Sygn. akt IV C 543/16
Dnia 6 października 2016 r.
Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
SSO Andrzej Sterkowicz |
Protokolant: |
sekretarz sądowy Edyta Prządka |
po rozpoznaniu w dniu 6 października 2016 r. na rozprawie w Warszawie
sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w W.
przeciwko K. K.
o zapłatę
1. Zasądza od pozwanej K. K. na rzecz Banku (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 241.477,94zł (dwieście czterdzieści jeden tysięcy czterysta siedemdziesiąt siedem złotych i dziewięćdziesiąt cztery grosze) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego, nie wyższymi jednak niż odsetki maksymalne za opóźnienie liczonymi od dnia 25.01.2016 r. do dnia zapłaty;
2. odstępuje od obciążania pozwanej K. K. kosztami postępowania należnymi stronie powodowej.
SSO Andrzej Sterkowicz
IV C 543/16
Uzasadnienie wyroku z dnia 6 października 2016r
W pozwie z dnia 29 stycznia 2016r strona powodowa Bank (...) S.A. w W. wniosła w postępowaniu upominawczym o zasadzenie nakazem zapłaty od pozwanych K. K. i K. B. solidarnie kwoty 241 4777,94 zł z dalszymi odsetkami w wysokości 4-krotności obowiązującej stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego nie wyższymi niż odsetki maksymalne od kwoty 241 4777,94 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie od pozwanych kosztów postępowania. Tej samej treści roszczenie w stosunku do pozwanych zgłosił w przypadku zaskarżenia przez nich wydanego nakazu zapłaty.
W ramach uzasadnienia strona powodowa wskazała, że pozwani zawarli z Bankiem (...) S.A Oddział w G., którego następcą prawnym jest powodowy Bank (...) S.A.- umowę kredytu budowlano- hipotecznego, W związku z zaprzestaniem przez pozwanych terminowej spłaty kredytu, bank w dniu 13.07.2015r dokonał wypowiedzenia tej umowy. W następstwie tego również Bank skierował do pozwanych wezwania do zapłaty, co do którego się zobowiązanie nie zastosowali.
Aktualnie wobec braku zapłaty Bank wystawił wyciąg z ksiąg banku, obrazujący stan ich zadłużenia.
Także polubowna próba rozwiązania sporu nie odniosła żadnego rezultatu. Pozwany K. B. nie skontaktował się z powodowym Bankiem, a K. K. złożyła u niego w dniu 20.10.2015r wniosek o restrukturyzacje zadłużenia, zgłaszając propozycję spłaty dochodzonego pozwem zadłużenia w ratach od 1500 do 1700 zł miesięcznie. Bank uzależnił rozważenie tej propozycji od uzyskania przez stronę powodową tytułu wykonawczego.
Sąd w wydanym nakazem zapłaty w dniu 23 lutego 2016r uwzględnił w całości dochodzone przez stronę powodową roszczenie. Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw został wniesiony wyłącznie przez pozwaną K. K., w którym wniosła o oddalenie tego powództwa i nieobciążania jej kosztami postępowania. W uzasadnieniu sprzeciwu podniosła, że wina w braku spłaty zaciągniętego kredytu w całości leży po stronie drugiego pozwanego- tj. K. B., który zaniechała dokonywania jego spłaty. Przyznała fakt wystąpienia do Banku z wnioskiem o restrukturyzacje tego zadłużenia i także w tym zakresie potwierdziła stanowisko banku. W dalszej części podkreśliła dalece niekorzystna własna sytuację materialną, fakt samodzielnego wychowywania dzieci i braku ich alimentacji przez drugiego pozwanego A. byłego męża i ojca. Podkreślił, że sama ponosi koszty utrzymania domu i dzieci i źródłem tego jest wyłącznie stosunek pracy w Banku.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:
W dniu 20 grudnia 2008r Bank (...) S.A z siedziba w K. zawarł z K. K. i K. B. umowę kredytu budowlano- hipotecznego. Na jej podstawie Bank ten udzielił im kredytu pieniężnego w kwocie 272 000 zł do dnia 10 rudnia 2036r. Umowa ustanowiła solidarna odpowiedzialność kredytobiorców za spłatę zadłużenia. Całkowity koszt kredytu obejmujący również odsetki i prowizję wyniósł na dzień sporządzenia umowy kwotę 454 402,96 zł. Kredyt został oprocentowany w wysokości 5,96 % według stopy rocznej, odpowiadającej stawce wibor.
Strony w umowie postanowiły, że kredyt będzie spłacany w równych ratach miesięcznych, obejmujących kapitał i odsetki. Postanowiono także, że należność z tytułu raty kapitałowej i kwota wymagalnych odsetek niespłacona w terminie, będzie przedstawiać zadłużenie przeterminowane. W takim przypadku przewidziano możliwość dokonania jednostronnego wypowiedzenia przez Bank umowy
/dowód: umowa z dnia 20.12.2008r- k. nr 5- 10
Następca prawnym Banku (...) S.A. jest Bank (...) S.A.
/dowód: plan podziału Banku (...) S.A. i odpis KRS/
Z uwagi na brak spłaty kredytu i powstania stanu jego zadłużenia przeterminowanego Bank (...) S.A. dokonał pisemnego wypowiedzenia umowy w dniu 13.07.2015r.- z terminem 30 dni. Z upływem tego terminu umowa powyższa została rozwiązana.
/dowód: wypowiedzenie umowy- k. nr 14/
/dowód: wezwanie przed wypowiedzeniem- k. nr.18/
Pozwani zostali pisemnie wezwani o całkowitą spłatę zadłużenia, lecz mimo tego świadczenia tego w żadnej wysokości nie spełnili. Pozwana K. K. wniosła w dniu 20.10.2015r propozycje spłaty zadłużenia, która nie została przez Bank (...) S.A. przyjęta. Zaznaczono jednak, ze restrukturyzację kredytu można rozważyć po uprzednim uzyskaniu tytułu wykonawczego.
/pisemna odpowiedź- k. nr. 11/
K. J. (1) jest po rozwodzie z K. B.. Jest matka wychowującą dwoje dzieci, które także samodzielnie bez wsparcia ich ojca wychowuje. Utrzymuje się wyłącznie z pracy w Banku.
Aktualnie zadłużenie pozwanych z tytułu niespłaconego kredytu wynosi 241 4777,94 zł, na co składa się kwota kapitału w wysokości 239 664,12 zł i zadłużenie z tytułu karnych odsetek w kwocie 1813,82 zł.
/dowód; wyciąg z ksiąg banku- k. nr.4/
/dowód: zeznanie pozwanej K. J.- k. nr. 67-68/
Powyższy stan faktyczny przedstawia się jako bezsporny i został ustalony w oparciu o przedstawione dowody przez stronę powodową, którymi są dokumenty. Żaden z tych dokumentów nie został zakwestionowany przez stronę pozwaną, co pozwala uznać, ze każdy z nich przedstawia wartość wiarygodną. W stosunku do tych dowodów zeznanie pozwanej posiada jedynie walor uzupełniający i co do zasady potwierdza wszystkie ustalone na podstawie dowodu z dokumentów fakty.
Sąd rozważył co następuje:
Na wstępie zaznaczenia wymaga okoliczność, że sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym został złożony wyłącznie przez jednego z pozwanych. Wydanego nakazu w ten sposób nie zaskarżył pozwany K. B., co rodzi odpowiedniej treści prawne konsekwencje. A zatem nakaz stosownie do treści art. 505 § 2 k.p.c. utracił moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Sprzeciw jednego tylko ze współpozwanych o to samo roszczenie oraz co do jednego lub niektórych uwzględnionych roszczeń powoduje utratę mocy nakazu jedynie co do nich. W powyższym przypadku wobec zajścia przesłanek przytoczonej reguły nakaz zapłaty uzyskał walor prawomocności w stosunku do osoby drugiego pozwanego jakim jest K. B.. Wniesienie sprzeciwu jedynie przez pozwaną spowodowało skutek w postaci utraty jego mocy wobec tylko tej pozwanej. Sprawa więc podlegała rozpoznaniu w postępowaniu zwykłym tylko co do tego podmiotu.
Powództwo powyższe jest więc w całości w stosunku do pozwanej K. K. uzasadnione. Podkreślić należy, że pozwaną łączył ze stroną powodową stosunek umowny w postaci umowy o kredyt. Zgodnie z art. 68 ust 1 ustawy- prawo Bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Z kolei w art.. 75 ustawy prawo Bankowe zawarto upoważnienie ustawowe, według którego Bank może wypowiedzieć umowę kredytu w razie niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu lub w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej. Wypowiedzenie ma charakter jednostronnego oświadczenia woli o wymiarze kształtującymi wywołuje skutek ex nunc z chwilą złożenia drugiej stronie (kredytobiorcy). W efekcie jego skuteczność nie jest uzależniona od tego czy druga strona wyraża na to zgodę. Wypowiedzenie więc na gruncie art. 75 –prawa bankowego wywołuje skutek z chwilą jego złożenia, czyli z momentem powzięcia o tym wiedzy przez podmiot do którego jest skierowane (art. 61 k.c.).W związku z zaprzestaniem przez kredytobiorców spłaty udzielonego im kredytu, cała umowa została im w ten sposób wypowiedziana. Skuteczne więc dokonane wypowiedzenie ukształtowało po stronie pozwanych obowiązek zwrotu całego świadczenia stanowiącego kwotę udzielonego kredytu pieniężnego wraz z innymi świadczeniami , w tym także świadczenia odsetkowego ukształtowanego przez strony w umowie (art. 68 ust. 1 pr. Bankowe). Całe więc to świadczenie z momentem dokonanego wypowiedzenia stało się jednocześnie w pełni wymagalne i w związku z tym w braku jego dobrowolnego spełnienia przez zobowiązanych mogło być dochodzone na drodze sądowej. Nie jest także sporna sam wysokość roszczenia, którą odzwierciedla treść wyciągu z ksiąg Banku. Zresztą wysokości tej nie kwestionowała także sama pozwana. Roszczenie więc powodowego banku jest w całości uzasadnione także w stosunku do osoby pozwanej tj. K. K., której złożony sprzeciw w zakresie żądania oddalenia powództwa jest w zupełności nieuzasadniony. Jednocześnie zaznaczenia wymaga, że sąd rozpoznający powyższą sprawę jest związany w całości powództwem stosownie do reguły art.187 § 1 pkt 1 i pkt 2 k.p.c. Zatem w tym przypadku związany był żądaniem o świadczenie pieniężne. Wobec tego nie znajduje się w zakresie kognicji sądu meritii przedstawione w odpowiedzi na pozew pozwanej żądanie „umożliwienia zawarcia „ przez nią z bankiem ugody. Kwestia zawarcia ugody, która zawsze oparta jest na swoistym konsensusie leży w gestii zgodnych oświadczeń obu stron. Sąd meritii nie posiada instrumentów prawnych nakazujących, czy wręcz przymuszających strony do zawarcia ugody. W tym stanie rzeczy powództwo zostało uwzględnione na podstawie art. 68 ust1 w związku z art. 75 ustaw- Prawo Bankowe,
W zakresie orzeczenia o kosztach postępowanie należy kierować się zasadą określona w art. 98 k.p.c. – wedle której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Reguła ta nie ma charakteru bezwzględnego, gdyż ustaw kodeks postępowania cywilnego między innymi w art. 102 k.p.c postanawia w pewnych okolicznościach w zakresie orzekania o kosztach postępowania zasady słuszności. Przede wszystkim za zastosowaniem tego przepisu w tym tylko zakresie będą przemawiać szczególnie zachodzące okoliczności, które stawiają podmiot zobowiązany w szczególnej trudnej sytuacji. W sprawie tej taka sytuacja w pełni zachodzi, skoro uwzględni się rażącą trudna sytuacje pozwanej, jako samotnie wychowującej matki i pozostawionej z całym problemem niespłaconego kredytu. Uwzględniając te okoliczności sąd wyszedł z założenia, ze w analizowanym przypadku, zachodzi przypadek zastosowania ustawowego dobrodziejstwa jakie pozytywnie stwarza przepis art. 102 k.p.c.