Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Elżbieta Wojtczuk

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2018r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania B. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 15 listopada 2017 r. (Nr (...))

w sprawie B. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu B. A. przysługuje prawo do emerytury od dnia 1 listopada 2017 roku.

Sygn. akt: IV U 892/17

UZASADNIENIE

Decyzją z 15 listopada 2017 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze odmówił B. A. prawa do emerytury wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił, iż do dnia 1 stycznia 1999r. osiągnął 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Odwołanie od w/w decyzji złożył B. A. wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołania wniósł o zaliczenie do stażu ubezpieczeniowego okresu pracy w gospodarstwie rodziców od 01.01.1977 r. do 30.01.1977 r., od 15.09.1977 r., 30.09.1977 r., od 18.08.1980 r. do 23.08.1980r, od 19.09.1980 r. do 30.09.1980 r. na podstawie zeznań świadków. (odwołanie k. 1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 2-4).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony B. A. w dniu 8 października 2017r. ukończył 60-ty rok życia, a dnia 18 września 2017 r. złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa (k. 1 akt emerytalnych). W dniu 3 listopada 2017 r. B. A. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury (k. 49 akt emerytalnych). Na podstawie przedłożonych do wniosku dokumentów organ rentowy ustalił, że na dzień 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lat, 10 miesięcy i 1 dnia, z czego okresy składkowe wynoszą 21 lat, 11 miesięcy i 1 dzień, okresy nieskładkowe 4 miesiąc i 17 dni, okres uzupełniający pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16-tym roku życia 2 lata, 6 miesięcy i 13 dni. Ponadto organ rentowy ustalił, że do dnia 1 stycznia 1999r. ubezpieczony udowodnił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 16 lat, 11 miesięcy i 19 dni. Z uwagi na brak wymaganych ustawą 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych decyzją z 15 listopada 2017 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury (decyzja z 15.11.2017r. – k.55 akt emerytalnych ubezpieczonego). Organ rentowy do stażu nie zaliczył ubezpieczonemu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 01.01.1977 r. do 30.01.1977 r., od 15.09.1977 r., 30.09.1977 r., od 18.08.1980 r. do 23.08.1980r, od 19.09.1980 r. do 30.09.1980 r. wskazując, że w powyższych okresach praca ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym nie była stała i w wymiarze znaczącym dla funkcjonowania tego gospodarstwa, gdyż w/w okresy są okresami urlopów bezpłatnych w takcie zatrudnienia wymienionego w Przedsiębiorstwie (...).

Ubezpieczony B. A. od 08.10.1957 r. do nadal jest zameldowany i mieszka pod adresem swoich rodziców: R. 64, gm. C. (zaświadczenie k. 10 akt emerytalnych). Rodzice ubezpieczonego S. i H. małż. A. prowadzili gospodarstwo rolne o powierzchni 5,50 ha położone we wsi R. do 8.05.1986 r. kiedy to przekazali je B. A. (zaświadczenie k. 9 akt emerytalnych). Rodzice ubezpieczonego utrzymywali się tylko z gospodarstwa rolnego. Trzymali inwentarz żywy: 4 krowy, 4-5 sztuk tuczników, konia, drób oraz prowadzili uprawy polowe. Ubezpieczony miał troje starszego rodzeństwa: siostrę i dwóch braci, którzy w 1977 r. nie mieszkali już razem z rodzicami, mieli własne rodziny. Z rodzicami został tylko ubezpieczony, który przejął po nich gospodarstwo rolne.

W okresie od 20.04.1976 r. do 31.12.1976 r. ubezpieczony pracował w (...) Przedsiębiorstwie (...) w W. (świadectwo pracy k. 12 akt emerytalnych), a kolejne zatrudnienie podjął od 01.02.1977r. w Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) (świadectwo pracy k. 13 akt emerytalnych). W okresie od 01 stycznia 1977 r. do 31.01.1977 r. ubezpieczony nigdzie nie pracował, mieszkał z rodzicami i pracował na gospodarstwie rolnym. W tym okresie ubezpieczony pracował przy wyrzucaniu obornika oraz przy obrządku inwentarza. Sama praca przy obrządku inwentarza wykonywanym przez ubezpieczonego trzy razy dziennie trwała łącznie 4 godziny dziennie (zeznania ubezpieczonego k. 10v).

W okresie od 01.02.1977 r. do 28.02.1982 r. ubezpieczony pracował Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) (świadectwo pracy k. 13 akt emerytalnych). Pracę swoją wykonywał w K., a do rodzinnego domu przyjeżdżał tylko na niedzielę. W związku ze specyfiką pracy zawodowej oraz gorszym stanem zdrowia ojca (chorował na astmę), musiał brać urlopy bezpłatne, aby wykonać ciężkie prace polowe. W okresach urlopów bezpłatnych od 15.09.1977 r., 30.09.1977 r., od 18.08.1980 r. do 23.08.1980r, od 19.09.1980 r. do 30.09.1980 r. ubezpieczony wykonywał codziennie pracę w gospodarstwie rolnym rodziców od rana do wieczora. Urlop bezpłatny przypadający w sierpniu ubezpieczony wykorzystał na wykonywanie pracy przy żniwach i wykopkach, a urlop bezpłatny przypadający we wrześniu na wykonanie prac polowych tj. jesienne orki, przygotowanie pola pod zasiew i zasiew zbóż ozimych. Wszystkie prace polowe były wykonywane przez ubezpieczonego sprzętem konnym, co zajmowało dużo czasu i ubezpieczony swoją pracę na gospodarstwie rodziców wykonywał od rana do wieczora w okresach urlopów bezpłatnych wymienionych powyższej (zeznania ubezpieczonego k. 10v-11, zeznania świadków: M. R., B. F. k. 15v-16).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wymienionego w stanie faktycznym, obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art.184 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego przewidzianego w art.32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 1 stycznia 1999r. osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz osiągnęli okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27 ustawy, a także nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. W myśl przywołanego wyżej art.32 ust.1 i 4 ustawy pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, a w myśl przywołanego wyżej art.27 ustawy wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn. Zgodnie z §4 ust.1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A załącznika do rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury w w/w wieku jeżeli ma wymagany okres zatrudnienia (co najmniej 25 lat mężczyzna), w tym co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Ponadto zgodnie z §2 ust.1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w wymiarze co najmniej 25 lat. Poza sporem pozostawało bowiem, że spełnione są pozostałe warunki do przyznania emerytury.

Zgodnie z art.10 ust.1 pkt 3 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się – traktując je – jak okresy składkowe przypadające przed dniem 1 stycznia 1983r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art.5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków M. R., B. F. (k. 15v-16v) oraz zeznań ubezpieczonego (k. 10v-11) daje podstawy do uznania, że ubezpieczony w okresach od 01.01.1977 r. do 31.01.1977 r. oraz od 15.09.1977 r., 30.09.1977 r., od 18.08.1980 r. do 23.08.1980r, od 19.09.1980 r. do 30.09.1980 r. w wymiarze przekraczającym 4 godziny dziennie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców. Sąd obdarzył w całości wiarygodnością dowody z zeznań wskazanych świadków i ubezpieczonego w charakterze strony. Powyższe dowody są spójne, logiczne i w sposób niebudzący wątpliwości dowodzą, że ubezpieczony w spornych okresach pracował w gospodarstwie rolnym rodziców wykonując prace przy obrządku inwentarza, wyrzucaniu obornika, pracach polowych szczegółowo opisanych w stanie faktycznym w wymiarze przekraczającym 4 godziny dziennie. Wykonanie tych prac było niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa rolnego rodziców. Podczas urlopów bezpłatnych oraz okresu, kiedy to pozostawał bez pracy (styczeń 1977 r.) prace w gospodarstwie rolnym rodziców ubezpieczony wykonywał stale i wymiarze istotnym dla jego funkcjonowania.

W tym miejscu wskazać należy, że w powyższych okresach ubezpieczony pracował tylko w gospodarstwie rolnym rodziców, z którego tak jak i jego rodzice tylko się utrzymywał. Biorąc pod uwagę wielkość gospodarstwa rolnego rodziców ubezpieczonego oraz fakt, że razem z rodzicami został tylko ubezpieczony i tylko on pracował na tym gospodarstwie razem z rodzicami, konieczna była praca ubezpieczonego w tym gospodarstwie, dlatego też ubezpieczony brał urlopy bezpłatne na jej wykonywanie.

W związku z powyższym na podstawie art.10 ust.1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powyższe okresy pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców (od 01.01.1977 r. do 31.01.1977 r., od 15.09.1977 r., 30.09.1977r., od 18.08.1980 r. do 23.08.1980r, od 19.09.1980 r. do 30.09.1980 r.) w zakresie niezbędnym do uzupełnienia okresu składkowego i nieskładkowego do wymaganych na datę 1 stycznia 1999 r. 25 lat podlegają zaliczeniu ubezpieczonemu do okresu wymaganego do emerytury. Organ rentowy ostatecznie uznał ubezpieczonego staż ubezpieczeniowy w wymiarze 24 lat, 10 miesięcy i 1 dna, a zatem po zaliczeniu ubezpieczonemu do powyższego okresu jako uzupełniających spornych okresów pracy w gospodarstwie rolnym rodziców, wymieniony spełnia na datę 1 stycznia 1999 r. przesłankę 25 lat okresów składowych i nieskładkowych.

Mając na uwadze całokształt przedstawionych okoliczności na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury od 1 listopada 2017 r. tj. od miesiąca złożenia wniosku o przyznanie tego prawa.