Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bogdan Wysocki

Sędziowie: SA Ryszard Marchwicki

SA Mariola Głowacka /spr./

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Gadomska

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

oraz z powództwa wzajemnego

(...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko

(...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w P.

a zapłatę

na skutek apelacji pozwanej (powódki wzajemnej)

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 25 kwietnia 2017 r., sygn. akt IX GC 1045/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten tylko sposób, że:

a.  w punkcie I.1. obniża zasądzoną w nim kwotę 1.232.580 zł do kwoty 1.220.255,40 zł (jeden milion dwieście dwadzieścia tysięcy dwieście pięćdziesiąt pięć złotych czterdzieści groszy),

b.  w punkcie I.1.1) odsetki za opóźnienie od kwoty 1.043.736,87 zł zasądza od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty

i oddala powództwo w zakresie kwoty 12.324,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 25 stycznia 2012r.

2.  w pozostałym zakresie oddala apelację pozwanej (powódki wzajemnej),

3.  zasądza od pozwanej (powódki wzajemnej) na rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) kwotę 11.250 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Ryszard Marchwicki SSA Bogdan Wysocki SSA Mariola Głowacka

UZASADNIENIE

Powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. (wcześniej D. (...)) pozwem wniesionym do sądu w dniu 16 września 2013r. domagała się zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.232.580,29 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.056.061,76 zł od 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty i od kwoty 176.518,53 zł od 24 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzeń za szkolenia przeprowadzone w okresie od sierpnia do grudnia 2011r. i od października 2011r. do stycznia 2012r. stosownie do umowy z dnia 28 maja 2010r. o świadczenie usług szkoleniowo-doradczych. Powódka wniosła nadto o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz zwrot kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana pozwem z 30 maja 2014r. wytoczyła przeciwko powódce powództwo wzajemne domagając się zasądzenia od powódki (pozwanej wzajemnej) na rzecz pozwanej (powódki wzajemnej) kwoty 2.689.516 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także zasądzenia od pozwanej wzajemnej na rzecz powódki wzajemnej zwrot kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2017r. w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej przeciwko (...) Spółce Akcyjnej zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.232.580 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot:

1) 1.056.061,76 zł od 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty,

2) 176.518,53 zł od 24 kwietnia 2012r. do dnia zapłaty

oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 69.390,13 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd w sprawie z powództwa wzajemnego oddalił powództwo i zasądził od powódki wzajemnej na rzecz pozwanej wzajemnej kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 11 stycznia 2010r. została zawarta między P. (...) w W. jako zamawiającym, a pozwaną (powódką wzajemną) jako wykonawcą umowa nr (...), której przedmiotem była realizacja usługi polegającej na udzieleniu pomocy finansowej przedsiębiorcom w formie finansowania kosztów usług szkoleniowych i doradczych z zakresu tworzenia i funkcjonowania powiązań kooperacyjnych. Usługa była realizowana w ramach projektu systemowego „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet II, Działanie 2.1, Poddziałanie 2.1.3, współfinansowanego ze środków (...) (§ 1 ust. 1 umowy). W § 3 umowy wskazano, że uczestnikami szkoleń i doradztwa, które zostanie przeprowadzone w ramach usługi, mogą być przedsiębiorcy i ich pracownicy, mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy przekazali wykonawcy:

- informację o otrzymanej pomocy publicznej innej niż pomoc de minimis – w przypadku mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw lub

- w przypadku przedsiębiorstw innych niż mikro, małych lub średnich uczestniczących w doradztwie:

1) wszystkie zaświadczenia o otrzymanej pomocy de minimis, jakie przedsiębiorca otrzymał w okresie bieżącego roku kalendarzowego w którym przystąpił do usługi oraz dwóch poprzedzających lat kalendarzowych lub oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy de minimis w tym okresie,

2) informację o każdej innej pomocy publicznej, jaką przedsiębiorca otrzymał w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis na doradztwo lub oświadczenie, że takiej pomocy nie otrzymał,

3) oświadczenie, że przedsiębiorca nie znajduje się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt. 9-11 Wytycznych wspólnotowych, dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw

z uwzględnieniem szczegółowego opisu uczestników określonego w zakresie zadań wykonawcy stanowiącym załącznik nr 1 do umowy (§ 3 ust. 1). Uczestnikami szkoleń, poza wskazanymi w ust. 1, mogli być również:

1) pracownicy organizacji otoczenia biznesu funkcjonujący m.in. w formie stowarzyszeń, fundacji, spółek, izb gospodarczych, jednostek badawczo-rozwojowych, jednostek budżetowych i uczelni,

2) pracownicy samorządu terytorialnego

z uwzględnieniem szczegółowego opisu uczestników określonego w zakresie zadań wykonawcy stanowiącym załącznik nr 1 do umowy (§ 3 ust. 2). Jako termin realizacji umowy wskazano 42 miesiące od dnia podpisania umowy tj. od 11 stycznia 2010r. zgodnie z przyjętym przez zamawiającego harmonogramem (§ 2 ust. 1 umowy). Jako wynagrodzenie wykonawcy wskazano kwotę nie większą niż 8.474.120 zł (§ 5 ust. 1 umowy). W § 8 ust. 1 umowy wskazano, że pomoc finansowa, o której mowa w § 1 ust. 1, udzielona na pokrycie kosztów uczestnictwa w szkoleniach i doradztwa przedsiębiorców lub pracowników przedsiębiorców przez nich delegowanych, stanowi pomoc publiczną dla tych przedsiębiorców. W § 19 ust. 1 zaznaczono, że wykonawca umożliwi zamawiającemu oraz wskazanemu przez zamawiającego podmiotowi wykonującemu usługę monitoringu szkoleń wykonywanie czynności związanych z monitoringiem szkoleń zarówno w siedzibie wykonawcy, jak i w innym miejscu związanym z wykonywaniem umowy. W § 20 ust. 1 umowy ustalono, że wykonawca opracuje i wdroży system zarządzania usługą szkoleniową składający się z systemu monitoringu i kontroli, systemu zarządzania w tym zarządzania ryzykiem, systemu finansowo-księgowego. Zgodnie z § 21 ust. 1 umowy wykonawca może powierzyć wykonanie części działań realizowanych w ramach niniejszej umowy podwykonawcy, wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody zamawiającego. Wedle § 21 ust. 2 umowy wszelkie zapisy niniejszej umowy odnoszące się do wykonawcy stosuje się odpowiednio do podwykonawców, za których działania lub zaniechania wykonawca ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. W § 27 ust. 1 pkt 4 umowy wskazano, że zamawiający może odstąpić od umowy, gdy wykonawca wykonuje umowę w sposób sprzeczny z umową i nie zmienia sposobu jej realizacji mimo wezwania go do tego przez zamawiającego w terminie określonym w tym wezwaniu, w terminie 3 miesięcy od bezskutecznego upływu terminu do zmiany sposobu realizacji umowy. W § 28 ust. 2 pkt 1 umowy uregulowano, że wykonawca zobowiązany jest do zapłaty kar umownych w następujących przypadkach i wysokościach:

1) za odstąpienie od umowy przez zamawiającego z przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub za odstąpienie od umowy przez wykonawcę z przyczyn, za które odpowiedzialności nie ponosi zamawiający – w wysokości 10% kwoty określonej w § 5 ust. 1;

2) za odstąpienie od umowy przez zamawiającego w trybie określonym w § 27 w wysokości 10 % kwoty określonej w § 5 ust. 1.

W załączniku nr 1 do powyższej umowy - zakres zadań wykonawcy – wskazano w pkt 3, że zakres usługi obejmuje 4 tzw. komponenty. W pkt 4 opisano grupy docelowe tzn. beneficjentów szkoleń, w pkt 5 zaś oczekiwane rezultaty usługi - że ogółem, wsparciem w ramach usługi (...) kooperacyjne polskich przedsiębiorstw” objętych zostanie 2.060 osób z około 1.300 przedsiębiorstw. Ustalono (pkt 5.1.1), że w ramach komponentu 1 cykl szkoleń ukończy co najmniej 1.000 osób z co najmniej 700 przedsiębiorstw, 100 osób z 70 instytucji otoczenia biznesu oraz 100 osób z 50 jednostek samorządu terytorialnego. Przy czym za osobę, która ukończyła cykl należy rozumieć osobę, która ma potwierdzoną obecność na co najmniej 80% zajęć. Wskazano (pkt 5.1.2), że zrealizowanych zostanie co najmniej 1.968 roboczogodzin doradztwa dla uczestników szkoleń. W ramach komponentu 2 (pkt 5.2.1.) szkolenia miało ukończyć co najmniej 660 osób z co najmniej 450 przedsiębiorstw, 66 osób z 45 instytucji otoczenia biznesu oraz 66 osób z 45 jednostek samorządu terytorialnego. Przy czym za osobę, która ukończyła szkolenie należy rozumieć osobę, która ma potwierdzoną obecność na co najmniej 80% zajęć. Ustalono także (pkt 5.2.2), że zrealizowanych zostanie co najmniej 2.160 roboczogodzin doradztwa dla uczestników szkolenia. W ramach komponentu 3 (pkt 5.3.1.) wskazano, że szkolenia ukończy co najmniej 75 osób z co najmniej 50 przedsiębiorstw oraz 75 osób z co najmniej 50 instytucji otoczenia biznesu. Przy czym za osobę, która ukończyła szkolenie należy rozumieć osobę, która ma potwierdzoną obecność na co najmniej 80% zajęć. Uzgodniono (pkt 5.3.2.), że zrealizowanych zostanie co najmniej 2.500 roboczogodzin doradztwa dla uczestników szkoleń.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 28 maja 2010r. została zawarta między powódką jako wykonawcą, a pozwaną jako zamawiającym umowa dotycząca realizacji projektu „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw”. W preambule do umowy wskazano, że umowa ta została zawarta z uwagi na podpisanie przez zamawiającego umowy z (...) na realizację projektu szkoleniowo-doradczego „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw” w wyniku dokonanego przez (...) wyboru oferty zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zgodnie z ustawą z 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych. W preambule zaznaczono także, że zawarta umowa nie ma wpływu na prawa i obowiązki zamawiającego i (...) wynikające z zawartej przez te podmioty umowy lub inne porozumienia. Bez zgody wykonawcy ustalenia pomiędzy zamawiającym a (...) nie mogą mieć wpływu na zakres praw i obowiązków określonych niniejszą umową. W § 1 ust. 1 umowy wskazano, że jej przedmiotem jest świadczenie przez wykonawcę na rzecz zamawiającego usług szkoleniowo-doradczych w ramach realizowanego przez zamawiającego projektu szkoleniowo-doradczego „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw”. W § 2 umowy określono wymagania wobec beneficjentów szkoleń tożsame z wymaganiami wskazanymi w umowie łączącej pozwaną z (...). W § 3 ust. 1 strony ustaliły, że usługi objęte przedmiotem niniejszej umowy realizowane będą w okresie od 28 maja 2010r. do 31 grudnia 2012r. W § 4 ust. 1 wskazano, że dla każdego tematu szkoleniowego wykonawca przygotuje i przekaże do akceptacji zamawiającego pakiet szkoleniowy zawierający następujące informacje: podział na sesje szkoleniowe (zamknięte bloki tematyczne), czas trwania każdej sesji, narzędzia i metody wykorzystywane w czasie trwania poszczególnych sesji, szczegółowe cele, jakie w ramach każdej sesji mają zostać osiągnięte. Zgodnie z § 4 ust. 2 programy szkoleń muszą zostać przekazane do akceptacji zamawiającego najpóźniej na 2 dni robocze od dnia podpisania umowy. Wedle zaś § 4 ust. 3 nie później niż na 22 dni przed planowaną datą rozpoczęcia pierwszej edycji szkolenia wykonawca zobowiązany jest do przekazania zamawiającemu do akceptacji materiałów szkoleniowych. W § 5 ust. 1 umowy wskazano, że w terminie do 20 dnia miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, którego dotyczy informacja (ale nie później niż na 10 dni przed dniem rozpoczęcia szkolenia) wykonawca przekazuje zgłoszenie wszystkich szkoleń realizowanych w danym miesiącu wg wzoru określonego przez zamawiającego. Zgodnie z § 5 ust. 2 umowy warunkiem uruchomienia każdego szkolenia jest zamieszczenie w systemie informatycznym zamawiającego, nie później niż na 12 dni roboczych przed planowanym terminem szkolenia, pakietu szkoleniowego zgodnego ze wzorem przekazanym przez zamawiającego. W § 5 ust. 3 umowy strony wskazały, że zamawiający zastrzega sobie prawo weryfikacji i akceptacji trenerów zgodnie z zapisami §10 umowy. Wynagrodzenie powódki strony przewidziały na kwotę nie większą niż 7.585.200 zł brutto (§ 7 ust. 1 umowy). W § 8 ust. 4 i 5 umowy wskazano dokumenty, jakie mają być załączone do faktur powódki za usługi szkoleniowe oraz doradcze. Zgodnie z § 8 ust. 6 (mylnie oznaczonym jako ust. 2) zaznaczono, że zamawiającemu przysługuje prawo do wstrzymania wypłaty wynagrodzenia lub jego części, jeżeli dokumenty, o których mowa w ust. 4 i 5 (załączniki do faktur) nie zostaną przekazane zamawiającemu lub przekazane zostaną w postaci innej niż wymagana przez zamawiającego w szczególności dokumentacja nie będzie aktualizowana lub dane o uczestnikach szkoleń i warsztatów szkoleniowo-doradczych nie będą kompletne. W takiej sytuacji zamawiający dokona wypłaty wynagrodzenia w części, która nie budzi jego zastrzeżeń, natomiast pozostała część wypłaty nastąpi w terminie określonym w ust. 7 niniejszego paragrafu po przedstawieniu przez wykonawcę uzupełnionych dokumentów. W § 8 ust. 7 (mylnie oznaczonym jako ust. 3) wskazano, że wypłaty, o których mowa w ust. 3 (powinno być ust. 6) zostaną dokonane przelewem na rachunek bankowy wykonawcy w (...) w terminie 16 dni od dnia zatwierdzenia przez zamawiającego faktury i wszystkich dokumentów, o których mowa odpowiednio w ust. 4 i 5. Zatwierdzenia bądź odrzucenia dokumentów zamawiający dokonuje nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ich otrzymania od wykonawcy. W §17 ust. 2 strony ustaliły, że w sytuacji, gdy Instytucja Wdrażająca zasadnie odmówi wypłaty środków z tytułu realizacji szkoleń lub doradztwa, o których mowa w §1 lub zasadnie zażąda zwrotu tych środków w związku z zakwestionowaniem przez Instytucję Wdrażającą prawidłowości przeprowadzenia szkoleń lub doradztwa, o których mowa w § 1 i odpowiedzialność za tę sytuację ponosić będzie wykonawca, zamawiający zastrzega sobie prawo do dochodzenia od wykonawcy kary umownej w wysokości równej odpowiednio kwocie, której nie otrzymał lub kwocie, którą zwrócił w związku z zakwestionowaniem przez Instytucję Wdrażającą prawidłowości przeprowadzenia tychże szkoleń lub doradztwa. Załącznik nr 1 do umowy – zakres zadań wykonawcy – był tożsamy z załącznikiem nr 1 do umowy pozwanej z (...) z tym, że w zakresie zadań powódki w ramach umowy z pozwaną nie ujęto szkoleń w ramach komponentu 4-go, który był w zakresie zadań pozwanej w związku z umową z (...). W związku z tym liczba objętych wsparciem beneficjentów projektu została odpowiednio zmniejszona.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w załączniku nr 4 do umowy stron przewidziano zasady wynagradzania wykonawcy. Przyjęto następujące stawki wynagrodzeń jak chodzi o szkolenia w komponencie I - wysokość wynagrodzenia za zorganizowanie i przeprowadzenie jednego szkolenia zależy od liczby uczestników, którzy uczestniczyli w co najmniej 80% czasu szkolenia. Jako stawkę wynagrodzenia wskazano:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 2.740 zł,

b) średnie za jedno osobo szkolenie – 2.790 zł,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 2.840 zł,

d) przedstawiciel (...) 1.854 zł.

Jak chodzi o szkolenia w komponencie II to ustalono następujące stawki wynagrodzenia:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 4.050 zł,

b) średnie za jedno osobo szkolenie – 4.100 zł,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 4.150 zł,

d) przedstawiciel (...) 3.200 zł.

Dla szkoleń w komponencie III stawki wynagrodzeń wynosiły:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 3.520 zł,

b) średnie za jedno osobo szkolenie – 3.520 zł,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 3.520 zł.

Doradztwo - 100 zł/1h przy czym nie więcej niż 664.800 zł brutto za całość doradztwa zrealizowanego w ramach umowy. Aneksem nr (...) z 31 grudnia 2010r. do umowy z 28 maja 2010r. w związku z wejściem w życie nowych stawek podatkowych, zmodyfikowano wysokość wynagrodzenia wykonawcy na okres od 1 stycznia 2011r. do 31 grudnia 2012r. Nowe stawki kształtowały się następująco:

1) szkolenia w komponencie I - wysokość wynagrodzenia za zorganizowanie i przeprowadzenie jednego szkolenia zależy od liczby uczestników, którzy uczestniczyli w co najmniej 80% czasu szkolenia. Jako stawkę wynagrodzenia wskazano:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 2.400 zł netto, 2.952 brutto,

b) średnie za jedno osobo szkolenie – 2.450 zł netto, 3.013,5 brutto,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 2.500 zł netto, 3.075 zł brutto,

d) przedstawiciel (...) 1.620 zł netto, 1.992,60 zł brutto,

2) szkolenia w komponencie II:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 3.550 zł netto, 4.366,50 zł brutto,

b) średnie za jedno osobo szkolenie – 3.600 zł netto, 4.428 zł brutto,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 3.650 zł netto, 4.489,50 zł brutto,

d) przedstawiciel (...) 3.200 zł,

3) szkolenia w komponencie III:

a) mikro, małe za jedno osobo szkolenie – 3.100 zł netto, 3.813 zł brutto, b) średnie za jedno osobo szkolenie – 3.100 zł netto, 3.813 zł brutto,

c) duże za jedno osobo szkolenie – 3.100 zł netto, 3.813 zł brutto.

Doradztwo - 100 zł/1h przy czym nie więcej niż 664.800 zł brutto za całość doradztwa zrealizowanego w ramach umowy.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości pismem z 1 czerwca 2010r. zaakceptowała powódkę jako podwykonawcę pozwanej.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w dniu 28 grudnia 2011r. powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.241.545,76 zł za realizację usługi szkoleniowo-doradczej w ramach projektu „P. (...)zgodnie z umową z 28 maja 2010r. Zgodnie z załączonymi do faktury specyfikacjami faktura obejmowała usługi szkoleniowo-doradcze w okresie od sierpnia 2011r. do grudnia 2011r. Pozwana tytułem tej faktury uregulowała w dniu 2 stycznia 2012r. kwotę 185.484 zł. W dniu 30 marca 2012r. powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 176.518,53 zł za realizację usługi szkoleniowo-doradczej w ramach projektu „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw” zgodnie z umową z 28 maja 2010r. Z załączonych do faktury specyfikacji wynika, że faktura obejmowała usługi szkoleniowo-doradcze za okres od października 2011r. do stycznia 2012r.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że prezes pozwanej pismem z 16 lutego 2012r. w związku z uzyskanymi od (...)u informacjami z organów ścigania co do nieprawidłowości w przebiegu organizowanych przez powódkę szkoleń (poświadczanie nieprawdy co do obecności oraz fałszowanie podpisów uczestników szkolenia za okres styczeń-marzec 2011r.), które na chwilę sporządzenia pisma dotyczyły 19 osób, zawiesił współpracę z powódką w realizacji projektu (...). Prokurent pozwanej Spółki pismem z 5 marca 2012r. wezwał powódkę do zaprzestania naruszeń, które miały miejsce w realizacji zawartej przez strony umowy. Uzasadniając swoje stanowisko przedstawiciel pozwanej Spółki wskazał, że z informacji przekazanych przez (...) wynika, że w realizacji zawartej przez strony umowy doszło do nieprawidłowości polegających na przedstawieniu do refundacji osób nieuprawnionych do otrzymania pomocy oraz na fałszowaniu podpisów na listach obecności uczestników szkoleń w okresie między 1 stycznia 2011r. a 30 kwietnia 2011r. (płatność nr 8). Przedstawiciel pozwanej wskazał, że istnieją wątpliwości także co do szkoleń objętych wnioskami o płatność nr 11 i 12 tj. za okres od 1 września do 31 grudnia 2011r. Przedstawiciel pozwanej poprosił o weryfikację przez powódkę uczestników tych szkoleń. Pismem z 20 marca 2012r. prokurent pozwanej ponowił swą prośbę. Wiceprezes powódki pismem z 23 marca 2012r. poinformował pozwaną, że zorganizowano podzespół, który przeprowadził audyt telefoniczny uczestników szkoleń. Wystosowano również 12 marca 2012r. pisma do 63 beneficjentów projektu, ponadto 21 marca 2012r. wystosowano dodatkowo 98 pism do beneficjentów projektu. Pismem z 2 kwietnia 2012r. wiceprezes powódki poinformowała pozwaną o wynikach audytu telefonicznego i korespondencyjnego. (...) pismem z 18 kwietnia 2012r. poinformowała pozwaną, że w świetle danych pozyskanych od Komendy Miejskiej Policji w B. zaistniały wątpliwości co do potwierdzenia udziału w szkoleniach osób, których udział został zweryfikowany przez (...) Spółkę Akcyjną w ramach płatności okresowych nr 11 i 12. (...) pismem z 20 kwietnia 2012r. zwróciła się do pozwanej o zwrot kwoty 68.697,15 zł wypłaconej w ramach płatności nr 6 i 8 za osoby, które nie potwierdziły udziału w szkoleniach organizowanych w ramach usługi szkoleniowo-doradczej „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw”. Z danych uzyskanych od Komendy Miejskiej Policji w B. wynika bowiem, że 23 osoby nie potwierdziły swego udziału w szkoleniach na terenie województwa (...). Osoby te były rozliczone w ramach płatności nr 8 za okres od 1 marca do 30 kwietnia 2011r. oraz w ramach płatności okresowej nr 6 za okres od 1 listopada 2010r. do 31 grudnia 2010r. Pismem z 10 stycznia 2013r. A. N. z (...) poinformowała pozwaną, że z ustaleń Komendy Miejskiej Policji w B. wynika, że na 16 października 2012r. stwierdzono, iż 197 osób nie potwierdza swego udziału w szkoleniach. Wskazano, że dane te dotyczą szkoleń przeprowadzonych w latach 2010-2011 w komponencie I, II oraz III. Pismem z 18 stycznia 2013r. wiceprezes powódki poinformowała pozwaną, że powódka dokonała korekty nr (...) do faktury nr (...) z 28 grudnia 2011r., która to korekta dotyczyła 42 uczestników szkoleń; zmniejszono fakturę o kwotę 132.840 zł netto. Dokonano także korekty nr (...) do faktury nr (...) z 30 marca 2012r., korekta dotyczyła 1 uczestnika, zmniejszono fakturę o kwotę 2.130 zł netto. Pismem z 23 stycznia 2013r. pozwana poinformowała powódkę, że przeprowadziła ponowny monitoring uczestników wskazanych w specyfikacji do faktury korygującej w wyniku którego 70 uczestników szkoleń zostało uznanych za niekwalifikowanych. Ponadto 2 szkolenia zostały uznane w całości za niekwalifikowane z uwagi na zbyt małą ilość uczestników. Pismem z 26 lipca 2013r. odmówiono pozwanej dostępu do akt postępowania przygotowawczego prowadzonego pod sygn. akt (...) Postanowieniem z 28 lipca 2013r. Prokurator Prokuratury Rejonowej B.-P. w B. odmówił udostępnienia prezesowi pozwanej akt sprawy (...)z uwagi na to, że nie jest on stroną tego postępowania.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że (...) pismem z 21 września 2012r. odstąpiła od umowy z pozwaną z uwagi na brak skutecznego systemu monitoringu i kontroli gwarantującego, że osoby uczestniczące w szkoleniach i doradztwie są osobami kwalifikowanymi w ramach zawartej przez pozwaną z (...) umowy. Z ustaleń organów ścigania wynika bowiem, że wystąpiły liczne przypadki osób, które zakwestionowały autentyczność swoich podpisów i nie potwierdziły udziału w szkoleniach, wbrew zapewnieniom pozwanej. Ponadto kontrola przeprowadzona przez (...) w lipcu i sierpniu 2012r. wykazała, że pozwana wykonuje nienależycie umowę także w stosunku do obecnych okresów rozliczeniowych. Pismem z 18 października 2012r. (...) wezwała pozwaną do zapłaty kary umownej z tytułu odstąpienia od umowy w kwocie 847.412 zł. Pismem z 29 lutego 2014r. (...) dokonała wzajemnych rozliczeń z pozwaną. W piśmie wskazano, że nałożono karę umowną na pozwaną w wysokości 10% wartości usługi z tytułu odstąpienia od umowy z winy wykonawcy. Poinformowano, że kara została przez pozwaną zapłacona. Wskazano także, że kwota wydatków niekwalifikowanych w ramach płatności okresowych 5 do 12 (za organizację szkoleń i doradztwa odpowiedzialna była powódka) wyniosła 1.302.145,62 zł. Dodatkowo w zestawieniu kosztów szkoleń i doradztwa nieujętych w powyższych wnioskach o płatność wydatki niekwalifikowane wyniosły 116.949,48 zł. W piśmie wskazano sygnatury szkoleń wraz z liczbą osób, które nie potwierdziły udziału w usłudze. Wniosek pozwanej o dofinansowanie szkolenia dla własnych pracowników uzyskał pozytywną ocenę (...). Kwota dofinansowania wyniosła 513.254,22 zł. Jednak w związku z wcześniejszym odstąpieniem przez (...) od umowy z pozwaną, (...) odmówiła zawarcia umowy o dofinansowanie projektu pozwanej pt. „P. (...)

Sąd pierwszej instancji ustalił, że pracownicy pozwanej w porozumieniu z pracownikami powódki przeprowadzili audyt telefoniczny mający na celu weryfikację prawidłowości uczestnictwa w szkoleniach i doradztwie. Monitoring ten prowadzony był wspólnie ze stroną powodową w styczniu 2013r. Impulsem do prowadzenia tego monitoringu była informacja przekazana przez (...) o prowadzeniu postępowania przez Prokuraturę w B. i w W. w sprawie poświadczenia nieprawdy i sfałszowania podpisów na listach obecności. Kontrole przeprowadzali także pracownicy (...) podczas szkoleń, jak również kontrolowano dokumenty. (...) prowadząc te kontrole nie był w stanie stwierdzić, czy osoby biorące udział w szkoleniach są osobami niekwalifikowanymi. Najczęściej powodem nie kwalifikacji był fakt, iż osoba, która brała udział w szkoleniu, nie była pracownikiem firmy, która ją delegowała na szkolenie. Od powódki pozwana otrzymywała dokumenty w skład których wchodziły dzienniki obecności, listy uczestników, komplety dokumentów rekrutacyjnych dla każdej z firm i osób. Rekrutacja polegała na tym, że powódka zgłaszała uczestników do bazy elektronicznej pozwanej, posiadała bowiem login i hasło i tych uczestników wpisywała. Ta baza była zbiorem danych osobowych, które najpierw powinny być zapisane w dokumentach w wersji papierowej.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że wnioski o płatności, które pozwana przedkładała do (...) poprzedzone były fakturą powódki do (...). Wraz z fakturą, którą otrzymywała pozwana od powódki otrzymywała również wykaz zrealizowanych szkoleń i dokumenty szkoleniowe czyli rekrutacyjne, dziennik zajęć, listy obecności. Zanim (...) dokona zapłaty na rzecz (...) szczegółowo analizuje przedłożone dokumenty i po pozytywnej analizie dokonuje zapłaty i wówczas wnioskuje o płatność. Do wniosku o płatność (...) przekazuje do (...) następujące dokumenty: wykaz szkoleń, formularz (...) i fakturę wystawioną przez (...) z potwierdzeniem jej zapłaty. Wniosek ten składany jest do (...), aby (...) pokrył koszty. (...) zanim pokryje poniesione koszty również dokonuje weryfikacji, przychodzi audytor zewnętrzny pracujący na zlecenie (...) i dokonuje weryfikacji dokumentów szkoleniowych, rekrutacyjnych i finansowych. Co do wydatków niekwalifikowanych, które (...) uznała, że stanowią kwotę 1.302.145,62 zł dotyczą one płatności od 5-12, gdzie podwykonawcą była (...) i które zostały zapłacone przez (...) na rzecz (...) oraz zwrócone pozwanej przez (...). Natomiast dodatkowo (...) wskazał, iż wydatki niekwalifikowane stanowią kwotę 116.949,48 zł z tytułu szkoleń przeprowadzonych przez (...), a objętych pozwem głównym, które jeszcze nie zostały przez pozwaną zapłacone. Gdyby nie było nieprawidłowości stwierdzonych przez (...) i Prokuraturę nie zostałaby pozwana zobowiązana do zwrotu kwoty 1.302.145,62 zł na rzecz (...). Pozwana zapłaciła (...) karę umowną w kwocie 870.000 zł i dodatkowo odmówiono pozwanej dofinansowania projektu, którego przedmiotem były szkolenia pracowników pozwanej na kwotę ok. 540.000 zł, a powodem było odstąpienie od umowy na realizację umowy zawartej pomiędzy (...) a pozwaną o realizacje projektu „P. (...) Prokuratura ani (...) nie przedstawiła pozwanej listy osób, które nie brały udziału w szkoleniach bądź zostały nie kwalifikowane, bo jest to tajemnica śledztwa. Natomiast na potrzeby rozliczenia końcowego (...) przedstawił pozwanej wykaz w których grupach – szkoleniach ile osób jest uznanych za niekwalifikowanych i zrobił to na podstawie danych otrzymanych z Prokuratury.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że w zakresie obowiązków powódki były wszystkie działania związane z organizacja szkoleń, czyli przygotowanie materiałów szkoleniowych, trenerów, miejsca, cateringu, noclegu, materiałów szkoleniowych, zebranie dokumentacji dotyczącej szkoleń i częściowo też prowadzenie rekrutacji. Do zakresu obowiązków powódki nie był włączony system monitoringu realizacji projektu. Najpierw powódka wysyłała do pozwanej dokumenty szkoleniowe uczestników, pozwana to analizowała i wysyłała do (...), dopiero po akceptacji przez (...) co do grup szkoleniowych i miejsca szkoleń, te szkolenia się odbywały. Łącznie w projekcie powódka przeszkoliła około 6.500 uczestników w ramach wszystkich komponentów. Cała wartość projektu to około 7.500.000 zł, powódka wykonała usługi szkoleniowo-doradcze za około 6.200.000 – 6.300.000 zł. Pozwana nie zapłaciła dwóch ostatnich faktur przy czym z pierwszej faktury na kwotę ponad 1.200.000 zł zapłaciła około 180.000 zł, a drugiej nie zapłaciła w całości. Powódka nie otrzymała wyjaśnienia dlaczego ta przedostatnia faktura została zapłacona w części. Konkretnych zarzutów co do szkoleń ujętych w tych dwóch nie zapłaconych fakturach ze strony pozwanej nie było. Powódka wiedziała, że są jakieś nieprawidłowości co do części uczestników, ale nigdy nie otrzymała konkretów. Powódka zwróciła się do pozwanej, aby ta wskazała których szkoleń dotyczą nieprawidłowości i których uczestników. Przekazano listę około 70 osób (dotyczących szkoleń zorganizowanych we wcześniejszym okresie i za które powódka otrzymała już zapłatę na podstawie wcześniejszych faktur niż będące przedmiotem pozwu). Powódka zobowiązała się, że skontaktuje się z tymi osobami. Zostało to zrobione w ten sposób, że wysłano pisma do firm, aby złożyły oświadczenia czy ich pracownicy brali udział w tych szkoleniach. Część przysłała oświadczenia potwierdzające fakt uczestnictwa. Około 40 osób było wątpliwych, bo pracownik mówił coś innego i pracodawca coś innego. Zdarzało się, że jeżeli ktoś ponownie zadzwonił jeszcze raz z tym pytaniem, to były inne odpowiedzi. Było też tak, że mówiono powódce coś innego i co innego pozwanej. Na ok. 40 osób niekwalifikowanych powódka wystawiła fakturę korektę.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że (...) jest to system ministerstwa pracy i polityki społecznej do ewidencji uczestników szkoleń finansowanych ze źródeł Unii Europejskiej. Wszystkie podmioty wpisują dane uczestników. Powódka nie miała obowiązku wpisywania danych uczestników do (...). Powódka wpisywała te dane do systemu informatycznego pozwanej i pozwana już tych uczestników, których rozliczała do (...), dokładała do systemu (...). Powódka nie miała z systemem (...) nic wspólnego. Z kontroli przeprowadzonych przez (...) były sporządzane raporty. Powódka w większości je otrzymywała, one napływały do pozwanej i pozwana je przekazywała powódce. Nigdy nie było takiego zastrzeżenia, że osoby nieuprawnione brały udział w szkoleniu. Prawdopodobnie przeprowadzając tę kontrolę (...) w ogóle nie badał kwestii uczestnictwa osób nieuprawnionych. Liczył tylko, czy zgadzają się kobiety z mężczyznami. On również nie miał takich narzędzi, aby skontrolować tożsamość osób biorących udział w szkoleniu. Były uwagi co do jakości cateringu, sali szkoleniowej, że jakiś uczestnik rozmawia przez telefon, że za często wychodził na przerwę. Zdarzały się braki w dokumentacji szkoleniowej, brakowało np. podpisu, pieczątki firmy. Każde szkolenie było zgłaszane mailowo przez powódkę pozwanej, która następnie zgłaszała szkolenie do (...). Aby uruchomiono szkolenie musiała być zgoda (...) i pozwanej. Nie było takich sytuacji, aby zorganizowano szkolenie bez zgody (...) lub pozwanej. Powódka nie zgłaszała do rozliczenia niepełnych szkoleń. Zdarzało się, że pozwana zgłaszała zastrzeżenia co do dokumentacji, była ona wówczas uzupełniania ponownie. Bazą (...) zarządzała pozwana. Nie było wymogu sprawdzania dowodów osobistych osób uczestniczących w szkoleniach przez pracowników powódki, wprowadzono to dopiero na końcu obowiązywania umowy. Nie było ze strony pozwanej konkretnej informacji co do których szkoleń są zastrzeżenia. Nie wskazano również konkretnych osób, których udział w szkoleniach był kwestionowany. Cały projekt był monitorowany przez (...), na każdym prawie szkoleniu był przedstawiciel (...). Powódka nie prowadziła działań monitoringowych, sporadycznie prowadziła je pozwana. Uwagi (...)u dotyczyły spraw żywnościowych, wyposażenia sal, zastrzeżenia te były na bieżąco rozwiązywane. Było kilka szkoleń, co do których (...) stwierdziła, że warunki szkoleniowe były niewłaściwe, takie szkolenie nie było wówczas zgłaszane przez powódkę do rozliczenia. Problemy w relacjach stron rozpoczęły się od momentu, gdy został zgłoszony do (...)u donos przez osobę z B., co (...) zgłosił do Prokuratury. Obydwie sprawy karne się toczą, część jest umarzana z powodu niewykrycia sprawcy, natomiast część została skierowana do sądu. (...) otrzymała informację z Prokuratury i na tej podstawie dokonała rozliczenia z pozwaną. (...) akceptowała poszczególnych trenerów w ramach szkoleń, dostawała także informację o miejscu szkolenia i listę uczestników. (...) nie wypłaciła pozwanej ok. 1.300.000 zł, naliczyła karę umowną w wysokości ok. 800.000 zł, a także odmówiła dofinansowania projektu pozwanej z uwagi na wcześniejsze odstąpienie od umowy. Wnioski o płatność do (...) przygotowywała pozwana. Pozwana płaciła powódce tylko za te szkolenia, które były prawidłowo udokumentowane. Pozwana otrzymała od (...) wynagrodzenie za faktury objęte pozwem głównym w styczniu 2014r., już po odstąpieniu przez (...) od umowy. Powódka skorygowała łącznie 9 faktur wystawionych na rzecz pozwanej. Pismem z 4 kwietnia 2012r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 1.056.061,76 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Pismem z 7 maja 2012r. pozwana odmówiła zapłaty. Pismem z 29 sierpnia 2013r. powódka wezwała ponownie pozwaną do zapłaty należności.

Sąd pierwszej instancji powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dokumentów urzędowych i prywatnych oraz zeznań świadków i wyjaśnień stron. Dokumentom zgromadzonym w sprawie Sąd dał wiarę, gdyż ich wiarygodność nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a Sąd nie znalazł powodu by czynić to z urzędu. Dokumenty urzędowe zgromadzone w sprawie stanowiły, zgodnie z art. 244 §1 k.p.c., dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Dokumenty prywatne zaś dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Do dokumentów tych istotnych dla sprawy zaliczają się niewątpliwie umowy tzn. ta zawarta przez strony niniejszego procesu oraz umowa łącząca pozwaną z (...). Znaczenie dla sprawy miała niewątpliwie także korespondencja stron w której strony usiłowały dojść do porozumienia co do powstałego między nimi sporu. Istotna dla sprawy jest także korespondencja pozwanej z (...), ponadto także dokumenty urzędowe stanowiące rezultat kontroli przeprowadzanych przez (...) w stosunku do szkoleń organizowanych przez powódkę. Zeznaniom świadków A. M. (1), A. Ż., R. H., D. K., A. N., J. M., E. Z. Sąd dał wiarę, gdyż brak było podstaw, aby zeznaniom tych świadków odmówić wiarygodności i mocy dowodowej. Świadkowie w sposób obszerny zrelacjonowali przebieg współpracy stron, a Sąd zeznania tych świadków uczynił podstawą swych ustaleń faktycznych. Dotyczy to także wyjaśnień złożonych za powódkę przez A. S. oraz za pozwaną przez M. S. (1).

Sąd pierwszej instancji oddalił wniosek pozwanej o zwrócenie się do Prokuratury Rejonowej B. P. w B. oraz Prokuratury Rejonowej (...) w W. o wskazanie liczby oraz danych osób, które nie potwierdziły uczestnictwa w szkoleniach/doradztwie lub ich udział został uznany za niekwalifikowany w projekcie „Powiązania kooperacyjne polskich przedsiębiorstw”. Sąd zgłoszony wniosek uznał za nieznany ustawie, przepisy k.p.c. nie przewidują takiego dowodu. Nadto wniosek ten zmierza do zastąpienia własnej inicjatywy dowodowej strony działaniem Sądu. Tymczasem zgodnie z art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów z których wywodzą skutki prawne. Braki w tym zakresie nie mogą być sanowane nieokreślonymi wnioskami dowodowymi. Sąd oddalił również wnioski obu stron o przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych, gdyż okoliczności, które tym środkiem dowodowym miały być stwierdzone nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.). Nadto przeprowadzenie takiego dowodu znacznie przedłużyłoby postępowanie.

W tak ustalonym stanie faktycznym i po ocenie przeprowadzonych dowodów Sąd pierwszej instancji uznał, że powództwo główne zasługiwało na uwzględnienie, powództwo wzajemne podlega zaś oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że powódka w niniejszej sprawie dochodzi wynagrodzenia za przeprowadzone przez siebie na rzecz beneficjentów projektu „Powiązana kooperacyjne polskich przedsiębiorstw” usługi szkoleniowo-doradcze, gdzie powódka była podwykonawcą pozwanej. Sąd uznał, że powódka wykazała swoje roszczenie przedkładając obszerną dokumentację szkoleniową wraz z dwoma spornymi fakturami, których uregulowania odmawiała pozwana. Pozwana bowiem, powołując się na ustalenia organów ścigania przedstawione przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, zarzucała powódce, że w organizowanych przez powódkę szkoleniach/doradztwie brały udział osoby nieuprawnione (niekwalifikowane), co oznaczało, że powódce nie przysługuje wynagrodzenie za obie sporne faktury. Nadto pozwana opierając się na tym zarzucie wystąpiła przeciwko powódce z pozwem wzajemnym twierdząc, że w wyniku niewłaściwej organizacji szkoleń/doradztwa przez powódkę poniosła szkodę polegającą na potrąceniu przez (...) kwoty 1.302.145,62 zł z wierzytelnością pozwanej z tytułu uczestniczenia w szkoleniach/doradztwie osób nieuprawnionych, kwoty 847.412 zł tytułem kary umownej za odstąpienie przez (...) od umowy z pozwaną z winy pozwanej oraz kwoty 513.254,22 zł tytułem nieuzyskanego dofinansowania z (...) z uwagi na wcześniejsze odstąpienie przez (...) od umowy z pozwaną.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że podstawą zarzutu pozwanej jest § 17 ust. 2 umowy stron zgodnie z którym w sytuacji, gdy Instytucja Wdrażająca zasadnie odmówi wypłaty środków z tytułu realizacji szkoleń lub doradztwa, o których mowa w § 1 lub zasadnie zażąda zwrotu tych środków w związku z zakwestionowaniem przez Instytucję Wdrażającą prawidłowości przeprowadzenia szkoleń lub doradztwa, o których mowa w § 1 i odpowiedzialność za tą sytuację ponosić będzie wykonawca (powódka) zamawiający (pozwana) zastrzega sobie prawo do dochodzenia od wykonawcy kary umownej w wysokości równej odpowiednio kwocie, której nie otrzymał lub kwocie, którą zwrócił w związku z zakwestionowaniem przez Instytucję Wdrażającą prawidłowości przeprowadzenia tychże szkoleń lub doradztwa. Zdaniem Sądu zwrócić należy w tym kontekście uwagę na słowo „zasadnie”. Użycie tego słowa wskazuje na to, że pozwana dochodząc od powódki kary umownej na podstawie powyższego zapisu obowiązana jest zweryfikować stanowisko przedstawione przez Instytucję Wdrażającą co do prawidłowości organizacji szkoleń lub doradztwa. Dopiero gdy wykaże, że stanowisko Instytucji Wdrażającej jest zasadne, aktualizuje się obowiązek powódki uiszczenia kary umownej na podstawie w/w postanowienia umowy. Tymczasem pozwana zdołała jedynie w niniejszym postępowaniu wykazać, że w realizacji umowy z powódką mogło dojść do nieprawidłowości, jednak nieprawidłowości te są wskazane w sposób zbyt ogólny, aby mogły być uznane za rzeczywiście istniejące. Zeznający w sprawie świadkowie, a także składający wyjaśnienia przedstawiciele stron wskazywali zgodnie, że brak było ze strony pozwanej konkretnych informacji co do tego, uczestnictwo jakich konkretnie osób w jakich konkretnie szkoleniach zostało zakwestionowane. Pozwana wprawdzie nie miała dostępu do akt toczących się postępowań karnych z uwagi na fakt, iż nie była stroną tych postępowań. Nie zmienia to jednak tego, że obowiązana była, w ramach spoczywającej na stronach inicjatywy dowodowej, przytoczyć twierdzenia i dowody wskazujące, jakie osoby, w których szkoleniach uznaje za niekwalifikowane. Pozwana zaniechała wykonania tego obowiązku. W składanych do Sądu pismach procesowych brak jest konkretnych zarzutów skierowanych pod adresem powódki poza ogólnie wskazywanymi nieprawidłowościami w realizacji umowy. Także zeznający w sprawie świadkowie nie potrafili wskazać żadnych konkretnych informacji - udział których osób w jakich szkoleniach jest kwestionowany. Pozwana wprawdzie przedłożyła pismo (...)u w którym ta wskazuje konkretne szkolenia wraz z liczbą osób, które zgodnie z informacjami uzyskanymi z organów ścigania nie potwierdziły udziału w usługach szkoleniowo-doradczych i za które - w ocenie (...)u - nie należy się wynagrodzenie. Jednak zgodnie z przytoczonym wyżej postanowieniem umownym pozwana obowiązana jest wykazać, że stanowisko (...) jest zasadne. Oznacza to, że winna, w ramach spoczywającej na stronach inicjatywie dowodowej, przytoczyć konkretne twierdzenia oraz przedstawić dowody wskazujące na to, że konkretnie wskazane osoby nie wzięły w rzeczywistości udziału w konkretnych szkoleniach/doradztwie. Pozwana tego obowiązku procesowego nie wykonała. Wskazywanie w sposób ogólny na nieprawidłowości w realizacji szkoleń/doradztwa nie może odnieść oczekiwanego skutku. Pozwana wprawdzie próbowała obronić swoje stanowisko wnioskując do Sądu o zwrócenie się do Prokuratur prowadzących postępowania karne o imienną listę osób nieuprawnionych do udziału w projekcie, lecz z przyczyn wskazanych wyżej wniosek ten nie mógł być jednak uwzględniony. Co istotne brak jest podstaw by Prokuratura ustalała i sporządzała na żądanie Sądu – na podstawie dotychczas zgromadzonego materiału - listę podmiotów, co do których istnieje podejrzenie (czy nawet duże prawdopodobieństwo), że nie uczestniczyły w szkoleniach organizowanych przez powódkę. Sąd nie dysponowałby materiałem, który umożliwiałby ich weryfikację. Niewywiązanie się przez pozwaną z ciężaru przytoczenia konkretnych twierdzeń co do danych osobowych konkretnych osób, których udział w konkretnych szkoleniach/doradztwie jest kwestionowany oraz niewywiązanie się przez pozwaną z ciężaru udowodnienia tych twierdzeń powoduje, że konsekwencje tego stanu rzeczy obciążają pozwaną. Dotyczy to przy tym zarówno powództwa głównego, jak i wzajemnego. Co do powództwa głównego bowiem pozwana nie wykazała, aby podnoszony przez nią ogólny zarzut nieprawidłowości w realizacji umowy był w sposób szczegółowy i konkretny uzasadniony. Dotyczy to także powództwa wzajemnego, gdzie również pozwana nie wykazała, aby stanowisko (...) odmawiające zwrotu kwoty 1.302.145,62 zł było w myśl § 17 ust. 2 umowy stron zasadne . Skoro zaś pozwana nie wykazała, że umowa stron została wykonana nienależycie, to brak potrzeby badania dalszej kwestii, a mianowicie szkody po stronie pozwanej. Co istotne to powódka dokonywała naboru kandydatów na szkolenie i potem je przeprowadzała – ale jak zaznaczono wyżej – po zaakceptowaniu listy kandydatów do grup szkoleniowych przez pozwaną i (...). Zatem nieprawidłowości dotyczące niewłaściwego doboru kandydatów winny być weryfikowane przez pozwaną i (...) już na etapie przed szkleniem, a nie po upływie bliżej nieokreślonego czasu od zakończenia szkoleń, na skutek donosu nieznanego podmiotu.

Sąd pierwszej instancji dodatkowo wskazał, że § 17 ust. 2 umowy stron ogranicza wysokość kary umownej do kwoty, którą pozwana nie otrzymała lub zwróciła Instytucji Wdrażającej. Brak przy tym zastrzeżenia o dopuszczalności żądania przez pozwaną odszkodowania przenoszącego wysokość kary umownej. Tym samym brak, w myśl zawartej przez strony umowy, podstawy prawnej do żądania przez pozwaną zwrotu 10% kary umownej uiszczonej przez pozwaną na rzecz (...) tytułem odstąpienia przez (...) od umowy z pozwaną z winy pozwanej oraz kwoty 513.254,22 zł tytułem nieuzyskanego dofinansowania z (...) z uwagi na wcześniejsze odstąpienie przez (...) od umowy z pozwaną. Wbrew wątpliwościom stron zastrzeżenie w umowie stron omawianej kary umownej Sąd uznał za zgodne z prawem i spełniające wymagania zawarte w art. 484 i n. k.c.

Sąd pierwszej instancji ponadto wskazał, że zgodnie z § 8 ust. 7 umowy stron (błędnie oznaczonym jako ust. 3) zamawiający (pozwana) miała obowiązek zatwierdzić bądź odrzucić fakturę powódki wraz z dokumentacją w terminie 7 dni od dnia otrzymania dokumentacji. Pozwana miała zatem określony ściśle umową czas na weryfikację dokumentacji przedstawianej przez powódkę i obowiązana była do wypłaty wynagrodzenia powódce w terminie 16 dni od dnia zatwierdzenia faktury i dokumentów powódki. Zatem w myśl zawartej przez strony umowy nie jest dopuszczalne przeciąganie w czasie wypłaty należnego powódce wynagrodzenia na podstawie bliżej nieokreślonych zastrzeżeń co do prawidłowości wykonanych usług szkoleniowo-doradczych. Jeżeli bowiem pozwana miała wątpliwości do rzetelności przedstawionej dokumentacji, winna była w określonym umową terminie odrzucić dokumenty powódki. W innym przypadku miała obowiązek wypłacić powódce należne wynagrodzenie. Świadek R. H. zeznał, że wszelkie szkolenia organizowane przez powódkę były przez nią zgłaszane do pozwanej, która z kolei zgłaszała te szkolenie do (...). Wszelkie zatem szkolenia odbywały się za uprzednio wyrażoną zgodą pozwanej i (...). Jeśli zatem pozwana miała zastrzeżenia co do tych szkoleń, mogła wyrazić swoje zastrzeżenia jeszcze przed odbyciem danego szkolenia. Co więcej w umowie stron brak informacji co do obowiązku powódki monitorowania realizacji szkoleń/doradztwa w tym weryfikowania tożsamości uczestników szkoleń/doradztwa. Zaś (...) odstąpił od umowy z pozwaną m.in. z uwagi właśnie na brak skutecznego monitorowania realizacji projektu, który to obowiązek obciążał pozwaną. Zgodnie bowiem z § 20 umowy pozwanej z (...) pozwana miała obowiązek opracowania i wdrożenia systemu zarządzania usługą szkoleniową składający się z systemu monitoringu i kontroli, systemu zarządzania w tym zarządzania ryzykiem, systemu finansowo-księgowego. Niewywiązanie się przez pozwaną z tego obowiązku nie może obciążać powódkę, gdyż w umowie pozwanej z powódką brak analogicznego zastrzeżenia.

Sąd pierwszej instancji nadto wskazał, że w wyniku przeprowadzonego przez pracowników powódki audytu telefonicznego i korespondencyjnego, powódka dokonała korekty przysługującego jej wynagrodzenia co do 43 uczestników szkoleń/doradztwa, których udział nie został potwierdzony. W zakresie zaś szkolenia w zakwestionowanym przez (...) lokalu N. (...) to powódka w ogóle nie przedstawiła tego szkolenia do rozliczenia. Tym samym brak podstaw do kwestionowania przysługującego powódce wynagrodzenia w pozostałym zakresie.

Z przyczyn wskazanych wyżej zarówno oparty na § 17 ust. 2 umowy stron zarzut nienależytego wykonania umowy przez powódkę, jak i oparte na tymże postanowieniu powództwo wzajemne, Sąd pierwszej instancji uznał, że nie mogą być uwzględnione. Stąd Sąd uwzględnił powództwo główne w całości (pkt. I.1. wyroku) i oddalił powództwo wzajemne (pkt. II.1 wyroku).

Sąd pierwszej instancji o odsetkach od żądania głównego orzekł na podstawie art. 481 k.c. oraz § 8 ust. 7 umowy stron (mylnie oznaczonym jako ust. 3) zgodnie z którym pozwana winna dokonać zatwierdzenia bądź odrzucenia dokumentacji powódki w terminie 7 dni od dnia jej otrzymania, a wynagrodzenie wypłacić w terminie 16 dni od dnia zatwierdzenia przez pozwaną faktury wraz z dokumentacją. Zatem na wypłatę wynagrodzenia pozwana miała 23 dni od dnia otrzymania faktury. Fakturę nr (...) pozwana odebrała najpóźniej 2 stycznia 2012r., gdyż tego dnia uregulowała częściowo tą fakturę. Zatem termin płatności odsetek od nieuiszczonej kwoty przypada na 25 stycznia 2012r. Zaś co do faktury nr (...) została ona dostarczona pozwanej dnia 30 marca 2012r., zatem termin płatności odsetek przypada na 24 kwietnia 2012r.

Sąd pierwszej instancji o kosztach postępowania w zakresie powództwa głównego orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r. poz. 1804 ze zm.) w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349). Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego (7.217 zł) opłata od pozwu (61.630 zł) oraz koszty stawiennictwa świadka R. H. (543,13 zł), co razem daje kwotę 69.390,13 zł. O kosztach postępowania w zakresie powództwa wzajemnego Sąd orzekł w myśl art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. w zw. z § 21 w/w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w zw. z § 6 pkt 7 cyt. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty powódki składają się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7.217 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana (powódka wzajemna) (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zaskarżając wyrok Sądu pierwszej instancji:

- w zakresie powództwa głównego w części tj. w zakresie zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 116.949,48 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 939.112, 28 zł za okres od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia 16 stycznia 2014r. oraz od kwoty 176.518,53 zł od dnia 24 kwietnia 2012r. do dnia 16 stycznia 2014r., a także rozstrzygnięcie o kosztach procesu,

- w zakresie powództwa wzajemnego w całości.

Pozwana (powódka wzajemna) wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie powództwa głównego poprzez oddalenie powództwa co do kwoty 116.949,48 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty oraz oddalenie powództwa w zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 939.112,28 zł za okres od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia 16 stycznia 2014r. oraz od kwoty 176.518,53 zł od dnia 24 kwietnia 2012r. do dnia 16 stycznia 2014r. Nadto pozwana (powódka wzajemna) wniosła o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powódka (pozwana wzajemna) (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. w odpowiedzi na apelację wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej na jej rzecz zwrot kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja w zakresie powództwa głównego w nieznacznej części zasługiwała na uwzględnienie, zaś jak chodzi o powództwo wzajemne została oddalona w całości.

Pozwana apelacją zaskarżyła powództwo główne w zakresie kwoty 116.949,48 zł i termin początkowy naliczenia odsetek ustawowych uznając, że odsetki te winny być naliczone od 17 kwietnia 2014r.

Powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. pozwem dochodziła zasądzenia od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na swoją rzecz kwoty:

1) 1.056.061,76 zł jako reszty wynagrodzenia wynikającego z faktury VAT (...) z 28 grudnia 2011r. (vide: k. 116 akt), wystawionej na kwotę 1.241.545,78 zł (kwota 185.484 zł została zapłacona przed wniesieniem pozwu) za szkolenia i doradztwo przeprowadzone w okresie od sierpnia do listopada 2011r. komponent II i III,

2) kwoty 176.518,53 zł wynikającej z faktury VAT (...) z 30 marca 2012r. (vide: k. 127 akt) tytułem wynagrodzenia za wykonane szkolenia i doradztwo w okresie od października 2011r. do stycznia 2012r.

Z uzasadnienia do pozwu wynika, że powódka dochodzi wynagrodzenia m.in. za szkolenie (...)(punkt I podpunkt O pozwu - k. 7 akt) i (...)– punkt II podpunkt b pozwu (k. 7 akt). W piśmie P. (...) z 19 lutego 2014r. wskazano, że w szkoleniu (...) osiem osób nie potwierdziło obecności (liczba porządkowa szkolenia 35 – tom 64 k. 12718), zaś w szkoleniu (...) siedem osób nie potwierdziło obecności (liczba porządkowa szkolenia 38 - tom 64 k. 12718). Powódka pozwem domagała się wynagrodzenia także za w/w dwa szkolenia. Z uzasadnienia do pozwu wynika, że stawka netto za osobodzień jak chodzi o szkolenie (...) wynosiła 710 zł, zaś za szkolenie (...) 620 zł. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w sytuacji, gdy w piśmie P. (...) (...) zakwestionowano liczbę osób uczestniczących w każdym z tych szkoleń, rzeczą powódki stosownie do art. 6 k.c. było wykazać, że wszystkie osoby, które zgłosiły chęć uczestniczenia w tych szkoleniach, faktycznie wzięły w nich udział. Powódka nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów z których wynikałoby, że łącznie te 15 osób faktycznie brało udział w tych dwóch szkoleniach. Rację ma pozwana zarzucając w apelacji, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia tych okoliczności obciążał powódkę. Ponieważ powódka okoliczności tej nie wykazała zaskarżony wyrok w pkt I podpunkt 1 zmieniono obniżając wysokość zasądzonej w nim kwoty o 12.324.60 zł (suma kwot 8 x 710 i 7 x 620= 10.020 zł i doliczono podatek VAT 23 %.). W konsekwencji odsetki ustawowe zasądzono od kwoty 1.220.255,40 zł od dnia 25 stycznia 2012r. do dnia zapłaty.

Pozwana zarzuty dotyczące kwoty 116.949,48 zł opierała na cyt. piśmie P. (...) (...) z dnia 19 lutego 2014r. zarzucając, że nieprawidłowości w przeprowadzaniu szkoleń i warsztatów (doradztwa) przez powódkę wynikają właśnie z treści tego pisma. Powódka w odpowiedzi na apelację wskazała, że pismo P. (...) (...) z dnia 19 lutego 2014r. dotyczy w olbrzymiej wielkości szkoleń nie będących przedmiotem pozwu głównego, a nawet tych, które nigdy przez powódkę nie były przeprowadzane (vide: str. 3 odpowiedzi na apelację - tom 68 k. 13528 akt). Powódka nadto zarzuciła, że wykonywała jedynie część szkoleń zleconych pozwanej przez P. (...) (...), pozostałe szkolenia były zapewne wykonywane przez pozwaną za pomocą innych wykonawców niż powódka albo też środkami własnymi pozwanej (vide: str. 3 odpowiedzi na apelację - tom 68 k. 13528 akt). Powołana w charakterze świadka E. Z. na rozprawie w dniu 3 stycznia 2017r. nie wskazała konkretnie na czym miały polegać uchybienia powódki w wykonywaniu umowy, gdyż nie była w stanie podać numeru szkolenia i konkretnych szkoleń, których to miało dotyczyć (vide: transkrypcja zeznań świadka – tom 69 k. 13640). Nadto świadek zeznała, że szkolenia, których dotyczyły uchybienia miały miejsce w marcu 2011r. (vide: tom 69 k. 13541), a więc nie dotyczą one szkoleń objętych pozwem głównym.

Pozwana tym twierdzeniom nie zaprzeczyła, stąd na podstawie art. 230 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny uznał je za przyznane. Podkreślić należy, że w niniejszej sprawie powódka nie dochodziła całości wynagrodzenia za usługi wykonane na rzecz pozwanej, lecz wyłącznie jego części, gdyż niespornym było, że powódka za wykonywane usługi wystawiła 11 faktur (vide: str. 5 uzasadnienia do pozwu – k. 6 akt), zaś pozwem domagała się zapłaty za dwie ostatnie wystawione faktury przy czym z faktury VAT (...) z 28 grudnia 2011r. dochodziła wyłącznie reszty wynagrodzenia. Nadto wyrok Sądu pierwszej instancji stał się prawomocny w zakresie zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 1.115.630,52 zł. W tej sytuacji to rzeczą pozwanej, w myśl art. 6 k.c., było wykazać, że szkolenia wyszczególnione w piśmie P. (...) (...) z dnia 19 lutego 2014r. były realizowane przez powódkę i powódka pozwem w niniejszej sprawie dochodziła od pozwanej zapłaty wynagrodzenia za właśnie te szkolenia. Pozwana faktu tego nie udowodniła, nawet nie podała, czy i które ze szkoleń (poza w/w dwoma szkoleniami) realizowała powódka. Sąd Apelacyjny nie podważa mocy dowodowej pisma P. (...) (...) z dnia 19 lutego 2014r. Uznać jednak należy, że pismo to dotyczy także szkoleń wykonywanych bądź przez samą pozwaną bądź na zlecenie pozwanej przez inną firmę (firmy) niż powódka. Stąd nie mogło ono stanowić podstawy obniżenia zasądzonej kwoty o 116.949,48 zł, gdyż jak chodzi o powódkę to dotyczyło jej wyłącznie w zakresie dwóch szkoleń, za które wynagrodzenia powódka domaga się niniejszym procesem, na łączną kwotę 12.324.60 zł. Stąd zarzuty przytoczone w apelacji naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 245 k.p.c. nie były trafne.

Nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenie art. 481 § 1 k.c. poprzez zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu. Pozwana w apelacji zarzuciła, że w myśl § 8 ust. 6 (oznaczonego mylnie jako ust. 3) umowy stron pozwana była uprawniona do wstrzymania się z zapłatą wynagrodzenia. Stosownie do § 8 ust. 6 (błędnie w umowie wskazanego jako ust. 2) umowy stron zawartej w dniu 28 maja 2010r. zamawiającemu tj. pozwanej przysługuje prawo do wstrzymania wypłaty wynagrodzenia lub jego części jeżeli dokumenty o których mowa w ust. 4 i 5 nie zostaną przekazane zamawiającemu lub przekazane zostaną w postaci innej niż wymagana przez zamawiającego w szczególności dokumentacja nie będzie aktualizowana lub dane o uczestnikach szkoleń i warsztatów szkoleniowo-doradczych nie będą kompletne; w takiej sytuacji zamawiający dokona wypłaty wynagrodzenia w części, która nie budzi jego zastrzeżeń, natomiast pozostała część wypłaty nastąpi w terminie określonym w ust. 7 niniejszego paragrafu po przedstawieniu przez wykonawcę uzupełnionych dokumentów (vide: umowa stron – k. 54 akt). W myśl zaś § 8 ust. 7 (błędnie w umowie wskazanego jako ust. 3) wypłaty, o których mowa w ust. 3 (winno być w ust. 6) zostaną dokonane przelewem na rachunek bankowy wykonawcy w terminie 16 dni od dnia zatwierdzenia przez zamawiającego faktury i wszystkich dokumentów; zatwierdzenia bądź odrzucenia dokumentów zamawiający dokonuje nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ich otrzymania od wykonawcy (vide: umowa stron – k. 54 akt). Pozwana po doręczeniu jej faktur, których dotyczy pozew, nie powołała się na żadną z okoliczności wskazanych w § 8 ust. 6 umowy stron, które mogłyby uzasadnić wstrzymanie wypłaty wynagrodzenia. Pozwana w apelacji nie zarzuciła, że to braki w dokumentacji były podstawą do wstrzymania wypłat z tych faktur, a pismo z 7 listopada 2012r. (vide: k. 135 akt) oraz z 27 kwietnia 2012r. dotyczące tej kwestii zostały sporządzone po upływie 7 dni licząc od daty doręczenia faktur pozwanej. Fakturę VAT (...) z 28 grudnia 2011r. pozwana otrzymała bowiem w dniu 2 stycznia 2012r. (vide: str. 9 uzasadnienia do pozwu – k. 10 akt) zaś fakturę VAT (...) z 30 marca 2012r. w dniu 30 marca 2012r. (str. 10 uzasadnienia do pozwu – k. 11 akt). Termin więc 7 dni liczony od daty doręczenia faktury na zatwierdzenie lub odrzucenie faktury upłynął odpowiednio w dniu 9 stycznia 2012r. i 7 kwietnia 2012r. Pozwana do dnia 9 stycznia 2012r. nie zgłosiła jakichkolwiek zastrzeżeń dotyczących wstrzymania wypłaty wynagrodzenia. Pismo pozwanej adresowane do powódki z dnia 16 lutego 2012r. dotyczyło szkoleń zorganizowanych w okresie od styczeń - marzec 2011r., a więc szkoleń nie objętych niniejszym pozwem, stąd nie mogło stanowić podstawy wstrzymania wypłaty wynagrodzenia z którejkolwiek z tych faktur. Również do 7 kwietnia 2012r. pozwana nie poinformowała powódki o wstrzymaniu wypłaty wynagrodzenia odwołując się do przyczyn podanych w § 8 ust. 6 umowy stron. Zasadnie więc Sąd pierwszej instancji datę początkową odsetek ustawowych ustalił odpowiednio od 25 stycznia 2012r. i od 24 kwietnia 2012r. przyjmując 16 dni na zapłatę wynagrodzenia liczone od daty upływu 7 dni od doręczenia faktury. Brak więc było podstaw do naliczenia odsetek ustawowych dopiero od 17 stycznia 2014r. W pozostałym więc zakresie apelację pozwanej skierowaną przeciwko powództwu głównemu oddalono stosownie do art. 385 k.p.c. Przy czym ustalenia dokonane w tym zakresie przez Sąd pierwszej instancji Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne z wyłączeniem tego, że pismo P. (...) (...) jest dnia 29 lutego 2014r., gdyż jest opatrzone datą 19 lutego 2014r. Wnioski płynące z tych ustaleń Sąd Apelacyjny aprobuje z wyłączeniem wysokości kwoty podlegającej zasądzeniu, gdyż nie wynosi ona 1.232.580 zł, lecz 1.220.255,54 zł. Ponieważ pozwana proces w tym zakresie wygrała w 1% brak było podstaw do zmiany postanowienia Sądu pierwszej instancji w zakresie kosztów procesu.

Sąd Apelacyjny postanowieniem wydanym na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 września 2018r. na podstawie art. 207 § 7 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zwrócił pismo procesowe pozwanej (powódki wzajemnej):

- z dnia 7 września 2018r. (tom 70 k. 13893- 13919), gdyż w ogóle nie zawiera ono wniosku dowodowego, lecz stanowisko strony,

- z dnia 6 września 2018r. wraz z załącznikami, oprócz wniosków dowodowych, w zakresie zawierającym elementy pisma procesowego i stanowisko pozwanej - powódki wzajemnej (tom 70 k. 13929 – 13936).

Stosownie do art. 207 § 3 zdanie drugie k.p.c. w toku sprawy złożenie pism przygotowawczych następuje tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba, że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu. Zgodnie zaś z art. 207 § 7 k.p.c. zwrotowi podlega pismo przygotowawcze złożone z naruszeniem § 3. W piśmie z dnia 7 września 2018r. (tom 70 k. 13893-13919) pozwana (powódka wzajemna) nie wniosła o przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu, a Sąd nie postanowił o złożeniu pism w toku postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny podzielił stanowisko wyrażone w doktrynie, że jeżeli pismo zawiera oprócz wniosku o przeprowadzenie dowodu inne elementy swoiste dla pisma przygotowawczego, może ono podlegać zwrotowi w zakresie w jakim jego treść wykracza poza wniosek o przeprowadzenie dowodu (Paweł Grzegorczyk, Karol Weitz „Komentarz do art. 207 kodeksu postępowania cywilnego” stan prawny 2016.09.20 Komentarze LEX). Stąd zwrócone zostało też pismo pozwanej (powódki wzajemnej) z dnia 6 września 2018r., ale w zakresie nie obejmującym zgłoszonych wniosków dowodowych.

Pozwana (powódka wzajemna) w apelacji z 17 lipca 2018r. (tom 66 k. 13141) wniosła o:

1) zwrócenie się do Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim o dostarczenie wyroku z dnia 12 sierpnia 2016r. (...) i dołączenie akt,

2) dołączenie akt postępowań prowadzonych pod nadzorem Prokuratury Rejonowej B. P. w B. sygn. 1 Ds. 2017/11, 4 Ds. 9/2015, 4 Ds. 57/2015 i 4 Ds. 60/2015,

3) przeprowadzenie dowodu z zeznań R. C., M. Z., T. G., A. M. (2), M. S. (2), M. S. (3) i D. W.,

4) przeprowadzenie dowodu z dokumentów i wydruków komputerowych z systemu (...).

Sąd Apelacyjny postanowieniem wydanym na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 września 2018r. oddalił wnioski dowodowe zgłoszone w pkt IV podpunkt 2,3,4,5 i 6 apelacji przy czym wnioski o przesłuchanie w charakterze świadków A. M. (2), T. G. i M. S. (2) nadto uznał za spóźnione w rozumieniu art. 381 k.p.c. Pozwana (powódka wzajemna) do apelacji załączyła kserokopię wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 12 sierpnia 2016r. sygn. akt VII K 688/15 (tom 66 k. 13186-13194 akt). Pozwana w odniesieniu do tego wniosku dowodowego nie wskazała tezy na którą dowód ten winien zostać przeprowadzony, faktów, które tym dowodem miałyby zostać udowodnione, a zgodnie z art. 217 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Zakres związania Sądu ustaleniami wyroku karnego wynika z art. 11 k.p.c. Przeprowadzenie tego dowodu nie miało też znaczenia dla sprawy, gdyż pozwana apelację w zakresie powództwa głównego oparła na piśmie P. (...) (...) z dnia 19 lutego 2014r. Jak chodzi zaś o apelację dotyczącą powództwa wzajemnego, co zostanie przedstawione w dalszej części uzasadnienia, to w sytuacji, gdy w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie wyjaśniono nawet co obejmuje kwota 1.302.145,62 zł, której zwrotu pozwana (powódka wzajemna) dochodziła pozwem wzajemnym i nie udokumentowano z których konkretnie szkoleń (doradztw) wynagrodzenia się na nią składają, zbędne było prowadzenie tego dowodu, który Sąd uznał za powołany jedynie dla zwłoki.

Powyższa uwaga odnosi się zresztą do wszystkich wniosków dowodowych zgłoszonych w apelacji. Powyższy dowód był także spóźniony w świetle art. 381 k.p.c., gdyż w niniejszej sprawie Sąd pierwszej instancji wydał wyrok w dniu 25 kwietnia 2017r., zaś wyrok w Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim zapadł w dniu 12 sierpnia 2016r. Wniosek o przeprowadzenie tego dowodu można więc było zgłosić w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, a pozwana (powódka wzajemna) w apelacji nie wskazała przyczyny (przyczyn) z powodu której dopiero w apelacji po raz pierwszy zgłosiła wniosek o przeprowadzenie tego dowodu. Jak chodzi o dołączenie akt postępowań prowadzonych pod nadzorem Prokuratury Rejonowej B. P. w B. sygn. (...) (...), (...) i (...) w celu wskazania dokumentów znajdujących się w tych aktach, które mogą stanowić dowód faktów istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy to z treści tak sformułowanego wniosku wynika, że pozwana (powódka wzajemna) dopiero zamierza poszukiwać dowodów i (lub) faktów, które może znajdują się w tych aktach. Nadto Prokuratura Rejonowa B. P. pismem adresowanym do pozwanej z 3 kwietnia 2014r. poinformowała, że po wykonaniu wszystkich zaplanowanych czynności procesowych i wyjaśnieniu okoliczności sprawy zostanie zajęte przez Prokuraturę stanowisko w kwestii ustalenia czy pozwanej będzie przysługiwał status pokrzywdzonej w sprawie 1 Ds. 2017/11 (tom 64 k. 12715). Pozwana nie podała czy i kiedy po tej dacie zwracała się do Prokuratury o wyjaśnienie czy przysługuje jej status pokrzywdzonej w sprawie. E. Z. zeznała, że w dniu 15 lutego 2012r. miało miejsce spotkanie w siedzibie P. (...) (...) na którym przedstawicielom pozwanej Spółki okazano notatkę Policji dotyczącą szkolenia zorganizowanego w marcu 2011r. w B. (vide: transkrypcja zeznań świadka – tom 69 k. 13642). Powyższe szkolenie nie jest objęte pozwem głównym i nie jest wiadomym, gdyż pozwana (powódka wzajemna) tego nie podała czy jest objęte pozwem wzajemnym. Jak chodzi o wniosek dowodowy zgłoszony w pkt 6 to Prokuratura Rejonowa (...) pismem adresowanym do pozwanej z 9 kwietnia 2014r. sygn. akt 6 Ds 421/12 V dotyczącym postępowania nadzorowanego przez tą Prokuraturę powiadomiła pozwaną w ostatnim zdaniu tego pisma, że akta sprawy mogą zostać udostępnione pozwanej Spółce na pisemny wniosek złożony do Prokuratury (tom 64 k. 12716). Pozwana nawet nie podała czy taki wniosek złożyła.

P. (...) (...) w piśmie z dnia 20 kwietnia 2012r. adresowanym do pozwanej wniosła o zwrot kwoty 68.697,15 zł (tom 63 k. 12551) przy czym do pisma tego załączono szczegółowe zestawienie wydatków za osoby, które nie potwierdziły udziału w usłudze. W zestawieniu tym wymieniono kwotę 748,85 zł - A. M. (2) (tom 63 k.12554), zaś w zestawieniu znajdującym się w tom 63 k. 12555 pod pozycją 6 wymieniony jest T. G., pod pozycją 9 A. M. (2), zaś pod pozycją 10 M. S. (2). Wnioski więc o przesłuchanie w/w osób w charakterze świadków mogły zostać zgłoszone w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji, stąd Sąd uznał je nadto za spóźnione w świetle art. 381 k.p.c. Jak chodzi o R. C. to w apelacji zarzucono, że uczestniczył on w 5 szkoleniach, które są objęte fakturą VAT nr (...) z pozwu głównego, ale nie podano czy wynagrodzenie za szkolenie w którym jako kandydat zgłosił się R. C. mieści się w kwocie 116.949,48 zaskarżonej powództwem głównym. A przecież wyrok Sądu pierwszej instancji w pozostałym zakresie tj. w zakresie zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 1.115.630,52 zł stał się prawomocny, gdyż nie został przez pozwaną zaskarżony apelacją. Nadto to właśnie pozwana dane R. C. (tom 65 k. 12977 poz. 89) i D. W. (tom 65 k. 12976 poz. 64) załączyła do pisma adresowanego do P. (...) (...) z 16 kwietnia 2012r. jako osoby, które w monitoringu telefonicznym potwierdziły obecność na szkoleniach (tom 65 k. 12954). Jak chodzi o wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka M. Z. to w apelacji podano, że wynagrodzenie za szkolenie w którym jako kandydat zgłosił się M. Z. objęte jest fakturami VAT nr (...) z tym, że to nie są faktury objęte pozwem głównym, zaś nie podano czy są one objęte powództwem wzajemnym. Z kolei M. S. (3) w prowadzonym monitoringu telefonicznym powiedział, że telefonicznie nie udzieli informacji (tom 65 k. 12962 poz. 31), stąd wniosek o przeprowadzenie dowodu z jego zeznań pozwana (powódka wzajemna) winna była zgłosić w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji. W apelacji brak wniosku o przesłuchanie w charakterze świadka L. R., chociaż w uzasadnieniu do apelacji wskazano dokumenty zawierające jego zeznania złożone w postępowaniu przygotowawczym (tom 66 k. 13170). Jak chodzi o G. N., T. W. i M. K. nie podano numerów faktur ani numeru szkolenia w którym mieli uczestniczyć, nie jest nadto wiadomym czy fakty na które mieliby zeznawać dotyczą pozwu głównego czy pozwu wzajemnego.

Apelacja pozwanej (powódki wzajemnej) skierowana przeciwko rozstrzygnięciu Sądu Okręgowego w zakresie powództwa wzajemnego została w całości oddalona.

Powództwo wzajemne zgłoszone zostało przez pozwaną w piśmie z dnia 30 maja 2014r., które wpłynęło do Sądu w dniu 5 czerwca 2014r. (tom 64 k. 12616 akt) na kwotę 2.689.516 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu. Kwota 2.689.516 zł obejmuje:

1) kwotę 1.302.145,62 zł zapłaconą przez pozwaną powodowej Spółce przy czym jako podstawę zwrotu tej kwoty wskazano § 17 ust. 2 umowy stron z 28 maja 2010r. i wyjaśniono, że stanowi ona odszkodowanie za nienależyte wykonanie zobowiązania przez powódkę,

2) kwotę 847.412 zł zapłaconą przez pozwaną na rzecz P. (...) (...) jako 10 % z tytułu kary umownej,

3) kwotę 513.254 zł stanowiącą utracony zysk.

Pozwana (powódka wzajemna) zarówno w pozwie wzajemnym jak i w toku dalszego postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie wyjaśniła w jaki sposób została wyliczona kwota 1.302.145,62 zł, nie podała w jakiej wysokości wynagrodzenia (z jakich szkoleń czy też doradztw, kiedy i gdzie przeprowadzonych) składają się na nią. W istocie nie jest więc wiadomym, które ze szkoleń czy doradztw – zdaniem pozwanej (powódki wzajemnej) – zostały nienależycie przeprowadzone przez powódkę (pozwaną wzajemną, a są objęte pozwem wzajemnym. Twierdzeń dotyczących tej kwestii nie zaprezentowano także w apelacji. Pozwana (powódka wzajemna) w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie zaoferowała Sądowi dowodu z dokumentów źródłowych mających uzasadniać zwrot kwoty 1.302.145,62 zł tj. np. faktur, dokumentów dotyczących szkoleń i do akt niniejszej sprawy tego rodzaju dokumentów nie załączyła. Powódka (pozwana wzajemna) w piśmie procesowym z dnia 8 sierpnia 2014r. stanowiącym odpowiedź na pozew wzajemny zarzuciła, że powódka wzajemna w ogóle nie wskazała jakie konkretnie szkolenia lub doradztwo jest kwestionowane przez P. (...) (...) (str. 6 w/w pisma – tom 64 k. 12756). Pozwana (powódka wzajemna) w toku całego dalszego postępowania przed Sądem pierwszej instancji do tego zarzutu się nie ustosunkowała. W istocie nie jest wiadomym, które z przeprowadzonych przez powódkę szkoleń (doradztw) należałoby analizować pod kątem faktycznego nieuczestniczenia w nich zgłoszonych kandydatów. Pozwana jako wykonawca na mocy § 5 ust. 1 umowy z dnia 11 stycznia 2010r. miała otrzymać od P. (...) (...) wynagrodzenie w kwocie nie większej niż 8.474.120 zł (vide: tom 64 k. 12771). W myśl zaś § 7 ust. 1 umowy zawartej przez strony niniejszego postępowania w dniu 28 maja 2010r. wynagrodzenie powódki miało wynieść kwotę nie większą niż 7.585.200 zł brutto (vide: k. 51 akt). Z załącznika do pisma procesowego pozwanej (powódki wzajemnej) z dnia 16 grudnia 2014r. wynika, że wydatki niekwalifikowane przez P. (...) (...) wynoszą 1.547.502,80 zł (vide: tom 65 k. 12913), co nie odpowiada kwocie 1.302.145,62 zł dochodzonej pozwem wzajemnym tytułem odszkodowania. Pozwana (powódka wzajemna) zarówno na okoliczność zasadności jak i wysokości żądanej kwoty nie przedstawiła jakichkolwiek dokumentów. W sytuacji więc, gdy nie zostało wskazane konkretnie które ze szkoleń czy usługi doradztwa zrealizowanych przez powódkę zostało zakwestionowane przez pozwaną (powódkę wzajemną) brak było podstaw do uwzględnienia wniosków dowodowych zgłoszonych w toku postępowania apelacyjnego, gdyż żaden z nich nie wskazywał którego szkolenia (usługi doradztwa) wniosek dotyczy. Pozwana kwestionuje wynagrodzenie powódki w łącznej kwocie 1.419.095,11 zł (suma kwot 116.949,48 zł i 1.302.145,62 zł) z czego należałoby wnosić, że nie jest kwestionowane wynagrodzenie powódki w wysokości 6.166.104,89 zł, a co za tym idzie na tę kwotę przeprowadzone szkolenia i doradztwo. Powódka w piśmie procesowym z dnia 8 sierpnia 2014r. stanowiącym odpowiedź na pozew wzajemny wskazała, że w trakcie dwóch lat wykonywania umowy przeprowadziła 123 szkolenia i warsztaty obejmujące 908 dni szkoleniowych, łącznie przeszkolono 1.738 osób i przeprowadzono 6.392 roboczogodziny doradztwa (vide: str. 12 w/w pisma – tom 64 k. 12759 akt). Powyższe twierdzenia nie zostały zakwestionowane przez pozwaną (powódkę wzajemną) w toku dalszego postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Nadto powódka w piśmie z dnia 18 stycznia 2013r. poinformowała pozwaną, że dokonała korekt faktur o 132.840 zł netto i 2.130 zł netto w związku z uznaniem, że 43 uczestników nie brało udziału w szkoleniach (tom 63 – k. 12566 akt). Pozwana (powódka wzajemna) nie wyjaśniła czy osoby zawnioskowane w apelacji w charakterze świadków nie mieszczą się w grupie tych 43 osób, co do których stwierdzono brak udziału w projekcie, a w konsekwencji czego zostało umniejszone wynagrodzenie powódki z tytułu przeprowadzonych szkoleń. E. Z. zeznała zaś, że powódka sporządziła 9 faktur korygujących w związku z faktycznym nieuczestniczeniem osób w szkoleniach (vide: transkrypcja zeznania świadka – tom 69 k. 13656).

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny postanowieniem wydanym na rozprawie apelacyjnej w dniu 12 września 2018r. na podstawie art. 381 k.p.c. pominął wnioski dowodowe zgłoszone przez pozwaną (powódkę wzajemną) w pismach procesowych z 21 sierpnia 2018r. oraz w pkt 6 i 7 pisma z 6 września 2018r. oraz oddalił pozostałe wnioski dowodowe zgłoszone w piśmie pozwanej (powódki wzajemnej) z 6 września 2017r. W piśmie z dnia 21 sierpnia 2018r. (tom 69 k. 13713) pozwana (powódka wzajemna) wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 12 sierpnia 2016r. (...). Sąd wniosek ten uznał za spóźniony w świetle art. 381 k.p.c., gdyż Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wydał wyrok w dniu 12 sierpnia 2016r., a więc zapadł on w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji. Pozwana (powódka wzajemna) mogła Sądowi pierwszej instancji zaoferować przeprowadzenie tego dowodu, a w piśmie z dnia 21 sierpnia 2018r., a więc złożonym ponad dwa lata licząc od daty wydania wyroku w sprawie karnej, nie wykazała, że potrzeba przeprowadzenia tego dowodu wynikła dopiero w toku postępowania apelacyjnego ponad rok i trzy miesiące licząc od daty wydania wyroku przez Sąd pierwszej instancji. Wniosek ten nie zasługiwał na uwzględnienie z tej też przyczyny, że pozwana (powódka wzajemna) formułując go nie podała których konkretnie szkoleń on dotyczy w szczególności czy dotyczy szkoleń objętych pozwem głównym czy pozwem wzajemnym. Okoliczność, że osoby, których imiona i nazwiska zostały wskazane w punkcie 3 pisma procesowego z dnia 21 sierpnia 2018r. jako uczestnicy szkoleń nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy, gdyż pozwana (powódka wzajemna) nie wskazała szkoleń, które są objęte pozwem wzajemnym. Jeżeli nie jest wiadomym, które ze szkoleń, w ramach pozwu wzajemnego są kwestionowane, brak jest podstaw do prowadzenia dowodów w ogóle dotyczących jakiś szkoleń przeprowadzonych przez powódkę przy czym w odniesieniu do każdego z wniosków nie zostało podane, czy szkolenie, którego wniosek dotyczy objęte jest pozwem głównym lub (i) pozwem wzajemnym. Zresztą nawet, gdyby pozwana (powódka wzajemna) wskazała to, to i tak – jak chodzi o pozew wzajemny – nie byłoby możliwe ustalenie czy faktycznie dane szkolenie objęte jest pozwem wzajemnym, jeżeli w ogóle zarówno w pozwie wzajemnym jak i w dalszym toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie wyspecyfikowano szkoleń (doradztw), których dotyczy pozew wzajemny. Nadto we wniosku sformułowanym w pkt 3 tego pisma nie wskazano tezy na którą dowód ma zostać przeprowadzony. Sąd na podstawie art. 381 k.p.c. pominął wnioski zgłoszone w pkt 6 i 7 pisma z dnia 6 września 2018r, gdyż pismoP. (...) (...) jest z daty 17 stycznia 2014r., protokół dotyczący rozliczenia prac z 16 stycznia 2014r., e-mail z 8 września 2010r., z 8 października 2010r. oraz z dnia 2 grudnia 2010r. Są to więc dokumenty powstałe przed wydaniem wyroku przez Sąd pierwszej instancji, a nawet przed wniesieniem pozwu w niniejszej sprawie i nic nie stało na przeszkodzie zaoferowanie Sądowi Okręgowemu wniosku o ich przeprowadzenie. Sąd oddalił wnioski sformułowane w pkt 3-5 pisma z dnia 6 września 2018r., gdyż nie jest kwestionowane, że powódka otrzymała od pozwanej wynagrodzenie za wykonane usługi. We wnioskach tych nie podano jakie ta okoliczność miałaby mieć znaczenie dla niniejszej sprawy. Przedstawione przez pozwaną fakty dotyczące wynagrodzenia powódki (str. 9-13 i 15 pisma z dnia 6 września 2018r. – tom 70 k. 13927-13932) są to nowe fakty po raz pierwszy zaprezentowane w sprawie. Sąd Apelacyjny na podstawie art. 381 k.p.c. te nowe fakty pominął. Dotyczyć mają one wyliczenia kwoty dochodzonej pozwem wzajemnym i pozwem głównym, co należało zaprezentować przed Sądem pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie ma wątpliwości co do tego, że było to możliwe, gdyż przecież pozwana (powódka wzajemna) w jakiś sposób wyliczyła kwotę 1.302.145,62 zł z tym, że sposobu wyliczenia tej kwoty nie wyjaśniła w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji i nie udokumentowała ( a nawet na tą okoliczność nie zaprezentowała twierdzeń) co się na nią składa.

Pozwana (powódka wzajemna) do pisma z dnia 12 września 2018r. złożonego w biurze podawczym Sądu Apelacyjnego w Poznaniu na 10 minut przed rozpoczęciem rozprawy apelacyjnej załączyła kilkaset załączników (vide: tom 81 k. 16288 – tom 83 k. 17022) nie wyszczególnionych w tym piśmie i nie ponumerowanych wnosząc o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z załączonych list obecności na okoliczności wskazane w piśmie z dnia 6 września 2018r. (vide: tom 81 k. 16287). Ponieważ Sąd oddalił wnioski zgłoszone w w/w piśmie z dnia 6 września 2018r. brak było podstaw do przeprowadzenia dowodu z tychże dokumentów.

P. (...) (...) pismem z dnia 21 września 2012r. (vide: tom 65 k. 12911) odstąpiła od umowy zawartej z pozwaną w dniu 11 stycznia 2010r. przy czym jako podstawę odstąpienia wskazała § 20 ust. 1 pkt 1 umowy z dnia 11 stycznia 2010r. oraz, że ustalenia wykonawcy w zakresie osób, które brały udział w szkoleniach nie potwierdziły się. Zgodnie z § 20 ustęp 1 pkt 1 umowy z dnia 11 stycznia 2010r. zawartej przez P. (...) (...) z pozwaną wykonawca, a więc pozwana, opracuje i wdroży system zarządzania usługą szkoleniową składający się z systemu monitoringu i kontroli, który:

a) pozwala na systematyczne i kompletne gromadzenie, agregowanie i raportowanie do zamawiającego danych dotyczących uczestników usługi w zakresie określonym przez zamawiającego we wniosku o płatność i jego załącznikach,

b) gwarantuje przestrzeganie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o ochronie danych osobowych,

c) pozwala monitorować jakość realizowanej usługi w tym zgodność z umową i obowiązującymi przepisami prawa krajowego i wspólnotowego,

d) pozwala wykrywać wewnętrzne nieprawidłowości w zakresie jakości i prawidłowości realizacji usługi przez podwykonawców i inne podmioty zaangażowane w realizacji usługi (vide: tom 64 k. 12779-12780).

Zakres zadań wykonawcy określony został w załączniku do umowy (vide: tom 64 k. 12789-12801). Przyczyny, które spowodowały odstąpienie od umowy przez P. (...) (...) dotyczyły wyłącznie postępowania pozwanej (powódki wzajemnej), nie były to przyczyny obciążające powódkę. P. (...) (...) obciążyła pozwaną (powódkę wzajemną) karą umowną na kwotę 847.412 zł stosownie do § 28 ust. 2 pkt 1 umowy z dnia 11 stycznia 2010r. zawartej pomiędzy P. (...) (...) i pozwaną (vide: wezwanie do zapłaty kwoty 847.412 zł z 18 października 2012r. – tom 64 k. 12721). Stosownie do tego postanowienia umowy wykonawca zobowiązany jest do zapłaty kar umownych za odstąpienie od umowy przez zamawiającego z przyczyn leżących po stronie wykonawcy lub za odstąpienie od umowy przez wykonawcę z przyczyn za które odpowiedzialności nie ponosi zamawiający – w wysokości 10% kwoty określonej w § 5 ust. 1 (vide: tom 64 k. 12784). W niniejszej sprawie to zamawiający tj. P. (...) (...) odstąpiła od umowy i to z przyczyn leżących po stronie wykonawcy czyli pozwanej. Brak jest więc związku przyczynowego między zapłatą przez pozwaną na rzecz P. (...) (...) kary umownej a nienależytym wykonaniem umowy przez powódkę, gdyż odstąpienie od umowy przez P. (...) (...) nie nastąpiło dlatego, że umowę nienależycie wykonywał podwykonawca czy podwykonawcy, lecz z powodu jej nienależytego wykonania przez pozwaną i to polegającego na nie wdrożeniu systemu monitoringu i kontroli.

Pozwana (powódka wzajemna) pozwem wzajemnym nie dochodziła od powódki (pozwanej wzajemnej) kary umownej, lecz odszkodowania, które stanowiła kwota naliczona przez P. (...) (...) jako kara umowna. Z materiału załączonego do akt niniejszej sprawy nie wynika, żeby pozwana (powódka wzajemna) obciążyła powódkę (pozwaną wzajemną) karą umowną. Zarzut więc naruszenia art. 484 § 1 zdanie drugie k.c. w związku z art. 473 § 2 k.c. i art. 474 k.c. oraz art. 484 § 1 zdanie drugie k.c. w związku z art. 429 k.c. i art. 430 k.c. nie zasługiwał na uwzględnienie. Przy czym w myśl powołanego w apelacji art. 429 k.c. to pozwana (powódka wzajemna) ponosiłaby odpowiedzialność za szkodę, gdyż nie wykazała, że nie ponosi winy w wyborze oraz, iż wykonywanie czynności powierzyła przedsiębiorcy, który w zakresie swojej działalności zawodowo trudni się wykonywaniem takich czynności. Na te okoliczności nie zaprezentowała nawet twierdzeń. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w niniejszej sprawie w ogóle nie znajdował zastosowania art. 430 k.c. oraz art. 473 § 2 k.c.

Pozwana w toku niniejszej sprawy złożyła pozew wzajemny, stąd winna była, reprezentowana przez pełnomocnika procesowego będącego adwokatem, zgromadzić i przedłożyć Sądowi pierwszej instancji dokumenty mające wykazać co do zasady i wysokości roszczenia objęte pozwem wzajemnym. Pozwana, jeżeli uznała to za celowe, mogła wytoczyć odrębną sprawę przeciwko powódce, nie musiała wnosić pozew wzajemny. W realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do zwrócenia się do prokuratur o udzielenie informacji, gdyż w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji nie zostały zaprezentowane twierdzenia dotyczące tego co składa się na kwotę 1.302.145,62 zł, nie udokumentowano także dokumentami źródłowymi, że powódka (pozwana wzajemna) nienależycie wykonała umowę na właśnie tą kwotę. W sytuacji, gdy powództwo główne zostało zaskarżone wyłącznie co do kwoty 116.949,48 zł, a w apelacji nadal nie wyjaśniono sposobu wyliczenia kwoty 1.302.145,62 zł, zarzut naruszenia art. 309 k.p.c. w związku z art. 250 § 1 k.p.c. nie był trafny. Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska pozwanej (powódki wzajemnej) o niemożności ustalenia danych osobowych osób, które w rzeczywistości nie brały udziału w szkoleniach oraz doradztwie. Przecież P. (...) (...) w pismach kierowanych do pozwanej wskazywała liczbę osób, które faktycznie nie brały udziału w szkoleniach, a więc musiała znać ich imiona i nazwiska. Zresztą pozwana w piśmie z dnia 27 kwietnia 2012r. zwróciła się do powódki o zwrot kwoty 68.697,15 zł za 23 osoby, które nie potwierdziły udziału w szkoleniach (vide: tom 63 k. 12556). Oczywistym więc jest, że pozwana musiała znać imiona i nazwiska tych osób, gdyż gdyby ich nie znała to w jaki sposób ustaliłaby, że nie wzięli oni faktycznie udziału w szkoleniach. Nadto w piśmie P. (...) (...) z dnia 10 stycznia 2013r. adresowanym do pozwanej jest mowa o 197 osobach, które miały nie potwierdzić udziału w szkoleniach (vide: tom 63 k. 12565). Podanie tej liczby osób wskazuje, że musiały być znane ich imiona i nazwiska. Z kolei E. Z. – pracownik pozwanej zeznała, że P. (...) (...) dysponuje nazwiskami 91 osób, które nie potwierdziły udziału w szkoleniach (vide: transkrypcja zeznań świadka – tom 69 k. 13645), nadto, że Policja przekazała P. (...) (...) listę osób, które nie potwierdziły udziału w szkoleniach przy czym dotyczyło to szkoleń organizowanych od początku projektu (vide: transkrypcja zeznań – tom 69 k. 13646)oraz, iż P. (...) (...) miała wgląd do wszystkich dokumentów organów ścigania (vide: transkrypcja zeznania świadka – tom69 k. 13657). A. N. – pracownik P. (...) (...) na rozprawie w dniu 5 kwietnia 2016r. zeznała, że P. (...) (...) dostała informacje z Prokuratury o liczbie osób, które faktycznie nie wzięły udziału w szkoleniach z tym, że świadek liczby tej nie pamiętała (vide: transkrypcja zeznań świadka – tom 68 k. 13574-13575). Zdaniem Sądu nic nie stało na przeszkodzie, żeby pozwana (powódka wzajemna) jako wykonawca umowy zwróciła się do P. (...) (...) o podanie liczby osób, ich nazwisk i imion, które nie potwierdziły udziału w szkoleniach, gdyż P. (...) (...) taką listą dysponowała zwłaszcza, że część prowadzonych postępowań została umorzona z uwagi na niewykrycie sprawcy. Pozwana (powódka wzajemna) nie wykazała, że zwróciła się do P. (...) (...) o powyższe dane.

P. (...) (...) w piśmie z dnia 6 czerwca 2013r. adresowanym do Prezesa Zarządu pozwanej (tom 64 k. 12727) wyjaśniła, że stosownie do art. 6 b ust. 3 pkt 3 litera c ustawy o utworzeniu P. (...) nie może zawrzeć umowy o dofinansowanie projektu pt. Profesjonalna szkoła zarządzania przedsiębiorstwem i zasobami ludzkimi” z uwagi na odstąpienie od umowy z winy pozwanej (powódki wzajemnej). Zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 3 litera c ustawy z dnia 9 listopada 2000r. o utworzeniu P. (...) (Dz. U. z 2007r. Nr 42 poz. 275 z późn. zm.) Agencja nie może udzielić pomocy finansowej w formie wsparcia, pożyczki lub instrumentu finansowego podmiotowi, który naruszył w sposób istotny umowę zawartą z Agencją – przez okres 3 lat od dnia rozwiązania tej umowy. Przyczyny, które spowodowały niedofinansowanie projektu obciążały wyłącznie pozwaną, a nie powódkę. Brak jest więc związku przyczynowego pomiędzy działaniem czy zaniechaniem powódki (pozwanej wzajemnej), a nieuzyskaniem zysku przez pozwaną (powódkę wzajemną). Powyższe skutkowało uznaniem braku podstaw do uwzględnienia apelacji w zakresie powództwa wzajemnego w części dotyczącej kwoty 513.254 zł.

Ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji w zakresie dotyczącym pozwu wzajemnego Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne, a wnioski z nich płynące aprobuje. Biorąc powyższe pod rozwagę apelację pozwanej (powódki wzajemnej) na podstawie art. 385 k.p.c. oddalono.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i § 2 pkt 8 w związku z § 10 ustęp 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (j.t. Dz. U. 2018r. poz.265) obciążając nimi pozwaną (powódkę wzajemną) i zasądzając od pozwanej (powódki wzajemnej) na rzecz powódki (pozwanej wzajemnej) kwotę 11.500 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Ryszard Marchwicki Bogdan Wysocki Mariola Głowacka