Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Adam Bednarczyk

SR del. Justyna Dołhy (spr.)

protokolant: protokolant sądowy stażysta Katarzyna Pawelec

przy udziale prokuratora Jerzego Kopcia

po rozpoznaniu dnia 19 czerwca 2018 r.

sprawy B. K. córki Z. i H. ur. (...) w C.

oskarżonej o przestępstwo z art. 300 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 4 lipca 2017 r. sygn. akt II K 793/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie z pkt. 3; w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy; zwalnia oskarżoną od uiszczenia kosztów sądowych w II instancji, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Adam Bednarczyk SSO Ludmiła Tułaczko SSR del. Justyna Dołhy

Sygn. akt VI Ka 1463/17

UZASADNIENIE

B. K. została oskarżona o to, że w dniu 18 października 2012 r. w J., w powiecie (...), w województwie (...), w celu udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu – nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy w dniu 7 września 2012 r. o sygn. akt GNc 4423/12 uszczupliła zaspokojenie swojego wierzyciela spółkę (...) Sp. z o. o. z siedzibą Ł. w ten sposób, iż zbyła swojej córce D. K. 95 par butów marki (...), (...) i (...) zagrożonych zajęciem za kwotę 9.932,25 zł, tj. o czyn z art. 300 § 2 kk.

Wyrokiem z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 793/13 Sąd Rejonowy w Otwocku uznał oskarżoną za winną popełnienia zarzucanego jej czynu, za który wymierzył jej karę roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił tytułem próby na okres 2 lat oraz orzekł wobec oskarżonej, na podstawie art. 46 § 1 kk, obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz (...) Sp. z o. o. z siedzibą Ł. kwoty 9.932,25 zł.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonej zaskarżając wyrok w całości na jej korzyść.

Obrońca wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść wyroku w postaci art. 7 kpk poprzez przekroczenie swobodnej oceny dowodów i uznanie za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonej w zakresie jej zamiaru i sposobu działania w czasie, kiedy zbyła buty na rzecz swojej córki i przypisanie jej zamiaru bezpośredniego w sytuacji, gdy z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a także wyjaśnień oskarżonej wynika, że nie miała ona zamiaru pokrzywdzić spółki i uszczuplić swojego majątku, co miało wpływ na wynik niniejszego postępowania poprzez błędne ustalenia faktyczne, które posłużyły za podstawę orzeczenia. Ponadto obrońca zarzucił wyrokowi naruszenie art. 7 kpk poprzez pominięcie w ustalaniu stanu faktycznego sprawy dowodów z dokumentów w postaci protokołów zajęcia komorniczego z dnia 22 października 2012 r. i 23 października 2012 r. w sytuacji, gdy wynika z nich, że oskarżona wskazała organowi egzekucyjnemu gdzie znajduje się jej majątek mogący służyć zabezpieczeniu roszczeń pokrzywdzonej spółki, co miało wpływ na wynik niniejszego postępowania poprzez błędne ustalenia faktyczne dotyczące zamiaru oskarżonej oraz naruszenie treści art. 7 kpk poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że oskarżona spowodowała u pokrzywdzonej szkodę w wysokości 9.932,25 zł w sytuacji, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego taki fakt nie wynika, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia art. 46 § 1 kk poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy w aktach sprawy brak jest dowodów na wysokość wyrządzonej przestępstwem szkody.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej, ewentualnie o zmianę wyroku poprzez uchylenie nałożonego w pkt. 3 wyroku obowiązku naprawienia szkody lub uchylenie w tym zakresie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy zasługiwała na uwzględnienie tylko w części tj. w zakresie nałożonego niezasadnie przez Sąd Rejonowy w pkt. 3 wyroku obowiązku naprawienia wyrządzonej szkody, jednak z innych przyczyn aniżeli podane w treści apelacji, o czym będzie mowa niżej. Należy stwierdzić, że kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w sprawie. Ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego w sposób wszechstronny z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Sąd wywiódł prawidłowy wniosek w przedmiocie winy oskarżonej, brak również podstaw do zakwestionowania wymiaru orzeczonej wobec oskarżonej kary. Wbrew stanowisku obrońcy, Sąd oceniając materiał dowodowy nie naruszył normy art. 7 kpk. Trzeba zarazem podkreślić, iż Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób wyczerpujący, dążąc do pełnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w tym skrupulatnie weryfikując linię obrony oskarżonej. Stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrywaniu poszczególnych faktów w oderwaniu od pozostałych.

Jak wielokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, przekonanie Sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk wtedy, gdy: jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk), jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk). Akcentuje to szereg orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów apelacyjnych (por. wyrok SN z 3.09.1998 r. sygn. V KKN 104/98 – Prokuratura i Prawo rok 1999, nr 2, poz. 6; a także wyrok SA w Łodzi z 20.03.2002 r. sygn. II AKa 49/02 – Prokuratura i Prawo rok 2004, nr 6, poz. 29). Wszystkim tym wymogom Sąd I instancji sprostał.

Przede wszystkim stwierdzić należy, że brak jest podstaw do podzielenia poglądu skarżącego jakoby Sąd I instancji w sposób błędny ocenił wyjaśnienia oskarżonej w zakresie jej twierdzeń o braku zamiaru pokrzywdzenia spółki. Wbrew twierdzeniom autora apelacji, Sąd Rejonowy słusznie uznał je za niewiarygodne w świetle okoliczności wprost wynikających ze zgromadzonych w sprawie dokumentów. Należy zauważyć bowiem, że wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżona miała świadomość istnienia w obrocie prawnym nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanego przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi XIII Wydział Gospodarczy, który zapadł w dniu 7 września 2012 r. na skutek wniesionego przez spółkę pozwu, ponieważ w dniu 12 października 2012 r. osobiście odebrała zawiadomienie z dnia 1 października 2012 r. o wszczęciu egzekucji przesłane jej przez komornika (k. 262). W zawiadomieniu tym wymieniony jest zarówno dłużnik jak i wierzyciel oraz podstawa prawna dochodzonej wierzytelności czyli wymieniony wyżej wyrok sądu (k. 225). Po odebraniu tego zawiadomienia córka oskarżonej w dniu 17 października 2012 r. założyła działalność gospodarczą (k. 359), a następnego dnia oskarżona sprzedała jej 95 par obuwia wystawiając fakturę VAT na kwotę 9.932,25 zł oraz specyfikację do tej faktury, w której wymienione jest szczegółowo sprzedane obuwie (k. 82-83). Za nietrafne należy również uznać uwagi obrońcy dotyczące braku wiedzy u oskarżonej odnośnie ogólnej wartości posiadanego przez nią majątku, a także uwagi dotyczące wskazania przez nią z własnej woli komornikowi innego swojego majątku. Z dokumentów, w tym tych powołanych przez obrońcę w zarzutach apelacyjnych, wynika, że rzeczywiście oskarżona wskazała inny majątek tj. obuwie w innym sklepie oraz samochód M. (...), jednak należy mieć na uwadze to, że niecały miesiąc później tj. w dniu 6 listopada 2012 r. oskarżona złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na to, że wartość jej zobowiązań wyniosła 1.788,909,46 zł. Jak ustalono w postępowaniu upadłościowym jej majątek oceniony został na kwotę 711.295 zł. W skład tego majątku wchodziły dwie nieruchomości zabezpieczone hipotecznie na kwotę ponad miliona złotych na rzecz innych wierzycieli niż Spółka (...), zaś na samochodzie M. (...) ustanowiony był zastaw rejestrowy oraz przewłaszczenie na zabezpieczenia na rzecz banku udzielającego kredytu na jego zakup. W świetle tych okoliczności i dowodów nietrafne i tylko polemiczne są uwagi obrońcy jakoby oskarżona działała w dobrej wierze i nie miała zamiaru popełnienia przestępstwa oraz świadomości co do stanu swojego majątku. Okoliczności wynikające z dokumentów wprost wskazują na świadome i celowe działanie oskarżonej B. K. w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu skutkujące uszczupleniem zaspokojenia swojego wierzyciela Spółki (...).

Odnosząc się zaś do zarzutu naruszenia art. 46 § 1 kk przez Sąd I instancji stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie niemożliwe było nałożenie na oskarżoną obowiązku naprawienia szkody na rzecz Spółki (...) z uwagi klauzulę antykumulacyjną zawartą w art. 415 § 1 kpk. Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie III KK 429/13 „ Zakaz wynikający z dyspozycji art. 415 § 5 zdanie drugie k.p.k. (obecnie art. 415 § 1 kpk) odnosi się do każdego określonego w ustawie wypadku orzekania karnoprawnego obowiązku naprawienia szkody i to niezależnie od tego, czy roszczenie zasądzone w postępowaniu cywilnym zostało skutecznie wyegzekwowane. W tej sytuacji, przy uwzględnieniu możliwości egzekwowania roszczenia na podstawie przepisu art. 299 § 1 k.s.h., mnożenie tytułów egzekucyjnych dotyczących tego samego roszczenia przez nakładanie na oskarżonych w postępowaniu karnym obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k., w kontekście zadań jakie realizuje przepis art. 415 § 5 k.p.k., jest niedopuszczalne”. Orzeczenie to jest adekwatne również w niniejszej sprawie zważywszy na fakt, iż o roszczeniu Spółki (...) prawomocnie orzekł sąd gospodarczy wydając nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w dniu 7 września 2012 r. i roszczenie to jest tożsame z roszczeniem, co do którego Sąd orzekł w niniejszej sprawie. Przepis art. 415 § 1 kpk, który stanowi, że obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się, jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono, eliminuje sytuacje istnienia w obrocie gospodarczym dwóch tytułów egzekucyjnych opartych na tym samym roszczeniu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok zamienił w ten sposób, że uchylił rozstrzygnięcie z pkt. 3, w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymał w mocy stwierdzając ponadto, że nie jest on dotknięty innymi wadami, które powinny być brane przez sąd odwoławczy z urzędu. Orzeczona kara jest karą współmierną do wagi popełnionego przestępstwa, nie przekracza stopnia zawinienia, uwzględnia w sposób właściwy zarówno stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowość sprawcy - w społecznym odczuciu jest karą sprawiedliwą, spełni stawiane przed nią cele zarówno w zakresie indywidualnego oddziaływania na sprawcę, jak i w zakresie prewencji generalnej.

Uwzględniając sytuację materialną oskarżonej, Sąd zwolnił ją od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa.

SSO Adam Bednarczyk SSO Ludmiła Tułaczko SSR del. Justyna Dołhy