Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w Sądzie Rejonowym dla Ł. (...) w Ł. (...) w dniu 24 kwietnia 2013 r., przeciwko pozwanej (...)­ce z ograniczoną odpowiedzialnością w W., powód A. J. żądał usta­lenia na podstawie art. 25 § 2 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, że wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym nie jest wymagalna, a nadto żądał zasądzenia od pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, że wierzytelność nie może być wymagalna, ponieważ pozwany zastawnik nie przedstawił szczegółowej analizy, z której wynika kwota zaległości, w sytuacji, w której sprzęt leasingodawcy został w części rozliczony, a w części zwrócony zastawnikowi we wrześniu 2012 r. Ponadto powód zarzucił, że wierzyciel nie podjął żadnych działań w celu zaspokojenia się z majątku dłużnika osobi­stego (pozew k. 4).

Postanowieniem z 20 maja 2013 r. sprawa została przekazana do Sądu O.­wego w Ł. jako rzeczowo właściwego (postanowienie k. 13).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasą­dzenie od powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu strona pozwana nie zgodziła się z zarzutami powoda, że roszczenia objęte zastawami rejestrowymi nie są wymagalne, wskazując, że dłużnik osobisty – J. K. (1), nie zapłacił należności wynikających z zawartych z pozwaną umów leasingu (odpowiedź na pozew k. 23-27).

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 28 lutego 2014 r. pełno­mocnik powoda sprecyzował żądanie pozwu domagając się ustalenia, że „wierzytelności po stronie pozwanej względem J. K. (1) wynikające z umów leasingu operacyjne­go nr (...), (...), (...), (...), (...) w wysokości 211 736,99 zł oraz 21 102,54 EUR nie istnieją i nie są wymagalne”, uzasadniając żądanie wątpliwościami co do należności wskazanych w notach obciąże­niowych wystawionych przez pozwaną, kwestionując wartość sprzedaży maszyn stano­wiących przedmiot leasingu, wskazując na niezgodność kwot należności pomiędzy umową leasingu a notą obciążeniową związaną z tą umową, powołując się nadto na brak dokumentacji dotyczącej kwot, jakie na rzecz pozwanej wpłacił dłużnik osobisty oraz brak wykazania przez pozwaną prawidłowości ustalenia daty kursu euro wedle wymogów umów leasingu. Powód zakwestionował także wysokość roszczeń objętych notami odset­kowymi wystawionymi przez pozwaną (pismo procesowe strony powodowej k. 183-188).

Strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko procesowe (pismo procesowe strony pozwanej k. 194-197).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 maja 2011 r. pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła J. K. (1), prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą P.P.H.U. (...) z siedzibą w N., umowy leasingu operacyjnego nr (...). Na zabezpieczenie roszczeń pozwa­nej z tytułu ww. umów leasingu, na mocy czterech umów z dnia 27 maja 2011 r. zawar­tych pomiędzy powodem - A. J., a pozwaną, ustanowiony został zastaw rejestrowy na ruchomościach w postaci dwóch wozideł (...) i dwóch wozideł (...) (dowód: poświadczone kopie umów leasingu wraz z załącznikami k. 39-75, poświadczone kopie umów o ustanowienie zastawu rejestrowego k. 76-107).

Zastawy ten zostały wpisane do rejestru zastawów w Sądzie Rejonowym dla K. Ś. w K. (...) postanowieniami z 19 lipca 2011 r. (dowód: poświad­czone kopie odpisów postanowień k. 150-157).

J. K. (1) dokonywał na rzecz strony pozwanej wpłat z tytułu ww. umów leasingu, na łączne kwoty 441 473,26 zł (ostatnia wpłata w dniu 8.02.2013 r.) oraz 519 387,72 euro (ostatnia wpłata w dniu 22.03.2013 r.) i były one księgowane przez pozwaną. Wpłaty te jednak nie zaspokajały roszczeń pozwanej w związku z zawartymi umowami leasingu (dowód: zestawienie wpłat k. 337-342 i k. 349).

Ponieważ J. K. (1) zalegał z płatnościami z tytułu zawartych umów leasingowych, pismem z 2 października 2012 r. pozwana wypowiedziała umowy nr (...), zaś pismem z 10 kwietnia 2013 r. zostały wypowiedziane umowy nr (...) (dowód: pisma wypowiadające umowy k. 199-204, poświadczone kopie dowodów doręczenia k. 330 i 335, zeznania świadka A. K. k. 302-306).

W następstwie rozwiązania umów leasingu, pozwana odebrała od J. K. (1)­ki maszyny będące przedmiotem leasingu, a następnie po uzyskaniu wycen sporządzo­nych przez rzeczoznawcę sprzedała je na rzecz osób trzecich (za wyjątkiem maszyny będącej przedmiotem umowy leasingu nr (...), która uległa spaleniu, co do której roszczenie pozwanej zostało zaspokojone z odszkodowania uzyskanego od ubez­pieczyciela). Wierzytelności o zapłatę pozostałego do spłaty kapitału pomniejszone zosta­ły o kwoty uzyskane ze sprzedaży maszyn. W rezultacie powyższych operacji umowy leasingu nr (...) zostały rozliczone w zakresie pozostałego do uiszczenia kapitału, natomiast analogiczne roszczenia pozwanej wobec J. K. (1) z tytułu umów leasingu nr (...) zmniejszyły się do kwot określonych notami obciążeniowymi nr 29/01/2013/WIND, tj. 79 446,41 zł i nr (...), tj. 108 118,54 zł (dowód: poświadczone kopie not obciążeniowych k. 108-116, 123-124, 343-346; poświadczone kopie faktur VAT k. 117-122, 125-131, 139-143, poświadczone kopie not odsetkowych k. 132-138, poświadczone kopie wycen k. 205-260, poświadczona kopia protokołu przekazania k. 7, zeznania świadka A. K. k. 302-306, poświadczone kopie faktur VAT dotyczących sprzedanych maszyn k. 317, 319, 321,322, 324 i 326).

Pismem z 8 grudnia 2011 r. pozwana spółka dokonała rozliczenia w związku z przyznaniem J. K. (1) odszkodowania za szkodę powstałą 22 września 2011 r., określając kwotę pozostałą do zapłaty na 11 963,55 zł. W ramach tego rozliczenia, pozwana zali­czyła na poczet należności J. K. (1) z tytułu umowy nr (...), wynoszą­cych 279 170,48 zł, kwotę uzyskanego od ubezpieczyciela odszkodowania za utratę urządzenia o nazwie W. (...), (...), w wysokości 267 821,93 zł (dowód: poświadczona kopia pisma k. 5, poświadczona kopia noty obciążeniowej 1/11/11/ (...) k. 6).

Pismem datowanym na 16 kwietnia 2013 r. pozwana powiadomiła powoda, że J. K. (1) zalega wobec niej z zapłatą należności z umów leasingu nr (...), na łączną kwotę 211 736,99 zł i 21 102,54 euro. W piśmie tym pozwana podała, jakie należ­ne raty wynikające z ww. umów nie zostały zapłacone, przy czym najwcześniejsza wska­zana rata oznaczona została datą 30 lipca 2012 r., zaś najpóźniejsza – datą 28 marca 2013 r. Żadna ze wskazanych w ww. piśmie należności nie dotyczyła jednak umowy leasingu nr (...). Pozwana wezwała także powoda, jako zastawcę z umowy zastawu reje­strowego i dłużnika rzeczowego, do zapłaty ww. kwot, w terminie 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową (dowód: poświadczona kopia pisma k. 9-10).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1278), zastawca może w ciągu 7 dni od dnia zawiadomienia go przez zastawnika o zamierzonym podjęciu działań zmierzających do zaspokojenia jego roszczeń wynikających z zastawu rejestrowego, zaspokoić zastawnika bądź wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie, że wierzytelność nie istnieje albo nie jest wymagalna w całości lub w części.

Ciężar udowodnienia w procesie opartym na treści przytoczonego przepisu, że wierzy­telność zastawnika nie istnieje albo nie jest wymagalna w całości lub w części, spoczywa na stronie powodowej – art. 6 k.c. Powód zatem powinien wykazać okoliczno­ści, z których wynika podstawa faktyczna jego roszczenia.

Ciężarowi powyższemu powód w niniejszej sprawie nie sprostał.

Szczegółowe rozliczenie umów zawartych z J. K. (1) zostało przed­stawione przez pozwaną w piśmie procesowym z 17.02.2017 r. (karta 694-700) i nie zostało ono skutecznie dowodowo podważone przez powoda.

Odmienny stan faktyczny nie wynika też z zeznań świadka L. W., która prowadziła księgowość przedsiębiorstwa (...). Świadek jedynie bardzo ogól­nikowo przedstawiła swoją wiedzę na temat spłat należności wobec strony pozwanej, nie potrafiła wskazać żadnych konkretnych okoliczności mogących podważyć złożone przez pozwaną dowody z dokumentów oraz z zeznań świadka A. K.. Podobnie wydruki dokumentacji finansowej przedsiębiorstwa (...), złożone przez L. W. (karta 392-553) nie wniosły żadnej dodatkowej wiedzy na temat innych, niż wyni­kające z dokumentacji strony pozwanej, wpłat dokonywanych przez J. K. (1).

Sąd nie przeprowadził dowodu z zeznań świadka J. K. (1), albowiem w tym zakresie postępowanie dowodowe napotkało przeszkody o nieokreślonym czasie trwania (art. 242 k.p.c.), polegające na niemożności sprowadzenia ww. świadka na rozprawę. Wykorzystane przy tym zostały dostępne Sądowi środki dyscyplinujące, zaś postanowienie o przymusowym sprowadzeniu świadka nie zostało wydane przez sąd wezwany, z uwagi na brak informacji o aktualnym adresie świadka (por. pismo K. w S. z 4.11.2016 r. k. 650).

Zarzuty podnoszone przez stronę powodową w kolejnych pismach procesowych, dotyczące błędnie, w ocenie powoda, wskazanych należności w notach obciążeniowych wystawionych przez pozwaną, kwestionujące wartość sprzedaży maszyn stanowiących przedmiot leasingu, kwestionujące prawidłowość ustalenia daty kursu euro wedle wymo­gów umów leasingu, czy kwestionujące wysokość roszczeń objętych notami odsetkowy­mi wystawionymi przez pozwaną, powinny być poparte dowodami przez powoda, zaś przerzucanie na pozwaną ciężaru wykazania okoliczności przeciwnych (wykazujących istnienie i wymagalność owych należności) było procesowo nieuzasadnione i sprzeczne z art. 6 k.c. Podobnie rzecz przedstawia się jeśli chodzi o wykazanie, że oprócz wpłat ujawnionych przez pozwaną, dłużnik osobisty dokonał innych jeszcze wpłat obciążają­cych go należności, które mogłyby spowodować wygaśnięcie zobowiązania zabezpieczo­nego zastawem rejestrowym choćby w części, co do określonej przez stronę pozwaną wierzytelności.

Natomiast kwestia wymagalności roszczeń pozwanej została wykazana dowo­dem z dokumentów wypowiedzenia zawartych z J. K. umów leasingu, których skutkiem była natychmiastowa wymagalność całości pozostających do zapłaty należności z tytułu opłat leasingowych.

Z uwagi na powyższe, żądanie pozwu zostało oddalone jako nieudowodnione.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i art. 100 k.p.c., stosu­jąc zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, jednakże odstępując od obciążenia powoda połową opłaty za czynności radcy prawnego reprezentującego stronę pozwaną, ustaloną na podstawie § 6 pkt 7) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490 z późn. zm.) na 7200 zł. Zastosowanie w tym zakre­sie przepisu art. 100 k.p.c. uzasadnione było ciężką sytuacją materialną powoda oraz mając na uwadze, że nie wszystkie jego wnioski dowodowe zostały przeprowadzone, z przyczyn od powoda niezależnych, albowiem strony nie miały wpływu na niezależną od nich przeszkodę uniemożliwiającą przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka J. K..

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem pełnomocnikowi powoda