Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : sekr. Joanna Wołczyńska-Kalus

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2018 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w miejscowości S.

przeciwko Gminie M.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej Gminy M. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w miejscowości S. kwotę 107 879,92 (sto siedem tysięcy osiemset siedemdziesiąt dziewięć 92/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 lutego 2018 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanej Gminy M. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w miejscowości S. kwotę 5 217 (pięć tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu oraz kwotę 6 480 (sześć tysięcy czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 200/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 lutego 2018 r. (data wpływu) pełnomocnik powoda (...) Sp. z o.o. wniósł o zasądzenie od pozwanego Gminy M. na rzecz powoda kwoty 173.350,92 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 20 lutego 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według właściwych norm, (pozew k. 2-10).

W odpowiedzi na pozew pełnomocnik pozwanego Gminy M. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej zwrotu kosztów procesowych, w tym kosztów zastępstwa prawnego, (odpowiedź na pozew k. 102-104).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W 2008 r. powodowa spółka zaplanowała budowę elektrowni wiatrowej zlokalizowanej na działce o nr ew. (...), obręb O., gmina M.. W tym celu przygotowała i złożyła wniosek o określenie środowiskowych uwarunkowań inwestycji. Do wydania tej decyzji konieczne było przeprowadzenie analiz środowiskowych w postaci raportu oddziaływania na środowisko. Decyzją nr (...) z dnia 14 kwietnia 2008r. Wójt Gminy M., po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, określił środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni wiatrowej o mocy 1200 kW na działce o nr ew. (...) w miejscowości O.. Powyższa decyzja stała się ostateczna i prawomocna. W następstwie uprawomocnienia wskazanej decyzji strona powodowa w dniu 31 lipca 2009r. złożyła do Starosty (...) wniosek o wydanie pozwolenia na budowę elektrowni wiatrowej zlokalizowanej na opisanej powyżej działce. Wcześniej zleciła również wykonanie projektu budowlanego planowanej elektrowni. Starosta (...) decyzją nr (...) w sprawie nr (...). (...) z dnia 15 października 2009 r. zatwierdził projekt budowlany i udzielił powodowej spółce pozwolenia na budowę. Decyzja stała się ostateczna i prawomocna. Powódka w dniu 27 października 2011 r. kupiła nieruchomość na potrzeby realizacji inwestycji. Miała ona służyć zarówno samemu posadowieniu obiektu, jak też stanowić zaplecze budowy. W dniu 3 marca 2014r. powódka zawarła z (...) S.A. umowę o przyłączenie elektrowni wiatrowej do sieci elektroenergetycznej. Wcześniej odnośnie przyłączenia elektrowni do sieci elektroenergetycznej Prezes Urzędu Regulacji Energetyki rozstrzygnął, że na terenie objętym wnioskiem o przyłączenie elektrowni dopuszczalna jest - w sensie prawnym - lokalizacja takiego źródła wytwarzania energii elektrycznej. W związku z tym, że powódka uzyskała wszystkie wymagane prawem zgody i pozwolenia to inwestycja uzyskała status gotowej do budowy i rozpoczęła prace budowlane.

W dniu 31 marca 2015 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. wpłynął wniosek K. K., a w dniu 2 kwietnia 2015r. wpłynęły wnioski W. G., H. K., P. S., P. B. oraz J. K. o stwierdzenie nieważności decyzji środowiskowej wydanej na rzecz powoda przez Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008r. w sprawie nr (...). W dniu 16 stycznia 2015 r. Gmina M. wszczęła postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty (...) nr (...) z 15 października 2009r. w sprawie sygn. akt (...) zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej powódce pozwolenia na budowę elektrowni wiatrowej. Na skutek wniosku skarżących Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją nr (...) z dnia 15 maja 2015r. stwierdziło nieważność decyzji Wójta Gminy M. nr (...) z dnia 14 kwietnia 2008r. w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni wiatrowej o mocy 1200 kw na działce o nr ew. (...), w miejscowości O.. Kolegium stwierdziło, że z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika niedopuszczalność lokalizacji planowanego przedsięwzięcia na wskazanym przez inwestora terenie. Jak również teren objęty planowanym przedsięwzięciem położony jest w granicach zespołu przyrodniczo - krajobrazowego (...), na którym m.in. obowiązuje zakaz lokalizacji obiektów dysharmonijnymch i agresywnych krajobrazowo. Organ do takich obiektów zaliczył elektrownię wiatrową zlokalizowaną na terenach rolnych.

W dniu 16 stycznia 2015r. Gmina M. wystąpiła do Wojewody (...) o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty (...) z dnia 15 października 2009r. w sprawie (...) (...) zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę elektrowni.

W dniu 2 czerwca 2015r. powódka skierowała do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 15 maja 2015 r. nr (...) (...) (...)w przedmiocie stwierdzenie nieważności ostatecznej decyzji Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008r. nr (...). Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją z dnia 27 lipca 2015 r. w sprawie nr (...). (...) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Powódka w dniu 4 sierpnia 2015r. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł., wraz z wnioskiem o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. postanowieniem z dnia 6 października 2015r. w sprawie sygn. akt II SA/Łd 749/15 odmówił wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji. Natomiast wyrokiem z dnia 20 stycznia 2016r. w sprawie sygn. akt II SA/Łd 749/15 oddalił skargę. Pismem nr (...) z dnia 13 sierpnia 2015 r. Wojewoda (...) zawiadomił powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Starosty (...) nr (...) nr (...) (...) z dnia 15 październik 2009 r, mocą której udzielono pozwolenia na budowę, przedmiotowej inwestycji. Wojewoda (...) decyzją nr (...) z dnia 3 września 2015r. stwierdził nieważność pozwolenia na budowę dotyczącego elektrowni wiatrowej. Powódka pismem z dnia 21 września 2015r. złożyła odwołanie od decyzji Wojewody (...) z dnia 3 września 2015 nr (...) w sprawie (...). Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją nr (...) z dnia 18 listopada 2015 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Od powyższej decyzji powódka w dniu 9 grudnia 2015r. skierowała skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W.. Wyrokiem z dnia 23 lutego 2017 r. w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa 73/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę. Wyrokiem z dnia 14 lutego 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie o sygn. akt II OSK 1010/16 oddalił skargę kasacyjną (...) Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w S., (dowód: odpis KRS powódki k. 13-20, kserokopia aktu notarialnego k. 21-25, kserokopia umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej wraz z aneksami k. 26-28, kserokopia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki k. 29-30, pismo Urzędu Regulacji Energetyki k. 31-32, kserokopia dziennika budowy k. 33-34, kserokopia decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego k. 35-38, 42-46, kserokopia postanowienia WSA k. 47-48, kserokopia wyroku WSA k. 49-56, kserokopia postanowienia Wojewody (...) k. 57-61, kserokopia decyzji Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego k. 62-70, kserokopie faktur k. 72-89, kserokopia wyroku NSA wraz z uzasadnieniem k. 112-115).

W dniu 08 lutego 2018 r. pełnomocnik powódki wystosował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty kwoty 173.350,92 zł w terminie 7 dni od dnia otrzymania. Przesyłka została doręczona stronie pozwanej w dniu 20 lutego 2018 r., (dowód: kserokopia przedsądowego wezwania do zapłaty k. 90).

Dokonując ustaleń faktycznych Sąd oparł się na powołanych dowodach, w szczególności dowodach z dokumentów - nie budzących wątpliwości co do ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy i nie kwestionowanych przez którąkolwiek ze stron postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Strona powodowa zasadność swoich roszczeń wiązała z uznaniem przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze nieważności decyzji Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008 r. nr (...) w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni wiatrowej o mocy 1200 Kw na działce o nr ewidencyjnym 67, w miejscowości O., utrzymanej następnie wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Łd 749/15 oddalającego skargę od tej decyzji. W oparciu o ustalony w sprawie stan faktyczny, powództwo podlegało uwzględnieniu, aczkolwiek w wysokości mniejszej niż żądana.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowi art. 417 ¹ § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie strona powodowa w sposób należyty wykazała istnienie przesłanek odpowiedzialności pozwanej Gminy M.. Przede wszystkim powódka dowiodła, że Wójt Gminy M. po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego decyzją nr (...) z dnia 14 kwietnia 2008 r. określił środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni wiatrowej o mocy 1200 kW na działce o nr ew. (...) w miejscowości O., po czym na skutek wniosku skarżących Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. decyzją nr (...) z dnia 15 maja 2015 r. stwierdziło nieważność decyzji Wójta Gminy M. nr (...) z dnia 14 kwietnia 2008 r., a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. oddalił skargę od tej decyzji. Uznać zatem należy, że roszczenie strony powodowej jest zasadne gdyż w postępowaniu administracyjnym stwierdzono niezgodność z prawem decyzji będącej podstawą realizacji inwestycji.

Poprzez złożone do akt dowody strona powodowa wykazała również, iż w następstwie następczego stwierdzenia nieważności decyzji Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008 r. poniosła realną szkodę w postaci kosztów: zlecenia wykonania usług przygotowawczych pod inwestycje w postaci wykonania badań i sporządzenia w oparciu o nie raportów i opinii, a także koniecznych map do celów projektowych i innej dokumentacji, zlecenia wykonania projektu budowlanego oraz poniosła koszty związane z realizacją umowy na turbinę wiatrową. Koszty te niewątpliwie stanowią różnicę między obecnym stanem majątku powódki, a stanem jaki istniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę, a więc decyzja Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008 r. . Podnieść w tym miejscu również należy, iż strona powodowa w sposób uzasadniony dokonywała wskazanych inwestycji, gdyż dysponowała nie tylko decyzję Wójta Gminy M. z dnia 14 kwietnia 2008 r. w której określono środowiskowe uwarunkowania zgody na realizację przedsięwzięcia, ale również wydaną w jej następstwie decyzją nr (...) Starosty (...) z dnia 15 października 2009 r. o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu powodowi pozwolenia na budowę. Sąd Okręgowy w Sieradzu nie uwzględnił jednak roszczenia powódki w pełnej wysokości. W przekonaniu Sądu stronie powodowej nie należy się świadczenie w żądanej kwocie wydatkowane na zakup działki oraz koszty związane z jej zakupem (3.220 zł), wykonaniem podziału działki (1.600 zł) oraz uiszczeniem podatku od nieruchomości (3.851zł). Powódka w toku postępowania sama przyznała, że nabyła działkę pod inwestycję za kwotę 75.000 zł, gdy tymczasem jej realna wartość wynosi nie więcej niż 18.200 zł. Nie jest zatem zasadnym zasądzenie od pozwanego kwoty, która kilkukrotnie przenosi realną wartość nieruchomości jedynie dlatego, że strona powodowa zdecydowała się ją za taką kwotę kupić. Było to normalne ryzyko nabywcy, który tak koniecznie chciał posiadać określony grunt, że zdecydował się go nabyć za cenę dużo wyższą niż rynkowa w tych okolicach. Nadto pamiętać należy, że w tym zakresie trudno mówić o szkodzie, albowiem powódka nadal jest właścicielem nieruchomości, która przedstawia realną wartość i nie sposób wykluczyć, iż uda się jej ją zbyć za kwotę odpowiadającą cenie zakupu lub nawet kwotę wyższą. Nie sposób również uznać za uzasadnione dochodzone przez powódkę koszty związane z jej zakupem działki, oraz uiszczeniem podatku od nieruchomości. Są to bowiem normalne wydatki związane z nabyciem nieruchomości. Nie zasługuje także na uwzględnienie zwrot kosztów wykonaniem podziału działki gdyż mógł to zrobić zbywca nieruchomości jeszcze przed jej sprzedażą. Skoro zgodził się to zrobić nabywca – powodowa spółka - to było to jej ryzyko, które nie może obciążać pozwanej Gminy.

W przedmiotowej sprawie pomiędzy zdarzeniem wywołującym szkodę w postaci orzeczenia stwierdzającego nieważność decyzji, a samą szkodą w postaci kosztów poniesionych przez powódkę na przygotowanie i realizację inwestycji zachodzi adekwatny związek przyczynowo- skutkowy. Decyzja środowiskowa wydana przez Wójta Gminy M. jest jedną z pierwszych, które należy uzyskać w procesie realizacji inwestycji. Gdyby w niniejszej sprawie Wójt Gminy M. decyzją z dnia 14 kwietnia 2008 r. w sprawie nr (...) nie określił środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na budowie elektrowni wiatrowej o mocy 1200 Kw na działce oznaczonej w ewidencji jako działka nr (...) obręb O., to strona powodowa nie poniosłaby dochodzonych kosztów na budowę elektrowni wiatrowej. Powódka legitymowała się ostateczną decyzją środowiskową i wydanym w jej następstwie pozwoleniem na budowę, co niewątpliwie uprawniało ją do czynienia nakładów na inwestycję. Istotnym wydaje się podkreślenie, że pomiędzy wydaniem decyzji środowiskowej (14 kwietnia 2008 r.) a stwierdzeniem jej nieważności (15 maja 2015 r.) upłynęło ponad 7 lat, co sprawia że inwestycja w tak znacznym okresie czasu była systematycznie realizowana, a w momencie wydania stwierdzenia nieważności decyzji była zaawansowana. W świetle powyższego w pełni uprawnione jest stwierdzenie, że gdyby nie doszło do stwierdzenia nieważności decyzji środowiskowej powódka nie doznałaby szkody w postaci poniesionych wydatków.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku pełnomocnika strony pozwanej o wezwanie do udziału w sprawie Starostwa Powiatowego w W., albowiem przyjął że udział tego podmiotu nie jest konieczny do rozpoznania niniejszej sprawy. W ocenie Sądu pierwotnym i jedynym czynnikiem, który zdecydował o powstaniu szkody było wydanie przez Wójta Gminy M. decyzji środowiskowej. Zgodnie z art. 86 ustawy z dnia 03 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko decyzja środowiskowa wiąże organ wydający pozwolenie na budowę. Wyeliminowanie z obrotu prawnego pozwolenia na budowę wydanego przez Starostwo Powiatowe w W. miało charakter wtórny i stało się skutkiem tego, że decyzja środowiskowa została uchylona z powodu jej niezgodności z prawem. W świetle powyższego to nie pozwolenie na budowę wydane przez Starostę (...), lecz decyzja środowiskowa wydana przez stronę pozwaną została uznana za niezgodną z prawem. Ostatecznie kwestię to przesądził wskazany powyżej wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanego o załączenie do akt niniejszego postępowania akt sprawy administracyjnej. W ocenie Sądu zebrany w przedmiotowej sprawie materiał również w zakresie prowadzonego postępowania administracyjnego jest wystarczający do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron. Dowód z przesłuchania stron ma charakter dowodu uzupełniającego, którego przeprowadzanie winno być ograniczone do wyjątkowych przypadków, takich tylko, gdy danych okoliczności spornych mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia nie można ustalić, udowodnić za pomocą innych środków dowodowych. Treść przepisu art. 299 k.p.c. i źródło pochodzenia dowodu z przesłuchania stron dają podstawę do wskazanej powyżej interpretacji. W przedmiotowym przypadku nie było potrzeby korzystania z tego subsydiarnego źródła dowodowego w postaci dowodu z przesłuchania stron. Te okoliczności mogły być ustalone za pomocą innych źródeł dowodowych jak zgromadzone dokumenty, których treść w zupełności wystarcza do ustalenia stanu faktycznego i rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z szacowania wartości nieruchomości. Zgodnie z treścią art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. W niniejszej sprawie w przekonaniu Sądu nie zachodzi wypadek wymagający wiadomości specjalnych. Sąd na podstawie przedłożonych przez stronę powodową dokumentów był w stanie osobiście stwierdzić jakie nakłady poczyniła strona powodowa przy realizacji inwestycji w postaci oraz dochodzenie których nakładów jest w okolicznościach przedmiotowej sprawy uzasadnione.

W świetle powołanych okoliczności Sąd zasądził od pozwanej Gminy M. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp. k. kwotę 107.879,92 zł i oddalił powództwo w pozostałym zakresie (173.350,92 zł- 56.800 zł [różnica ceny za działkę], -3.220 zł [koszty związane z zakupem działki], -1.600 zł [wykonanie podziału działki], -3.851 zł [uiszczenie podatku od nieruchomości] = 107.879,92 zł). W zakresie roszczenia o odsetki Sąd zgodnie z treścią art. 481§ 1 i 2 k.c. za początek biegu okresu za który należą się odsetki za opóźnienie przyjął dzień 20 lutego 2018 r. tj. dzień doręczeniu pozwanemu wezwania do zapłaty. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że pomimo iż strona powodowa nie wykazała, iż pozwanemu doręczono we wskazanym dniu wezwanie do zapłaty, to jednak pozwany tej okoliczności nie zakwestionował, co stało się przyczyną dokonania takowych ustaleń. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c., zgodnie, z którym każda ze stron procesu ponosi jego koszty w takiej części, w jakiej proces przegrała. Ponieważ strona powodowa wygrała sprawę w 60 % Sąd zasądził od pozwanej Gminy M. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. Sp. k. kwotę 5.217 zł (60 % x 8.668 zł= 5.200 zł + 17 zł opłaty od pełnomocnictwa) tytułem zwrotu kosztów procesu oraz kwotę 6.480 zł (60 % x 10.800 zł= 6.480 zł) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.