Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Adam Skowron

Protokolant: Patrycja Sirek

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2017 r. w Tarnowskich Górach

na rozprawie sprawy prowadzonej

z powództwa A. J.

przeciwko J. F.

o alimenty

1) oddala powództwo;

2) odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Sygn. akt III RC 255/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 maja 2016 roku pełnomocnik powoda A. J., Z. J. wniósł o zasądzenie od pozwanej J. J. (1) alimentów w wysokości 500 zł miesięcznie płatnych do dnia 10-go każdego miesiąca, począwszy od 10 czerwca 2016 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu. Jednocześnie wniósł o udzielenie zabezpieczenia powództwa w kwocie 400 zł miesięcznie płatnej przez pozwaną na rzecz powoda tytułem alimentów.

Uzasadniając powyższe Z. J., syn i zarazem pełnomocnik powoda podał, że powód w czerwcu 2015 roku uległ wypadkowi, upadł nieszczęśliwie, uderzając głową o ścianę i od tego momentu jest osobą leżącą i wymagającą opieki. Podał, iż pozwana, będąca córką powoda nie interesuje się ojcem, nie odwiedza go, nie utrzymuje z nim żadnych kontaktów. Od czasu wypadku opiekę nad powodem sprawuje syn. W uzasadnieniu wskazano, iż miesięczny koszt utrzymania powoda, na który składają się opłaty za opiekunkę, leki, spłata raty kredytowej, nie wliczając w kosztów zwykłego utrzymania, wynosi około 1.440 zł. W uzasadnieniu podano, iż syn pomaga ojcu finansowo, jednak sam ma na utrzymaniu niepełnosprawną żonę i nastoletniego syna. Pozwana zaś osiąga wysokie dochody z czynszów i baru piwnego mieszczącego się w należącej do niej kamienicy, osiągając miesięcznie około 5.000 – 6.000 zł dochodu.

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2016 roku, sygn. akt III RC 255/16 tutejszego Sądu strony zostały skierowane do mediacji, która jednak okazała się bezskuteczna z uwagi na niestawiennictwo powoda i jego pełnomocnika.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwana podniosła brak legitymacji czynnej po stronie Z. J., który w pozwie przedstawił się jako powód. Wskazała, iż brat uniemożliwia jej kontakty z ojcem. Podała, że strona powodowa nie wykazała, ponoszenia wszystkich wskazywanych w pozwie kosztów oraz nie wykazała ich wysokości. Pozwana podkreśliła, iż powód otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości około 2.000 zł, a jego syn również jest dobrze sytuowany. Podkreśliła, iż powód nie znajduje się w niedostatku, zatem nie ma możliwości dochodzenia alimentów na mocy art. 128 k.r.o.

W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska, a strona powodowa wskazała, iż miesięczne wydatki na utrzymanie powoda kształtują się na poziomie około 1.920 zł.

Sąd ustalił:

Powód A. J. ma obecnie 78 lat. W czerwcu 2015 roku uległ wypadkowi, uderzył się w głowę. Od dwóch lat powód jest osobą leżącą, przeszedł zabieg wymiany stawu biodrowego, ma problemy z poruszaniem się, siada przy pomocy innych osób. Przeszedł udar mózgu, zażywa stale leki na nadciśnienie, przeciwbólowe, leki na schorzenia urologiczne. Na leki miesięcznie wydaje średnio około 140 zł. Jest na lekkostrawnej diecie, posiłki przygotowuje mu synowa. W okresie od 2015 roku powód wielokrotnie korzystał z porad lekarskich między innymi u neurologa, urologa. Powód zamieszkuje wraz z synem Z., niepełnosprawnym synem K., niepełnosprawną w stopniu znacznym od maja 2009 roku synową oraz szesnastoletnim wnukiem w domu jednorodzinnym w K.. W wykonywaniu codziennych czynności pomaga mu syn K., oraz opiekunka M. M., która od około roku przychodzi trzy razy w tygodniu. Wcześniej opiekunka przychodziła codziennie. Opiekunka myje powoda, przebiera go. Powód jest zaopatrzony w materac przeciwodleżynowy. Powód zamieszkuje w jednym pokoju z synem K.. Powód jest emerytowanym kolejarzem. Otrzymuje około 1.900 zł emerytury, która wpływa na konto. Emeryturą powoda dysponuje syn Z., on dokonuje wszelkich płatności, opłaca również w kwocie 800 zł miesięcznie opiekunkę powoda, ma dostęp do konta bankowego ojca. Powód cierpi na gościec postępujący, ciągle jest mu zimno, pokój powoda musi być dogrzewany grzejnikiem elektrycznym. Powód nie kontaktuje się z pozwaną. Po zmarłej 6 sierpnia 2011 roku żonie powód oraz jego dzieci otrzymały w 2016 roku po 6.000 zł. Powód dokłada się do kosztów utrzymania nieruchomości, w której zamieszkuje. Dom, w którym mieszka powód opalany jest węglem. W (...) syn Z. wypożyczył dla powoda chodzik. Dochód powoda w 2016 roku wyniósł 24.568,96 zł. Powód nie korzysta ze świadczeń z ośrodka pomocy społecznej, nie korzysta z usług pielęgniarki środowiskowej. Powód do 2011 roku był właścicielem pojazdu marki S. (...) o wartości 8.300 zł.

Pozwana jest córką powoda. Ma 36 lat. Od 2003 roku nie zamieszkuje w K.. Prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie wynajmu mieszkań w należącej do niej nieruchomości położonej w K. przy ul. (...). Wynajmuje 9 mieszkań i 1 lokal użytkowy. Pozwana osiąga znaczne przychody z działalności, jej wydatki z tym związane również są bardzo duże. Dochód w 2016 roku kształtował się na poziomie około 1.500 zł miesięcznie. W pierwszym kwartale 2017 roku dochód pozwanej z działalności gospodarczej wyniósł około 4.300 zł miesięcznie. Średnio w miesiącu pozwana uzyskuje dochód około 2.000 zł. W działalności gospodarczej wspiera pozwaną mąż, który jest jej wspólnikiem. Pozwana uzyskiwany dochód dzieli ze wspólnikiem. Nie widuje się z powodem. Do 2015 roku często odwiedzała powoda, przywoziła mu nawet żywność. Nigdy powód nie powiedział pozwanej bezpośrednio, iż nie życzy sobie z nią kontaktu. Po jego wypadku ze swoją sąsiadką odwiedziła ojca w szpitalu, dwukrotnie próbowała go odwiedzić w miejscu jego zamieszkania, bezskutecznie, bratowa jej nie wpuściła do domu. W lipcu 2016 roku pozwana wniosła o podjęcie interwencji przez funkcjonariuszy policji w miejscu zamieszkania ojca, z uwagi na brak jakichkolwiek o nim informacji. We wniosku wskazała, iż brat nie zapewnia ojcu należytej opieki i od ponad 6 miesięcy uniemożliwia jej kontakt z ojcem. Policjanci nie stwierdzili żadnych nieprawidłowości w miejscu zamieszkania powoda. Pozwana choruje na cukrzycę koszty leczenia nie są duże.

Pozwana płaci średnio około 250 zł za telefon, za wodę w kwietniu 2017 roku zapłaciła około 700 zł, w lutym 2017 roku około 820 zł. Był to koszt wody za całą nieruchomość w K., koszt pozwanej to 100 – 150 zł miesięcznie. Pozwana płaci około 300 - 400 zł za energię elektryczną miesięcznie, mieszkanie ogrzewa piecem elektrycznym. Za odpady pozwana płaci 460 zł miesięcznie za całą nieruchomość w K., jej koszt to 50 zł. Podatek od nieruchomości położonej w K. wynosi 613 zł. Podatek od nieruchomości w K., której właścicielem na mocy umowy darowizny z dnia 11 czerwca 2015 roku jest pozwana wynosi 369 zł. Podatek płaci pozwana. Pozwana nieruchomość w K. otrzymała od ojca. W tej nieruchomości mieszka powód oraz dwaj jego synowie, wnuk i synowa. Osoby te nie płacą za możliwość zamieszkiwania w domu pozwanej.

Do lipca 2018 roku pozwana będzie spłacała 148,45 zł raty kredytowej. Do lutego 2019 roku będzie spłacała pożyczkę w (...) Banku (...) z ratą 508,34 zł, z tym że ostatnia rata wyniesie 507,64 zł. Do października 2019 roku pozwana spłacała będzie kredyt zaciągnięty na zakup samochodu. Rata wynosi 466,30 zł. Łącznie raty kredytowe pozwanej to kwota około 2.000 zł miesięcznie.

Pozwana deklarowała, iż chciałaby zabrać ojca do siebie do K., gdzie mogłaby się nim opiekować.

Dnia 6 lipca 2017 roku Z. J. wniósł do tutejszego Sądu przeciwko pozwanej prywatny akt oskarżenia. Pozwanej zarzucił, iż 7 lipca 2016 roku dopuściła się zniesławienia jego osoby w ten sposób, iż za pomocą dokumentu w postaci wniosku do KPP w T. wskazała go jako człowieka agresywnego, porywczego, nadużywającego alkoholu oraz nie zapewniającego należytej opieki osobom, które pod jego opieką pozostają oraz, że w dniu 8 maja 2017 roku ten sam dokument dostarczyła do tutejszej Prokuratury.

Z. J. 11 października 2017 roku dokonał opłaty od pozwu w kwocie 1.000 zł w sprawie zawisłej w tutejszym Sądzie pod sygn. akt I C 282/17 z powództwa A. J. przeciwko J. F..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie przeprowadzonych dowodów: orzeczenia o niepełnosprawności, zaświadczeń lekarskich, potwierdzeń przelewu, dowodów wpłat, zestawienia wydatków na leki, faktur VAT, kopii paragonów, wydruku potwierdzeń świadczeń medycznych, dokumentu dostawy, umowy wypożyczenia, kopii PIT-40A za rok 2016, umowy zlecenia, harmonogramów spłaty kredytu, umowy kredytu, wydruków z (...), deklaracji rozliczeniowych ZUS, rachunków za telefon, wodę, energię elektryczną, wywóz nieczystości, decyzji o wymiarze podatku, pisma pozwanej do KPP w T. z 7 lipca 2016 roku, kopii aktu notarialnego, pisma MOPS w K., wyceny pojazdu, kopii aktu oskarżenia, faktury VAT, dokumentu dostawy, potwierdzenia transakcji opłaty od pozwu, zeznań powoda (k. ), zeznań pozwanej (k. ), zeznań świadka K. J. (k. ), zeznań świadka M. J. (k.), zeznań świadka M. M. (k.), zeznań świadka J. B. (k.), zeznań J. J. (2) (k.).

Sąd oddalił dowód z umowy zlecenia – wynagrodzenia oraz wydruków z portalu społecznościowego F.. Dowody te nie miały znaczenia dla niniejszej sprawy i nie wniosłyby do niej istotnych informacji. Sąd pominął także dowód z umowy zlecenia z dnia 1 stycznia 2017 roku w związku z niejasnymi okolicznościami jej zawarcia, zwłaszcza zaś datą.

Strony zasadniczo nie kwestionowały wiarygodności przedstawionych dokumentów. Sąd nie dopatrzył się również okoliczności podważających wiarygodność przesłuchania zarówno świadków, jak i stron, które wzajemnie ze sobą korespondowały i tworzyły logiczną, spójną całość. Kwestią, która pozostawała niejasna był stosunek pozwanej do powoda i jego niechęć do pozwanej w związku z rzekomym wykradzeniem przez pozwaną dokumentów własności nieruchomości w K.. Niemniej jednak w toku postępowania Sąd ustalił, iż pozwana nabyła tę nieruchomość w wyniku umowy darowizny zawartej z powodem. Dodatkowo nie wyjaśniona pozostała kwestia podstaw braku zainteresowania powódki stanem zdrowia i osobą powoda, co nie zmienia faktu, iż pozwana od ponad dwóch lat nie spotyka się i nie kontaktuje z powodem. Wskazać jednak należy, iż motywy pozwanej w tej kwestii nie są okolicznością znaczącą dla niniejszej sprawy i rozstrzygnięcia w zakresie alimentów.

Sąd zważył:

Powództwo jako bezzasadne nie zasługiwało na uwzględnienie.

Art. 128 krio stanowi, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Art. 129 § 1 i 2 krio stanowi zaś, że obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi - a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym jednocześnie.

Z treści art. 133 § 2 krio wynika z kolei, iż do świadczeń alimentacyjnych, poza małoletnimi dziećmi, uprawniony jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

O niedostatku można mówić nie tylko wtedy, gdy dochodzący alimentów nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz także i wtedy, gdy osoba ta nie może w pełni zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb (orzeczenie SN z dnia 28 września 1958 r., II CR 817/57, OSPiKA 1959 poz. 294). W orzeczeniu z dnia 19 maja 1975 r., III CRN 55/75 (OSN 1976, poz. 133) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że stan niedostatku zachodzi już wtedy, gdy uprawniony nie ma możliwości zarobkowych i majątkowych pozwalających na pełne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb, a jeżeli uprawniony jest chory, to do potrzeb tych należą też wydatki na lekarstwa. Nie jest w niedostatku ten, kto jest zdolny do pracy, a jednak nie chce pracować. Nie jest w niedostatku i ten, kto uzyskuje dochody wystarczające na koszty utrzymania, choć nie pochodzą one z pracy.

W ocenie Sądu powód A. J. w toku procesu nie udowodnił, aby znajdował się w niedostatku. Uzyskiwana przez powoda emerytura w zupełności wystarcza na zaspokojenie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb powoda. w toku postepowania ustalono bowiem, iż jego miesięczne wydatki kształtują się na poziomie około 1.920 zł. Zatem nie jest tak, iż powód nie jest w stanie z uzyskiwanych dochodów pokryć wszystkich wydatków związanych ze swoim utrzymaniem, zakupem leków, wyżywienia oraz opłaceniem opiekunki. Dodatkowo wskazać należy, iż powód nie korzysta z pomocy żadnej instytucji, chociażby ośrodka pomocy. Nie zwracał się o taką pomoc, a córka powoda twierdziła, iż takiej pomocy wręcz odmawiał. Istotną okolicznością jest również to, iż powód zamieszkuje w domu należącym do pozwanej zupełnie nie ponosząc kosztów z tym związanych. Nie płaci pozwanej żadnego czynszu, nie opłaca podatku od nieruchomości. Ten koszt ponosi pozwana.

Jak wynika z ustaleń faktycznych w sprawie powód zamieszkuje wspólnie z synem, synową i wnukiem w domu jednorodzinnym. Syn ma dostęp do jego konta bankowego. Na bieżąco powód wykupuje konieczne leki, zaspokaja swoje potrzeby w zakresie wyżywienia czy zakupu środków higienicznych. Powód nie uskarża się na brak środków do życia i niemożność zaspokojenia wszystkich usprawiedliwionych potrzeb.

Podkreślić więc należy, iż sytuacja materialna powoda nie powoduje pozostawania powoda w niedostatku.

Nie uszło również uwadze Sądu, iż pozwana wyrażała chęć zaopiekowania się ojcem, wyraźnie wskazywała w toku postępowania, iż mogłaby zabrać ojca do siebie do K. i tam zapewnić mu odpowiednie warunki mieszkaniowe i bytowe.

Jednocześnie z ustaleń Sądu wynika, iż J. F. utrzymuje się z prowadzonej z mężem działalności gospodarczej, która obecnie przynosi jej dochód miesięczny średnio w wysokości około 2.000 zł. Prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z mężem, ponosząc koszty związane z opłatą podatku od nieruchomości, w której zamieszkuje powód.

Mając powyższe na uwadze należało stwierdzić, że w niniejszej sprawie nie istnieją wystarczające przesłanki do uwzględnienia powództwa A. J.. W ocenie Sądu powód nie wykazał, by znajdował się w niedostatku, który powodowałyby konieczność przyznania alimentów od pozwanej J. F..

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z treścią art. 102 k.p.c., który stanowi, iż w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek z art. 102 należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Zdaniem Sądu sytuacja finansowa powoda pozwala na uznanie, iż występuje tu szczególnie uzasadniony przypadek i tym samym na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powoda kosztami postępowania w sprawie. ………………………………..

/SSR Adam Skowron/

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować sporządzenie uzasadnienia;

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem przesłać pełnomocnikowi powoda wraz z pouczeniem;

3.  kal. 14 dni lub z wpł.

T., dnia 20.12.2017 r. SSR Adam Skowron