Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2017 roku

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w W., XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Chała - Małkowska

Protokolant: Marcelina Trela

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2017 roku w W.,

na rozprawie

sprawy z powództwa K. P.

przeciwko A. P.

o zapłatę kwoty 22.722 zł

I.  umarza postępowanie w sprawie w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie wobec cofnięcia w tym zakresie powództwa;

II.  zasądza od pozwanego A. P. na rzecz powoda K. P. kwotę 22.722 (dwadzieścia dwa siedemset dwadzieścia dwa) złotych;

III.  zasądza od pozwanego A. P. na rzecz powoda K. P. kwotę 5.948 (pięć tysięcy dziewięćset czterdzieści osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 4.817 (cztery tysiące osiemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu koszów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt XVI GC 2825/16

UZASADNIENIE

Powód K. P. wniósł w dniu 8 kwietnia 2016 r. powództwo przeciwko pozwanemu A. P. o zasądzenie na jego rzecz kwoty 22 611 zł wraz z ustawowymi odsetkami, w ten sposób, że:

- od kwoty 11 250 zł od dnia 1 listopada 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty;

- od kwoty 11 250 zł od dnia 1 grudnia 2012 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty

oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, iż dochodzi od pozwanego zapłaty na podstawie art. 299 k.s.h., jako członka zarządu spółki (...) sp. z o. o. w W., wobec której egzekucja okazała się bezskuteczna (pozew k. 2-4).

W odpowiedzi na zarządzenie referendarza sądowego o uzupełnieniu braków formalnych pozwu, powód cofnął powództwo w zakresie roszczenia odsetkowego popierając pozew w zakresie roszczenia głównego oraz kosztów procesu (cofnięcie k. 31-32).

W dniu 31 maja 2016 r. Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W., XVI Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt XVI GNc 3090/16, w którym uwzględnił żądanie pozwu w całości (nakaz zapłaty k. 35).

Od powyższego nakazu pozwany A. P. złożył sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając stanowisko pozwany wskazał, że złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w dniu 13 sierpnia 2015 r. pomimo, iż sytuacja finansowa spółki uzasadniała jego złożenie już w połowie 2012 r. Pozwany wskazał, że do końca czynił starania zmierzające do uzyskania od dłużników spółki przysługujących jej wierzytelności. Uzyskane w ten sposób środki pozwany przekazywał wierzycielom spółki skutkiem czego zapłacił powodowi część należności w wysokości 27 675 zł, co nie miałoby miejsca, gdyby złożył wniosek o ogłoszenie upadłości w połowie 2012 r. (sprzeciw k. 42-44).

Na rozprawie w dniu 17 maja 2017 r. powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 22 722 zł bez odsetek, które zostały wcześniej cofnięte (protokół z rozprawy k. 91).

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2012 r. pozwany A. P. działający w imieniu spółki (...) sp. z o. o. w W. przystąpił do aktu notarialnego sporządzonego w Repertorium A pod nr (...) sporządzonego przed notariuszem M. J. w W., w którym poddał się egzekucji w trybie art. 777 § 1 pkt 4 k.p.c. Na tej podstawie spółka zobowiązała się do zapłaty ceny za wyposażenie lokalu kupionego od powoda na podstawie umowy sprzedaży oraz urządzeń gastronomicznych za łączną kwotę 45 000 zł + VAT. zapłata miała się odbywać w czterech ratach po 11 250 zł netto każda (bezsporne, akt notarialny k. 8-13, przesłuchanie powoda k.84v, przesłuchanie pozwanego k. 84v-85).

Spółka (...) sp. z o. o. w W. dokonała spłaty jedynie pierwszych dwóch rat skutkiem czego na wniosek powoda Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w W., II Wydział Cywilny postanowieniem z dnia 26 lutego 2014 r., w sprawie o sygn. akt II Co 277/14 nadał klauzulę wykonalności na rzecz powoda przeciwko ww. spółce na § 2 punkt 2 i 3 powyższego aktu notarialnego w części tj. co do obowiązku zapłaty przez dłużnika kwoty 22 500 zł (postanowienie SR dla Warszawy M. w W. k. 18-20, przesłuchanie powoda k.84v, przesłuchanie pozwanego k. 84v-85).

W związku z brakiem dobrowolnej zapłaty wierzyciel skierował egzekucję do majątku (...) sp. z o. o. w W.. W dniu 7 lipca 2014 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy – Mokotowa w W. M. K. prowadzący egzekucję przeciwko (...) sp. z o. o. w W. umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Komornik ustalił także koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości 61 zł (postanowienie komornika Sądowego k. 16-17, przesłuchanie powoda k.84v, przesłuchanie pozwanego k. 84v-85).

Pozwany A. P. jest członkiem zarządu spółki (...) sp. z o. o. w W. od dnia 25 stycznia 2011 r. (pełny odpis KRS k. 21-24, przesłuchanie powoda k.84v, przesłuchanie pozwanego k. 84v-85).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o ww. dowody z dokumentów, które należy uznać za wiarygodne jako jednoznaczne i niekwestionowane przez strony postępowania. Pozostałe dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie miały kluczowego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd wziął pod uwagę również dowód z przesłuchania stron przeprowadzonego na podstawie art. 299 k.p.c. W toku przesłuchania stron zarówno powód jak i pozwany potwierdzili wszystkie okoliczności faktyczne niniejszej sprawy. Sąd uznał treść informacji wskazanych przez strony za wiarygodne i oparł na nich ustalenia stanu faktycznego (przesłuchanie powoda k.84v, przesłuchanie pozwanego k. 84v-85).

Sąd oddalił natomiast wniosek pozwanego o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, gdyż okoliczności na jakie wniosek ten został zgłoszony przy stanie faktycznym niniejszej sprawy nie mają znaczenia z punktu widzenia rozpoznania sprawy. Teza dowodowa zawierała okoliczności hipotetyczne związane z możliwościami pozwanego w okresie II połowy 2012 r. i dalej zaspokojenie należności swoich wierzycieli, w tym powoda. Ustalenie „czy powód uzyskałby zaspokojenie w większym stopniu niż faktycznie otrzymane” nie jest możliwe do odtworzenia z uwagi na fakt, iż sytuacja majątkowa pozwanego nie jest na tamten czas realnie możliwa do odtworzenia. Liczy się natomiast możliwość ustalenia podstaw do ogłoszenia upadłości, co w przypadku pozwanego, z uwagi na jego twierdzenia, nastąpiło na długo przed faktycznym złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Ponadto strona pozwana nie wskazała na podstawie jakich dokumentów biegły miałby sporządzić opinię w sprawie poza dokumentacją znajdującą się w aktach niniejszej sprawy, na którą składały się akt notarialny o poddaniu się egzekucji, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności, postanowienie o umorzeniu egzekucji oraz odpis pełny z rejestru KRS.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo w sprawie podlegało umorzeniu w zakresie roszczenia odsetkowego.

Wyrazem zasady dyspozycyjności w procesie cywilnym jest prawo powoda do cofnięcia pozwu i zrzeczenia się roszczenia. Na mocy art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa (art. 203 § 2 k.p.c.). W niniejszej sprawie cofnięcie nastąpiło przed rozpoczęciem rozprawy, a zatem zgoda pozwanego nie była wymagana.

W postępowaniu cywilnym w oparciu o art. 203 § 4 k.p.c. Sąd obowiązany jest dokonać jedynie oceny tego, czy okoliczności sprawy wskazują na to, iż wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. W realiach niniejszej sprawy Sąd nie stwierdził zaistnienia przeszkód dla skutecznego cofnięcia pozwu.

Zgodnie zaś z art. 355 § 1 k.p.c. jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew, Sąd umarza postępowanie.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w zakresie roszczenia głównego, o czym orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Przechodząc do merytorycznego rozstrzygnięcia powództwa należało wskazać, że podstawą prawną powództwa jest art. 299 § 1 k.s.h., w myśl, którego jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. W myśl jednak § 2 tego przepisu członek zarządu może się uwolnić od tej odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Surowa odpowiedzialność członków zarządu wynika z przyjętej w kodeksie spółek handlowych konstrukcji prawnej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest ona uzasadniona wyłączeniem prawa wspólników do prowadzenia spraw spółki i powierzeniem tego prawa członkom zarządu. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest przez to dogodną formą na prowadzenia działalności gospodarczej zarówno dla wspólników, bo wyłączona jest ich odpowiedzialność za zobowiązania spółki powstające w związku z prowadzoną działalnością, jak i dla członków zarządu, ponieważ mają oni jasno zarysowany zakres kompetencji i daleko posuniętą niezależność w prowadzeniu tej działalności (spraw spółki). Konsekwencją wszakże tej względnie niezależnej pozycji członków zarządu jest ich osobista odpowiedzialność.Odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o której mowa w art. 299 k.s.h., ma charakter opartej na ustawie swoistej odpowiedzialności odszkodowawczej, której celem jest zagwarantowanie wierzycielom spółki dodatkowej ochrony w wypadku, gdy egzekucja wszczęta przeciwko spółce nie doprowadziła do zaspokojenia ich wierzytelności z przyczyn zawinionych przez członków zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2003 r., sygn. akt IV CK 226/02, LEX nr 172822).

Wierzyciel dochodzący roszczenia na podstawie art. 299 § 1 k.s.h. obowiązany jest wykazać jedynie dwie okoliczności: istnienie zobowiązania spółki i bezskuteczność egzekucji wobec spółki, co w niniejszym postępowaniu zostało przez powoda udowodnione. Jest ponadto zobowiązany wykazać, że pozwany był członkiem zarządu w odpowiednim okresie, okoliczność ta przeważnie wynika z odpisu z (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której nieuregulowanych zobowiązań powód dochodzi.

Ustalenie przewidzianej w art. 299 § 1 k.s.h. przesłanki, jaką jest bezskuteczność egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu, z którego wynika, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela pozywającego członków zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r., sygn. akt V CKN 416/01, OSNC 2004, Nr 7-8, poz. 129).

Stan faktyczny sprawy pozostawał poza sporem w przedmiotowej sprawie oraz nie budził wątpliwości Sądu. Na dowód istnienia wierzytelności powód przedstawił do akt sprawy wyciąg z aktu notarialnego, w którym spółka (...) sp. z o. o. w W. dobrowolnie poddała się egzekucji oraz odpis postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności na ww. akt notarialny. Przedstawiając postanowienie Komornika Sądowego natomiast powód udowodnił przesłankę bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Na okoliczność wykazania odpowiedzialności pozwanego strona powodowa przedłożyła pełny odpis z rejestru KRS, z którego jednoznacznie wynika, że w dacie wymagalności wierzytelności dochodzonej pozwem A. P. pełnił funkcję członka zarządu, co również nie było kwestionowane. W świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego powód wykazał wszystkie przesłanki dochodzenia odpowiedzialności na podstawie art. 299 k.s.h.

W kwestii zwolnienia się od odpowiedzialności przez pozwanego poprzez złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, pozwany sam wskazał, iż wniosek ten był spóźniony. Zgodnie z przepisem art. 299 § 2 k.s.h. członek zarządu może zwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości. Sam pozwany przy zajmowaniu stanowiska w sprawie wskazywał, iż podstawy do złożenia wniosku zaistniały już w połowie 2012 r., a sam wniosek został złożony dopiero w dniu 13 sierpnia 2012 r. Nie można zatem uznać, aby wniosek został złożony we właściwym czasie. W niniejszej sprawie nie zachodzi zatem przesłanka egzoneracyjna wyłączająca odpowiedzialność po stronie pozwanego.

W zakresie twierdzenia pozwanego, iż dzięki niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości do Sądu w odpowiednim czasie doszło do wyegzekwowania części wierzytelności przysługujących spółce, a tym samym częściowego zaspokojenia wierzycieli, należało je uznać za nielogiczne. Pozwany podnosił, że gdyby złożył wniosek w terminie nie doszło by do częściowej zapłaty należności na rzecz powoda. Twierdzenia takie strony stanowią jedynie hipotetyczne rozważania, nieznajdujące żadnego poparcia w materiale dowodowym sprawy. Samo gołosłowne twierdzenie pozwanego nie może stanowić przesłanki wyłączającej szczególną odpowiedzialność za zobowiązania spółki na podstawie art. 299 k.s.h. Ponadto ustalenie takich okoliczności jest niemożliwe do odtworzenia. Niemożliwym było by odtworzenie nie tylko sytuacji majątkowej powoda jak i spółki (...) sp. z o. o. w W., ale także wszystkich wierzycieli, od których pozwany egzekwował wierzytelności w drugiej połowie 2012 r. i pierwszej połowie 2013 r. Wobec faktu, iż przepisy Kodeksu spółek handlowych nie przewidują takiej przesłanki uwolnienia się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o. o., a także wobec niemożności w żaden sposób udowodnienia podnoszonej przez pozwanego okoliczności, twierdzenie takie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd orzekł jak w pkt II sentencji orzeczenia.

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., z którego to wynika, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Na koszty powoda składały się w przedmiotowym postępowaniu: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 4 800 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, a także opłata od pozwu w wysokości 1 131 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika została ustalona na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym na dzień wniesienia pozwu.

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.