Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 września 2018 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2018 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z powództwa Kancelarii (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej Kancelarii (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 4.670,64 zł (cztery tysiące sześćset siedemdziesiąt 64/100) z odsetkami ustawowymi od dnia 30 sierpnia 2015 roku do dnia zapłaty.

II.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

III.  Zasądza od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz strony powodowej Kancelarii (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 1.631,25 zł (jeden tysiąc sześćset trzydzieści jeden 25/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 września 2018 roku

Pozwem z 25.01.2016 r. strona powodowa Kancelaria (...) Sp. z o. o. z siedzibą we W. (w toku postępowania strona powodowa zmieniła nazwę na: Kancelaria (...) Sp. z o. o. z siedzibą we W.) wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 4.931,78 zł wraz odsetkami ustawowymi naliczanymi od:

- kwoty 4.706,78 zł od 30.08.2015 r. do dnia zapłaty,

- 225 zł od 9.12.2015 r. do dnia zapłaty.

Nadto wniosła o obciążenie pozwanego kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że 30.07.2015 r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, którego sprawca był objęty ochroną ubezpieczeniową udzieloną przez pozwanego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ O. nr rej. (...). Pozwana spółka przeprowadziła postępowanie likwidacyjne i decyzją z dnia 19.08.2015 r. przyznała poszkodowanemu odszkodowanie za uszkodzenia samochodu w kwocie 3.552,19 zł.

W dniu 24.08.2015 r. właściciel samochodu dokonał cesji wierzytelności wynikającej ze zdarzenia z dnia 30.07.2015 r. na rzecz P. S.. Następnie w dniu 27.08.2015 r. doszło do cesji wierzytelności na rzecz powoda, o czym pozwany został skutecznie zawiadomiony. Powód zarzucił, że kalkulacja sporządzona przez ubezpieczyciela nie odpowiadała rzeczywistym rozmiarom przedmiotowej szkody, a ponadto zwierała liczne braki. W tej sytuacji powód zlecił certyfikowanemu rzeczoznawcy samochodowemu wykonanie oceny technicznej, z której wynika, że warsztatowy koszt naprawy uszkodzeń pojazdu wykonanej w lokalnym, specjalistycznym zakładzie napraw powypadkowych wynosi łącznie 8.258,97 zł (brutto), a nie jak to podał ubezpieczyciel 3.552,19 zł brutto. W tej sytuacji pozwany winien dokonać dopłaty kwoty 4.706,78 zł tytułem pokrycia szkody związanej z uszkodzeniem pojazdu marki O.. Powód wezwał pozwanego do zapłaty, ten jednak odmówił wypłacenia dodatkowej kwoty. Powód wskazał także, że rzeczoznawca sporządzający dla niego ocenę techniczną uwzględnił w niej: części zamienne, których konieczność użycia wynika z technologii naprawy, stawkę roboczogodziny na poziomie średnich stawek stosowanych przez specjalistyczne zakłady działające na terenie miejsca zamieszkania poszkodowanego. W związku z tym, że z posiadanej dokumentacji nie wynika, aby uszkodzone części pojazdu były inne niż oryginalne części zamienne sygnowane logo producenta, w kalkulacji naprawy przyjęto właśnie takie części. Części takie jak karoseria są przewidziane na cały okres eksploatacji pojazdu i nie jest przewidywana ich okresowa wymiana, nie może być więc mowy o potrąceniu cen części zamiennych. Z uwagi na wcześniejsze uszkodzenie powłoki lakierowej zderzaka, zastosowano potrącenie kosztów lakierowania tej części kompensujące ewentualny przyrost wartości pojazdu w przypadku odnowienia wcześniej uszkodzonej powłoki lakierowej. Koszt sporządzenia przez rzeczoznawcy kalkulacji szkody wyniósł 225 zł brutto.

Nakazem zapłaty z dnia 8.06.2016 r., sygn. akt I Nc 1763/16 Sąd Rejonowy uwzględnił pozew w całości (k. 49).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 53-55) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany zarzucił, że przyznanie powodowie dalszej kwoty odszkodowania jest niezasadne, gdyż wypłacone już odszkodowanie stanowi wyrównanie poniesionej szkody. Pozwany wskazał, że nasycenie rynku częściami zamiennymi pozwala na przyjęcie, że zastosowanie przy 8 – letnim samochodzie wyłącznie części oryginalnych z dystrybucji z (...) jest niezasadne. Stawkę za roboczogodzinę przyjęto na 60 zł – stosowaną na rynku lokalnym. Wskazano także, że bez związku ze szkoda pozostaje porysowanie zderzaka. Uzasadnione jest tez użycie do naprawy części jakości Q – 2 reflektorów. Zarzucono także, że niezasadne jest dochodzenie kosztów prywatnej opinii, która jest nieprzydatna dla potrzeb tego postępowania. Zlecając wykonanie takiej ekspertyzy powód zrobił to wyłącznie na własne ryzyko. Ponadto powód to podmiot zawodowo trudniący się dochodzeniem roszczeń, a zatem usługa wyceny kosztów powinna stanowić koszty prowadzenia działalności powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30.07.2015 r. miał miejsce wypadek, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) nr rej. (...) należący do M. K..

Pojazd sprawcy zdarzenia ubezpieczony był z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych (OC) u pozwanego.

(okoliczności bezsporne)

W dniu 30.07.2015 r. M. K. zgłosił szkodę ubezpieczycielowi. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki szkody powstałej w wyniku kolizji i przystąpił do likwidacji szkody. Na potrzeby likwidacji szkody została przeprowadzona kalkulacja. Ustalono następujący zakres szkód i części do wymiany: zderzak przedni, kratka zewnętrzna zderzaka, spoiler przedni lewy, reflektor lewy, reflektor przeciwmgielny, błotnik przedni lewy, nadkole, listwa drzwi, folia drzwi, felg, kołpak. Łączne koszty naprawy z robocizną ustalono na kwotę 3.552.19 zł.

Decyzją z dnia 19.08.2015 r. przyznano i wypłacono poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3552,19 zł.

(dowód: decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 15, kalkulacja sporządzona dla ubezpieczyciela k. 16-22, dokumentacja fotograficzna k. 93-107)

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 24.08.2015 r. poszkodowany dokonał cesji na rzecz P. S. wierzytelności z tytułu szkody powstałej w wyniku zdarzenia z 30.07.2015 r., wskutek którego został uszkodzony samochód marki O. (...) nr rej. (...) przysługująca mu wobec (...) S.A. oraz wobec sprawy zdarzenia, wraz ze wszystkimi związanymi z tą wierzytelnością prawami.

Następnie umową z dnia 27.08.2015 r. P. S. dokonał cesji w/w wierzytelności na rzecz strony powodowej.

O obu cesjach pozwany został powiadomiony pisemnie.

(dowód: umowa przelewu z 24.08.2015 r. k. 23-25, zawiadomienie o przelewie k. 26, umowa przelewu z 27.08.2015 r. k. 27-29, zawiadomienie o przelewie k. 30)

Na zlecenie powoda została wykonana prywatna ocena techniczna, zgodnie z którą koszt naprawy pojazdu wyniósł 8.258,97 zł brutto. Koszt jej wykonania wyniósł 225 zł. Pismem z dnia 9.11.2015 r. powód wezwał pozwanego o zapłaty kwoty 4.706,78 zł tytułem wyrównania szkody oraz kwoty 225 zł tytułem kosztów sporządzenia opinii technicznej. Pozwany odmówił wypłaty żądanej kwoty.

(dowód: prywatna ekspertyza k. 31-38, wezwanie do zapłaty k. 39—40, pismo pozwanego k. 41—42, faktura k. 43)

Przy naprawie samochodu O. (...) oprócz części wymienionych w kosztorysach sporządzonych na zlecenia stron, należy dodatkowo ująć części zamienne: zestaw mocowania przedniego zderzaka, zestaw mocowania lewego przedniego błotnika, folia przednich lewych drzwi, zawór opony koła, których konieczność użycia wynika z technologii naprawy uszkodzonych elementów. Brak zasadności użycia kleju. W swojej pinii biegły sądowy zastosował stawkę za roboczogodzinę 90 zł netto, która odpowiada stawce stosowanej przez specjalistyczne rzemieślnicze zakłady napraw powypadkowych pojazdów na terenie powiatu (...), (...) i (...) przy rozliczeniach z (...) S.A.

Biegły nie zastosował potrącenia kosztów lakierowania przedniego zderzaka pomimo stwierdzonych wcześniej porysowań, w związku z tym, że zderzak został zakwalifikowany do wymiany i do naprawy należało użyć nowej części. W tej sytuacji zderzak nie został poddany naprawie, a tym samym pracochłonność jego lakierowania nie został zwiększona.

Wycena przez biegłego został wykonana w dwóch wariantach:

- I wariant - skoro z przedstawionej dokumentacji nie wynikało, aby uszkodzone części pojazdu zakwalifikowane do wymiany były inne niż oryginalne części użyte przy pierwszym montażu przez producenta i sygnowane jego logo, a ponadto części takie jak karoseria są przewidziane na cały okres eksploatacji pojazdu i nie jest przewidziana ich okresowa wymiana, w tym wariancie zostały uwzględnione części zamienne podawane przez producenta pojazdu. Koszt naprawy przedmiotowego samochodu wynosi 8.222,83 zł brutto;

- II wariant – dostępność na rynku w szerokim zakresie części zamiennych pozwala na wykonanie naprawy z użyciem części alternatywnych, co może obniżyć koszty naprawy. Koszt naprawy przedmiotowego samochodu w tym wariancie wynosi 5.180,72 zł brutto.

W przypadku sprzedaży pojazdu, który został poddany naprawie powypadkowej, wówczas jego cena ulega obniżeniu z tego powodu, że kupujący zazwyczaj poszukują samochodów bezwypadkowych. Zamontowanie w tym przypadku w uszkodzonym samochodzie nowych części oryginalnych nie podniesie jego wartości.

Reflektory spełniają w samochodzie funkcję praktyczną oświetlenia drogi i pobocza, co wiąże się z bezpieczeństwem jadących i pieszych. Reflektory są też elementem decydującym o estetyce pojazdu. Reflektory oryginalne posiadają w komplecie wszystkie żarówki i silniczek regulacji ich położenia.

Reflektory o jakości Q to reflektory oryginalne produkowane przez producenta, a jedynie oznaczone logiem producenta a nie producenta pojazdu. Są one nie gorszej jakości od części oryginalnych. Zastosowanie części zamiennych o jakości Q odnośnie reflektorów jest zasadne bez względu na wiek samochodu ponieważ dotyczy bezpieczeństwa w ruchu drogowym. W tym wypadku zostanie przywrócony stan techniczny pojazdu sprzed wypadku.

Reflektory o jakości PJ są niejednokrotnie pozbawione kompletu żarówek i silniczka. Różnią się też od oryginalnych kształtem i obudową i brakiem dodatkowego wzmocnienia otworów mocujących. Wyraźne różnice widać w ukształtowaniu odbłysków świateł drogowych i mijania. Test świateł mijania często wykazuje, że ilość światła reflektorów o jakości PJ, jaka przedostaje się ponad wyznaczoną linię światła/cienia jest większa niż w oryginalnych. Oświetlenie reflektorami PJ powierzchni przed pojazdem sięga bliżej, a na poboczu niżej niż oświetlenie drogi i pobocza przez światła oryginalnych reflektorów.

(dowód: opinie biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej Z P. k. 147—163, 179-180, 197-198)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów: dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, dokumentów zawartych w aktach szkodowych oraz pisemnych opiniach i opinii uzupełniającej ustnej biegłego sądowego z dziedziny techniki samochodowej.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty, z których dowód przeprowadzono w toku postępowania. Ich autentyczność oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziła jego wątpliwości, ani nie była kwestionowana przez strony. W szczególności Sąd uznał za wiarygodne dołączone do sprawy akta szkody komunikacyjnej. Potwierdzają one fakt zgłoszenia szkody, wysokość wypłaconego poszkodowanemu odszkodowania, ponadto zebrana w aktach dokumentacja stała się podstawą opracowania opinii przez biegłego sądowego i w takim zakresie akta te mają istotne znaczenie dla sprawy.

Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Sama opinia nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłych. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 §1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. post. SN z dnia 07 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej.

Sąd podzielił opinie biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej. Biegły ten przygotował kilka wersji wyliczenia kosztów naprawy w zależności od tego jakie kryteria sąd przyjmie przy wyrokowaniu, co oczywiście jest wyłączną kompetencją sądu. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania należnego powodowi Sąd pominął natomiast przedłożoną przez niego opinię prywatną, opracowaną na jego zlecenie. Zgodnie z akceptowanym przez Sąd orzecznictwem stanowi ona jedynie umotywowane stanowisko strony (tak wyrok SN z dnia 09 maja 2007 r., II CSK 77/07, Legalis Numer 82383, wyrok SA w Warszawie z dnia 27 września 2011 r., I ACa 133/11, Legalis Numer 385346). Fakt powstania szkody, jak również odpowiedzialność pozwanego – zakładu ubezpieczeń, co do zasady nie były w sprawie sporne. Również zakres prac koniecznych do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji drogowej nie był kwestionowany. Spór między stronami sprowadzał się wyłącznie do ustalenia wysokości powstałej szkody, a tym samym należnego stronie powodowej odszkodowania (użycie części oryginalnych czy zamiennych).

Sąd zważył, co następuje:

W myśl art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłaty określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.).

Zgodnie z treści art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2060 ze zm.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

Zgodnie z treścią art. 36 ust. 1 zd. 1 przywołanej wyżej ustawy, odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Natomiast w myśl art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody posiadacze tych pojazdów mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych, tj. na zasadzie winy. Wynika z tego, że ubezpieczyciel jest zobowiązany do odszkodowania jeżeli zachowanie posiadacza pojazdu wyrządzającego szkodę było zawinione.

Między stronami bezsporna była kwestia odpowiedzialności pozwanego co do zasady za naprawienie przedmiotowej szkody, zaś spór dotyczył jedynie wysokości należnego powodowi odszkodowania. Dodać też trzeba, że legitymacja powoda wynikała z zawartych umów cesji wierzytelności.

Strona pozwana domagała się ustalenia odszkodowania poprzez określenie wysokości odszkodowania według cen części alternatywnych ( tak jak to przyjęła w toku postępowania likwidacyjnego).

Przez szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. należy rozumieć różnicę między stanem majątkowym poszkodowanego, jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku jaki istniałby, gdyby nie wystąpiło to zdarzenie. Odszkodowanie winno zrekompensować w całości poniesioną przez poszkodowanego szkodę. Skoro zatem odszkodowanie pieniężne ma pełnić taką samą funkcję jak przywrócenie do stanu poprzedniego, to jego wysokość powinna pokryć wszystkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki niezbędne dla przywrócenia stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu. Przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stanu technicznego, zdolności użytkowania, części składowych, trwałości, wyglądu estetycznego itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem.

Przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu wiąże się z reguły z koniecznością wymiany niektórych jego elementów, które uległy zniszczeniu. W uchwale 7 sędziów SN z dnia 12 kwietnia 2012 r. III CZP 80/11 (Biuletyn SN 2012/4) przesądzono, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Odszkodowanie powinno być ustalone w kwocie, która zapewnia przywrócenie pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę jako całości. Należy mieć też na uwadze to, że obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy, czy w ogóle zamierza ją naprawiać, a także z zaangażowaniem jakich środków pieniężnych ewentualną naprawę dotychczas przeprowadził. Świadczenie zakładu ubezpieczeń ma bowiem dać poszkodowanemu realną możliwość poprawnego naprawienia pojazdu – zaś decyzją poszkodowanego jest, czy z tej możliwości skorzysta, a jeśli tak – to jaki standard naprawy wybierze i czy będzie to naprawa częściowa, czy całkowita. Ponadto poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwać takiego sposobu naprawy, który będzie najtańszy (tj. najkorzystniejszy dla sprawcy i ubezpieczyciela), lecz może skorzystać z każdej z dostępnych na rynku możliwości naprawy pojazdu, pod tym jedynie warunkiem, że zakres i standard naprawy uzasadniony jest ekonomicznie, a koszt naprawy nie będzie przekraczał normalnej wartości napraw o takim zakresie i standardzie.

Problem w niniejszej sprawie sprowadzał się zatem do kwestii, czy odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, w którym w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy określone elementy i zachodziła konieczność ich wymiany na nowe, powinno być ustalone według cen części oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, czy przy zastosowaniu części zamiennych.

Należy wskazać, że wśród ubezpieczycieli wykształciła się praktyka ustalania wysokości odszkodowania za szkodę w pojeździe według cen części nieoryginalnych, nawet jeśli uszkodzeniu uległy części oryginalne pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, a poszkodowany nie wyraził zgody na ustalenie świadczenia odszkodowawczego według cen części alternatywnych. Obowiązujące uregulowania prawne nie ograniczają jednak praw poszkodowanego do żądania ustalenia odszkodowania z uwzględnieniem cen części oryginalnych (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 r, III CZP 85/11, OSNC 2013/3/37). Niewątpliwie wykorzystanie właśnie części oryginalnych zapewnia przywrócenie pojazdowi stanu poprzedniego pod wszystkimi istotnymi względami. W ocenie sądu należy zatem za punkt wyjścia przyjąć, iż zasadą powinno być ustalanie odszkodowania według części oryginalnych. W sprawie o odszkodowanie za szkodę w pojeździe mechanicznym, gdy w następstwie kolizji uszkodzeniu uległy części oryginalne i zachodzi konieczność ich wymiany na nowe, poszkodowanemu co do zasady powinno przysługiwać prawo do odszkodowania ustalonego według cen części oryginalnych pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu. Uprawnienie to jest niezależne od wieku pojazdu, stanu jego wyeksploatowania i faktu, że w obrocie dostępne są również tzw. części alternatywne, (mimo, że są to części o jakości porównywalnej do oryginalnych, a więc nie niższej pod względem parametrów technicznych). Należy wskazać, że dzięki naprawie dokonanej z wykorzystaniem części oryginalnych stan samochodu jest - pod względem technicznym, użytkowym, trwałości i estetyki - najbardziej zbliżony do jego stanu sprzed kolizji.

Należy wskazać, że w/w zasada nie jest oczywiście bezwzględna. Jak jednak zasygnalizował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia sygn. III CZP 85/11, w praktyce może wystąpić sytuacja, w której przedstawiona argumentacja nie znajdzie zastosowania. Dla pełnej kompensaty szkody nie będzie potrzeby wykorzystania części oryginalnych np. wówczas, gdy zniszczona część była już przedmiotem wielokrotnych napraw, lub w przypadku części o prostej konstrukcji, które bez uszczerbku dla jakości mogą być w pełnym zakresie zastąpione częściami nieoryginalnymi, lub gdy zniszczona część oryginalna była do tego stopnia wyeksploatowana technicznie, że nowa część z porównywalnej jakości, będzie miała większą wartość techniczną. W takich sytuacjach nie można wykluczyć, że naprawa z wykorzystaniem części oryginalnych a także stawek autoryzowanych warsztatów doprowadziłaby do zwiększenia wartości pojazdu sprzed kolizji, a tym samym do wzbogacenia poszkodowanego. Takie okoliczności będą jednak miały charakter wyjątkowy. Należy zatem zakładać, jak już wskazano, że dla pełnej restytucji uzasadnione jest ustalenie odszkodowania przy odwołaniu się do cen części oryginalnych i stawek autoryzowanych serwisów. Przesłanki uprawniające do wypłacenia odszkodowania według cen części alternatywnych należy natomiast traktować jako wymagające udowodnienia. W konsekwencji ciężar dowodu, że w danych okolicznościach faktycznych szkoda może zostać w pełni naprawiona przez wypłatę wartości cen części alternatywnych, powinien obciążać ubezpieczyciela. W przywołanej uchwale III CZP 80/11 Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, iż dopiero jeżeli ubezpieczyciel wykaże, że ustalenie odszkodowania według cen nowych części prowadzi do wzrostu wartości pojazdu, odszkodowanie może ulec obniżeniu o kwotę odpowiadającą temu wzrostowi.

Podsumowują te rozważania należy wskazać, że Sąd przyjął, iż uzasadnione jest żądanie powoda przyjęcia przy ustaleniu wysokości odszkodowania wartości części nowych oryginalnych. Przemawia za tym fakt, że skoro z przedstawionej dokumentacji nie wynikało, aby uszkodzone części pojazdu zakwalifikowane do wymiany były inne niż oryginalne części użyte przy pierwszym montażu przez producenta i sygnowane jego logo, a ponadto części takie jak karoseria są przewidziane na cały okres eksploatacji pojazdu i nie jest przewidziana ich okresowa wymiana.

Porównując wyceny dokonane przez biegłego w obu wariantach, różnice w wartości ustalonych kosztów naprawy wynikają jedynie z różnic w cenach następujących części: zderzak przedni z przyzbrojeniem, kratka zderzaka przedniego, reflektory, błotnik, folia na drzwi. Co do reflektorów to biegły w sposób kategoryczny wypowiedział się co do argumentów za użyciem reflektorów oryginalnych. Biegły wskazał, że zastosowanie części zamiennych o jakości Q odnośnie reflektorów jest zasadne bez względu na wiek samochodu, ponieważ dotyczy bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Użycie takich części doprowadzi do przywrócenia stanu technicznego pojazdu sprzed wypadku. Biegły wyjaśnił także, iż reflektory o jakości PJ są niejednokrotnie pozbawione kompletu żarówek i silniczka. Różnią się też od oryginalnych kształtem i obudową i brakiem dodatkowego wzmocnienia otworów mocujących. Wyraźne różnice widać w ukształtowaniu odbłysków świateł drogowych i mijania. Test świateł mijania często wykazuje, że ilość światła reflektorów o jakości PJ, jaka przedostaje się ponad wyznaczoną linię światła/cienia jest większa niż w oryginalnych. Oświetlenie reflektorami PJ powierzchni przed pojazdem sięga bliżej, a na poboczu niżej niż oświetlenie drogi i pobocza przez światła oryginalnych reflektorów.

W tej sytuacji, podzielając opinię biegłego, sąd uznał, za zasadne żądanie powoda ustalenia odszkodowania w tym zakresie według cen części oryginalnych.

W ocenie Sądu uzasadnione jest także żądanie ustalenia wysokości odszkodowania według cen części oryginalnych co do części: zderzak przedni z przyzbrojeniem, kratka zderzaka przedniego, reflektory, błotnik, folia na drzwi. Wprawdzie biegły wskazał, że użycie części alternatywnych (zamiennych) również doprowadzi pod względem technicznym do przywrócenia stanu technicznego samochodu sprzed wypadku, to jednak powołując się na wyżej cytowane orzecznictwo, należy wskazać, że zasadą jest, że dla pełnej restytucji uzasadnione jest ustalenie odszkodowania przy odwołaniu się do cen części oryginalnych. W ocenie sądu w niniejszym przypadku nie zachodzą podstawy do odstąpienia od tej zasady. Jak wynika z opinii biegłego użycie takich części nie doprowadzi bezzasadnego wzbogacenia powoda, bo wartość samochodu nie wzrośnie. Ponadto należy zwrócić uwagę, że w związku z tym, że samochód uległ wypadkowi na skutek zdarzenia komunikacyjnego, niekorzystnie to wpływa na jego wartość. Wartość samochodu powypadkowego jest z pewnością niższa niż takiego samego samochodu, który nigdy nie uczestniczył w kolizji drogowej. Użycie części oryginalnych niewątpliwie pozwala w znacznie większym zakresie przywrócić stan pojazdu do stanu sprzed szkody (jeżeli oryginalne części zastępujemy także oryginalnymi częściami a nie ich zamiennikami).

Sąd przyjął zatem, że należne powodowi odszkodowanie powinno wynieść 8.222,83 zł. Od tej kwoty należało odjąć kwotę wypłaconego już odszkodowania (3552,19 zł), co dało kwotę 4.670,64 zł, która została zasądzona jak w pkt I wyroku.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do zasądzenia na rzecz powoda kwoty 225 złotych z tytułu kosztu sporządzonej ekspertyzy, ponieważ jak wynika z treści umowy cesji nie obejmowała ona przeniesienia praw do dochodzenia kosztów z tytułu sporządzonej ekspertyzy. Faktura na kwotę 225 złotych została wystawiona na powoda. Należy także zwrócić uwagę, że strona powodowa jest profesjonalistą zajmującym się zawodowo skupowaniem wierzytelności i koszt ten jest kosztem związanym z zakresem prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 481 § 1 i 2 k.c., wierzyciel może żądać odsetek, jeżeli dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Dłużnik popada w opóźnienie - według zasady określonej w art. 455 k.c. jeśli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne, także wówczas, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia Zgodnie z ogólną regułą (art. 455 k.c.) dotyczącą wymagalności roszczenia związanego z opóźnieniem się dłużnika ze spełnieniem świadczenia pieniężnego (art. 481 § 1 k.c.), jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Reguły te modyfikują art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w zw. z art. 817 § 1, 2 k.c., zgodnie z którymi ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie a tylko gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie 30 dni. Poszkodowany zgłosił powstanie szkody niezwłocznie po zdarzeniu, to jest 30.07.2015 r., a zatem domaganie się odsetek od dnia 30.08.2015 r. jest uzasadnione.

Mając powyższe na uwadze, dalej idące żądanie powoda podlegało oddaleniu (pkt II sentencji).

Z uwagi na fakt, że powództwo zostało uwzględnione jedynie w części, o kosztach postępowania Sąd postanowił na podstawie art. 100 § 1 k.p.c. przyjmując, że powód wygrał w 95% i w takich proporcjach nastąpiło wzajemne rozliczenie kosztów.

Na koszty poniesione przez strony w rozpoznawanej sprawie złożyły się:

- w przypadku powoda: opłata od pozwu 247 zł, opłata od pełnomocnictwa 17 zł, 612,50 zł (1/2 kosztów opinii), 1200 zł - wynagrodzenia pełnomocnika, co daję łączną kwotę 2076,50 zł;

- w przypadku pozwanego: opłata od pełnomocnictwa 17 zł, 612,50 zł (1/2 kosztów opinii), 1200 zł - wynagrodzenia pełnomocnika, co daję łączną kwotę 1829,50 zł.

Niewykorzystane części zaliczek, tj. po 187,50 zł zostaną zwrócone stronom.

Pozwany winien zwrócić powodowi 95% poniesionych kosztów - czyli 1972,67 zł, a powód pozwanemu 5% kosztów - czyli 91,47 zł. Dokonując wzajemnego rozliczenia tych kwot pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 1881,20 zł i taką kwotę Sąd zasądził na jego rzecz od pozwanego, postanawiając jak w pkt III sentencji wyroku – sprostowanym postanowieniem z dnia 27.09.2018 r.

SSR Iwona Trzeciak

Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych