Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 listopada 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przyznał wnioskodawcy K. N. (1) prawo do emerytury od dnia 1 listopada 2017 roku, tj od daty wejścia w życie przepisów obniżających wiek emerytalny dla mężczyzn. / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 7 grudnia 2017 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji i wniósł o przyznanie mu emerytury od dnia 1 października 2017 roku, podnosząc ,że ustawa obniżająca wiek emerytalny weszła w życie w dniu 1 października 2017 roku a zatem emerytura powinna być przyznana od tej daty a nie od 1 listopada 2017 roku, czyli od pierwszego dnia miesiąca w którym wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę. Ponadto wnioskodawca podniósł ,że emerytura powinna być mu przyznana z urzędu od dnia 1 października 2017 roku bowiem w tej dacie miał przyznane prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy do 30.06.2020 roku / odwołanie k- 3-4 akt /.

Decyzją z dnia 14 grudnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 16 listopada 2017 roku w zakresie punktu 1 wskazując ,że przyznał wnioskodawcy emeryturę od pierwszego dnia miesiąca , w którym złożył wniosek o emeryturę /decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 21 grudnia 2017 roku wnioskodawca złożył odwołanie od powyższej decyzji, wskazując ,że organ rentowy powinien z urzędu przyznać mu emeryturę od daty wejścia w życie przepisów obniżający wiek emerytalny tj. od dnia 1 października 2017 roku / odwołanie k- 3-4 akt VIIIU 44/18/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania . Wskazano ,że emeryturę przyznano od pierwszego dnia miesiąca w którym został złożony wniosek przez wnioskodawcę / odpowiedź na odwołanie k- 5-6 akt VIIIU 44/18/.

Postanowieniem z dnia 24 stycznia 2018 roku Sąd Okręgowy w Łodzi połączył postanowieniem w sprawie o sygnaturze akt VIIIU 44/18 sprawę do wspólnego rozpoznania ze sprawą VIIIU 43/18 / postanowienie k- 8 akt VIIIU 44/18/.

W piśmie procesowym z dnia 9 kwietnia 2018 roku organ rentowy wskazał ,że w jego ocenie wnioskodawca zachował prawo do renty do momentu osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego , co wynika z treści art. 17 ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r poz. 38 ) ponieważ zgodnie z jego treścią przepisy ustawy nie naruszają praw i obowiązków osób, które nabyły prawo doświadczeń określonych w przepisach zmienianych niniejsza ustawą / pismo ZUS k- 17/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca K. N. (2) urodził się w dniu (...). /niesporne/.

W dniu 21 czerwca 2016 roku decyzją ZUS I Oddział w Ł. została przyznana mu renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy do dnia 30 czerwca 2017 roku / decyzja w aktach ZUS/. Następnie decyzją z dnia 27 czerwca 2017 roku wnioskodawcy przyznano rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres do dnia 30 czerwca 2020 roku . Wysokość świadczenia do wypłaty ustalono na 2242,95 zł / decyzja w aktach ZUS/.

W dniu 13 listopada 2017 roku wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie mu emerytury. Decyzją z dnia 16 listopada 2017 roku wnioskodawcy przyznano emeryturę od dnia 1 listopada 2017 roku , tj. od dnia wejścia w życie przepisów ustawy. Wysokość świadczenia do wypłaty ustalono na kwotę 3480,09 zł ( brutto 4252,85 zł ) .

W dniu 14 grudnia 2017 roku ZUS I Oddział w Ł. wydal decyzję na mocy której unieważniono decyzję z dnia 16 listopada 2017 roku w zakresie punktu 1 . W decyzji wskazano ,że emerytura jest przyznana od 1 listopada 2017 roku tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym złożono wniosek. Wysokość świadczenia emerytalnego pozostała bez zmian / decyzja w aktach ZUS/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie opierając się na dokumentach załączonych do akt sprawy w tym akt ZUS. Stan faktyczny w sprawie jest między stronami niesporny . Do rozpoznania pozostaje problem prawny dotyczący daty przyznania emerytury wnioskodawcy wobec zmiany przepisów , które obniżyły wiek emerytalny.

Sad zważył ,co następuje :

Odwołania są zasadne i podlegają uwzględnieniu .

Spór między stronami dotyczy rozstrzygnięcia problemu prawnego czy wobec wejście w życie z dniem 1 października 2017 roku przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r poz. 38 ), które obniżyły wiek emerytalny ubezpieczonych , ZUS powinien z mocy prawa przyznać wnioskodawcy emeryturę od dnia 1 października 2017 roku czy też przyznać emeryturę na wniosek ubezpieczonego, pomimo pobierania przez niego renty a prawo do renty ulegnie przedłużeniu do osiągnięcia wieku emerytalnego wynikającego z poprzednio obowiązujących przepisów.

W ocenie organu rentowego dopiero wniosek ubezpieczonego złożony w dniu 13 listopada 2017 roku umożliwił przyznanie wnioskodawcy emerytury od dnia 1 listopada 2017 roku . W ocenie Sadu Okręgowego z argumentacją organu rentowego nie sposób się zgodzić. Nie trafnie organ rentowy powołuje się przy tym na treść przepisu art. 17 ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r poz. 38 ), który stanowi ,że przepisy niniejszej ustawy nie naruszają praw i obowiązków osób, które nabyły prawo do świadczeń określonych w przepisach zmienianych niniejszą ustawą. Wskazać należy ,że wnioskodawca wiek 65 lat osiągnął z dniem 16 września 2016 roku, a więc przed wejściem w życie przepisów powyższej ustawy zmieniającej wiek emerytalny. Na mocy przepisu art. 24 ust 1 b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U z 2015 r poz. 748 ze zm. ), który obowiązywał do dnia 30 września 2017 roku , wiek emerytalny wnioskodawca osiągnąłby w dniu 16 grudnia 2017 roku tj. w wieku 66 lat i 3 miesięcy. W dniu wejścia w życie przepisów ustawy zmieniającej wiek emerytalny wnioskodawca spełniał już przesłanki nabycia prawa do emerytury według nowych przepisów.

W tym miejscu wskazać należy ,że zgodnie z treścią przepisu art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. Jednocześnie przepis art. 101 a powyższej ustawy wprost stanowi ,że prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje z dniem, od którego została przyznana emerytura z Funduszu.

Emerytura wnioskodawcy została przyznana na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zgodnie z treścią art. 24a powyższej ustawy , który w żaden sposób nie został zmieniony przepisami ustawy z 16 listopada 2016 roku, emeryturę, o której mowa w art. 24, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Z przepisu powyższego wynika ,że organ rentowy w przypadku ubezpieczonego, który ma przyznaną rentę, ma obowiązek w miejsce tego świadczenia przyznać emeryturę po spełnieniu przesłanek koniecznych do jej nabycia przez ubezpieczonego, bez odrębnego wniosku ubezpieczonego. W orzecznictwie Sądów Apelacyjnych jednolicie wyrażany jest pogląd ,że w przypadku art.24 a jest on podstawą przyznania emerytury z urzędu w miejsce renty. W wyroku z dnia 10 lutego 2017 roku jaki zapadł w sprawie o sygnaturze akt IIIAUa 1615/16 /LEX nr 2272099/ Sąd Apelacyjny w Gdańsku wskazał, że osobom pobierającym rentę z tytułu niezdolności do pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego i podlegającym jednocześnie ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z urzędu przyznaje się emeryturę od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury (art. 24a ust. 1 u.e.r.f.u.s.). Przepis ten jest klarowny w swojej treści i rodzi obowiązek przyznania przez ZUS niejako z automatu prawa do emerytury renciście od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego. Istnieje jednak wyjątek od tej zasady, który wprowadza przepis art. 24a ust. 2 u.e.r.f.u.s., zgodnie z którym w przypadku w wstrzymania prawa do renty, emeryturę przyznaje się od daty podjęcia wypłaty świadczenia.

W przypadku osoby pobierającej świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy świadczenie emerytalne przyznaje się z urzędu zamiast dotychczasowej renty i to z chwilą osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury. Obowiązujące przepisy przewidują tym samym automatyzm w przyznawaniu dotychczasowemu renciście świadczenia emerytalnego./ vide wyrok SA w Poznaniu z dnia 28 czerwca 2017 roku w sprawie III AUa 1533/16 LEX nr 2362001/.

We wcześniejszym wyroku z dnia 20 października 2016 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku rozpoznając sprawę o sygnaturze akt III AUa 866/16 /LEX nr 2166481/ wskazał , że zgodnie z treścią art. 24a ust. 1 i 2 u.e.r.f.u.s., emeryturę, o której mowa w art. 24a, przyznaje się z urzędu zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy osobie, która osiągnęła wiek uprawniający do tej emerytury oraz podlegała ubezpieczeniu społecznemu albo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (ust. 1). Emeryturę przyznaje się od dnia osiągnięcia przez rencistę wieku uprawniającego do emerytury, a w przypadku gdy wypłata renty z tytułu niezdolności do pracy była wstrzymana - od dnia, od którego podjęto jej wypłatę. Emeryturę przyznawaną w oparciu o cytowany artykuł przyznaje się zamiast renty, co oznacza automatyczne ustanie prawa do renty i obligatoryjne zastąpienie go prawem do emerytury. Stanowi o tym art. 101a u.e.r.f.u.s., zgodnie z którym prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje z dniem, od którego została przyznana emerytura zgodnie z art. 24a tej ustawy.

Sąd orzekający w pełni podziela poglądy Sądów zaprezentowane powyżej.

Należy zatem przyjąć ,że w sytuacji wskazanej w treści przepisu art. 24a ustawy o emeryturach i rentach z FUS organ rentowy powinien wydać decyzję emerytalną z urzędu a nie na wniosek ubezpieczonego i przyznać prawo do emerytury od dnia 1 października 2017 roku, tj. od daty nabycia przez wnioskodawcę przewidzianego nowymi przepisami wieku emerytalnego. Podnieść w tym miejscu należy ,że zgodnie z treścią przepisu art. 18 ustawy zmieniającej z dnia 16 listopada 2016 roku osoby, którym nie ustalono po dniu 31 grudnia 2012 r. prawa do świadczenia na warunkach określonych w przepisach obowiązujących w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie niniejszej ustawy, a które osiągnęły po dniu 31 grudnia 2012 r. wiek wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz spełniają pozostałe warunki wymagane do nabycia prawa do danego świadczenia, mogą nabyć prawo do tego świadczenia nie wcześniej niż z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. A zatem wnioskodawca prawo do emerytury nabywał dopiero z dniem 1 października 2017 roku pomimo ,że wymagany zmienionymi przepisami wiek emerytalny osiągnął w dniu 16 września 2016 roku.

W zakresie ochrony praw nabytych, o których stanowi art. 17 ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r poz. 38 ), zgodnie z treścią którego przepisy niniejszej ustawy nie naruszają praw i obowiązków osób, które nabyły prawo do świadczeń określonych w przepisach zmienianych niniejszą ustawą to w przypadku wnioskodawcy nie sposób się zgodzić ,że ma on charakter ochronny. W przypadku wnioskodawcy prawo do renty, które według obowiązujących do dnia 30 września 2017 roku przepisów miał zagwarantowane w praktyce oznaczało przyznanie i wypłatę świadczeń w wysokości znacznie niższej niż emerytura, co oznaczało ewidentne, znaczne pokrzywdzenie ubezpieczonego. Przyznana wnioskodawcy emerytura jest bowiem ok. dwukrotnie wyższa niż otrzymywana renta. W przypadku kiedy świadczenie rentowe byłoby niższe niż nabyta emerytura, ubezpieczony właśnie w oparciu o treść przepisu art. 17 powyższej ustawy mógłby zachować prawo do renty do czasu, kiedy według poprzednio obowiązujących przepisów nabyłby prawo do emerytury.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie organ rentowy powinien wydać z dniem 1 października 2017 roku decyzję z urzędu przyznającą wnioskodawcy w miejsce renty, emeryturę. Ponieważ świadczenie emerytalne jest korzystniejsze dla ubezpieczonego powinno być wypłacane i nie ma tu zastosowania ochrona ubezpieczonego wynikająca z treści przepisu art. 17 ustawy z dnia 16 listopada 2016 roku.

Wobec powyższego Sąd zmienił zaskarżone decyzje i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 października 2017 roku .