Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2018r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Dorota Scott - Sienkiel

Protokolant – st. sekr. sąd. Danuta Betlej

w obecności Prokuratora -------------------

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2018r. na rozprawie

sprawy B. K.

urodzonego (...) w W.

syna J. i K. z d. J.

oskarżonego o to, że: W okresie od miesiąca sierpnia 2016r. do miesiąca marca 2018r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą B. K. (...), ul. (...), (...)-(...) P., wykonując czynności z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszył prawa pracowników wynikające z ubezpieczenia społecznego w ten sposób, że nie dopełnił ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowej przez ubezpieczonego (pracownika) w kwocie 4738,88 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne w części finansowej przez ubezpieczonego w kwocie 2507,05 zł. oraz w części składek finansowanych przez pracodawcę (płatnika) na ubezpieczenie społeczne w kwocie 6242,42 zł. oraz na fundusz pracy w kwocie 846,86 zł., doprowadzając w ten sposób do zadłużenia wobec ZUS, działając w ten sposób na szkodę pracowników A. S., K. M. i N. O.,

tj. o czyn z art. 218 §1a kk

1.  Oskarżonego B. K. uznaje za winnego tego, że w okresie od miesiąca sierpnia 2016r. do miesiąca marca 2018r. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą B. K. (...), ul. (...), (...)-(...) P., wykonując czynności z zakresu prawa pracy, uporczywie naruszył prawa pracowników wynikające z ubezpieczenia społecznego w ten sposób, że nie dopełnił ustawowego obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w części finansowej przez ubezpieczonego (pracownika) w kwocie 5.453,49 zł oraz na ubezpieczenie zdrowotne w części finansowej przez ubezpieczonego w kwocie 2891,55 zł. oraz w części składek finansowanych przez pracodawcę (płatnika) na ubezpieczenie społeczne w kwocie 7.179,82 zł. oraz na fundusz pracy w kwocie 234,57 zł., doprowadzając w ten sposób do zadłużenia wobec ZUS w łącznej kwocie 15.759,53 zł, działając w ten sposób na szkodę pracowników A. S., K. M., N. O., E. K. i A. K., tj popełnienia czynu z art. 218§1a kk i za to na podstawie art. 218§1a kk w zw. z art. 34§1 i §1a pkt 1 kk i art. 35§1 kk skazuje go na karę 10 (dziesięć) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwadzieścia) godzin w stosunku miesięcznym.

2.  Na podstawie art. 46§1 kk orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz ZUS Oddział w O. kwoty 15.759,53 (piętnaście tysięcy siedemset pięćdziesiąt dziewięć 53/100) złotych.

3.  Zasądza od oskarżonego na rzecz ZUS Oddział w O. kwotę 840,00 (osiemset czterdzieści 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu związanych z ustanowieniem przez oskarżyciela posiłkowego pełnomocnika

4.  Zwalnia oskarżonego od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt V K 174/18

UZASADNIENIE

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. K. od 12 maja 2014r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą B. K. (...) z siedzibą w P., ul. (...) (wydruk z (...), k. 11). Pomimo, że w okresie od sierpnia 2016r. do marca 2018r. do ubezpieczenia społecznego zgłaszał 5 pracowników, tj. A. S. (od sierpnia 2016r. do marca 2018r., umowa o pracę, k. 53, , 54, 57, 58, świadectwo pracy, k. 55-56), E. K. (od 3 stycznia 2017r. do 31 marca 2017r.), K. M. (od 1 lipca 2017r. do marca 2018r.), N. O. (w okresie od 1.04.2017r. do 30.07.2017r., umowa o pracę, k. 42, świadectwo pracy, k. 43) i A. k. (od 1 lipca 2017r. do 7 września 2017r.), nie opłacił składek na ubezpieczenie społeczne (w kwocie 12.633,31 zł), zdrowotne (w kwocie 2.891,65 zł) oraz Fundusz Pracy i FGŚP ( w kwocie 234,57 zł), w części finansowanej zarówno przez ubezpieczonych jak i przez pracodawcę, w łącznej kwocie 15.759,53 zł (zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, k. 1-2, zeznania J. C., 17-18, zestawienie zadłużenia, k. 3-4, 20-21, lista ubezpieczonych, k. 5, zgłoszenie danych płatnika składek, k. 6, stany należności, k. 7-10, zeznania A. S., k. 50-51, 148, N. O., k. 148, pismo ZUS, k. 69, 77, zeznania K. M., k. 103-104).

B. K. już wcześniej nie płacił należnych składek, za okres od lutego 2015r. do lipca 2016r. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Węgorzewie z dnia 10 kwietnia 2017r. sygn. akt VK 28/17 postępowanie karne w tej sprawie zostało wobec oskarżonego warunkowo umorzone, został na niego nałożony obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Odział w O. kwoty 14.430,38 zł , z którego to obowiązku oskarżony się wywiązał (odpis wyroku, k. 33).

Oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że powodem nieopłacania składek była trudna sytuacja finansowa firmy. W listopadzie 2017r. spłacił poprzednie zadłużenie względem ZUS i to również było powodem, dla którego nie płacił bieżących składek. Wyjaśnił, że aktualnie nie zatrudnia żadnych pracowników, ostatnie pracownice pracowały do końca marca 2018r. Jego zamiarem jest likwidacja działalności. Podkreślił, że pracownicy otrzymywali wynagrodzenie na czas, korzystali z urlopów, otrzymali świadectwa pracy. Zobowiązał się do spłaty zadłużenia względem ZUS (wyjaśnienia oskarżonego, k. 75).

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego, gdyż znajdują potwierdzenie w zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków oraz zgromadzonych dokumentach.

Sąd zmienił opis czynu uzupełniając zarzut o dane pracowników, za których również w okresie objętym zarzutem nie zostały odprowadzone składki, tj. o E. K. i A. K., jednocześnie modyfikując wysokość składek nieodprowadzonych przez oskarżonego do ZUS. Zdaniem Sądu, choć nie udało się przesłuchać wymienionych osób w charakterze pokrzywdzonych, nie budzi wątpliwości kwestia, że zostali zgłoszeni przez oskarżonego do ubezpieczenia społecznego. Nie budzi również zastrzeżeń wysokość nieodprowadzonych za nich składek wynikająca z systemu prowadzonego przez ZUS. Dokumenty przedłożone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. są wiarygodne i jako takie mogą same w sobie stanowić podstawę ustaleń.

W świetle ustalonego stanu faktycznego, nie budzi wątpliwości kwestia, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona przestępstwa określonego w art. 218§1a kk.

Aby można było mówić o uporczywym naruszaniu praw pracowniczych, powinno ono charakteryzować się dwiema cechami, które muszą wystąpić łącznie. Po pierwsze, długotrwałością uchybiania owym prawom, co może przybrać postać ciągłego lub powtarzającego się ich nierespektowania. Po drugie, specyficznym nastawieniem psychicznym sprawcy, które można określić mianem zawziętości (nieustępliwości) (por. uchw. SN z 9.6.1976 r. ( VI KZP 13/75, OSNKW 1976, Nr 7–8, poz. 86) oraz wyr. SN z 19.12.1979 r. (V KRN 297/79, OSNPG 1980, Nr 6, poz. 79). Istotę uporczywości trafnie oddał SN w wyr. z 17.1.2017 r. ( WA 18/16, Legalis), stwierdzając, że: "uporczywość uzewnętrznia się natrętnymi, sekwencyjnymi czy powtarzalnymi zachowaniami (…)”, „przy czym uporczywe jest takie zachowanie, które polega na naruszenia praw pracownika co najmniej trzy razy. Znamię uporczywości obejmuje również świadomość niweczenia możliwości osiągnięcia stanu założonego przez prawo. Ocena uporczywości i długotrwałości ma charakter zindywidualizowany i musi być dokonywana odmiennie, w zależności od konkretnego stanu faktycznego, jednakże zasadne jest uznanie za „długotrwałe” działań trwających w okresie przynajmniej 3 miesięcy” (II AKa 256/16 - wyrok SA Gdańsk z dnia 30-03-2017). Zaniechanie zatem oskarżonego polegające na długotrwałym nieopłacaniu składek na poszczególne fundusze ubezpieczeniowe w okresie 1 roku i 8 miesięcy wyczerpuje znamię uporczywości naruszenia praw pracowniczych wynikających ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego. Jest to okres długotrwały i nie może być tłumaczony notorycznie złą sytuacją finansową podmiotu gospodarczego. Taki okres czasu nieodprowadzenia składek może wskazywać na fakt, iż jest to sposób przedsiębiorcy na „niskokosztowe” prowadzenie działalności gospodarczej. Nie można usprawiedliwiać poczynań płatnika polegających na „obecnym” zapewnianiu płynności finansowej swojej działalności gospodarczej poprzez nieopłacanie należności publicznoprawnych jakimi są składki na FUS, FUZ i FPiFGŚP. Takie działanie prowadzącego działalność gospodarczą odbywa się bowiem kosztem Skarbu Państwa- który w przyszłości będzie musiał dotować brakujące składki na w/w Fundusze- aby zapewnić płynność wypłaty świadczeń przez nie realizowanych.

Każdy przedsiębiorca powinien prowadzić działalność zgodnie z prawem- w każdej dziedzinie, a założenie działalności i jej kontynuowanie oparte musi być na właściwych przesłankach ekonomicznych i zakładać musi takie jej prowadzenie, aby uzyskany przychód wystarczający był do ponoszenia jej pełnych kosztów. Osoba fizyczna czy też prawna prowadzi działalność gospodarczą na własne ryzyko i odpowiedzialność, zatem powinna tak kształtować swoje działania aby uregulować wszelkie należności związane z prowadzeniem tej działalności. Jeżeli zaś nie jest w stanie tego zrobić powinna w odpowiednim czasie przedsięwziąć działania zmierzające do przeprowadzenia likwidacji bądź upadłości przedsiębiorstwa.

Przy wymiarze kary Sąd miał na uwadze okoliczność, że oskarżony już po raz drugi dopuścił się takiego samego przestępstwa (karta karna, k. 123), jednocześnie nie był karany za innego rodzaju czyny. Istotny był również okres, w jakim oskarżony uchylał się od płacenia składek i ich wysokość. Zdaniem Sądu kara 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym jest karą adekwatną do ustalonych okoliczności czynu, odzwierciedla jego stopień społecznej szkodliwości, spełni w stosunku do oskarżonego funkcję wychowawczą i prewencyjną.

Stosownie do art. 46§ kk Sąd wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz ZUS Oddział w O. kwoty 15.759,53 złotych.

Zgodnie z art. 627 kpk od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego. Zgodnie z art. 616§1 pkt 2 kpk do kosztów procesu należą uzasadnione wydatki stron, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika.

Stosownie do przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22.10.2015r. (Dz. U. z 2015r. poz. 1804) stawki minimalne za obronę wynoszą przed sądem rejonowym w postępowaniu zwyczajnym-840 złotych. Przepisy te stosuje się odpowiednio do opłat za czynności w postępowaniu karnym pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Mając na uwadze złą sytuację majątkową oskarżonego, Sąd na zasadzie art. 624§1 kpk zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.