Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 24 października 2013 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania L. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 17 grudnia 2012 r., znak (...)

w sprawie: L. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o emeryturę

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonej L. K. prawo do emerytury od dnia 1 stycznia 2013 r.,

II nie stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

III zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonej L. K. kwotę 360 ( trzysta sześćdziesiąt ) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 540/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 grudnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił przyznania ubezpieczonej L. K. prawa do emerytury. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U z 2009 roku, nr 153, poz. 1227/ i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

W uzasadnieniu decyzji wskazał, iż ubezpieczona nie spełnia wymogów określonych w /w przepisach, ponieważ nie udokumentowała wymaganego 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Ubezpieczona złożyła odwołanie od tej decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do emerytury. Ubezpieczona wskazała, iż pozwany pominął jej okresy pracy w warunkach szczególnych w (...) Zakładzie (...)w (...). Zdaniem powódki niewątpliwym jest, iż w okresach od 26 lutego 1982 roku do 10 marca 1983 roku i od 1 marca 1986 roku powódka stale i w pełnym wymiarze czasu pracy( -do czasu wycofania z użytkowania urządzeń G110 w 1999 roku i bez względu na nazwę zajmowanego stanowiska wykonywała pracę w gabinetach fizykoterapii, w tych miejscach pracy, w których pracowały urządzenia G110 generujące pole elektromagnetyczne, powódka przebywała w strefach zagrożenia na działanie pół elektromagnetycznych, powyższy okres daje łącznie 13 lat i 7 miesięcy z okresem uwzględnionym przez pozwany organ rentowy daje wymagany 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Nadto pozwany wskazał, iż nie uwzględnił ubezpieczonej okresów zatrudnienia od dnia 15 marca 1982 roku do dnia 10 marca 1983 roku, od dnia 1 marca 1986 roku do dnia 14 marca 1990 roku, i od dnia 1 września 1990 roku do dnia 30 listopada 1994 roku na podstawie świadectwa pracy w warunkach szczególnych wystawionego przez (...) z dnia 14 maja 2012 roku, bowiem wymieniony dokument nie pełnia wymogów formalnych- nie powołano się na właściwe zarządzenie resortowe, któremu podlegał zakład pracy. Nie zaliczono również do pracy w warunkach szczególnych okresów od dnia 15 marca 1990 roku do dnia 31 sierpnia 1990 roku oraz od dnia 1 grudnia 1994 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku, bowiem nie zostało przedłożone świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych a zeznania świadków nie stanowią w postępowaniu przed organem rentowym dowodu na wykonywanie zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił, co następuje :

Ubezpieczona L. K. ( urodzona w dniu (...) ) w dniu 13 grudnia 2012 roku złożyła wniosek o przyznanie jej prawa do emerytury z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Przed pozwanym organem rentowym ubezpieczona udowodniła łączny okres ubezpieczenia w wymiarze 22 lat, 3 miesięcy i 17 dni w tym okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lat, i 1 dnia ( okres od dnia 15 września 1977 roku do dnia 15 września 1979 roku)

Ubezpieczona nie jest członkiem OFE.

- okoliczności bezsporne

Sporną pozostawała okoliczność czy ubezpieczona przez okres, co najmniej 15 lat była zatrudniona w warunkach szczególnych.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, na podstawie, którego ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczona L. K. w okresie od dnia 15 marca 1982 roku do dnia 10 marca 1983 roku oraz od dnia 1 marca1986 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku była zatrudniona w NZOZ(...)w I.. ( poprzednio Sanatorium (...) w I.) Ubezpieczona od dnia 15 marca 1982 roku rozpoczęła pracę na stanowisku technika fizjoterapii i pracowała w gabinecie fizjoterapii. Od tego momentu ubezpieczona miała skrócony wymiar czasu pracy do 5 godzin w ramach pełnego etatu. Ubezpieczona kończyła pracę o godzinie 12 w Sanatorium i rozpoczynała pracę w (...), gdzie również przez 4 godziny pracowała w gabinecie fizjoterapii, gdzie były diatermie krótkofalowe. Ubezpieczona nie pracowała jako masażystka, nie prowadziła również zajęć gimnastycznych z pacjentami ( jedynie sporadycznie w ramach zastępstwa w okresach urlopowych). W gabinetach fizykoterapii, gdzie pracowała ubezpieczona znajdowały się diatermie krótkofalowe emitujące fale elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości, w każdym z pomieszczeń było po jednym egzemplarzu takiego urządzenia. Były też inne aparaty takie jak diadynamice, galwanizator, laser, solux.

- dowód: zeznania świadków: F. G. k. 44-45 akt sądowych, B. P. k. 45 akt sądowych, dokumentacja z okresu zatrudnienia k. 33 akt sądowych, zeznania ubezpieczonej k. 46-47 akt sądowych.

Sąd uznał zeznania świadków oraz ubezpieczonej za wiarygodne. Z zeznań złożonych przez świadków wynika jednoznacznie, iż ubezpieczona przez cały okres zatrudnienia w (...) w I.(-poprzednio Sanatorium (...) w I.) pracowała w gabinecie fizykoterapii jako technik fizjoterapii, ubezpieczona nie pracowała jako masażystka a zajęcia gimnastyczne z pacjentami prowadziła jedynie sporadycznie w okresie zastępstwa urlopowego. Podkreślić należy, iż zarówno zeznania świadków jak i ubezpieczonej znalazły potwierdzenie w dokumentach składających się na akta osobowe ubezpieczonej z okresu zatrudnienia, z których jednoznacznie wynika jakie dokładnie stanowiska pracy odwołująca zajmowała w spornym okresie czasu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd dokonał oceny omówionego wyżej stanu faktycznego w kontekście przepisów art.184 i 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych /Dz. U. z 2009 roku, nr 153,poz.1227 / oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.)

Zgodnie z treścią art. 184. ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 roku ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z treścią art.32 ust 1 cytowanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt1.( 65 lat dla mężczyzn, 60 lat dla kobiet.)

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.)

Z kolei przepisy rozporządzenia wykonawczego z dnia 7 lutego 1983r, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.), mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, a okresy te stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Niemniej jednak należy wskazać, iż w przypadku, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczeń potwierdzających okresy wykonywania pracy w szczególnych warunkach z przyczyn od siebie niezależnych, art. 472 i 473 k.p.c. umożliwiają ustalenie tych okoliczności w drodze postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ww. artykułami w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych każdy fakt mający wpływ na prawo do świadczenia lub jego wysokość może być dowodzony wszelkimi środkami, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwala na stwierdzenie, iż ubezpieczona w spornych okresach czasu wykonywała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku technika fizjoterapii. tj. wykonywała pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu cytowanego przepisu art. 32 ust 1, ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Wykonywana przez ubezpieczoną praca wymieniona jest w wykazie „A” w dziale XIV poz. 4(-prace narażające na działanie promieniowania jonizującego oraz prace narażające na działanie pół elektromagnetycznych w zakresie od 0,1 do 300.000 MHz w strefie zagrożenia) Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43.) i jest pracą o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że ubezpieczona ma wymagany łączny ponad 15 letni okres zatrudnienia w warunkach szczególnych, uprawniający do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury na mocy cytowanego art. 32 w zw. z art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zaliczenie wymienionego wyżej okresu spowodowało, że odwołująca spełnia warunki konieczne do przyznania emerytury określone w cytowanych wyżej przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 z 1983 r., poz. 43 ze zm.)

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury.

W punkcie II wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno- rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, pomimo uwzględnienia odwołania ubezpieczonej. Ubezpieczona za sporne okresy zatrudnienia od dnia15 marca 1990 roku do dnia 31 sierpnia 1990 roku oraz od dnia 1 grudnia 1994 roku do dnia 31 grudnia 1998 roku nie przedłożyła wymaganych świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, z kolei świadectwo pracy w warunkach szczególnych za okres od dnia 15 marca 1982 roku do dnia 10 marca 1983 roku, od dnia 1 marca 1986 roku do dnia 14 marca 1990 roku, i od dnia 1 września 1990 roku do dnia 30 listopada 1994 roku z uwagi na ściśle określone wymogi formalne zostało zakwestionowane przez pozwany organ rentowy.

Mając na uwadze sformalizowany przebieg postępowania przed organem rentowym jak również występujące ograniczenia dowodowe, do przyznania ubezpieczonej prawa do żądanego świadczenia konieczne było przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność świadczenia przez odwołującą zatrudnienia w warunkach szczególnych.

O kosztach postępowania orzeczono jak w punkcie III wyroku na podstawie przepisu art. 98 kpc w zw. §2 ust.1 w zw. z §12 ust.2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w/s opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2013 roku, poz. 461)

SSO Janusz Madej