Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 czerwca 2018r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSA Olga Gornowicz-Owczarek

Sędziowie: SA Irena Piotrowska

SA Aleksandra Janas (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2018r. w Katowicach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku P. K.

z udziałem (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

o udzielenie zabezpieczenia

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 28 marca 2018 r., sygn. akt II Co 24/18

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

SSA Aleksandra Janas SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Irena Piotrowska

Sygn. akt V ACz 255/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Gliwicach oddalił wniosek powoda
o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niego czynności prawnej przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości położonej w R., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), dokonanie przez I. K. na rzecz obowiązanego (...) Sp. z o.o. w R., względnie na wypadek nieuznania spełnienia wszystkich przesłanek uznania czynności za bezskuteczną, udzielenia zabezpieczenia roszczenia o uznanie za bezwzględnie nieważną czynności prawnej przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości położonej w R. dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) ze względu na pozorność tej czynności oraz czynności ukrytej z mocy art. 83 k.c. w zw. z art. 189 k.p.c. – poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości położonej w R., dla której Sąd Rejonowy w Rybniku prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz nakazanie wpisania tegoż zakazu w powyżej wskazanej księdze wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości.

Sąd uznał zarówno roszczenie, jak i interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia za nieuprawdopodobnione. Wobec faktu, że sprawa o podział majątku nie została zakończona wnioskodawca nie wykazał wysokości wierzytelności jaka będzie mu przysługiwać wobec byłej żony. Ponadto jedną z przesłanek roszczenia z art. 527 k.c. jest wykazanie, że na skutek dokonania czynności prawnej dłużnik stał się niewypłacalny lub niewypłacalny w wyższym stopniu niż przed dokonaniem czynności. Brak uprawdopodobnienia wysokości wierzytelności uniemożliwił ocenę wpływu dokonanej czynności na wypłacalność dłużnika, zwłaszcza że nie zostało wykazane by dochody M. K. uniemożliwiały jej uregulowanie jej długu wobec wnioskodawcy. Uprawniony nie uprawdopodobnił również roszczenia o ustalenie nieważności czynności prawnej. Wnioskodawca twierdził, że umowa przewłaszczenia jest umową pozorną mającą ukryć umowę darowizny nieruchomości, przedłożył jednak jedynie umowę pożyczki na kwotę 50.000 zł zawartą w dniu 6 października 2014 r. między pozwaną a M. K., co samo w sobie nie prowadzi do uprawdopodobnienia jego twierdzeń. Skarżący nie uprawdopodobnił też, by sytuacja finansowa zobowiązanej była na tyle trudna, że może uniemożliwić lub poważnie utrudnić zaspokojenie przysługujących jej roszczeń, co skutkowało przyjęciem, że również interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia nie został uprawdopodobniony (art. 730 ¹ § 2 k.p.c.).

W zażaleniu powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez udzielenie zabezpieczenia zgodnie z wnioskiem, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i przekazanie sprawy w zaskarżonym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Zarzucił naruszenie art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. co miało istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, poprzez przyjęcia, iż powód nie uprawdopodobnił roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, podczas gdy zebrany w postępowaniu materiał dowodowy potwierdza zasadność jak również wysokość roszczenia dochodzonego przez powoda, a zatem spełniona została przesłanka uprawdopodobnienia roszczenia
i interesu prawnego. Naruszony również został przepis art. 309 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez nieprzeprowadzenie dowodu z innego środka dowodowego – przedłożonych kserokopii, co skutkowało przyjęciem przez Sąd, że wnioskodawca nie uprawdopodobnił istnienia wierzytelności pieniężnej, roszczenia i interesu prawnego oraz art. 233 § 1 w zw.
z art. 13 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego i odmówienie mocy dowodowej i wiarygodności dowodom przedłożonym przez uprawnionego i przyjęcie, że nie przedłożył on środków uprawdopodobniających roszczenie i interes prawny.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zauważyć należy, że uprawniony nie przedłożył żadnych środków uprawdopodabniających okoliczność przekazywania kwot z majątku wspólnego na majątek osobisty M. K., w tym przelewów bankowych, wypłat kwot równoważnych czynionym inwestycjom i zbiegu dat tych zdarzeń, wartości zakupionych materiałów. Protokoły rozpraw ze sprawy o podział majątku wspólnego sygn. akt I Ns 1233/15 świadczą jedynie o tym, iż to powód dokonywał wypłat pracownikom za wykonane na terenie nieruchomości prace, a także że je nadzorował. Niektórzy świadkowie wyrażali też przekonanie, że inwestycje były inwestycjami państwa K. i odbywały się z ich wspólnych środków. Jednak okoliczności te nie wskazują, iż nie był on dysponentem środków przekazanych mu przez M. K. czy osoby trzecie.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Apelacyjnego na obecnym etapie postępowania zabezpieczającego, należało przyjąć, nie przesądzając o zasadności omawianej wierzytelności uprawnionego, co będzie przedmiotem rozpoznania przez sąd orzekający w sprawie o podział majątku małżonków i roszczeń o zwrot nakładów oraz wydatków, że uprawniony
nie uprawdopodobnił wierzytelności, dla której żądał ochrony w postaci uznania
za bezskuteczną wobec niego umowy przewłaszczenia z dnia 6 października 2014 r. (k. 195
-201), a co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że nie uprawdopodobnił roszczenia objętego żądaniem wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

Materiał zebrany w sprawie nie dawał podstaw do uznania roszczenia uprawnionego
za wystarczająco uprawdopodobnione w świetle art. 730 ¹ § 1 k.p.c., przy czym wskazany przepis wskazuje na dwie przesłanki udzielenia zabezpieczenia, a mianowicie uprawdopodobnienie roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Przesłanki te muszą zostać spełnione kumulatywnie, zaś brak jednej z nich powoduje oddalenie wniosku.

Należy przy tym zaznaczyć, że możliwość dojścia, w wyniku postępowania rozpoznawczego i przeprowadzenia postępowania w całości, do poglądu o zasadności, czy też bezzasadności roszczenia jest możliwa i jest założeniem instytucji udzielania zabezpieczenia.

Natomiast, jak wskazano wyżej, należało podzielić zarzut zażalenia co do braku uprawdopodobnienia roszczenia przez uprawnionego.

Wobec powyższego stwierdzić należało, iż wnioskodawca nie uprawdopodobnił jednej z dwóch koniecznych przesłanek udzielenia zabezpieczenia, to jest istnienia roszczenia, co uzasadnia zmianę zaskarżonego postanowienia Sądu Okręgowego przez oddalenie wniosku uprawnionego o udzielenie zabezpieczenia, a jednocześnie eliminuje potrzebę odnoszenia się do drugiej z przesłanek udzielenia zabezpieczenia – uprawdopodobnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Jedynie na marginesie należy zauważyć, że kwestia wniosku ewentualnego o udzielenie zabezpieczenia roszczenia uprawnionego o uznanie za bezwzględnie nieważną umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie leżała poza zakresem kognicji Sądu drugiej instancji rozpoznającego zażalenie, gdyż zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego nie dotyczyło tegoż wniosku, o ile tak wykładać treść wniosku uprawnionego o udzielenie zabezpieczenia.

Mając na uwadze wyżej przedstawione okoliczności i zważenia, Sąd Apelacyjny oddalił zażalenie na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c.

SSA Aleksandra Janas SSA Olga Gornowicz-Owczarek SSA Irena Piotrowska

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)