Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Małgorzata Janicka

Protokolant st. sekr.sąd. Marzena Łebędkowska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017r.

na rozprawie w Gdańsku
sprawy z powództwa K. D.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. D. kwotę 432. 719,84 zł ( czterysta trzydzieści dwa tysiące siedemset dziewiętnaście 84/100 złotych ) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 sierpnia 2015r.. do dnia 31 grudnia 2015r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016r. do dnia zapłaty.

I.  W pozostałej części powództwo oddala

I.  Kosztami postępowania obciąża pozwanego,

I.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. D. kwotę 21636zł ( dwadzieścia jeden tysięcy sześćset trzydzieści sześć złotych ) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 10.817 zł ( dziesięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

II.  Zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 5563,85 zł ( pięć tysięcy pięćset sześćdziesiąt trzy 85/100złotych) tytułem nie uiszczonych kosztów postępowania .

UZASADNIENIE

Powód K. D. wniósł powództwo o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. na swoją rzecz kwoty 432.719,84 zł wskazując wartość przedmiotu sporu na 432, 720 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 31 sierpnia 2015 r. do dnia zapłaty. Jednocześnie wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 30 lipca 2015 r. doszło do pożaru budynku inwentarskiego – obory stanowiącej jego własność i na skutek tego zdarzenia doszło do całkowitego zniszczenia nieruchomości. W związku z tym powód wystąpił do pozwanego o zwrot odszkodowania w związku z zaistnieniem nadzwyczajnego zdarzenia, gdyż budynek ten był przedmiotem umowy ubezpieczenia zawartego pomiędzy stronami z dnia 28 lutego 2015 r. Przy czym odpowiedzialność strony pozwanej została ograniczona do całkowitej sumy ubezpieczenia w wysokości 650.300 zł.

Pozwany przejął pełną odpowiedzialność za powstałą szkodę i ustalił swoją odpowiedzialność na kwotę 222.907,33 zł. Po dokonaniu potrąceń dokonał wpłaty na rzecz powoda kwoty 217.580,16 zł. K. D. zakwestionował jednakże powyższą decyzję i wezwał go do zapłaty kwoty 432.719,84 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma, gdyż ta suma miała na celu naprawienie rzeczywistej szkody w granicach sumy ubezpieczenia. Wyliczenia swoje oparł na przedstawionych kosztorysie robót odtworzeniowych.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wyjaśnił, że przyjął odpowiedzialność za zdarzenie do kwoty 222.907,33 zł i dokonał wypłaty odszkodowania w tym wymiarze. W jego ocenie przedstawiony przez stronę powodową kosztorys został sporządzony zgodnie z zasadami kalkulacji cen robót w budownictwie jednak jego wartość została istotnie zawyżona. Po pierwsze, pozwany ustalając wartość szkody nie uznał kosztu prac dotyczących wymiany fundamentów (prace ziemne), ścian fundamentowych ponieważ elementy te nie uległy uszkodzeniu. Nadto, na uwzględnienie nie zasługiwały także koszty dotyczące uprzątnięcia miejsca szkody (wywóz i utylizacja gazu), gdyż nie zostały one odpowiedni sposób udokumentowane. Obmiar prac zweryfikowano do obmiaru ustalonego podczas oględzin przez powołanego eksperta i ostatecznie wypłacono na rzecz powoda tytułem szkody kwotę 222.907,33 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 lipca 2015 r. doszło do pożaru budynku inwentarsko – magazynowego stanowiącej własność powoda, położonego na działce nr (...) w miejscowości K., gm. S.. Wskutek pożaru doszło do znacznego zniszczenia tego budynku.

Nieruchomość ta została wzniesiona w roku 1960, a na przełomie lat 2007-2008 przeprowadzono w niej generalny remont wraz z wymianą instalacji. Budynek ten był przedmiotem obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład jego gospodarstwa rolnego na okres do dnia 27.02.2016 r., jaka zawarta została przez powoda z pozwanym (...) S.A. w W. w dniu 28 lutego 2015 r. W umowie wskazano, że materiał na ściany stanowiła cegła, natomiast dach pokryty został blachą. Całkowita przyjęta w umowie przez strony suma ubezpieczenia wyniosła 650.300 zł.

Okoliczności bezsporne

O zaistniałym zdarzeniu powód niezwłocznie zawiadomił ubezpieczyciela. Decyzją z dnia 21 października 2015 r. pozwany (...) S.A. przyjął pełną odpowiedzialność za szkodę powstałą w dniu 30 lipca 2015 r. dotyczącą zniszczenia obory wskutek pożaru. Ubezpieczyciela ustalił jednocześnie swoją odpowiedzialność na kwotę 222.907,33 zł i po dokonaniu potrąceń dokonało wypłaty na rzecz powoda kwoty 217.580,16 zł.

Pismem z dnia 8 kwietnia 2016 r. powód odwołał się od w/w decyzji (...) S.A. i wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 432.719,84 zł w terminie 7 dni od daty doręczenia pisma. Załączył do tego własne wyliczenie kosztorysowe robót naprawczych.

Pismo to pozostało jednakże bezskuteczne.

Wartość prac niezbędnych do odbudowy zniszczonego podczas pożaru budynku inwentarsko – magazynowego położonego na działce (...) w miejscowości K. gm. S. według stanu i cen na dzień 21 października 2015 r. przy przyjęciu stawki godzinowej robót ogólnobudowlanych – inwestycyjnych dla stolicy woj. (...) w wysokości 15,58 zł/r-g wynosi 722.085,07 zł brutto. Na odbudowę składały się zarówno prace rozbiórkowe (21.002,16 zł), roboty budowlane (664.109,07 zł), jak i roboty instalacyjne i wyposażenie (36.973,84 zł).

W zakres prac rozbiórkowych wliczono rozebranie murów i konstrukcji budynku jak i wywiezienie gruzu oraz utylizację materiałów.

Dowód: opinia biegłego sądowego B. K. k. 109-155, ustna uzupełniająca opinia biegłej utrwalone na płycie cd k. 181

Sąd zważył co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy w postaci szeregu dokumentów, których autentyczność i wiarygodność nie była kwestionowana przez strony i nie wzbudzała uzasadnionych wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Dodatkowo Sąd oparł się również pomocniczo w swych ustaleniach o akta szkody nr (...), które pozwoliły mu na odtworzenie przebiegu tego postępowania.

Za podstawę poczynionych w przedmiotowej sprawie ustaleń Sąd wziął w znacznej mierze również dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego specjalisty z zakresu budownictwa i kosztorysowania mgr inż. B. K.. Zakres wiedzy specjalnej, który był potrzebny do dokładnej oceny stanu faktycznego przedmiotowej sprawy wykraczał bowiem w sposób znaczny poza ogólnodostępną wiedzę i doświadczenie życiowe, które posiadał Sąd. W związku z powyższym, jedynie biegły mógł w rzetelny sposób odpowiedzieć na kluczowe w sprawie pytania, co do ustalenia zakresu i wartości prac niezbędnych do dobudowy zniszczonego podczas pożaru budynku inwentarsko – magazynowego położonego na działce (...) w miejscowości K. według stanu i cen na dzień 21 października 2015 r. oraz według stanu i cen aktualnych. W ocenie Sądu, przedstawiona w sprawie opinia jest wyczerpująca, bezstronna i jednoznaczna oraz sporządzona została w odpowiedniej formie.

W ocenie Sądu, powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Materialnoprawną podstawą dochodzonego roszczenia stanowiły przepisy 805 k.c. oraz ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej. Uzupełnieniem tych norm, dotyczących problematyki ubezpieczenia, są postanowienia ogólnych warunków ubezpieczeń, określające m.in. przedmiot i zakres ubezpieczenia, sposób zawierania umów, zakres i czas trwania odpowiedzialności ubezpieczyciela, prawa i obowiązki stron.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że strony łączyła umowa ubezpieczenia majątkowego (umowa obowiązkowego ubezpieczenia budynku wchodzących w skład gospodarstwa rolnego powoda, położonego na działce (...) w miejscowości K.)z dnia 28 lutego 2015 r. Istotą tej umowy było zobowiązanie ubezpieczyciela do wypłacenia odszkodowania w przypadku zajścia określonego zdarzenia w tym m.in. uszkodzenia objętego umową budynku na skutek zdarzenia losowego, za które niewątpliwie należy uznać pożar. Umowa ta obejmowała nieruchomość powoda ochroną ubezpieczeniową na okres do dnia 27.02.2016 r. Jednocześnie strony zgodnie ustaliły górną granicę odpowiedzialności pozwanego określając sumę ubezpieczenia na kwotę 650.300 zł.

Z charakteru powyższej umowy wynika, że ryzyko zajścia tego rodzaju zdarzenia ponosi co do zasady ubezpieczyciel, w zamian za co otrzymuje świadczenie w postaci składki ubezpieczeniowej. Zatem zasadą jest odpowiedzialność ubezpieczyciela za wypłatę odszkodowania, którą ten na siebie na mocy umowy przyjmuje. W niniejszej sprawie strona pozwana przyjęła pełną odpowiedzialność za szkodę powstałą w dniu 30 lipca 2015 r. dotyczącą zniszczenia obory powoda wskutek pożaru. Istota sporu sprowadzała się jednakże do ustalenia wysokości odszkodowania należnego stronie powodowej w związku z pożarem należącego do niego budynku, który był w chwili zdarzenia objęty ochroną ubezpieczeniową pozwanego. Pozwany wskazywał bowiem, że wypłacone dotychczas odszkodowanie w wysokości 217.580,16 zł w pełni rekompensowało szkodę, a przedstawiony w sprawie przez powoda kosztorys, na którym opierał swoje powództwo, został istotnie zawyżony. Ustalając wartość szkody nie należy bowiem uznawać kosztu prac dotyczących wymiany fundamentu, ściany fundamentowych, ponieważ elementy te nie uległy uszkodzeniu. Nie uznano również kosztów dotyczących uprzątnięcia miejsca szkody (wywóz i utylizacja gruzu).

W ocenie Sądu twierdzenia pozwanego nie znajdują ani prawnego ani faktycznego uzasadnienia i nie mogą stanowić skutecznej podstawy uznania bezzasadności powództwa. Oceniając wysokość należnego odszkodowania Sąd oprał się na opinii biegłej z zakresu budownictwa i kosztorysowania B. K., która w części ustalającej zakres uszkodzeń budynku powoda powstałych na skutek pożaru, a także związanych z tym kosztów naprawy jest przekonująca, wnikliwa i rzeczowa. Biegła ustaliła w niej zakres zniszczeń a następnie rodzaj i wartość prac niezbędnych do odbudowany zniszczonego podczas pożaru budynku według stanu i cen na dzień 21 października 2015 r. oraz stanu aktualnego i cen aktualnych. Po dokonanych oględzinach pozostałości po nieruchomości stwierdzono, że działanie ognia obniżyło parametry techniczne części fundamentowych i z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że możliwe jest ich wykorzystanie przy budowie budynku.

Ostatecznie wartość kosztorysowa prac które polegały na robotach rozbiórkowych, budowlanych, instalacyjnych i wyposażeniu stanowiła w jej ocenie kwotę 722.085,07 zł. Wyliczenie to oparte było według stanu i cen na dzień zdarzenia tj. na 21 października 2015 r. i w oparciu o parametry cenotwórcze aktualne dla III kwartał 2015 r. Logiczne były przy tym wyjaśnienia biegłej, która wskazała na zasadność przyjętej stawki godzinowej robót ogólnobudowlanych – inwestycyjnych dla stolicy woj. (...) w wysokości 15,58 zł/r-g. Wskazała bowiem - wbrew zarzutom strony pozwanej - że budynek uległ znacznemu zniszczeniu na skutek pożaru i obiekt w związku z tym należy wznieść na nowo. Wymaga to prac inwestycyjnych a nie remontowych.

Biegła w sposób rzeczowy uzasadniła również konieczność wliczenia w zakres koniecznego wyposażenia budynku poideł paszowych, wskazując, że jest to wyposażenie trwale połączone z konstrukcją budynku i nie ma możliwości ich wyniesienia. W ten sposób wyjaśniła wątpliwości podniesione przez stronę pozwaną co do zasadności wliczenia tych kosztów, skoro nie stanowią one instalacji budynku.

Sąd nie podzielił jednakże opinii biegłej i nie uwzględnił przy ustalaniu wysokości należnego odszkodowania stopnia zużycia budynku (na poziomie 70 %) przy przyjętej wartości robót budowlanych, robót instalacyjnych i wyposażenia i przyjąć ostatecznie, po doliczeniu kosztów prac rozbiórkowych, że łącznie stanowią one sumę 284.521,18 zł brutto. Sąd podzielił bowiem stanowisko przedstawione przez stronę powodową, poparte orzecznictwem, zgodnie z którym z treści art. 68 ust. 1 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, nie wynika, aby ustalone koszty naprawienia szkody miały być pomniejszone o ustalony w dokumencie ubezpieczenia stopień zużycia budynku. Z treści art. 13 ust.3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że odszkodowanie z ubezpieczenia mienia musi odpowiadać wysokości szkody oraz mieścić się w granicach sumy ubezpieczenia. Celem ubezpieczenia obowiązkowego jest bowiem umożliwienie ubezpieczonemu naprawy zniszczonego na skutek zdarzeń losowych mienia. Regulacje przewidziane w art. 70 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych służą dostosowaniu sumy ubezpieczenia do wartości ubezpieczeniowego mienia. Stąd też ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie równe wysokości poniesionej przez ubezpieczonego szkody, jednak z uwzględnieniem ograniczenia odpowiedzialności do wysokości sumy ubezpieczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 sierpnia 2013 r. I ACa 748/13, wyrok SA w Gdańsku z dnia 18.02.2016 r. V ACa 699/15). Jak słusznie zatem podkreślała strona powodowa odszkodowanie ma na celu naprawienie rzeczywistej szkody w granicach sumy ubezpieczenia.

Ostatecznie zatem Sąd przyjął, że odszkodowanie należne na rzecz powoda wynosi 722.085,07 zł. Niemniej jednak Sąd miał na uwadze, że kwota ta przekraczała sumę ubezpieczenia, będącą granicą odpowiedzialności powoda. Zatem ostatecznie na rzecz powoda należało wypłacić kwotę 432.719,84 zł co stanowiło wynik działania arytmetycznego 650.300 – 217.580,16 zł.

Sąd na podstawie wskazanych przepisów oraz art. 481 k.c. zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda kwotę 432.719,84 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 sierpnia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. o ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty, o czym orzekł w punkcie I i II wyroku. Oddalenie powództwa dotyczyło kwoty 0,16 zł w zakresie przekraczającym war wskazana wartość przedmiotu sporu.

O zwrocie kosztów procesu orzeczono w punktach III – V obciążając nimi stronę pozwaną w całości na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c., 99 k.p.c. i § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. z 2015 r., poz. 1804). zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 21.636 zł (opłata od pozwu) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 10. 817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Jednocześnie w punkcie V zasądził od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Gdańsku kwotę 5.563,85 zł tytułem nie uiszczonych kosztów postępowania, na które składały się koszty opinii biegłej.