Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 311/18

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 28 listopada 2017 r., Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi:

I.  ustalił, że w skład majątku wspólnego byłych małżonków M. A. (1) i M. A. (2) wchodzą następujące składniki majątkowe:

a/ telewizor (...) S. o wartości 350 zł;

b/ lodówka o wartości 400 zł;

c/ komputer – notebook T. o wartości 200 zł;

d/ zestaw kina domowego o wartości 50 zł;

e/ odtwarzacz DVD M. o wartości 50 zł;

f/ kanapa rozkładana o wartości 200 zł;

g/ fotel o wartości 20 zł;

h/ dwa regały, komoda i szafka o łącznej wartości 100 zł;

i/ kosiarka spalinowa o wartości 250 zł;

j/ łóżko o wartości 100 zł;

k/ dywan o wymiarach 1 m x 2 m o wartości 20 zł;

l/ odtwarzacz DVD S. o wartości 50 zł;

m/ drukarka H. o wartości 100 zł;

n/ kamera (...) o wartości 100 zł;

o/ przyczepa kempingowa o wartości 500 zł;

p/ komputer stacjonarny o wartości 300 zł;

r/ dwa regały, barek i witryna o łącznej wartości 100 zł;

s/ wierzytelność z tytułu wypłaty na rzecz J. A. premii gwarancyjnej i odsetek w związku z realizacją praw z książeczki mieszkaniowej o nr (...);

II.  ustalił wysokość nakładów z majątku wspólnego byłych małżonków M. A. (1) i M. A. (2) na majątek osobisty M. A. (1) na kwotę 4.700 zł;

III.  ustalił wysokość długu M. A. (1) spłaconego z majątku wspólnego M. A. (1) i M. A. (2) na kwotę 789,31 zł;

IV.  dokonał podziału majątku wspólnego opisanego w punkcie I. w ten sposób, że: a/ składniki majątkowe opisane w punkcie I. ppkt a/ – i/ przyznał na wyłączną własność M. A. (1);

b/ składniki majątkowe opisane w punkcie I. ppkt j/ – r/ przyznał na wyłączną własność M. A. (2);

c/ wierzytelność opisaną w punkcie I. ppkt s/ przyznał po 1/2 części M. A. (1) i M. A. (2);

V.  zasądził od M. A. (1) na rzecz M. A. (2) tytułem dopłaty kwotę 2.919,66 zł płatną w terminie pięciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności;

VI.  przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na rzecz r.pr. M. D. i adw. A. K. kwoty po 738 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odpowiednio wnioskodawczyni i uczestnikowi z urzędu;

VII.  nie obciążył wnioskodawczyni i uczestnika nieuiszczonymi kosztami sądowymi;

VIII.  ustalił że w pozostałym zakresie każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł uczestnik postępowania, zaskarżając je w części, tj. w zakresie:

pkt I ppkt s);

pkt II;

pkt III;

pkt IV ppkt a) – w części, w jakiej przyznaje M. A. (1) na wyłączną własność składnik majątku, opisany w punkcie I. ppkt i), tj. kosiarkę spalinową;

pkt IV ppkt c);

pkt V.

Kwestionowanemu rozstrzygnięciu apelujący zarzucił naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść zapadłego postanowienia, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez:

1.  wyprowadzenie na podstawie materiału dowodowego, tj. zeznań wnioskodawczyni i uczestnika postępowania, wniosków z niego niewynikających i uznanie, że sporna kosiarka powinna przypaść uczestnikowi postępowania, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż sporny składnik majątku winien być przyznany na wyłączną własność wnioskodawczyni;

2.  przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uznanie zeznań świadka J. A. za niewiarygodne w sytuacji, gdy spójne i logiczne zeznania świadka wskazują, że środki, uzyskane od wnioskodawczyni z tytułu likwidacji jej książeczki mieszkaniowej, zostały jej zwrócone w całości;

3.  błędną ocenę dowodu w postaci zeznań uczestnika postępowania i odmowę dania im wiary w części, odnoszącej się do przeznaczenia pieniędzy z zaciągniętego na potrzeby rodziny kredytu, jak również pominięcia w tym zakresie zeznań uczestniczki M. A. (2) co do posiadania przez nią karty bankomatowej, podczas gdy ze wskazanych wyżej zeznań wynika, że konto w Banku (...) S.A. było jedynym, jakie małżonkowie posiadali, a uczestniczka posiadała kartę bankomatową przypisaną do tego konta – tym samym uczestniczka dysponowała środkami zgromadzonymi na tym koncie nie mając świadomości, iż poza wynagrodzeniem uczestnika, znajdują się na nim także środki z zaciągniętych kredytów konsumpcyjnych;

4.  wyprowadzenie z materiału dowodowego, tj. zeznań wnioskodawczyni, zeznań uczestnika oraz z faktury VAT nr (...) (k. 25) wniosków z niego nie wynikających, tj. iż okna plastikowe, zamontowane w lokalu uczestnika postępowania w roku 2002, stanowią element trwały i podlegający rozliczeniu między uczestnikami postepowania, podczas gdy okna te podlegają eksploatacji od roku 2002 i zużyte zostały na zaspokojenie potrzeb rodziny.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, apelujący domagał się:

1.  zmiany postanowienia w zaskarżonej części poprzez:

a)  przyznanie składnika majątkowego w postaci kosiarki spalinowej o wartości 250 zł na wyłączną własność wnioskodawczyni;

b)  oddalenie wniosku M. A. (2) o ustalenie nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty M. A. (1) na kwotę 4.700 zł z tytułu wymiany okien oraz wniosku o zwrot kwoty 789,19 zł z tytułu spłaty długu z uzyskanych pożyczek;

c)  oddalenie wniosku M. A. (2) o stwierdzenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi wierzytelność z tytułu wypłaty na rzecz J. A. premii gwarancyjnej i odsetek w związku z realizacją praw z książeczki mieszkaniowej o nr (...);

d)  zasądzenie od M. A. (2) na rzecz M. A. (1) kwoty 75 zł tytułem dopłaty;

2.  zwolnienia uczestnika od kosztów wniesienia apelacji w całości z uwagi na fakt, iż nie jest on w stanie ich ponieść bez uszczerbku dla utrzymania koniecznego siebie i rodziny;

3.  zasądzenia kosztów pomocy prawnej, w tym kosztów zastępstwa procesowego, udzielonego uczestnikowi z urzędu na etapie postępowania odwoławczego, z jednoczesnym oświadczeniem, iż koszty nie zostały opłacone w całości, ani w części.

W odpowiedzi na apelację, wnioskodawczyni wniosła o jej oddalenie w całości oraz o przyznanie kosztów pomocy prawnej, udzielonej jej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, wskazując, iż koszty te nie zostały dotychczas pokryte ani w całości, ani w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika postępowania okazała się bezzasadna.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c., stosowanemu odpowiednio na gruncie postępowania nieprocesowego w oparciu o art. 13 § 2 k.p.c., Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów, o której mowa w cytowanym przepisie, polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych, i ostateczne ustalenie stanu faktycznego, stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów, przeprowadzonych w danej sprawie, wyraża istotę sądzenia w części, obejmującej ustalenie faktów, albowiem obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego, powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego, wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego samego materiału dowodowego, dało się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00).

Zarzut obrazy przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie może również polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej dlań oceny materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136 i w wyroku z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).

Konsekwencją powyższego wywodu jest stwierdzenie, że zarzut apelującego, jakoby Sąd I instancji dopuścił się naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest chybiony.

W ocenie Sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy. Przeprowadzona przez ów Sąd ocena tegoż materiału jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego, zaś podniesiony w tym zakresie w apelacji zarzut stanowi w istocie jedynie niczym nieuzasadnioną polemikę z prawidłowymi i nieobarczonymi błędami ustaleniami Sądu I instancji. Strona apelująca nie przedstawiła w toku postępowania żadnych dowodów przeciwnych, mogących podważyć ocenę Sądu Rejonowego, a argumenty podniesione w treści apelacji uznać należy za gołosłowne.

Nie można podzielić poglądu apelującego, jakoby z materiału dowodowego wynikało, że sporna kosiarka spalinowa winna przypaść wnioskodawczyni. Uczestnik nie kwestionuje bowiem, że kosiarka pozostaje w dyspozycji jego rodziców; wnioskodawczyni niemal od chwili jej nabycia nie ma do niej dostępu. Oczywistym jest zatem, że ów składnik majątku wspólnego winien przypaść właśnie uczestnikowi.

Nie można także zgodzić się z apelującym, iż ocena dowodu z zeznań świadka J. A. została dokonana przez Sąd Rejonowy z przekroczeniem jej zasad. Sąd odwoławczy w pełni podziela pogląd Sądu I instancji, że zeznań świadka w zakresie, w jakim twierdził, iż przekazał wnioskodawczyni środki uzyskane z tytułu likwidacji jej książeczki mieszkaniowej, nie można opatrzyć walorem wiarygodności. Pozostają one bowiem w sprzeczności z pozostałym materiałem dowodowym, uznanym przez Sąd Rejonowy za wiarygodny (potwierdzenia wypłaty, zeznania wnioskodawczyni i świadka G. M.), którą to ocenę Sąd Okręgowy w całości podziela, co więcej, świadek nie dysponuje jakimikolwiek dowodami, które potwierdzałyby, iż wypłaconej kwoty nie przeznaczył na własne potrzeby, lecz zwrócił ją wnioskodawczyni.

Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ocenił również zeznania uczestnika postępowania, odmawiając im wiary odnośnie celu, w jakim zaciągnął kredyt, który został następnie spłacony przez wnioskodawczynię. Z materiału dowodowego wynika bowiem w sposób nie budzący żadnych wątpliwości, że środki uzyskane z kredytu, uczestnik przeznaczył na własne potrzeby, a o samym fakcie jego zaciągnięcia w ogóle żony nie poinformował. Świadczą o tym zarówno zeznania, składane przez M. A. (1) w toku postępowania w sprawie o rozwód, jak i wskazanie przezeń – jako adresu do korespondencji z bankiem – adresu zamieszkania jego brata.

Sąd odwoławczy podziela także stanowisko Sądu I instancji, iż okna stanowią stały element wyposażenia lokalu, a ich rodzaj i stan podlega uwzględnieniu w ramach oceny stanu tegoż lokalu. W związku z powyższym, koszt ich zakupu oraz instalacji – wbrew poglądowi, forsowanemu przez apelującego – winien podlegać rozliczeniu między uczestnikami postępowania.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że apelacja nie zawiera zarzutów, mogących podważyć stanowisko Sądu Rejonowego, a tym samym, jako bezzasadna, podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Z uwagi na fakt, iż zarówno wnioskodawczyni, jak i uczestnik postępowania korzystali w toku postępowania apelacyjnego z pomocy prawnej udzielonej z urzędu, stosownie do wniosków pełnomocników rozstrzygnięto o niepokrytych kosztach tej pomocy na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 8 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015 r., poz. 1800) oraz na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 8 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015 r., poz. 1800).