Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2018 r. w Piszu

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości (...)w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. G.

o zapłatę

o r z e k a :

I.  Zasądza od pozwanego M. G. na rzecz powoda Syndyka masy upadłości (...)w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. kwotę 29 266,89 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy dwieście sześćdziesiąt sześć złotych 89/100) z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie przewyższających odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 481§2 ¹ kc od dnia 28.11.2016r. do dnia zapłaty,

II.  Oddala powództwo w pozostałej części.

III.  Zasądza od pozwanego M. G. na rzecz powoda Syndyka masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. kwotę 4 055 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 212/17

UZASADNIENIE

W dniu 28 listopada 2016 roku Syndyk masy upadłości (...) w W. w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. wytoczył przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie powództwo przeciwko M. G. o zapłatę kwoty 29 429,62 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 5 października 2012 roku (...) w W. zawarła z pozwanym umowę pożyczki, na podstawie której udzieliła pozwanemu pożyczki w kwocie 20 000 złotych. Pożyczka miała być spłacana w miesięcznych ratach. Mimo zobowiązania wynikającego z umowy, pozwany nie regulował rat pożyczki w ustalonym terminie. (...) wezwała pozwanego do dobrowolnego uregulowania zaległych należności, wysyłając stosowne wezwania na adres zamieszkania pozwanego. Wezwania do zapłaty nie spowodowały jednak spłaty kwoty zadłużenia, co uprawniało (...) do wypowiedzenia umowy. Pismem z 30 maja 2014 roku (...) wypowiedziała pozwanemu umowę pożyczki. Zawiadomienie o wypowiedzeniu zostało wysłane na adres pozwanego, lecz i ono nie spowodowało spłaty zadłużenia. Po upływie okresu wypowiedzenia, cała pożyczka wraz z odsetkami i naliczonymi kosztami stała się natychmiast wymagalna.

Powód wskazał, że na dochodzoną pozwem należność składa się:

- 18 972,98 zł – niespłacony kapitał pożyczki,

- 5 075,95 zł – odsetki z tytułu zaległości w spłacie raty pożyczki,

- 5 055,96 zł – odsetki z tytułu należności przeterminowanych (karne),

- 324,73 zł – inne, m.in. koszty windykacyjne, prowizja.

Ponadto powód wskazał, że postanowieniem z 5 lutego 2015 roku wydanym w sprawie X GU 53/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie ogłosił upadłość (...) z możliwością zawarcia układu, powierzając sprawowanie zarządu całym majątkiem upadłego Zarządcy w osobie L. K.. Następnie postanowieniem z 19 marca 2015 roku wydanym w sprawie X GUp 87/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego (...) z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego i ustanowił Syndyka w osobie L. K..

Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 1 marca 2017 roku, wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, przekazał niniejszą sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Piszu jako sądowi właściwości ogólnej pozwanego.

Pozwany M. G. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia. Ewentualnie wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę pożyczki, albowiem zdaniem pozwanego kwota umownych odsetek kilkukrotnie przewyższa wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 3 października 2012 roku M. G. wystąpił do (...)w W. z wnioskiem o udzielenie pożyczki gotówkowej w kwocie 20 000 złotych.

W dniu 4 października 2012 roku pomiędzy (...)w W., a M. G. zawarta została umowa pożyczki numer (...), w ramach której M. G. przyznana została kwota 20 000 złotych, z której potrącona została prowizja w kwocie 1 000 złotych, a wypłacona została kwota 19 000 złotych.

Zgodnie z harmonogramem spłat, M. G. zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami umownymi do 15 września 2017 roku w 59 miesięcznych ratach w kwocie po 524,88 złotych, zaś ostatnia rata w kwocie 499,47 złotych, płatnych do 15-ego dnia każdego kolejnego miesiąca kalendarzowego, począwszy od listopada 2012 roku.

Uchwałą nr (...)z dnia 27 listopada 2012 roku Zarząd (...) w W. przyjął zmienioną „Tabelę opłat i prowizji w (...) w W.”, zgodnie z którą opłata za wysłane do pożyczkobiorcy wezwanie do zapłaty wynosiło od tego momentu 27 złotych.

(okoliczności bezsporne, dowód: wniosek o przyznanie pożyczki k. 32; umowa pożyczki wraz z regulaminem k. 33-38; harmonogram spłaty pożyczki k. 39-40; tabela opłat i prowizji k. 41-44; potwierdzenie przelewu k. 45; uchwała zarządu (...) nr (...)w sprawie zmiany tabeli opłat i prowizji k. 67-69; uchwały zarządu (...) w W. dot. zmiany oprocentowania karnego od pożyczek przeterminowanych k. 80-89)

Pismem z 25 lutego 2013 roku pożyczkodawca wezwał M. G. do zapłaty zaległej raty pożyczki oraz kosztu wezwania do zapłaty – w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania.

Pismem z 21 marca 2013 roku pożyczkodawca wezwał M. G. do zapłaty zaległych dwóch rat pożyczki oraz kosztu dwóch wezwań do zapłaty – w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki.

W dniu 25 kwietnia 2013 roku pomiędzy (...)w W., a M. G. podpisany został aneks do umowy pożyczki numer (...), zgodnie z którym spłata pożyczki miała nastąpić do dnia 15 września 2017 roku w ratach miesięcznych płatnych do 15-ego dnia każdego miesiąca, przy czym pierwsza rata łącznie z prowizją w wysokości 189,73 złotych wynosiła 839,37 złotych i miała być uiszczona do 15 lipca 2013 roku, pozostałe 51 rat miało być uiszczone w kwocie po 595,64 złotych, zaś ostatnia rata w kwocie 595,56 złotych.

Pismem z 24 lipca 2013 roku pożyczkodawca wezwał M. G. do zapłaty w terminie 7 dni należności w kwocie 646,33 złotych obejmującej: odsetki umowne w kwocie 565,33 złotych, koszt trzech wezwań do zapłaty – 81 złotych oraz prowizję w kwocie 189,73 złotych.

Pismem z 19 sierpnia 2013 roku pożyczkodawca wezwał M. G. do zapłaty należności w kwocie 1 238,66 złotych obejmującej: odsetki umowne w kwocie 1 130,66 złotych, koszt czterech wezwań do zapłaty w kwocie 108 złotych oraz prowizję w kwocie 190 złotych – w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki.

Pismem z 30 maja 2014 roku, doręczonym M. G. w dniu 4 czerwca 2014 roku, (...) w W. poinformowała M. G. o wypowiedzeniu umowy pożyczki nr (...) zawartej 4 października 2012 roku, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, na skutek: braku spłat rat pożyczki, braku reakcji na pisemne wezwania do zapłaty i braku możliwości polubownego rozwiązania sprawy.

Jednocześnie (...) w W. wezwała M. G. do dobrowolnej zapłaty zadłużenia w kwocie 6 564,70 złotych w terminie 7 dni i poinformowała, że w braku zapłaty, po upływie okresu wypowiedzenia cała należność z tytułu umowy pożyczki stanie się w całości wymagalna, a sprawa skierowana zostanie na drogę postępowania sądowego.

Wezwanie pozostało bezskuteczne.

Pismem z 7 lipca 2014 roku (...) w W. wezwała M. G. do zapłaty zadłużenia w łącznej wysokości 24 450,89 złotych, w tym: kapitału w kwocie 18 972,98 zł, odsetek umownych w kwocie 5 075,95 zł, odsetek karnych w kwocie 77,23 zł, kosztów pięciu wezwań do zapłaty w wysokości 135 zł oraz prowizji w kwocie 189,73 zł – w terminie do 30 lipca 2014 roku pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Wezwanie pozostało bezskuteczne.

(dowód: wezwanie z 25.02.2013r. k. 189; wezwanie z 21.03.2013r. k. 190; wezwanie z 24.07.2013r. k. 46; wezwanie z 19.08.2013r. wraz z dowodem nadania k. 47, 48-50; aneks do umowy k. 186; aktualny harmonogram spłaty k. 187-188; zawiadomienie o wypowiedzeniu umowy wraz ze z dowodem nadania i zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 51, 52-54, 55-56; wezwanie z 07.07.2014r. k. 191)

Na poczet spłaty pożyczki z 4 października 2012 roku, M. G. wpłacił 1 574,64 złotych, z czego kwotę 1 027,02 złotych pożyczkodawca zaliczył na poczet kapitału, zaś kwotę 547,62 złotych na poczet należnych odsetek umownych.

Na dzień wniesienia pozwu, tj. 28 listopada 2016 roku, zadłużenie M. G. z tytułu umowy pożyczki z dnia 4 października 2012 roku wynosiło 29 429,62 złotych, w tym:

- 18 972,98 zł – niespłacony kapitał pożyczki,

- 5 075,95 zł – odsetki z tytułu zaległości w spłacie raty pożyczki,

- 5 055,96 zł – odsetki z tytułu należności przeterminowanych (karne),

- 135 zł – koszty windykacyjne – koszty pięciu wezwań do zapłaty.

(dowód: wykaz wpłat oraz naliczonych odsetek umownych i karnych k. 184-185)

Postanowieniem z 5 lutego 2015 roku wydanym w sprawie X GU 53/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie ogłosił upadłość (...) z możliwością zawarcia układu, powierzając sprawowanie zarządu całym majątkiem upadłego Zarządcy w osobie L. K.. Następnie postanowieniem z 19 marca 2015 roku wydanym w sprawie X GUp 87/15 Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego (...) z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację majątku upadłego i ustanowił Syndyka w osobie L. K..

(bezsporne, dowód: postanowienie k. 20 i 21)

Sąd zważył, co następuje:

Podniesione przez stronę pozwaną zarzuty, w świetle przedłożonych przez powoda dokumentów, uznać należy za chybione.

Pozwany nie kwestionował zasadności wypowiedzenia przez (...) w W. umowy pożyczki z 4 października 2012 roku. W sprawie bezspornie ustalono, iż pisemne wezwanie do zapłaty zaległości w spłacie pożyczki w terminie 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy, wystawione przez pożyczkodawcę 30 maja 2014 roku, doręczono pozwanemu 4 czerwca 2014 roku. Wynika to z przedłożonego przez powoda potwierdzenia odbioru listu poleconego (k. 55-56 akt sprawy) i nie było kwestionowane przez stronę pozwaną. Wobec bezskutecznego upływu powyższego terminu, umowa pożyczki uległa rozwiązaniu wraz z upływem zakreślonego w umowie 30-dniowego terminu wypowiedzenia, liczonego od daty doręczenia pozwanemu powyższego wezwania do zapłaty. Konsekwencją rozwiązania umowy było postawienie całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności i konieczność spłaty przez pozwanego całości zadłużenia w terminie zakreślonym przez (...), pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (pkt 20. i 30. umowy pożyczki). Pismem z 7 lipca 2014 roku (...) w W. wezwała pozwanego do zapłaty całości zadłużenia w terminie do 30 lipca 2014 roku pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (k. 191 akt sprawy). Wobec bezskuteczności wezwania, w dniu 28 listopada 2016 roku powód wytoczył przedmiotowe powództwo.

Zgodnie z treścią art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata. Nie ulega wątpliwości, że udzielanie pożyczek i kredytów mieści się w zakresie działalności gospodarczej prowadzonej przez instytucje je udzielające, dlatego termin przedawnienia roszczeń wynikających z tego rodzaju umów wynosi 3 lata. Termin ten liczony jest od dnia wymagalności roszczenia, co w niniejszej sprawie nastąpiło zgodnie z pkt 30. umowy po upływie 30-dniowego terminu wypowiedzenia, zakreślonego w piśmie (...) z 30 maja 2014 roku – to jest w dniu 8 lipca 2014 roku. Wobec wytoczenia przedmiotowego powództwa w dniu 28 listopada 2016 roku, stwierdzić należy, że do przedawnienia przedmiotowego roszczenia nie doszło.

Wysokość niespłaconego kapitału pożyczki, wynosząca 18 972,98 złotych, nie była przez pozwanego kwestionowana.

Odnosząc się natomiast do zakwestionowanej przez pozwanego wysokości odsetek umownych naliczonych przez powoda, wskazać należy, że zgodnie z postanowieniami umowy, pozwany zobowiązany został do spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami umownymi oraz odsetkami karnymi w przypadku nieterminowej spłaty rat pożyczki, jak i kosztami windykacyjnymi m.in. za wezwania do zapłaty kierowane do pozwanego w związku z nieterminową spłatą zobowiązania (m.in. pkt 7, 9, 18, 19 umowy pożyczki).

Na podstawie pkt 7. umowy pożyczka oprocentowana została według zmiennej stopy procentowej ustalonej przez Zarząd (...) wynoszącej na dzień zawarcia umowy 18,80% w skali roku. Stopa procentowa mogła ulegać zmianom w okresie trwania pożyczki w przypadku zmiany co najmniej jednego ze wskazanych wprost w pkt 7. umowy parametrów. Z całą pewnością maksymalna stopa procentowa odsetek umownych kapitałowych naliczonych przez pożyczkodawcę nie przekraczała czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, czyli odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 359 § 2 ¹ w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2015 roku.

Przedmiotowa umowa nie została zawarta pod presją przewagi (...) w W. prowadzącej działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek. Pozwany miał bowiem możliwość wyboru instytucji finansowej, u której chce zaciągnąć zobowiązanie. Zawarł przedmiotową umowę w ramach swobody kontraktowej. Znał treść swojego zobowiązania, w szczególności jego wysokość, wysokość poszczególnych rat pożyczki i terminy ich spłaty oraz wysokość oprocentowania; otrzymał egzemplarz umowy wraz z tabelą opłat i prowizji oraz regulaminem; mógł i powinien był szczegółowo zapoznać się z treścią umowy; mimo uprawnienia, nie odstąpił od umowy na zasadach określonych w umowie.

Wysokość dochodzonych przez powoda odsetek umownych oraz odsetek karnych została należycie przez powoda udokumentowana, a strona przeciwna poza gołosłownymi twierdzeniami nie przedstawiła dowodów kwestionujących wyliczenia powoda.

W sprawie bezspornie ustalono, że pożyczkodawca skierował do pozwanego pięć pisemnych wezwań do zapłaty. Zgodnie z tabelą opłat i prowizji w (...) w W., stanowiącą załącznik do umów pożyczek, od 3 grudnia 2012 roku koszt wezwania do zapłaty wysłanego do pożyczkobiorcy wynosił 27 złotych. Powód zasadnie zatem obciążył pozwanego z tego tytułu kwotą 135 złotych (5 x 27 zł = 135 zł).

Odnosząc się natomiast do dochodzonej przez powoda prowizji w kwocie 189,73 złotych, wskazać należy, iż zgodnie z pkt 16. umowy, pozwany zobowiązany został do poniesienia prowizji z tytułu udzielenia pożyczki w kwocie 1 000 złotych, którą poniósł. Natomiast stanowiąca załącznik do umowy pożyczki Tabela Prowizji i Opłat, przewidywała jedynie prowizję od wpłat gotówkowych przekraczających 80 000 złotych (k. 41, 68 i nast. akt sprawy), co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Wobec powyższego roszczenie powoda w omawianym zakresie, tj. co do kwoty 189,73 złotych, Sąd uznał za nieudowodnione, co skutkowało jego oddaleniem.

Reasumując, Sąd uznał roszczenie powoda za zasadne w zakresie kwoty 29 266,89 złotych, obejmującej:

- 18 972,98 zł – niespłacony kapitał pożyczki,

- 5 075,95 zł – odsetki umowne z tytułu zaległości w spłacie raty pożyczki,

- 5 055,96 zł – odsetki umowne z tytułu należności przeterminowanych (karne),

- 135 zł – koszt pięciu wezwań do zapłaty.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie przepisów art. 720 § 1 k.c., umowy pożyczki z dnia 4 października 2012 roku oraz art. 481 k.c. Sąd powinien był zasądzić od pozwanego na rzecz powoda kwotę 29 239,89 złotych wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie przewyższających odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c., liczonymi od dnia 28 listopada 2016 roku do dnia zapłaty. Jednak na skutek omyłki rachunkowej polegającej na przyjęciu, iż pożyczkodawca skierował do pozwanego sześć, a nie pięć, wezwań do zapłaty, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 29 266,89 złotych.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.) oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powód w nieznacznym stopniu przegrał proces, dlatego zasadnym jest obciążenie pozwanego kosztami sądowymi w całości. W tym przypadku jest to kwota 4 055 złotych, na którą składa się: kwota 438 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, albowiem wyłącznie o zwrot takiej kwoty wniósł powód, kwota 3 600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, kwota 17 złotych tytułem zwrotu opłaty od udzielonego pełnomocnictwa.