Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Mirosław Kędzierski (spr.)

Sędziowie SSO Adam Sygit

SSO Mariola Urbańska - Trzecka

Protokolant Olga Szałapska

przy udziale Roberta Błażejowskiego - prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 10 września 2018 r.

sprawy K. F. s. A. i M. ur. (...) w I.

oskarżonego z art. 244 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu

z dnia 27 kwietnia 2018 r. sygn. akt II K 182/18

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu;

2.  kosztami procesu w sprawie obciąża Skarb Państwa.

SSO Adam Sygit SSO Mirosław Kędzierski SSO Mariola Urbańska - Trzecka

Sygn. akt IV Ka 686/18

UZASADNIENIE

K. F. oskarżony został o to, że w dniu 24 maja 2016r. kierując samochodem osobowym marki (...) nr rej. (...) , nie zastosował się do zakazu orzeczonego na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Inowrocławiu sygn. akt VI W 112/16 zakazującego prowadzenie pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres od 27 listopada 2015r. do 27 maja 2016r. tj. o czyn z art.244 kk.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2018r. Sąd Rejonowy w Inowrocławiu w sprawie II K 182/18 uznał oskarżonego K. F. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. występku z art.244 kk w zw. z art.4§1 kk i za to na podstawie art.255 kk, przy zastosowaniu art.37a kk i art.34§1a pkt 1 kk w zw. z art.35§1 kk w zw. z art.4§1 kk wymierzył mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie ; zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego, zaskarżając wyrok w całości.

Na zasadzie art.438 pkt 3 kpk wyrokowi temu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, polegający na uznaniu oskarżonego za winnego popełnienia czynu określonego w art.244 kk na podstawie dowolnej oceny faktów dotyczących posiadania przez oskarżonego wiedzy co do wydania wobec niego wyroku skazującego zakazującego prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

Mając powyższe na względzie, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzuconego mu czynu, ewentualnie o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja obrońcy oskarżonego jest zasadna albowiem jej zarzutom i argumentacji nie sposób odmówić słuszności.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy ale w dalszej kolejności dokonał błędnej wykładni dyspozycji normy prawnej art.244 kk gdy w rzeczywistości jego prawidłowa wykładnia implikowała zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu. W realiach niniejszej sprawy nie ma bowiem podstaw faktycznych i prawnych do przypisania K. F. popełnienia przestępstwa z art.244 kk. Występek określony w art. 244 ma charakter umyślny i może zostać popełniony zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i z zamiarem wynikowym. Tymczasem w realiach niniejszej sprawy brak jest możliwości przypisania oskarżonemu winy umyślnej.

Rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego jest wynikiem następującego stanu faktycznego w sprawie :

- 14 stycznia 2016r. – w sprawie VI W 112/16 o wykroczenie drogowe w swoich wyjaśnieniach złożonych przed funkcjonariuszem policji obwiniony „wyraził zgodę na dobrowolne poddanie się karze grzywny w wysokości 400 zł bez rozprawy …”;

- 27 stycznia 2016r. – funkcjonariusz policji złożył do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu wniosek o ukaranie zawierający stwierdzenie : ” na mocy art.58§1 i 2 kpw za zgodą obwinionego wnoszę o wymierzenie kary 400 zł grzywny oraz orzeczenie 6 m-cy zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych … „;

- 21 marca 2016r. – w sprawie VI W 112/16 Sąd Rejonowy w Inowrocławiu wydał wyrok nakazowy wobec oskarżonego orzekając karę w wysokości 500 zł i 6 m-cy zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych za popełnienie wykroczenia z art.86§1 kw, art.92§1 kw i 95 kw;

- wyrok nakazowy został wysłany obwinionemu na adres wskazany podczas wyjaśnień w postępowaniu przygotowawczym. Przesyłka była 2-krotnie awizowana, na tej podstawie uznano przesyłkę za prawidłowo doręczoną i 30 kwietnia 2016r. wyrok stał się prawomocny;

- 20 maja 2016r. – oskarżony odebrał pismo z Sądu Rejonowego w Inowrocławiu będące „wezwaniem do zapłaty kary grzywny w sprawie VI W 112/16”;

- w dniu 24 maja 2016r. oskarżony kierował samochodem (...) , powodując kolizję drogową i skutkującą odpowiedzialnością karną za przestępstwo z art.244 kk w niniejszej sprawie.

W tym stanie rzeczy nie sposób zaaprobować argumentacji Sądu Rejonowego , że „… oskarżony powinien zainteresować się treścią wyroku …, to w jego interesie leżało ustalić jaki wyrok zapadł … jego zaniedbanie nie może usprawiedliwiać jazdy wbrew zakazowi … „ a w konsekwencji uznał, iż oznacza to umyślne popełnienie przestępstwa jakie mu zarzucono.

Zgodzić się należy z sądem, iż takie postępowanie oskarżonego było niedbalstwem może nawet rażącym, ale nie sposób uznać owo „zaniedbanie” za będące jednocześnie „świadomością” istnienia wyroku, w którym orzeczono ów zakaz. Przytoczone wyżej fakty nie dają po temu jakichkolwiek podstaw.

Umyślny charakter tego występku oznacza bowiem , że w chwili czynu sprawca musi mieć świadomość istnienia prawomocnego orzeczenia, na mocy którego nałożono na niego określony obowiązek lub zakaz (por. W. Z. [w:] Kodeks karny..., red. M. K., R. Z., s. 233; A. M., Kodeks..., s. 535.. Identycznie kwestia ta jest ujmowana w judykaturze. Zacytować należy tu wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2003 r. OSNKW 2003/5-6/44, Biul.SN 2003/5/18 „ze względu na to, że orzeczony przez sąd zakaz prowadzenia pojazdów obowiązuje od uprawomocnienia się orzeczenia (art. 43 § 2 k.k. i art. 29 § 3 k.w.), do przypisania oskarżonemu przestępstwa określonego w art. 244 k.k., a polegającego na umyślnym niezastosowaniu się do tego zakazu, niezbędne jest przede wszystkim ustalenie, iż w chwili czynu miał on świadomość faktu uprawomocnienia się orzeczenia skazującego” oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2004 r. III KK 341/03 OSNwSK 2004/1/553, Prok.i Pr.-wkł. 2004/10/3 „ponieważ przestępstwo z art. 244 k.k. może być popełnione jedynie z winy umyślnej, do jego przypisania konieczne jest ustalenie, że sprawca, nie stosując się do orzeczonego przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów, miał świadomość jego prawomocności, od której, w myśl art. 43 § 2 k.k., ów zakaz obowiązuje”.

Przywołane orzeczenia podkreślają zatem dobitnie niesporną kwestię umyślnego charakteru występku z art. 244 k.k., choć nie pozostawiają cienia wątpliwości, że przestępstwo to może być popełnione zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym.

Skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela to stanowisko. Trzeba zatem podkreślić, że dla obu postaci winy umyślnej wspólny jest element świadomości istnienia orzeczonego sądownie zakazu określonego zachowania. Również z punktu widzenia przypisania działania z zamiarem ewentualnym konieczne jest przecież wypełnienie wymogu przewidywania możliwości popełnienia czynu zabronionego.

Skoro w świetle przytoczonych wyżej ustaleń faktycznych, nie budzi wątpliwości brak wiedzy oskarżonego o orzeczonym środku karnym zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym w istocie koniecznym było uznanie braku możliwości przypisania jemu winy umyślnej w jakiejkolwiek postaci.

Powyższe musiało skutkować zmianą zaskarżonego wyroku i uniewinnieniem K. F. od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.