoda ustalił warunki zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie wolno stojącej przewidzianej do realizacji na działkach (...),(...) Ł., położonych w P. przy ul. (...).

W wydanej decyzji ustalono następujące wymagania dotyczące nowej zabudowy:

- funkcja – mieszkalna jednorodzinna, w zabudowie wolno stojącej;

- linia zabudowy – 10 m od frontowej granicy działki;

- wielkość powierzchni zabudowy w stosunku do powierzchni działki albo terenu – max. 10 % wszystkimi obiektami kubaturowymi łącznie;

- szerokość elewacji frontowej – max. 14 m;

- wysokość górnej krawędzi elewacji frontowej, jej gzymsu lub attyki – max. dwie kondygnacje nadziemne, wysokość w kalenicy max. 9 m, jedna kondygnacja podziemna;

- geometria dachu – stromy;

- miejsca parkingowe – 1 miejsce postojowe na 1 lokal mieszkalny na terenie własnej działki.

W dniu 10 czerwca 2008 r. Rada Miasta P. podjęła uchwałę nr (...) w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania

I A Ca 1065/17

przestrzennego dla obszaru części północnej (...) w P. – obszar B (dalej powoływana jako uchwała nr (...) bądź przedmiotowa uchwała). Uchwała nr (...) swoim działaniem objęła ww. nieruchomości będące własnością powoda. Nieruchomość stanowiąca działkę nr (...) znalazła się w obszarze oznaczonym jako(...) przeznaczeniem – teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w klinie zieleni (§ 3 pkt 2). Natomiast nieruchomość stanowiąca obecnie działki nr: (...) (wcześniej działka nr (...)) znalazła się w obszarze oznaczonym jako (...)z przeznaczeniem – tereny łąk, zieleni naturalnej i zalesień w klinie zieleni (§ 3 pkt 5).

Zgodnie z § 10 pkt 1 przedmiotowej uchwały na terenach oznaczonych jako(...) istnieje zakaz lokalizacji budynków. Szczegółowe warunki zagospodarowania tych terenów zostały zaś uregulowane w § 15 przedmiotowej uchwały. I tak na terenach tych przewidziano lokalizację ścieżki rekreacyjnej pieszo – rowerowej zgodnie z rysunkiem planu oraz szpaler drzew wzdłuż drogi publicznej. Dopuszczono także: zalesienie gruntów niezadrzewionych na podstawie planu zalesienia, zgodnie z przepisami odrębnymi, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2 i 3; lokalizację placów gier i zabaw dla dzieci, miejsc biwakowych, parkingów rowerowych, obiektów małej architektury służących rekreacji lub utrzymaniu porządku, zadaszeń, stołów, ławek, tablic informacyjnych i znaków; w zasięgu naturalnych dolin cieków budowę urządzeń hydrotechnicznych, zbiorników „małej retencji”, zgodnie z warunkami określonymi na podstawie przepisów odrębnych; lokalizację podziemnych sieci infrastruktury technicznej i zbiorników retencyjnych na wody opadowe.

Z kolei szczegółowe warunki zabudowy i zagospodarowania terenów oznaczonych symbolem (...) zostały uregulowane w § 18 uchwały. Na terenach tych dopuszczalna jest lokalizacja:

- nie więcej niż jednego budynku mieszkalnego na działce budowlanej,

- nie więcej niż jednego budynku gospodarczego albo garażu na działce budowlanej,

- obiektów małej architektury,

- podziemnych sieci infrastruktury technicznej,

- stacji transformatorowych wolno stojących małogabarytowych,

- tablic informacyjnych,

- ogrodzeń wyłącznie ażurowych o wysokości do 1,5 m. Szczegółowo zostały także unormowane wskaźniki i parametry zabudowy i zagospodarowania: powierzchnia zabudowy ma wynosić nie więcej niż 20 % powierzchni działki i nie więcej niż 240 m ²; powierzchnia terenu biologicznie czynna – nie mniej niż 60 % powierzchni działki; dopuszczono lokalizację zabudowy mieszkaniowej wolno stojącej; dopuszczono lokalizację budynków gospodarczych albo garaży zblokowanych z budynkiem mieszkalnym, wolno stojących lub w granicy działki. Przewidziana forma dachów dla budynków mieszkalnych to strome o kącie nachylenia symetrycznych połaci dachowych od 35º do 45º, a dla budynków gospodarczych i garaży – płaskie lub strome o kącie nachylenia symetrycznych połaci dachowych od 35º do 45º. Nadto, wysokość zabudowy budynku mieszkalnego z dachem stromym może wynosić nie więcej niż 10,0 m, a wysokość budynku gospodarczego albo garażu z dachem płaskim – nie więcej niż 3,5 m, z dachem stromym – nie więcej niż 4,5 m. Poziom posadzki parteru może wynosić do 0,6 m nad poziomem terenu. Zakazano też wydzielania działek budowlanych, przy czym zapisu nie stosuje się przy wydzielaniu

I A Ca 1065/17

działek pod sieci infrastruktury technicznej. Nakazano także zapewnienie nie mniej niż 2 stanowisk postojowych dla samochodów osobowych na działce budowlanej.

Wskazana wyżej uchwała została ogłoszona w (...) (...) w dniu 12 sierpnia 2008 r. i weszła w życie w dniu 12 września 2008 r.

Wcześniej J. K. wnioskiem z dnia 1 lipca 2008 r. wystąpił o udzielenie mu pozwolenia na budowę. Po rozpatrzeniu tego wniosku decyzją z dnia 3 września 2008 r., nr (...) Prezydent Miasta P. odmówił zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie wolno stojącej na terenie nieruchomości przy ul. (...) w P. (...) Ł.). W uzasadnieniu decyzji wskazano, że inwestor nie uzupełnił wniosku zgodnie z postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2008 r. Decyzja ta została uchylona decyzją Wojewody (...) z dnia 22 października 2008 r., (...) (...), a sprawa została przekazana Prezydentowi Miasta P. do ponownego rozpatrzenia.

Decyzją z dnia 4 listopada 2008 r., nr(...)Prezydent Miasta P. powołując się na ustalenia zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym ww. uchwałą, na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stwierdził wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy z dnia 11 lipca 2007 r. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 17 lipca 2009 r., nr (...) (...).

Po ponownym rozpatrzeniu wniosku powoda Prezydent Miasta P. decyzją z dnia 18 grudnia 2008 r., nr (...) ponownie odmówił zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę dwóch budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie wolno stojącej. W uzasadnieniu wydanej decyzji wskazano, że ustalenia zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym uchwałą Rady Miasta P. z dnia 10 czerwca 2008 r., nr (...), która weszła w życie 12 września 2008 r. są odmienne od ustaleń wydanej decyzji o warunkach zabudowy z dnia 11 lipca 2008 r., nr (...), dlatego też decyzją z dnia 4 listopada 2008 r. stwierdzono wygaśnięcie przedmiotowej decyzji o warunkach zabudowy.

Decyzja ta ostatecznie została utrzymana w mocy decyzją Wojewody (...) z dnia 14 maja 2010 r., nr (...)

Pismem nadanym w dniu 28 maja 2010 r. powód powołując się na zapisy uchwały nr (...) zwrócił się do Prezydenta Miasta P. o zamianę jego nieruchomości (działki nr (...)) na inną, której mógłby zrealizować inwestycje związane z budownictwem jedno lub wielorodzinnym, bądź o jej wykup.

W odpowiedzi na to pismo Wydział Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Miasta P. w piśmie z dnia 22 października 2010 r. poinformował powoda, że jego wniosek w świetle dokonanych ustaleń i zapisów art. 36 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zasługuje na uwzględnienie. Powołując się na zapisy Miejscowego Planu (...) Zagospodarowania Przestrzennego miasta P. zatwierdzonego uchwałą Rady Miasta P. nr (...) z dnia 6 grudnia 1994 r. i plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego P. – Ł. zatwierdzony uchwałą Rady Miasta P. nr (...) z dnia 10 maja 1994 r. oraz zapisy uchwały nr (...) wskazano, że aktualne przeznaczenie terenu nie ogranicza sposobu korzystania z

I A Ca 1065/17

nieruchomości w sposób zgodny z ich przeznaczeniem wynikającym z planu ogólnego.

Kolejny wniosek o wykup nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) i nieruchomości stanowiącej działki nr (...) został zawarty w piśmie pełnomocnika powoda z dnia 20 kwietnia 2015 r., doręczonym w dniu 21 kwietnia 2015 r.

W odpowiedzi na to pismo Wydział Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Miasta P. w piśmie z dnia 27 kwietnia 2015 r. stwierdził, że w świetle dokonanych ustaleń w stosunku do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) nie przysługuje roszczenie wynikające z art 36 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W stosunku natomiast do nieruchomości stanowiącej działki nr (...) nie doszło do zmiany jej przeznaczenia.

Wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) z uwzględnieniem jej stanu sprzed podjęcia uchwały nr (...) wynosi 1 085 000 zł (jeden milion osiemdziesiąt pięć tysięcy złotych).

Natomiast wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej działki nr (...) z uwzględnieniem jej stanu sprzed podjęcia uchwały nr (...) wynosi 2 653 000 zł (dwa miliony sześćset pięćdziesiąt trzy tysięcy złotych).

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy wskazał, że podstawę uwzględnienia powództwa stanowi przepis art. 36 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej także: u.p.z.p.).

Niewątpliwie na skutek uchwalenia planu nie ma obecnie możliwości zabudowy nieruchomości stanowiącej działki nr: (...). Korzystania z tej nieruchomości w dotychczasowy sposób ustalony decyzją o warunkach zabudowy stało się zatem niemożliwe. Tym samym w ocenie Sądu powód wykazał, iż co do tej nieruchomości ziściły się przesłanki, o których mowa w art. 36 ust. 1 u.p.z.p., uzasadniające żądanie wykupienia przez pozwanego nieruchomości zapisanej w księdze wieczystej nr (...).

Powód w pozwie wskazując, że możliwość korzystania z nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) została istotnie ograniczona, w żaden przekonujący sposób nie wyjaśnił zaś na czym to istotne ograniczenie miałoby polegać. Nie było zatem podstaw do uwzględnienia żądania wykupu nieruchomości stanowiącej działkę nr (...). Powód bowiem zasadniczo zdaje się pomijać, że zgodnie planem miejscowym uchwalonym uchwałą nr (...) obecnie w dalszym ciągu istnieje możliwość zabudowy tej nieruchomości budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wolno stojącym. Możliwość zabudowy takim budynkiem wskazanej nieruchomości wynikała też z decyzji o warunkach zabudowy. W takich okolicznościach według Sądu nie można było uznać, iż uchwalenie planu miejscowego spowodowało, iż korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone.

Odnosząc się z kolei do żądania przez powoda zasądzenia kwoty 2 179 202,79 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 22 października 2010 r. do dnia 25 czerwca 2015 r. obliczonych od kwoty 3 738 000 zł (suma kwot za jakie miał nastąpić wykup przedmiotowych nieruchomości) Sąd Okręgowy wskazał, że podziela wykładnię art. 37 ust. 9 u.p.z.p. dokonaną w wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2013 r. wydanego w sprawie (...)Sąd Najwyższy w powołanym orzeczeniu wskazał, iż na gruncie unormowania zawartego w art. 37 ust. 9 zd. 1 ustawodawca ustanowił termin sześciomiesięczny nie tylko do zawarcia przez strony umowy o wykup, ale i do jej wykonania także przez gminę tj. do zapłaty

I A Ca 1065/17

wynagrodzenia. Jeżeli więc bezskuteczne, co do wykupu nieruchomości zakończenie terminu sześciomiesięcznego rozpoczynającego bieg od złożenia wniosku następuje w wyniku niezgodnego z prawem zachowania gminy, to pozostaje ona w opóźnieniu w rozumieniu art. 37 ust. 9 u.p.z.p. Pogląd wyrażony w powołanym orzeczeniu został zaaprobowany w judykaturze (por. wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia: 6 czerwca 2013 r., sygn. akt (...) 24 lutego 2016 r., sygn. akt (...) września 2016 r., sygn. akt (...)

Powód wniosek o wykup przedmiotowych nieruchomości złożył w piśmie nadanym w dniu 28 maja 2010 r. W tych okolicznościach powód uprawniony był do żądania odsetek. Przyjmując, iż wniosek został złożony w dniu 28 maja 2010 r. (taką datę wskazał pozwany w przedmiotowym piśmie z dnia 22 października 2010 r.), to wskazany 6 miesięczny termin upływał w dniu 28 listopada 2010 r.

Pozwany w odpowiedzi na pozew podniósł zarzut przedawnienia. Nie budzi wątpliwości, że odsetki czy to umowne czy ustawowe są świadczeniami okresowymi, a tym samym znajduje do nich zastosowanie trzyletni termin przedawnienia, o którym mowa w art. 118 k.c. Zarzut przedawnienia okazał się zatem skuteczny co do odsetek należnych za okres poprzedzający dzień 29 czerwca 2012 r. Tym samym skapitalizowane odsetki za okres od dnia 29 czerwca 2012 r. do dnia 25 czerwca 2015 r. należne były wyłącznie od kwoty 2 653 000 zł. Odsetki te wyniosły 964 601,73 zł i taka też kwota w raz odsetkami od niej należnymi na podstawie art. 482 § 1 k.p.c. została zasądzona w pkt. 2 wyroku. W pozostałym zaś zakresie powództwo o zasądzenie zostało oddalono w pkt. 3 wyroku.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu - wskazując, co się na nie składa - Sąd Okręgowy powołał przepis art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz. U. z 2013 poz. 461) w przypadku powoda i § 6 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz. U. z 2013 r. poz. 490)

Od wyroku tego apelację wniosły obie strony.

Pozwany zaskarżając ten wyrok w części, w jakiej uwzględniono powództwo i orzeczono o kosztach procesu zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego tj.

-

naruszenie art. 217 § 1, art. 227, 232 i 233 § 1 k.p.c. polegające na pominięciu wyjaśnienia i ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności, czyli nie przeprowadzeniu prawidłowego postępowania dowodowego, i nie rozważeniu w sposób bezstronny i wszechstronny (art. 233 § 1 k.p.c.) całości zebranego materiału dowodowego, w szczególności Sąd I instancji nie wyjaśnił na jakiej podstawie uznał. iż wszystkie działki nr (...) nr(...) utraciły realną możliwość dotychczasowego korzystania,

-

art. 233 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego przez uznanie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości jako wiarygodnej i prawidłowo sporządzonej, podczas gdy została ona sporządzona w

I A Ca 1065/17

sposób nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia logicznego rozumowania i zasad sporządzania takiej opinii,

2.  oraz naruszenie przepisów prawa materialnego tj.

-

naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 36 ust, 1 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U.2015.199 j.t. ze zm.) tj. uznanie iż w niniejszej sprawie w wyniku uchwalenia Uchwałą (...) Rady Miasta P. z dnia 10 czerwca 2008 r. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części północnej (...) w P. - obszar B w istotny sposób ograniczone zostało prawo Powoda do korzystania w dotychczasowy sposób z nieruchomości oznaczonej geodezyjnie jako działki nr (...) albowiem doszło do zmiany przeznaczenia tych działek z dotychczasowego z możliwością zabudowy na obszar z przeznaczeniem - tereny łąk, zieleni naturalnej i zalesień w klinie zieleni, podczas gdy zdaniem apelującego zmiana ta nie miała miejsca albowiem również przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z dnia 10 czerwca 2008r. działki nr (...) przeznaczone były jako tereny: przestrzenie otwarte - lasy komunalne, doliny rzek, strumieni, tereny nadjeziorne i jeziora, łąki i pastwiska w rejonie klinów zieleni (takie przeznaczenie w/w działek ustalono w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta P. (...) - teren oznaczony symbolem (...).ZO),

-

naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U,2015.199 j.t. ze zm.) tj. uznanie w niniejszej sprawie iż sposób w jaki Powód mógł korzystać z działek nr (...) przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z dnia 10 czerwca 2008r. został określony w decyzji o warunkach zabudowy i zgodnie z nowym planem nie możliwości zabudowy nieruchomości, podczas gdy w/w decyzja o warunkach zabudowy dotyczyła nie tylko obecnych działek nr (...) (.ówczesnej nr (...)) ale również działki nr (...) łącznie, a obecnie Powód nie jest już właścicielem wszystkich działek na które została wydana decyzja o warunkach zabudowy, nadto działka nr (...) przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z dnia 10 czerwca 2008r. uległa podziałowi na działki nr (...)i nr (...) decyzja o warunkach zabudowy dawała możliwość zabudowy wyłącznie części działki nr (...) (w zakresie ca 36 frontu działki i długości ca 94m), natomiast nie dawała możliwości zabudowy działek nr (...),

-

naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 36 ust. 1 pkt. 2 w zw. z art. 37 ust. 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r, o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U.2015.199 j.t. ze zm.) tj. przyjęcie przez Sąd I

I A Ca 1065/17

instancji, iż Powód utracił możliwość korzystania w dotychczasowy sposób z nieruchomości stanowiącej działki nr (...) która to możliwość została wyłączona,

-

zarzuty faktyczne tj. zakwestionował ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny.

W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania za I instancję według norm przepisanych, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania - przy uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

Ponadto wniósł o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego według norm przepisanych.

Powód zaskarżając ten wyrok w części, w jakiej oddalono powództwo i orzeczono o kosztach procesu zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego zwłaszcza art. 46 § 1 k.c. w zw. z art. 36 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 199, dalej jako (...)) poprzez przyjęcie (na str. 16 uzasadnienia Wyroku), że ww. przepisy „nie znajdują zastosowania w sytuacji, w której inwestycja planowana była na kilku nieruchomościach” nawet w sytuacji kiedy nieruchomości te objęte były łącznie jedną Decyzją nr (...) wydaną przez Prezydenta Miasta P. w dniu 11.07.2007 r., znak (...) (...) i łączna ich powierzchnia wyznaczała powierzchnię zabudowy (możliwą do uzyskania przed uchwaleniem Uchwały nr (...) Rady Miasta P. z dnia 10.06.2008 r., w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru części północnej (...) w P. - obszar B, Dziennik Urzędowy Województwa (...) z dn. 12.08.2008 r., (...) zwanej dalej „(...)) określoną w Decyzji o WZ także dla nieruchomości stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu Ł. o powierzchni 2 821 m2 położonej w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), (dalej jako „Działka nr (...)").

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego zwłaszcza art. 36 ust. 1 pkt 2) Ustawy poprzez:

a)  przyjęcie (na str. 15-16 uzasadnienia Wyroku), że w niniejszym postępowaniu Powód obowiązany jest wykazać możliwość korzystania z D. nr(...)w sposób odmienny od możliwości korzystania z tej działki określonej w Decyzji o WZ a nie w sposób odmienny niż to określa Plan Miejscowy z 2008 r.;

b)  przyjęcie, że ograniczenie w Planie Miejscowym z 2008 r, możliwości zabudowy D. nr (...) jedynie do 20% jej powierzchni tej działki, jednak nie więcej niż 240 m ^{( 2)} podczas gdy z treści Decyzji o WZ wynika, że przed uchwaleniem Planu miejscowego z 2008 r. możliwa była zabudowa nawet 1 038,35 m ^{( 2)} powierzchni D. nr (...)nie jest

I A Ca 1065/17

istotnym ograniczeniem możliwości korzystania z D. (...) w rozumieniu art. 36 ust. 1 pkt 2 Ustawy tylko „pewną różnicą w parametrach zabudowy” (cytat ze str. 18 uzasadnienia Wyroku) i nie uzasadnia roszczenia Powoda o wykup D. nr(...)

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego zwłaszcza art. 65 ust. 1 pkt 2} Ustawy, art. 36 ust. 1 pkt 2) Ustawy oraz art. 16 § 1 k.p.a. poprzez przyjęcie, że Pian Miejscowy z 2008 r. nie ograniczył istotnie możliwości korzystania z D. nr(...) pomimo że w Decyzji o stwierdzeniu wygaśnięcia decyzji wydanej przez Prezydenta Miasta P. w dniu 04.11.2008 r., znak (...) (...) (...)(dotyczącej także D. nr (...)) stwierdzono wygaśnięcie Decyzji o WZ także w części, która dotyczy D. nr (...)

4.  naruszenie przepisów prawa materialnego, zwłaszcza art. 117 § 2 k.c., poprzez przyjęcie, że (na str. 3, na str. 14 oraz na str. 20 uzasadnienia Wyroku), że Pozwany podniósł zarzut przedawnienia, w stosunku do roszczenia Powoda o zapłatę odsetek ustawowych podczas gdy analiza treści odpowiedzi na pozew, innych pism procesowych Pozwanego, ani stanowisk zajętych podczas rozpraw, prowadzi do wniosku, że Pozwany (reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika) podniósł zarzut przedawnienia wyłącznie wobec roszczeń Powoda sformułowanych w pkt b oraz w (...)pozwu (tj. roszczenia o wykup D. nr(...)oraz o wykup nieruchomości stanowiącej działki ewidencyjne: nr (...) o powierzchni (...) nr (...) o powierzchni (...)o powierzchni(...) ^{( )}; z obrębu Ł. o łącznej powierzchni (...) położoną w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) (dalej łącznie jako „Działka nr (...)"), a nie podniósł tego zarzutu wobec roszczenia Powoda sformułowanego w pkt ML petitum pozwu, tj. roszczenia o zapłatę skapitalizowanych odsetek ustawowych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

5.  naruszenie przepisów prawa procesowego zwłaszcza art. 100 k.p.c. poprzez jego zastosowanie w sytuacji, w której Pozwany powinien zwrócić Powodowi koszty sądowe w całości, które to naruszenie miało wpływ na wynik sprawy polegający na tym, że w jego wyniku Sąd pierwszej instancji zasądził na rzecz Powoda koszty procesu w zaniżonej wysokości.

W konsekwencji wniósł

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 3:

a)  poprzez zobowiązanie Pozwanego do złożenia oświadczenia woli o następującej treści: „J. K. zamieszkały w J. (84-104) przy ul. (...), PESEL (...) sprzedaje Gminie M. P. Działkę nr (...) za cenę 1 085 000 zł (słownie: jeden milion osiemdziesiąt pięć tysięcy złotych), płatną w chwili uprawomocnienia się wyroku, a Gmina M. P. opisaną nieruchomość za wskazaną cenę kupuje;

b)  poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kwoty 1 214 600,96 (słownie: jeden milion dwieście czternaście tysięcy sześćset złotych i 96/100 groszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

I A Ca 1065/17

2.  zmianę wyroku w pkt 5 poprzez zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda kosztów procesu w pełnej wysokości (w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kwoty 17 zł tytułem kosztu opłaty skarbowej od złożenia dokumentu pełnomocnictwa) oraz według norm przepisanych.

Ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia powyższych wniosków wniósł o uchylenie Wyroku w pkt 3 oraz w pkt 5 i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania przy pozostawieniu Sądowi pierwszej instancji rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji powoda i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

Odnośnie do zarzutu przedawnienia wskazał, że pozwany podniósł ten zarzut odnośnie wszystkich roszczeń dochodzonych przedmiotowym powództwem w tym oczywiście odsetek. W celu uniknięcia wątpliwości, z daleko idącej ostrożności procesowej, Pozwany oświadczył, że podnosi w niniejszym procesie zarzut przedawnienia roszczeń wynikających ze skapitalizowanych odsetek ustawowych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, a wynikających z okoliczności, iż Powód wystąpił do Pozwanego o wykup działki nr (...) i działek nr (...) w dniu 28 maja 2010 r. Pozwany nie spełnił świadczenia zgodnie z art. 36 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym a winien to uczynić w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Termin na spełnienie świadczenia Powoda upłynął w dniu 28 listopada 2010 r., pozew został wniesiony w dniu 29 czerwca 2015 r., a więc odsetki za okres poprzedzający dzień 29 czerwca 2012 r. (okres trzyletni) są przedawnione, a Pozwany na ten zarzut w niniejszym procesie się powołuje.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego.

S ą d Apelacyjny zwa ż y ł , co nast ę puje:

Odnosząc się do dalej idącej apelacji pozwanego stwierdzić należało, że nie znajduje ona podstaw.

W szczególności nie zachodzi naruszenia naruszenie norm zawartych w art. 217 § 1, art. 227, 232 i 233 § 1 k.p.c. Nie wiążąc zarzutu z konkretnymi wskazanymi przepisami pozwany w uzasadnieniu podniósł zarzut, że Sąd I instancji nie uzasadnił na jakiej podstawie uznał, iż zmieniło się przeznaczenie działek nr (...), skoro decyzja o warunkach zabudowy dotyczyła wyłącznie obszaru odpowiadającego działce nr (...). Tymczasem fakt ten wynika jednoznacznie z treści planu w porównaniu z wydaną wcześniej decyzją o warunkach zabudowy.

Także zarzut dotyczący wadliwej oceny dowodu z opinii biegłego nie znajduje podstaw. Oczywiście dowód ten – jak i inne – podlega ocenie. Dowód ten jednak ma szczególny charakter, gdyż korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Z tego względu nie mają do nich zastosowania wszystkie zasady dotyczące postępowania dowodowego, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. Sąd oceni negatywnie taki dowód wtedy, gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez eksperta analiza nie pozwala sądowi skontrolować jego rozumowania, co do trafności jego wniosków

I A Ca 1065/17

końcowych. Takich zarzutów apelujący opinii nie stawia ograniczając się do tzw. zarzutów nadto ogólnych

Bez znaczenia pozostaje podniesiony w apelacji zarzut, że przed powstaniem tzw. luki planistycznej możliwość korzystania przez powoda z nieruchomości także była ograniczona. W orzecznictwie Sądu Najwyższego konsekwentnie prezentowane jest stanowisko, iż ocenę czy nieruchomość może być wykorzystana w sposób dotychczasowy lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem powinno się opierać, nie tylko na uprzednim faktycznym jej wykorzystaniu, lecz uwzględniać także należy sposób korzystania potencjalnie dopuszczalny, nawet, jeśli nie został zrealizowany przez uprawnionego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia (...) i powołane tam judykaty oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia (...) i powołane tam orzeczenia).

Jak wskazano także w wyroku Sądu Najwyższego z dnia (...)w sytuacji, gdy dla danej nieruchomości nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego, sposób korzystania z nieruchomości wyznaczają faktycznie podejmowane przez właściciela czynności w ramach uzyskiwanych decyzji i zezwoleń. Pogląd ten Sąd Apelacyjny podziela.

Ponadto w niniejszym przypadku potencjalną możliwość korzystania z nieruchomości w okresie nieobowiązywania planu określiła wskazana w uzasadnieniu decyzja o warunkach zabudowy.

Okoliczność, że decyzja o warunkach zabudowy dotyczyła nie tylko obecnych działek nr (...) (ówczesnej nr (...)) ale również działki nr (...) łącznie, a obecnie powód nie jest już właścicielem działki nr (...) jest bez znaczenia, gdyż roszczenie powoda nie dotyczy wykupu tej działki a powództwo dotyczące wykupienia działki nr (...) zostało oddalone.

O utracie możliwości korzystania ze wskazanych działek jednoznacznie świadczy też decyzja o wygaszeniu decyzji o warunkach zabudowy z uwagi na wejście w życie planu zagospodarowania przestrzennego przewidującego na nieruchomości powoda realizacji zadań należących do zadań władzy samorządowej. Praktyka Nie od rzeczy będzie w tym miejscu wskazanie, że w dniu 17 lipca 2007 r. Trybunał Praw Człowieka w S. orzekł, iż Polska naruszyła art. 1 protokołu nr 1 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności właśnie w ten sposób, iż poprzez wskazanie, że na działce skarżącego realizowane będą inwestycje celu publicznego przy jednoczesnym braku określenia terminu ich realizacji uniemożliwił mu korzystanie z prawa własności. (R. vs (...) skarga nr (...)).

Także apelacja powoda nie znajduje podstaw.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 2) ustawy z dnia 27.03.2003 r. o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. nr 80 poz. 717 dalej także u.p.z.p.) jeżeli, w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą, korzystanie z nieruchomości lub jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości mogą dochodzić roszczeń określonych w tym przepisie. Niewątpliwie uchwała objęła nieruchomość powoda dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. prowadzi księgę wieczystą nr

I A Ca 1065/17

(...) (działkę nr (...)) i drugą nieruchomość powoda dla której Sąd Rejonowy (...) S. w P. prowadzi księgę wieczystą nr (...) (działka nr (...)). Zauważyć tu jednak trzeba, że wspomniany przepis dotyczy pogorszenia możliwości korzystania z konkretnej nieruchomości a nie wpływu, jaki na sąsiednią nieruchomość takie pogorszenie może mieć.

O ile na tej drugiej nieruchomości uniemożliwiono powodowi korzystanie na skutek pozbawienia go, jako właściciela nieruchomości, przysługującego mu prawa jej zabudowy, o tyle na tej pierwszej nieruchomości prawo zabudowy pozostało.

Apelujący wywodzi, że mając prawo zabudowy obu nieruchomości mógłby lepiej niż obecnie wykorzystać nieruchomość obejmującą działkę nr (...). Nie można tego wykluczyć. Jak jednak wskazał Sąd Okręgowy powód nie podjął próby wykazania, aby przed uchwaleniem planu korzystanie z nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) i nieruchomości stanowiącej obecnie działkę nr (...) (wcześniej działka nr (...)) było potencjalnie możliwe w sposób odmienny niż to wynika z decyzji o warunkach zabudowy z dnia 11 lipca 2007 r. a która nie wskazywała sposobu zagospodarowania poszczególnych działek.

Wniosek apelacji, że przed uchwaleniem Planu Miejscowego z 2008 r. powód miał możliwość zabudowy około 1 038,35 m ² powierzchni działki nr (...) a obecnie możliwości zabudowy uległy pogorszeniu wymaga wiedzy specjalnej urbanisty. Takiego wniosku jednak nie było. Tymczasem ciężar wykazania powyższego spoczywał na powodzie.

Za poglądem powoda nie przemawia także fakt stwierdzenia wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy. Ze względów formalnych decyzja taka musiała obejmować całość uprzedniego rozstrzygnięcia, w tym obejmować cały obszar nieruchomości wskazany w decyzji o warunkach zabudowy. Konsekwencje takie musiałyby istnieć nawet wówczas, gdyby działka nr (...) w ogóle nie była objęta planem.

Stawiając zarzut naruszenie przepisów prawa materialnego, zwłaszcza art. 117 § 2 k.c. powód podnosi, że w rzeczywistości pozwany nie podniósł zarzutu przedawnienia roszczenia. Tymczasem już w odpowiedzi na pozew, pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego w niniejszym procesie (k. 80).

Powód w postępowaniu apelacyjnym podniósł, że zarzut ten stanowi nadużycie prawa podmiotowego (art. 5 k.c.). Sądem faktu mogącym ustalić podstawy uzasadniające taki zarzut jest sąd I instancji. Zgłoszony obecnie zarzut należało uznać za spóźniony.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 386 § 1 4 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 wyroku orzekając o kosztach postępowania zgodnie z treścią przepisu art.100 k.p.c.

Marcin Radwan Ryszard Marchwicki Jan Futro