Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku B. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o przeliczenie emerytury i waloryzację emerytury

na skutek odwołań B. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

z dnia 1 marca 2013 sygn. (...)

i z dnia 11 lutego 2013 r. sygn. (...)

oddala odwołania.

Sygn. akt V U 209/13

UZASADNIENIE

Pierwszą zaskarżoną decyzją z dnia 11 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 stycznia 2012 roku w sprawie VU 499/11 odmówił przeliczenia emerytury przysługującej wnioskodawczyni B. W. z uwzględnieniem okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

Drugą zaskarżoną decyzją z dnia 1 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. dokonał waloryzacji przysługującej B. W. emerytury od dnia 1 marca 2013 roku.

Od powyższej decyzji wniosła odwołania B. W. wskazując, że okresy pracy w gospodarstwie rolnym winny być zaliczone do jej stażu ubezpieczeniowego, zaś wyliczenie waloryzacji emerytury jest zaniżone i emerytura powinna wynosić 1.464,80 złotych.

ZUS wnosił o oddalenie odwołań.

Postanowieniem z dnia 13 czerwca 2013 roku Sąd połączył sprawy z odwołań obu wskazanych na wstępie decyzji celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

ustalił co następuje:

B. W., urodzona w dniu (...), złożyła w dniu 20 marca 1996 roku wniosek o przyznanie emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 15 kwietnia 1996 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wT. przyznał wnioskodawczyni prawo emerytury od dnia (...) od dnia ustania zatrudnienia. Do obliczenia wysokości emerytury ZUS przyjął wynagrodzenie z 7 lat kalendarzowych tj. lat 1986-1992. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynosił 84,11%, a wysokość emerytury 636,86 złotych. Przy ustalaniu wysokości emerytury ZUS uwzględnił 23 lata, 4 miesiące okresów składkowych (280 miesięcy) oraz 4 lata, 11 miesięcy okresów nieskładkowych (59 miesięcy). Do obliczenia wysokości emerytury nie uwzględniono okresów pracy w gospodarstwie rolnym, gdyż wnioskodawczym udowodniła 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Została natomiast wyliczona część składkowa emerytury przysługującej za okresy pracy w gospodarstwie rolnym – 18 lat, 6 miesięcy i 24 dni.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 15 kwietnia 1996 roku k. 19 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 1 marca 2007 roku organ rentowy ponownie ustalił wysokość emerytury wnioskodawczym, poprzez jej obliczenie od kwoty bazowej podwyższonej do 94,5% przeciętnego wynagrodzenia, przyjętego do obliczenia wysokości świadczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 87,38%, a emerytura z uwzględnieniem waloryzacji od 1 marca 2007 roku – 864,50 złotych.

(dowód: decyzje ZUS z dnia 1 marca 2007 roku k. 197 w aktach ZUS)

W następnych latach Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonywał kolejnych waloryzacji emerytury wnioskodawczyni.

(okoliczność niesporna)

Decyzją z dnia 1 marca 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. dokonał waloryzacji emerytury B. W.. Odwołanie wnioskodawczyni od tej decyzji zostało oddalone przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb . wyrokiem z dnia 23 września 2008 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VU 974/08.

Apelacja wnioskodawczyni od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 19 czerwca 2009 roku.

Decyzją z dnia 1 marca 2009 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. dokonał waloryzacji emerytury B. W.. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 26 sierpnia 2009 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VU 540/09 oddalił odwołanie wnioskodawczym od tej decyzji. Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 16 marca 2010 roku, wydanym w sprawie III AUa 1107/09 oddalił apelację wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.

(dowód: decyzje ZUS z dnia 1 marca 2008 roku i 1 marca 2009 roku - w aktach organu rentowego; wyroki Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. i Sądu Apelacyjnego w Łodzi w aktach spraw k. 56, 90 w aktach VU 974/08 oraz k. 25, 59 w aktach VU 540/09)

Decyzją z dnia 1 marca 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury wnioskodawczym B. W., mnożąc kwotę świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2011 roku tj. 1.075,28 złotych przez wskaźnik waloryzacji 103,10 %, co dało kwotę 1.108,61 złotych. Równocześnie ZUS dokonał podwyższenia podstawy wymiaru emerytury wskaźnikiem waloryzacji 103,10 % i w związku z tym podstawa ta od dnia 1 marca 2011 roku wyniosła 1.631,52 złotych. Odwołanie wnioskodawczyni od tej decyzji zostało oddalone przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 18 stycznia 2012 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VU 499/11. Ponadto przedmiotowym wyrokiem przekazano zawarte w odwołaniu żądanie wnioskodawczyni w części dotyczącej okresów pracy w gospodarstwie rolniczym do rozpoznania ZUS Oddziałowi w T.

Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 14 listopada 2012 roku, wydanym w sprawie III AUa 459/12 oddalił apelację wnioskodawczyni od powyższego wyroku.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 1 marca 2011 roku k. 302 w aktach ZUS, wyroki Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. i Sądu Apelacyjnego w Łodzi w aktach spraw k. 36, 65 w aktach VU 499/11)

Decyzja z dnia 1 marca 2012 Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. dokonał waloryzacji przysługującej wnioskodawczyni emerytury. Wysokość zwaloryzowanej emerytury ustalono poprzez dodanie do kwoty świadczenia przysługującego na dzień 29 lutego 2012 roku, tj. 1.108,61 złotych kwoty waloryzacji, tj. 71 złotych. Emerytura po waloryzacji od 1 marca 2012 roku wyniosła 1.179,61 złotych. Odwołanie wnioskodawczyni od tej decyzji zostało oddalone przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 29 stycznia 2013 roku, wydanym w sprawie sygn. akt VU 418/12. Akta tej sprawy zostały przesłane do Sądu Apelacyjnego w Łodzi wraz z apelacją wnioskodawczyni.

(dowód: odpis wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. k. 38 w aktach sprawy)

Wnioskodawczyni pracowała w gospodarstwie rolnym i opłacała składki na ubezpieczenie społeczne rolników w okresach od 31 maja 1959 roku do 30 czerwca 1961 roku, od 23 maja 1969 roku do 26 listopada 1973 roku, od 27 listopada 1973 roku do 15 maja 1974 roku oraz od 1 lipca 1977 roku do 31 grudnia 1988 roku, łącznie 18 lat, 6 miesięcy i 24 dni.

(okoliczność niesporna)

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

zważył co następuje:

Odwołania są nieuzasadnione, gdyż zawarte w nich zarzuty okazały się chybione.

Odnosząc się do odwołania skarżącej od decyzji organu rentowego z dnia 11 lutego 2013 roku, którą to Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18 stycznia 2012 roku w sprawie VU 499/11 odmówił jej przeliczenia emerytury z uwzględnieniem okresów pracy w gospodarstwie rolnym, Sąd Okręgowy rozważał także odrzucenie tego odwołania, gdyż z załączonych akt sprawy VU 974/08 wynika, iż skarżąca kwestię gospodarstwa rolnego podnosiła i w tej sprawie, a także przy okazji wydawania kolejnych decyzji waloryzacyjnych jej emerytury.

Sąd Okręgowy po analizie akt sprawy VU 974/08 doszedł jednak do przekonania, iż Sąd w tamtej sprawie zajmował się problemem wysokości świadczenia rolniczego doliczonego do emerytury za okres pracy w gospodarstwie rolnym ( 11, 5 roku opłacania składek na FUSR) i 7 lat pracy w gospodarstwie rolnym rodziców. Ta kwestia zatem została już prawomocnie rozstrzygnięta i w tym zakresie Sąd Okręgowy rozpoznając niniejszą sprawę jest związany.

W przedmiotowej zaś sprawie wnioskodawczyni żądała doliczenia jej do ogólnego stażu pracy także okresu pracy w gospodarstwie rolnym, tak aby do wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił okres 35 lat ubezpieczenia, a nie jak to przyjął ZUS w decyzji przyznającej emeryturę okres 23 lat i 4 miesięcy okresów składkowych i 4 lata i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.

Żądanie skarżącej nie może zostać uwzględnione.

W tym miejscu warto podkreślić i ostatecznie wyjaśnić skarżącej, która ma cały czas poczucie krzywdy i żyje ze świadomością, iż od dnia nabycia prawa do emerytury pobiera zaniżone świadczenie, iż nabyła ona prawo do emerytury decyzją z dnia 15 kwietnia 1996 r. poczynając od dnia (...)

W tym okresie obowiązywała w zakresie nabycia prawa do emerytury ustawa z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r.) oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy, a w zakresie wysokości emerytury ustawa z 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent.

Zgodnie z treścią art. 26 i 27 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin:

Art. 26. Emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,

2) ma okres zatrudnienia wynoszący łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Art. 27. 1. Pracownik, który nie osiągnął wieku emerytalnego określonego w art. 26 ust. 1 pkt 1, może przejść na emeryturę:

1)kobieta - po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma 30-letni okres zatrudnienia albo jeżeli ma 20-letni okres zatrudnienia i zaliczona została do I lub II grupy inwalidów,

2)mężczyzna - po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli ma 25-letni okres zatrudnienia i zaliczony został do I lub II grupy inwalidów.

2. Okresy zatrudnienia, o których mowa w ust. 1, liczy się łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia.

Poza sporem jest, iż skarżąca nabyła prawo do emerytury w wieku 53 lat, a zatem nie na podstawie powyższych przepisów.

Do jej sytuacji prawnej miało bowiem zastosowanie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 stycznia 1990 r. w sprawie wcześniejszych emerytur dla pracowników zwalnianych z pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy, w które to na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270, z 1986 r. Nr 1. poz. 1 oraz z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192) w§ 1 stanowiło, iż :

1. Pracownicy, z którymi rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w okolicznościach określonych wart. 1 ust. 1 i 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami

stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19), mogą przejść na wcześniejszą emeryturę bez względu na wiek, jeżeli osiągnęli do dnia rozwiązania stosunku pracy okres zatrudnienia wynoszący łącznie z okresami równorzędnymi

i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Ma rację więc skarżąca, iż wymogiem dla uzyskania prawa do emerytury bez względu na wiek było legitymowanie się 35 letnim stażem pracy.

ZUS zresztą, co wynika z akt emerytalnych, prawidłowo przy ustalanie prawa do emerytury uwzględnił staż pracy wnioskodawczyni w wymiarze 35 lat 5 miesięcy i 4 dni, ale to wcale nie oznacza, jak tego chce wnioskodawczyni, aby wymiar ten mógł być przyjęty do ustalenia wysokości emerytury.

Warto bowiem zwrócić uwagę na przepis Art. 5. i 15 ustawy rewaloryzacyjnej z 1991 r., który obowiązywał w dacie przyznania świadczenia i stanowił, iż :

Art. 5 - Przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń uwzględnia się również następujące okresy, traktując je - z zastrzeżeniem art. 15 - jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym, po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 2-4, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania świadczenia - w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Z kolei z treści art. 15 tejże ustawy rewaloryzacyjnej wynika, iż :

1. Osobie, której przy ustalaniu prawa do świadczenia uwzględniono okresy pracy w gospodarstwie rolnym określone w art. 5, oblicza się wysokość przysługującego świadczenia jako część emerytury lub renty obliczonej w myśl art. 10, 11 lub 12 - z uwzględnieniem okresów pracy w gospodarstwie rolnym - proporcjonalnie do udziału okresów składkowych i nieskładkowych w okresie stanowiącym sumę okresów składkowych, nieskładkowych i uwzględnionych okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do osoby, która udowodniła co najmniej 25 lat mężczyzna, 20 lat kobieta okresów składkowych albo okresów składkowych uzupełnionych okresami nieskładkowymi w rozmiarze nie większym niż określony w art. 4 ust. 2, lecz wysokość przysługującego jej świadczenia oblicza się w myśl art. 10, 11 lub 12 z uwzględnieniem okresów składkowych i nieskładkowych, bez uwzględnienia okresów pracy w gospodarstwie rolnym.

3. Świadczenie, którego wysokość ustalono w myśl ust. 1 i 2, zwiększa się o kwotę odpowiadającą części składkowej emerytury lub renty rolniczej ustalonej według zasad wymiaru określonych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, z uwzględnieniem całego udowodnionego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, w tym również przypadającego wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa do emerytury lub renty.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy poza sporem jest, iż skarżąca w dacie składania wniosku o emeryturę posiadała okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze przekraczającym 20 lat, brak jest zatem absolutnie możliwości obliczenia wysokości emerytury B. W. przy uwzględnieniu do okresów składkowych i nieskładkowych oraz okresów uzupełniających, czyli pracy w gospodarstwie rolnym. Ten ostatni okres był bowiem tylko uwzględniony w decyzji pierwszorazowej, gdyż był konieczny dla przyznania świadczenia. Jeśli zaś chodzi o wysokość, to okresy pracy w gospodarstwie rolnym jak trafnie rozstrzygnął to Sąd Okręgowy w sprawie VU 974/08 nie zostały wymienione w art. 6 i 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), a zatem nie są okresami składkowymi (art. 6), jak i nieskładkowymi (art. 7). Do emerytury wnioskodawczyni przysługuje natomiast część składkowa świadczenia rolniczego za okres pracy w gospodarstwie rolnym obliczona zgodnie z art. 56 ust. 3 i 4 ww. ustawy.

Nie zasługiwało na uwzględnienie również odwołanie od decyzji ZUS z dnia 1 marca 2013 roku, którą to dokonano waloryzacji przysługującej wnioskodawczyni emerytury od dnia (...)

Zgodnie z treścią art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji (ust. 2). Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację (ust. 3).

Stosownie natomiast do komunikatu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 lutego 2013 roku w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2013 roku (M. P. poz. 78) wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2013 r. wynosi 104,0%.

W świetle powyższych regulacji poza sporem pozostaje, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych w sposób prawidłowy dokonał waloryzacji emerytury wnioskodawczyni mnożąc kwotę świadczenia ustalonego na dzień 28 lutego 2013 roku, tj. 1.179,61 złotych przez wskaźnik waloryzacji 104%, co dało kwotę 1.226,79 złotych.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.