Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 stycznia 2018 roku, Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi:

1.  zasądził od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. na rzecz powoda B. T. kwotę 15.919,50 złotych z odsetkami:

a)  od kwoty 15.904,50 złotych: ustawowymi od dnia 28 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

b)  ustawowymi za opóźnienie od kwoty 15 złotych od dnia 20 października 2017 roku do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 566 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  obciążył, tytułem tymczasowo wyłożonych wydatków oraz nieuiszczonej opłaty od rozszerzonej części powództwa, na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi:

a)  powoda kwotą 759 złotych, którą postanowił ściągnąć z roszczenia zasądzonego w punkcie 1. wyroku;

b)  pozwanego kwotą 596,60 złotych.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w części, tj. w zakresie pkt 2, 3 i 4 i zarzucając mu dowolną ocenę zebranego materiału dowodowego w kwestii przyczynienia się powoda do powstania szkody, polegającą na uznaniu, że B. T. świadomie podjął decyzję o podróżowaniu z nietrzeźwym kierowcą i tym samym przyczynił się do zaistnienia szkody w 50%, podczas gdy powód nie miał świadomości i nie mógł na podstawie istniejących okoliczności przypuszczać, że kierowca – ojciec jego kolegi, który miał odwieźć bawiącą się młodzież – znajdował się w stanie nietrzeźwości, a zatem trudno mówić o jakimkolwiek przyczynieniu się powoda do szkody. Apelujący zarzucił ponadto, iż nawet gdyby przyjąć, iż powód przyczynił się do szkody, to ustalenie tego przyczynienia na poziomie 50% jest zbyt duże.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, apelujący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, tj. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowo kwoty 19.919,50 zł wraz z odsetkami:

a)  ustawowymi:

⚫

od kwoty 19.904,50 zł od dnia 28 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku;

⚫

za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

b)  ustawowymi za opóźnienie od kwoty 15 zł od dnia 20 października 2017 roku do dnia zapłaty.

Apelujący domagał się również zasądzenia od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych za postępowanie przez Sądem I i II instancji oraz obciążenia pozwanego w całości kosztami sądowymi.

W odpowiedzi na apelację, pozwany wniósł o jej oddalenie i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda okazała się w przeważającej części zasadna i skutkować musiała zmianą zaskarżonego orzeczenia.

Na wstępie niniejszych rozważań Sąd Okręgowy pragnie pokreślić, że Sąd II instancji jest nie tylko sądem odwoławczym, ale także merytorycznym, nie może zatem poprzestać jedynie na zbadaniu zarzutów apelacyjnych, lecz winien poczynić własne ustalenia i samodzielnie je ocenić z punktu widzenia prawa materialnego. Z tego też względu, sąd odwoławczy, jako sąd apelacyjny, ma obowiązek rozważenia na nowo całokształtu okoliczności istniejących w chwili zamknięcia rozprawy apelacyjnej oraz własnej ich swobodnej i samodzielnej oceny. Podstawowym celem postępowania apelacyjnego jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, zaś od obowiązku wydania w sprawie orzeczenia kończącego postępowanie co do meritum, sąd odwoławczy może uchylić się jedynie wyjątkowo.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego doprowadziła Sąd II instancji do wniosku, że kwestionowane rozstrzygnięcie zostało wydane w następstwie prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne. Niemniej jednak, w ocenie Sądu odwoławczego, Sąd I instancji dokonał nieprawidłowej oceny prawnej ustalonych faktów, albowiem bezpodstawnie uznał, iż powód przyczynił się do powstania szkody i ustalił stopień owego przyczynienia na 50%, czym naruszył art. 362 k.c.

Zgodnie z treścią przywołanego przepisu, jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Pojęcie „przyczynienie się poszkodowanego” nie zostało wyjaśnione w sposób normatywny, przyjmowane są różne koncepcje w tym przedmiocie. Niemniej jednak w orzecznictwie przyjmuje się, że przyczynieniem się poszkodowanego do powstania szkody jest każde jego zachowanie, pozostające w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za którą odpowiedzialność ponosi inna osoba. Innymi słowy, zachowanie się poszkodowanego musi stanowić adekwatną współprzyczynę powstania szkody lub jej zwiększenia, czyli włączać się musi jako dodatkowa przyczyna szkody, a nadto, co istotne, zachowanie to musi być zawinione, tj. obiektywnie wadliwe, z przyczyn leżących po stronie poszkodowanego. Zastosowanie przepisu art. 362 k.c. może nastąpić dopiero po ustaleniu istnienia opisanego związku przyczynowego. ( tak też Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 11 maja 2016 roku, sygn. akt I ACa 1107/15, L. oraz Sąd Apelacyjny w Katowicach wyroku z dnia 8 listopada 2017 roku, sygn. akt I ACa 524/17, L.)

W ramach oceny stopnia przyczynienia się do szkody, istotne jest ocenienie, postawienie zarzutu nie zachowania się w sposób, jakiego należałoby się spodziewać od osoby roztropnej. ( tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 20 kwietnia 2016 r., sygn. akt I ACa 1143/15, L.)

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że o przyczynieniu się poszkodowanego B. T. do powstania szkody można by mówić wyłącznie wówczas, gdyby powód świadomie podjął decyzję o jeździe z nietrzeźwym kierowcą. W okolicznościach przedmiotowej sprawy taka sytuacja nie miała miejsca.

Powód wraz z kolegami bawił się w dyskotece; wszyscy pozostawali pod wpływem alkoholu. Ojciec jednego ze znajomych powoda przyjechał do klubu samochodem i zaproponował wszystkim odwiezienie do domów. W ocenie Sądu odwoławczego powód, ze względu na stan, w jakim się znajdował, pozbawiony był możliwości stwierdzenia, że kierujący pojazdem marki A. (...) A. M. spożywał wcześniej alkohol. Co więcej, obiektywnie rzecz ujmując, powód nie mógł przypuszczać, że A. M. sam był nietrzeźwy; miał prawo zakładać, że kierowca, będący osobą starszą od uczestników imprezy i stąd, teoretycznie, bardziej dojrzałą, zachowuje się w sposób odpowiedzialny i, tym samym, przestrzega przepisów, zabraniających prowadzenia pojazdów osobom, pozostającym pod wpływem alkoholu.

W świetle powyższych wywodów, Sąd Okręgowy, uznając, że powód nie przyczynił się do zaistnienia szkody, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  zasądzoną w pkt 1 kwotę 15.919,50 zł podwyższył do kwoty 35.839 zł;

b)  wskazaną w punkcie 1a. kwotę 15.904,50 zł podwyższył do kwoty 20.000 zł;

c)  wskazaną w punkcie 1b. kwotę 15 zł podwyższył do kwoty 15.839 zł.

Z uwagi na fakt, iż powód wygrał sprawę w całości, należało zmienić rozstrzygnięcie o kosztach procesu, zawarte w pkt 3 kwestionowanego wyroku, poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda, na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., kwoty 7.417 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, jak również rozstrzygnięcie o zwrocie wydatków, zawarte w pkt 4 wyroku, poprzez nakazanie pobrania od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, tytułem nieuiszczonej opłaty od rozszerzonej części powództwa oraz tytułem poniesionych przez Skarb Państwa wydatków kwoty 1.355,60 zł.

Apelację należało oddalić w zakresie, w jakim apelujący domagał się odsetek od kwoty 19.904,50 zł od dnia 28 listopada 2015 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku (odsetek ustawowych) i od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (odsetek ustawowych za opóźnienie). Należy bowiem mieć na względzie, że w toku postępowania likwidacyjnego została powodowi wypłacona kwota 4.000 zł. Tym samym, odsetki należały się powodowi nie od kwoty 19.904,50 zł, lecz od kwoty 15.904,50 zł.

Uwzględniając wynik postępowania apelacyjnego, Sąd Okręgowy, na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądził od pozwanego na rzecz powoda, tytułem zwrotu kosztów procesu, kwotę 2.796 zł, na którą to kwotę składa się opłata od apelacji (996 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda, określone w oparciu o § 10 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2017 r., poz. 1797).