Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. K.

przeciwko E. K. (1)

o opróżnienie lokalu mieszkalnego

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 8 maja 2013 roku, sygn. akt I C 153/13

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 573/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 maja 2013 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. po rozpoznaniu sprawy z powództwa A. K. przeciwko E. K. (1)
o opróżnienie lokalu mieszkalnego

1.  nakazał pozwanemu opróżnienie lokalu mieszkalnego położonego w P. (...). przy ul. (...)wraz ze wszystkimi rzeczami stanowiącymi jego własność;

2.  ustalił, że pozwanemu nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego;

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 200,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia
i zarazem rozważania Sądu Rejonowego:

Małżonkowie A. K.i E. K. (2)w dniu 15 listopada 1999 r. zawarli umowę najmu na czas nieoznaczony lokalu mieszkalnego znajdującego się w P. (...)., Al. (...).

Wyrokiem Sadu Rejonowego w Piotrkowie tryb. z dnia 16 lipca 2010 r. w sprawie II K 40/10 pozwanego uznano za winnego znęcania się nad powódką. Orzeczono wobec niego m.in. obowiązek powstrzymania się od nadużywania alkoholu.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 22 listopada 2010 r.
w sprawie III RNs 70/10 orzeczono wobec pozwanego obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu w warunkach stacjonarnych - Odział Leczenia Uzależnień.

W dniu 4 grudnia 2012. R. pozwany został doprowadzony do K.w P. (...). celem stawienia go do szpitala, jednak z uwagi na stan nietrzeźwości (0,61 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu) Ordynator Oddziału (...)w W.odmówił przyjęcia go do szpitala.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 23 stycznia 2013 r.
w sprawie III Alk 117/10 umorzono postępowanie wykonawcze w sprawie z uwagi na upływ 2 letniego okresu od uprawomocnienia się postanowienia.

Podczas jednej z wizyt u pozwanego w 2013 r. kuratorka sądowa stwierdziła, że jest on pod wpływem alkoholu.

Wyrokiem z dnia 19 października 2011 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb.
w sprawie I C 1238/11 rozwiązał związek małżeński między E. K. (1)a A. K.z winy E. K. (1). W wyroku tym Sąd ustalił sposób korzystania ze wspólnego mieszkania stron położonego w P. (...). przy ul. (...). (...) (...)w ten sposób, iż A. K.przysługiwać będzie prawo do wyłącznego korzystania
z pokoju z wejściem od ulicy, zaś E. K.prawo do wyłącznego korzystania
z pokoju z wejściem z klatki schodowej od strony podwórka, natomiast z kuchni, przedpokoju i WC strony korzystać będą wspólnie bez zakłóceń.

Powódka nie może korzystać z kuchni, gdyż mieszka w niej pozwany, śpi w niej. Pozwany nadużywa alkoholu, nie poddał się leczeniu odwykowemu, do którego był zobowiązany przez Sąd. Po orzeczonym rozwodzie zachowanie pozwanego się pogorszyło,
w lutym i marcu 2013 r. były interwencje Policji. Do pozwanego przychodzi kurator. Pozwany utrudnia korzystanie z kuchni powódce, ponieważ w niej śpi. Powódka stara się przebywać na działce w ogródkach działkowych, pozostaje tam nawet do pół roku w sezonie letnim. Jeszcze w czasie małżeństwa powódka z córką podejmowały próby namówienia pozwanego na leczenie, ale on odmawiał.

Pozwany pracuje dorywczo jako kierowca autobusu na umowę zlecenia.

Pozwany nadużywa alkoholu, pije codziennie przed kilka tygodni, ciągami. Zdarzało się, że był pobity. Pod wpływem alkoholu jest agresywny. Odnosi się wulgarnie do powódki. W stanie upojenia alkoholowego brudzi sedes i wannę. Nie sprząta po sobie w kuchni ani
w ubikacji.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wymienione powyżej dokumenty oraz zeznania powódki i świadka A. L. (1) oraz częściowo zeznania pozwanego. Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadka, gdyż były spójne, logiczne, a nadto korespondowały z zeznaniami powódki, nadto A. L. była naocznym świadkiem przedstawianych przez siebie wydarzeń. Pośrednio twierdzenia, że pozwany nadal pomimo orzeczenia Sądu karnego nadużywa alkoholu potwierdza wywiad kuratorki sądowej. Sam pozwany przyznał, że czasem spożywa alkohol, bo jego zdaniem nie jest on alkoholikiem
i nie ma potrzeby leczenia. Pozwany kwestionując zeznania powódki i świadka nie zgłaszał żadnych własnych wniosków dowodowych.

Sąd odmówił wiary zeznaniom pozwanego w zakresie sporadycznego spożywania alkoholu
i zachowania w spornym lokalu. Zeznania te Są sprzeczne z zeznaniami powódki oraz świadka, a także nie znajdują potwierdzenia w orzeczeniach sądowych, jakie zapadały wobec pozwanego.

Sąd zważył, iż powództwo podlega uwzględnieniu.

Podstawę prawną roszczenia powódki domagającej się, aby Sąd nakazał pozwanemu opróżnienie lokalu mieszkalnego nr (...)przy ul (...). (...), które to mieszkanie jest przedmiotem prawa najmu i przysługuje stronom postępowania, jest art. 13 ust. 2 ustawy
o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu Cywilnego, (Dz. U 2005, 31,266).

Zasady porządku domowego ustalane są z reguły przez uprawnione podmioty
i przyjmują postać regulaminów. Jeśli nie ma formalnie określonych zasad korzystania
z budynku i mieszczących się w nim lokali, znajdą zastosowanie regulacje zawarte w ustawach dotyczących tych stosunków oraz reguły wynikające z zasad współżycia społecznego.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 Ustawy o ochronie praw lokatorów, aby móc domagać się eksmisji lokatora, który swoim zachowaniem dokucza innym lokatorom danego budynku niezbędne jest wykazanie, że naruszanie porządku domowego ma charakter rażący lub uporczywy i że czyni to uciążliwym korzystanie z innych lokali. Szczególne uprawnienie przewiduje art. 13 ust. 2 cytowanej ustawy. Współlokator może wytoczyć powództwo
o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Jeśli więc problemy sprawia współmałżonek - każdy z domowników może domagać się jego eksmisji jeśli dalsze wspólne zamieszkiwanie ze względu na jego zachowanie jest niemożliwe. Jeżeli eksmisji nie orzeczono w wyroku rozwodowym, każde z małżonków po rozwodzie może domagać się eksmisji drugiego
z małżonków w odrębnym procesie sądowym. Cel i funkcja art. 13 ust. 2 ma umożliwić współuprawnionemu prawo do korzystania z lokalu w warunkach, gdy drugi z uprawnionych, wbrew zasadom współżycia społecznego, uniemożliwia mu takie zamieszkiwanie, a stopień natężenia (nasilenia) złej woli w zachowaniu ma postać rażącą w znaczeniu obiektywnym.
Z zebranego materiału dowodowego wynika, iż pozwany ewidentnie swoim nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie wraz z powódką. Nadużywanie alkoholu, spanie w kuchni, niesprzątanie po sobie w łazience i kuchni, a także awantury
i agresywne zachowanie uniemożliwia normalne funkcjonowanie powódki w przedmiotowym mieszkaniu, co doprowadziło do tego, iż pomieszkiwała na terenie ogródka działkowego. Pozwany nie przestrzega porządku, nie liczy się z prośbami kierowanymi ze strony rodziny
o poddanie się leczeniu, nie wykonał również w tym zakresie orzeczenia sądu. Nadmienić także należy, iż pozwany był skazany wyrokiem karnym za znęcanie się nad powódką,
a orzeczony rozwód nastąpił ze wskazaniem winy pozwanego, właśnie z uwagi na nadużywanie alkoholu przez pozwanego. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż spełnione zostały przesłanki cytowanego powyżej przepisu z art. 13.

W myśl przepisu art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu Cywilnego, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy.

Zgodnie z treścią przepisu, lokal socjalny przysługuje: kobiecie w ciąży, małoletniemu, niepełnosprawnemu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.) lub ubezwłasnowolnionemu oraz sprawującemu nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie choremu, emerytom i rencistom spełniającym kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osobie posiadającej status bezrobotnego, osobie spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały. Jeżeli nakazanie opróżnienia lokalu następuje z powodu działań lokatora wykraczających w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku lub też gdy rozwiedziony małżonek swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, Sąd korzystając z uprawnienia wynikającego z art. 14. ust. 5 ustawy, może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego.

Na tle ustalonego stanu faktycznego pozwany nie spełnia warunków, zgodnie
z którymi przysługuje lokal socjalny.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty procesu poniesione przez stronę powodową, a które podlegają zasądzeniu od strony pozwanej w łącznej kwocie 200 zł, składa się opłata od pozwu.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości pozwany, zarzucając mu:

- błąd ustaleń faktycznych mających istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku polegający na: przyjęciu jedynie wersji opisanej przez powódkę, w następstwie błędne uznanie, iż zachodzi podstawa do orzeczenia eksmisji mojej osoby z wspólnego mieszkania, ewentualnie błędnego ustalenie, iż pozwanemu nie należy się lokal socjalny,

- naruszenie prawa materialnego art. 222 kc przez niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie usunięcia z lokalu pomimo, iż posiadam do niego tytuł prawny w postaci umowy najmu, niezgodność orzeczenia eksmisji z art. 5 kc.

Apelujący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi
I instancji i obciążenie powódki kosztami procesu.

Na rozprawie przed Sądem odwoławczym pełnomocnik pozwanego popierał apelację wnosząc o dopuszczenie dowodów z akt spraw karnych na okoliczność niezasądzenia wobec pozwanego wykonania kary, w tym także protokołu z rozprawy zawierającego zeznania świadków na okoliczność prawdomówności powódki, które to wnioski dowodowe Sąd Okręgowy oddalił.

Powódka wnosiła o oddalenie apelacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna, albowiem powołane w niej zarzuty nie są trafne.

Apelujący próbuje podważyć dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę materiału dowodowego i ustalone w oparciu o nią fakty wskazujące na rażąco naganne postępowanie pozwanego uniemożliwiające jego wspólne zamieszkiwanie w spornym lokalu z byłą żoną, ale próba ta- w świetle zgromadzonych przed Sądem I instancji dowodów- nie może być skuteczna i sprowadza się jedynie do polemiki z trafnym stanowiskiem Sądu I instancji.

Za chybiony w szczególności uznać należy zarzut, iż Sąd Rejonowy dokonując ustaleń faktycznych oparł się wyłącznie na zeznaniach powódki, które są odmienne od zeznać pozwanego i w jego ocenie nie powinny zasługiwać na wiarę.

Jak wynika bowiem z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd I instancji wskazał dowody, na których oparł swe ustalenia, a wśród nich są nie tylko zeznania powódki, ale także zeznania świadka A. L. (1) oraz prawomocne orzeczenia sądowe i wywiad kuratorski, w świetle których to dowodów zeznania powódki uznał za wiarygodne, a zeznania pozwanego- który nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swych twierdzeń- za niezasługujące na wiarę.

Lektura materiału aktowego prowadzi zatem do wniosku, iż Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej, zgodnej z doświadczeniem życiowym oraz zasadami logicznego rozumowania oceny dowodów, odpowiadającej wymogom, jakie stawiają jej przepisy art. 233 § 1 i 328 § 2 k.p.c., a w efekcie tej oceny poczynił trafne ustalenia faktyczne wskazujące na rażąco naganne postępowanie pozwanego uniemożliwiające wspólne jego zamieszkiwanie z byłą żoną w spornym lokalu mieszkalnym, które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił zgłoszonych w postępowaniu apelacyjnym wniosków dowodowych o załączenie akt spraw karnych, w tym protokołu z rozprawy karnej zawierającego zeznania świadków, uznając, że apelujący zmierza do obejścia przepisu art. 381 k.p.c. Widząc bowiem, że dowód z zeznań świadków byłby spóźniony, jako zgłoszony dopiero w drugiej instancji powołuje się na protokół z rozprawy w innej sprawie, która miała miejsce po wydaniu zaskarżonego wyroku, podczas gdy- z uwagi na zasadę bezpośredniego przeprowadzenia dowodów przez Sąd rozpoznający daną sprawę- świadkowie wymienieni
w omawianym tu protokole powinni być zgłoszeni do przesłuchania w sprawie niniejszej przed Sądem I instancji.

Zgłoszone zatem przez apelującego powyższe wnioski dowodowe dopiero
w postępowaniu apelacyjnym i to w takiej właśnie formie jak wyżej wskazano pozostają też bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy z uwagi na zgromadzony wcześniej, bezpośrednio w tym postępowaniu, materiał dowodowy potwierdzający zasadność pozwu.

Chybionym jest także podniesiony w apelacji zarzut obrazy art. 222 k.c. w sytuacji, gdy za podstawę eksmisji pozwanego Sąd Rejonowy słusznie przyjął przepis art. 13 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów (...) oraz art. 5 k.c., w sytuacji, gdy ochrony z tego przepisu żąda osoba, która swoim zachowaniem zasady współżycia społecznego narusza.

Słusznie także Sąd Rejonowy, z powołaniem się na przepis art. 14 ust. 5 ustawy
o ochronie praw lokatorów (...), nie przyznał pozwanemu prawa do lokalu socjalnego
w sytuacji, gdy podstawę eksmisji stanowi zachowanie eksmitowanego wyczerpujące dyspozycję art. 13 ust. 2 tejże ustawy.

Dlatego też, mając na względzie wszystkie powyższe rozważania należało apelację jako nieuzasadnioną oddalić na podstawie art. 385 k.p.c.