Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 maja 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział
w T., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 887), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 6 marca 2017 roku odmówił B. C. przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał,
że z przedstawionych do wniosku dokumentów wynika, że na dzień zgłoszenia wniosku,
tj. na dzień 6 marca 2017 roku, wnioskodawca udowodnił 11 miesięcy i 26 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 29 dni okresów nieskładkowych, ograniczonych do 1/3 okresów składkowych, łącznie 1 rok, 3 miesiące i 25 dni.

Wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10 – leciu wnioskodawca udowodnił w okresie od 12 grudnia 1995 roku do 11 grudnia 2005 roku, zatem niezdolność do pracy winna powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia,
tj. najpóźniej do dnia 11 czerwca 2007 roku.

Organ rentowy odmówił przyznania renty, ponieważ orzeczeniem z dnia 27 kwietnia 2017 roku ustalono, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 kwietnia 2020 roku, a częściowa niezdolność do pracy powstała 19 kwietnia 2013 roku. W 10 – leciu, tj. od 20 kwietnia 2003 roku do 19 kwietnia 2013 roku, wnioskodawca udowodnił 2 lata,
3 miesiące i 22 dni okresów składkowych oraz 1 rok okresów nieskładkowych, które zostały ograniczone do 1/3 okresów składkowych i wynoszą 9 miesięcy i 8 dni. Ogółem B. C. udowodnił 3 lata i 1 miesiąc okresów składkowych i nieskładkowych zamiast wymaganych 5 lat. Wobec powyższego brak prawa do świadczenia.

(decyzja – k. 18 akta ZUS)

Od decyzji ZUS, w dniu 16 czerwca 2017 roku, odwołanie złożył wnioskodawca wskazując, że nie zgadza się z decyzją organu rentowego, ponieważ nie uwzględniono wszystkich lat pracy, tj.:

- czas nauki w szkole zawodowej w okresie od 1965 do 1978 roku;

- praca w zakładzie (...) w okresie od 1978 roku do 1981 roku;

- zatrudnienie w TAXI w okresie od 1982 do 1984 roku;

- praca w gospodarstwie rolnym (20 ha) w okresie od 1982 do 1990 roku;

- prowadzenie działalności gospodarczej od 1991 roku.

(odwołanie – k. 2)

W odpowiedzi na odwołanie z 5 lipca 2017 roku organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując argumenty tożsame jak w zaskarżonej decyzji. Ponadto, organ rentowy podkreślił nie zaliczył okresu nauki w szkole zawodowej zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast w zakresie okresu prowadzenia działalności gospodarczej organ rentowy zaliczył ten okres w zakresie, w jakim wnioskodawca opłacił należne składki. Pozostałe okresy nie zostały zaliczone z uwagi na fakt, iż wnioskodawca nie przedstawił żadnych dokumentów potwierdzających wykonywanie pracy.

(odpowiedź na odwołanie – k. 3)

W piśmie procesowym z dnia 1 lutego 2018 roku organ rentowy wskazał,
iż w związku z otrzymanym nowym poświadczeniem ustalono, że Wydział (...) Składek dokonał korekty okresów, za które B. C. nie opłacił składek.
W związku z powyższym okresy:

06.10.2002  do 23.10.2002

03.11.2002  do 19.11.2002

03.12.2002  do 19.12.2002

03.01.2003  do 20.01.2003

02.02.2003  do 18.02.2003

03.03.2003  do 19.03.2003

03.04.2003  do 16.04.2003

03.05.2003  do 17.05.2003

02.06.2003  do 19.06.2003

03.07.2003  do 20.07.2003

03.08.2003  do 20.08.2003

03.09.2003  do 20.09.2003

03.10.2003  do 20.10.2003

03.11.2003  do 17.11.2003

03.12.2003  do 17.12.2003

08.01.2004  do 15.01.2004

08.02.2004  do 14.02.2004

09.03.2004  do 15.03.2004

04.04.2004  do 15.04.2004

01.05.2004  do 17.05.2004

01.06.2004  do 16.06.2004

01.07.2004  do 17.07.2004

01.08.2004  do 17.08.2004

01.09.2004  do 17.09.2004

01.10.2004  do 17.10.2004

01.11.2004  do 17.11.2004

02.12.2004  do 16.12.2004

01.01.2005  do 17.01.2005

05.02.2005  do 14.02.2005

01.03.2005  do 11.03.2005

01.04.2005  do 11.04.2005

01.05.2005  do 11.05.2005

01.06.2005  do 08.06.2005

01.07.2005  do 08.07.2005

01.08.2005  do 11.08.2005

01.09.2005  do 11.09.2005

01.10.2005  do 09.10.2005

01.11.2005  do 11.11.2005

01.12.2005  do 12.12.2005 27.07.2011 do 31.07.2011

uwzględnione w decyzji z dnia 17 maja 2017 roku nie powinny być zaliczone.

(pismo procesowe – k. 34 – 35)

Na rozprawie z dnia 10 lipca 2018 roku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu oświadczając, że nie były one pokryte w całości ani w części.

(stanowisko strony – rozprawy z dnia 10 lipca 2018 roku – k. 68)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

B. C. urodził się (...). Z wykształcenia jest mechanikiem samochodowym.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 6 marca 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 1 – 4 akta ZUS)

W opinii Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 27 kwietnia 2017 roku rozpoznano
u wnioskodawcy: cukrzycę typu II powikłaną stopą cukrzycową po amputacji palca III tej stopy, dysfunkcję stawu skokowego lewego po przebytym leczeniu operacyjnym zastarzałego złamania podudzia lewego, utrwalone migotanie przedsionków w okresie wydolności układu krążenia oraz otyłość.

W uzasadnieniu opinii wskazano, że opisana dysfunkcja metaboliczna oraz narządu ruchu powoduje istotne naruszenie sprawności organizmu, które ma charakter przewlekły. Naruszenie sprawności organizmu uniemożliwia wykonywanie pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami i dotychczas wykonywanej. W oparciu o obowiązujące przepisy ustalono,
że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do 30 kwietnia 2020 roku. Data powstania niezdolności do pracy to 19 kwietnia 2013 roku.

(opinia lekarska z dnia 27 kwietnia 2017 roku – k. 13 – 14 dokumentacji medycznej, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 27 kwietnia 2017 roku – k. 17 akta ZUS)

Na dzień zgłoszenia wniosku, tj. na dzień 6 marca 2017 roku, wnioskodawca na wymagane 5 lat udowodnił 11 miesięcy i 26 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 29 dni okresów nieskładkowych, ograniczonych do 1/3 okresów składkowych, łącznie 1 rok, 3 miesiące i 25 dni. Wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w 10 – leciu wnioskodawca udowodnił w okresie od 12 grudnia 1995 roku do 11 grudnia 2005 roku, zatem niezdolność do pracy winna powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia, tj. najpóźniej do dnia 11 czerwca 2007 roku.

Wnioskodawca jest częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 kwietnia 2020 roku,
a częściowa niezdolność do pracy powstała 19 kwietnia 2013 roku. W 10 – leciu, tj. od 20 kwietnia 2003 roku do 19 kwietnia 2013 roku, wnioskodawca udowodnił 2 lata,
3 miesiące i 22 dni okresów składkowych oraz 1 rok okresów nieskładkowych, które zostały ograniczone do 1/3 okresów składkowych i wynoszą 9 miesięcy i 8 dni. Ogółem B. C. udowodnił 3 lata i 1 miesiąc okresów składkowych i nieskładkowych zamiast wymaganych 5 lat.

(decyzja – k. 18 akta ZUS)

W toku postępowania ustalono ponadto, że dokonano korekty okresów, za które B. C. nie opłacił składek. W związku z powyższym okresy:

06.10.2003  do 23.10.2002

03.11.2004  do 19.11.2002

03.12.2004  do 19.12.2002

03.01.2004  do 20.01.2003

02.02.2004  do 18.02.2003

03.03.2004  do 19.03.2003

03.04.2004  do 16.04.2003

03.05.2004  do 17.05.2003

02.06.2004  do 19.06.2003

03.07.2004  do 20.07.2003

03.08.2004  do 20.08.2003

03.09.2004  do 20.09.2003

03.10.2004  do 20.10.2003

03.11.2005  do 17.11.2003

03.12.2005  do 17.12.2003

08.01.2005  do 15.01.2004

08.02.2005  do 14.02.2004

09.03.2005  do 15.03.2004

04.04.2005  do 15.04.2004

01.05.2006  do 17.05.2004

01.06.2006  do 16.06.2004

01.07.2006  do 17.07.2004

01.08.2006  do 17.08.2004

01.09.2006  do 17.09.2004

01.10.2006  do 17.10.2004

01.11.2006  do 17.11.2004

02.12.2005  do 16.12.2004

01.01.2006  do 17.01.2005

05.02.2006  do 14.02.2005

01.03.2006  do 11.03.2005

01.04.2006  do 11.04.2005

01.05.2007  do 11.05.2005

01.06.2007  do 08.06.2005

01.07.2007  do 08.07.2005

01.08.2007  do 11.08.2005

01.09.2007  do 11.09.2005

01.10.2007  do 09.10.2005

01.11.2007  do 11.11.2005

01.12.2006  do 12.12.2005 27.07.2011 do 31.07.2011

uwzględnione w decyzji z dnia 17 maja 2017 roku nie powinny być zaliczone.

(pismo procesowe – k. 34 – 35)

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego oraz dokumentację przedłożoną do akt sprawy. Podkreślenia wymaga okoliczność, że wnioskodawca w toku procesu, mimo zobowiązania Sądu, nie przedłożył do akt sprawy dokumentacji związanej z potwierdzeniem zadeklarowanych okresów zatrudnienia. Wobec braku inicjatywy dowodowej po stronie odwołującego Sąd Okręgowy poczynił ustalenia faktyczne w sprawie na podstawie dostępnego materiału dowodowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1270) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu o ile jest niezdolny do pracy,
ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność powstała w okresach wymienionych w tym przepisie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Natomiast zgodnie z ust. 2 wskazanego powyżej przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Ponadto, zgodnie z art. 57a warunek określony w art. 57 ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Zgodnie z dyspozycją art. 58 ust. 1 warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony,
gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1) 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;

2) 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;

3) 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;

4) 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;

5) 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Jak stanowi ustęp drugi wskazanego powyżej przepisu okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku
o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej. Ponadto, zgodnie z ust. 4 przepisu ust. 2 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wskazane w cyt. przepisie art. 57 warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Brak choćby jednego z nich powoduje brak prawa do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie B. C. zakwestionował decyzję organu rentowego wyłącznie w zakresie nieuwzględnienia okresów składkowych oraz nieskładkowych warunkujących prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Tym samym istota sporu sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy wnioskodawca legitymuje się wymaganym 5 – letnim okresem składkowym i nieskładkowym.

Zgodnie z ustalonym stanem faktycznym sprawy stanowisko organu rentowego w tym zakresie jest prawidłowe. Stosownie do decyzji z dnia 17 maja 2017 roku, B. C., w 10 – leciu poprzedzającym dzień zgłoszenia wniosku o rentę bądź dzień powstania niezdolności do pracy, nie posiada wymaganego przepisami prawa okresu składkowego oraz nieskładkowego. Na dzień zgłoszenia wniosku, tj. na dzień 6 marca 2017 roku, wnioskodawca udowodnił 11 miesięcy i 26 dni okresów składkowych oraz 3 miesiące i 29 dni okresów nieskładkowych, ograniczonych do 1/3 okresów składkowych, łącznie 1 rok,
3 miesiące i 25 dni. Natomiast częściowa niezdolność do pracy powstała 19 kwietnia 2013 roku. W 10 – leciu, tj. od 20 kwietnia 2003 roku do 19 kwietnia 2013 roku, wnioskodawca udowodnił 2 lata, 3 miesiące i 22 dni okresów składkowych oraz 1 rok okresów nieskładkowych, które zostały ograniczone do 1/3 okresów składkowych i wynoszą
9 miesięcy i 8 dni. Ogółem B. C. udowodnił 3 lata i 1 miesiąc okresów składkowych i nieskładkowych zamiast wymaganych 5 lat.

Ponadto, w toku postępowania ustalono również, że okresy uwzględnione w decyzji z dnia 17 maja 2017 roku nie powinny być zaliczone, bowiem wnioskodawca nie opłacił należnych składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Tym samym okresy składkowe oraz nieskładkowe wnioskodawcy są w rzeczywistości jeszcze niższe.

W odwołaniu skarżący wniósł i uwzględnienie do stażu pracy:

- czas nauki w szkole zawodowej w okresie od 1965 do 1978 roku;

- praca w zakładzie (...) w okresie od 1978 roku do 1981 roku;

- zatrudnienie w TAXI w okresie od 1982 do 1984 roku;

- praca w gospodarstwie rolnym (20 ha) w okresie od 1982 do 1990 roku;

- prowadzenie działalności gospodarczej od 1991 roku.

jednakże żadnego ze wskazanych okresów nie udowodnił, nie wskazał nawet dokładnych dat.

Odnośnie czasu nauki w szkole zawodowej należy zauważyć, iż przepisy art. 6 i art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (określające enumeratywnie jakie okresy zalicza się do okresów składkowych i nieskładkowych) nie przewidują możliwości zaliczenia takiego okresu nauki do stażu pracy. W zakresie zatrudnienia pracowniczego odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających zatrudnienie w tych zakładach w wymienionych okresach. Z kolei w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej z treści art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynika wprost, że okresami składkowymi są między innymi okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości określonej w przepisach o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych, w przepisach wymienionych w art. 195 pkt 1-4 i 8 ( w tym ustawy z dnia 18 grudnia 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. poz. 250, z późn. zm.)), z kolei ust. 2 pkt 14 tego przepisu uznaje za okresy składkowe również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, w tym okresy pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarze Państwa Polskiego:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) prowadzonej przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu, jeżeli prowadzenie działalności gospodarczej odpowiadało warunkom ubezpieczenia;

Wnioskodawca nie udowodnił w toku postępowania, żeby wskazane przez niego okresy prowadzenia działalności gospodarczej odpowiadały powołanym wymogom ustawowym.

Jedynie na marginesie należy zauważyć, iż odwołujący w żaden sposób nie uczestniczył w prowadzonym postępowaniu, nie stawił się na żądnym terminie rozprawy, nie wykonał żadnego zarządzenia Sądu, nie kontaktował się również ze swoim pełnomocnikiem z urzędu.

Nie ulega wątpliwości zatem, że B. C. nie wykazał wymaganego 5 – letniego okresu składkowego i nieskładkowego. Jednocześnie przesłanki uprawniające do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy muszą zostać spełnione kumulatywnie, dlatego brak wymaganego okresu składkowego
i nieskładkowego uniemożliwia przyznanie wnioskodawcy przedmiotowego świadczenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k. p. c. oddalił odwołanie.

W punkcie drugim sentencji wyroku Sąd Okręgowy, na podstawie § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia
3 października 2016 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 1715), zasądził na rzecz radcy prawnego M. B. kwotę 110,70 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
z urzędu wnioskodawcy.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

K. J.